ભારતના રાષ્ટ્રપતિ, શ્રીમતી દ્રૌપદી મુર્મુએ આજે ​​(20 જૂન, 2025) દહેરાદૂનમાં રાષ્ટ્રપતિ તપોવન અને રાષ્ટ્રપતિ નિકેતનના ઉદઘાટન પ્રસંગે હાજરી આપી હતી. તેમણે મુલાકાતી સુવિધા કેન્દ્ર, કાફેટેરિયા અને સોવેનિયર શોપ સહિતની જાહેર સુવિધાઓનું પણ ઉદ્ઘાટન કર્યું હતું અને રાષ્ટ્રપતિ નિકેતન ખાતે રાષ્ટ્રપતિ ઉદ્યાનનો શિલાન્યાસ કર્યો હતો. તેમણે ગઈકાલે (19 જૂન, 2025) રાષ્ટ્રપતિ નિકેતન ખાતે એક એમ્ફીથિયેટરનું પણ ઉદ્ઘાટન કર્યું હતું.

દહેરાદૂનમાં રાજપુર રોડ પર સ્થિત રાષ્ટ્રપતિ તપોવન, હિમાલયની તળેટીમાં આવેલું 19 એકરનું રાષ્ટ્રપતિ ભવન છે, જે આધ્યાત્મિક એકાંત અને પર્યાવરણીય સંરક્ષણ પર ભાર મૂકે છે. સ્થાનિક વનસ્પતિથી સમૃદ્ધ ગાઢ જંગલ ધરાવતું તપોવન, 117 વનસ્પતિ પ્રજાતિઓ, ૫૨ પતંગિયા, 41 પક્ષીઓની પ્રજાતિઓ અને 7 જંગલી સસ્તન પ્રાણીઓનું ઘર છે. જેમાં કેટલીક સંરક્ષિત પ્રજાતિઓનો સમાવેશ થાય છે. આ વિસ્તારમાં કુદરતી વાંસના ઝાડ અને અવિક્ષિપ્ત જંગલ ઇકોસિસ્ટમ છે.

1976માં રાષ્ટ્રપતિ ભવન તરીકે સ્થાપિત, રાષ્ટ્રપતિ નિકેતનનો સમૃદ્ધ વારસો 1838માં ગવર્નર જનરલના બોડીગાર્ડ માટે સમર કેમ્પ તરીકે સેવા આપતો હતો. તે 21 એકરમાં ફેલાયેલો છે અને તેમાં લીલી તળાવો સામેલ છે, જેમાં ઐતિહાસિક ઇમારતો, બગીચાઓ અને તબેલાઓનો સમાવેશ થાય છે.

રાષ્ટ્રપતિ ઉદ્યાન, 132 એકરનું જાહેર ઉદ્યાન, સુલભતા અને પર્યાવરણીય જવાબદારીનું એક મોડેલ હશે - એક નેટ-ઝીરો પબ્લિક પાર્ક, જે દિવ્યાંગજનો માટે સંપૂર્ણપણે સુલભ છે. તેનો હેતુ નાગરિકોમાં સુખાકારી, સંસ્કૃતિ અને નાગરિક ગૌરવને પ્રોત્સાહન આપવા માટે સમુદાય જોડાણ કેન્દ્ર બનવાનો છે.

આ પ્રસંગે રાષ્ટ્રપતિ નિકેતન, રાષ્ટ્રપતિ તપોવન અને રાષ્ટ્રપતિ ઉદ્યાનની જૈવવિવિધતા પર એક પુસ્તકનું પણ વિમોચન કરવામાં આવ્યું હતું. આ પુસ્તકમાં રાષ્ટ્રપતિ નિકેતન, તપોવન અને ઉદ્યાનના પતંગિયા, પક્ષીઓ અને સસ્તન પ્રાણીઓ સહિત 300થી વધુ વનસ્પતિ પ્રજાતિઓ અને 170 પ્રજાતિઓના પ્રાણીસૃષ્ટિનું સૂચિબદ્ધ કરવામાં આવ્યું છે.

રાષ્ટ્રપતિ તપોવન અને રાષ્ટ્રપતિ નિકેતન અનુક્રમે 24 જૂન અને 1 જુલાઈ, 2025થી જાહેર જનતા માટે ખુલ્લા રહેશે.

રાષ્ટ્રપતિએ દહેરાદૂન ખાતે નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ફોર એમ્પાવરમેન્ટ ઓફ પર્સન્સ વિથ વિથ વિઝ્યુઅલ ડિસેબિલિટીઝની મુલાકાત લીધી અને વિદ્યાર્થીઓ સાથે વાતચીત કરી હતી. તેમણે મોડેલ સ્કૂલ સાયન્સ લેબ અને કોમ્પ્યુટર લેબ તેમજ એક પ્રદર્શનની પણ મુલાકાત લીધી હતી.

આ પ્રસંગે બોલતા રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે કોઈ પણ દેશ કે સમાજની પ્રગતિનો અંદાજ તે સમાજમાં અપંગ વ્યક્તિઓ સાથે લોકો કેવી રીતે વર્તે છે તેના પરથી લગાવી શકાય છે. ભારતનો ઇતિહાસ સંવેદનશીલતા અને સમાવેશકતાની પ્રેરણાદાયી ઘટનાઓથી ભરેલો છે. માનવીય કરુણા અને પ્રેમના તત્વો હંમેશા આપણી સંસ્કૃતિ અને સભ્યતામાં હાજર રહ્યા છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે સુગમ્ય ભારત અભિયાન દ્વારા, જે સુલભ ભૌતિક વાતાવરણ, પરિવહન, માહિતી અને સંદેશાવ્યવહાર ઇકોસિસ્ટમ વિકસાવવા પર ભાર મૂકે છે, સરકાર દિવ્યાંગજનોના સશક્તિકરણ અને સમાન ભાગીદારી માટે પ્રયત્નશીલ છે.

રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે આજનો યુગ વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજીનો યુગ છે. અદ્યતન ટેકનોલોજીની મદદથી, દિવ્યાંગ લોકો પણ મુખ્ય પ્રવાહમાં યોગદાન આપી શકે છે. તેમને એ જાણીને આનંદ થયો કે નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ફોર ધ એમ્પાવરમેન્ટ ઓફ પર્સન્સ વિથ વિઝ્યુઅલ ડિસેબિલિટીઝ એક સમાવિષ્ટ શિક્ષણ પ્રણાલી અને નવીનતમ તકનીકી સંસાધનો દ્વારા વિદ્યાર્થીઓના સર્વાંગી વિકાસ પર વિશેષ ભાર મૂકી રહી છે. તેમણે કહ્યું કે સમાજ દ્વારા જીવનના દરેક ક્ષેત્રમાં દિવ્યાંગ લોકોને પ્રોત્સાહિત કરવા માટે પ્રયાસો કરવા જોઈએ.

રાષ્ટ્રપતિનું ભાષણ જોવા માટે કૃપા કરીને અહીં ક્લિક કરો-

AP/IJ/GP/JD