भारतीय कृषिलाई रूपान्तरण गर्ने उद्देश्यले गरिएको एक ऐतिहासिक पहलमा, केन्द्रीय कृषि तथा किसान कल्याण मन्त्री श्री शिवराज सिंह चौहानले आईसीएआर-केन्द्रीय ताजा पानीको जलीय कृषि संस्थान (आईसीएआर-सीआईएफए), कौसल्यगंगा, भुवनेश्वर, ओडिशामा विकसित कृषि संकल्प अभियान (भीकेएसए-2025) को शुभारम्भ गरे।

यो अभियान प्रधानमन्त्री श्री नरेन्द्र मोदीको आत्मनिर्भर र टिकाऊ भारतको दृष्टिकोण अनुरूप छ अनि देशभरिमा उन्नत कृषि र मत्स्य पालन प्रविधिहरूलाई व्यापक रूपमा अपनाउन प्रवर्द्धन गर्न चाहन्छ।

सभालाई सम्बोधन गर्दै श्री शिवराज सिंह चौहानले प्रविधि प्रसार, क्षमता निर्माण र जमिनी स्तरमा संलग्नताको माध्यमद्वारा भारतभरिका 1.5 करोडभन्दा अधिक किसानहरूसम्म पुग्ने अभियानको महत्त्वाकांक्षी लक्ष्यमाथि प्रकाश पारे। उनले माछा पालन भारतको खाद्य सुरक्षाको अभिन्न स्तम्भ र जीविकोपार्जन विकासको लागि एक व्यवहार्य मार्ग रहेको कुरामा जोड दिए अनि आईसीएआर-सीआईएआरद्वारा विकसित सबै प्रविधिहरूलाई किसानहरूसम्म प्रभावकारी रूपमा पुर्याउनुपर्छ ताकि उनीहरूको आयमा वृद्धि होस् र एक विकसित तथा लचिलो मत्स्य पालन क्षेत्र बनाउन सकियोस्।

उद्घाटन समारोहमा धेरै प्रतिष्ठित गणमान्य व्यक्तिहरूले भाग लिए, जसमा ओडिशा सरकारका उपमुख्यमन्त्री तथा कृषि एवं किसान सशक्तिकरण एवं ऊर्जा मन्त्री श्री कनक वर्धन सिंह देव, ओडिशा सरकारका मत्स्य पालन तथा पशु संसाधन विकास मन्त्री श्री गोकुलानन्द मलिक, एकामराका विधायक श्री बाबु सिंह र पिपिलीका विधायक श्री आश्रित पटनायक सामेल थिए। आईसीएआर नेतृत्वको तर्फबाट यस कार्यक्रममा आईसीएआरका महानिदेशक तथा सचिव (डीएआरई) डा. एमएल जाट, मत्स्य विज्ञानका उप महानिदेशक डा. जेके जेना, कृषि विस्तारका उप महानिदेशक डा. राजबीर सिंह र आईसीएआर-अटारी, कोलकाताका निदेशक डा. प्रदीप डे उपस्थित थिए। डा. जेके जेनाले गणमान्य व्यक्तिहरूलाई औपचारिक रूपमा स्वागत जनाए।

श्री कनक वर्धन सिंह देवले आफ्नो वक्तव्यमा भीकेएसए अभियान समयमा उठाइएको एक कदम रहेको बताए, जसले ओडिशाको कृषि रूपान्तरणलाई गति दिनेछ र नवाचार, पूर्वाधार र संस्थागत सहयोगमा बढी पहुँचको माध्यमद्वारा किसानहरूलाई सशक्त बनाउने बताए।

यस अवसरमा बोल्दै श्री गोकुलानन्द मलिकले ग्रामीण आर्थिक विकासमा लक्षित नि:शुल्क पशु चिकित्सा स्वास्थ्य सेवा र सक्रिय पशुपालन कार्यक्रमहरूको माध्यमद्वारा किसान र पशुधन मालिकहरूलाई सशक्त बनाउने ओडिशा सरकारको प्रतिबद्धता दोहोराए।

आईसीएआरका महानिर्देशक डा. एम. एल. जाटले भीकेएसए-2025 लाई एक परिवर्तनकारी खरिफ-पूर्व अभियानको रूपमा वर्णन गरे, जसले अत्याधुनिक वैज्ञानिक अनुसन्धानलाई जमिनी स्तरमा किसानहरूको आवश्यकतासँग जोड्छ। उनले भारतीय कृषिमा समृद्धि र लचिलोपन सुनिश्चित गर्दै विकसित भारतको लागि विकसित कृषिको दृष्टिकोणलाई साकार पार्न सबै हितधारकहरूलाई एकजुट हुन आह्वान गरे।

वैज्ञानिक-किसान संवाद सत्रमा स्वयं सहायता समूहका 600 भन्दा अधिक किसान र कृषि महिलाहरूले भाग लिए तथा कृषि र जलीय कृषिको लागि दिगो अभ्यास, राम्रो प्रविधि र एकीकृत दृष्टिकोणहरूको बारेमा जानकारी प्राप्त गरे।

यस दिनको प्रमुख आकर्षण माननीय कृषि मन्त्रीद्वारा एक नवीन माछा खोप - ‘सीफा अर्गु भ्याक्स-ख’ को विमोचन थियो। आईसीएआर-सीआईएफएद्वारा विकसित, यो खोपले माछामा परजीवी संक्रमणलाई लक्षित गर्दछ, जसले माछा स्वास्थ्य प्रबन्धनमा एक महत्त्वपूर्ण सफलता प्रदान गर्दछ र जलीय कृषिमा आर्थिक क्षतिलाई कम गर्दछ।

यस अवसरमा स्वयं सहायता समूह (एसएचजी), केभीके खोरधा र आईसीएआर-सीआईएफएद्वारा नवाचार र उत्पादहरूलाई प्रदर्शन गर्ने प्रदर्शनीको आयोजना गरिएको थियो, जसले समुदायको भागिदारी र जमिनी स्तरको नवाचारलाई प्रतिबिम्बित गर्दछ।

कार्यक्रमको समापन डा. राजवीर सिंह, डीडीजी (कृषि विस्तार) द्वारा धन्यवाद मन्तव्यका साथ गरिएको थियो, जसले शुभारम्भ समारोहलाई भव्य रूपमा सफल बनाउन सबै प्रतिष्ठित व्यक्ति, सहभागी र हितधारकहरूलाई उनीहरूको अत्यधिक सहयोगको लागि कृतज्ञता व्यक्त गरे।

भीकेएसए-2025 अभियान 29 मईदेखि 12 जून, 2025 सम्म राष्ट्रव्यापी रूपमा जारी रहनेछ, जसलाई सबै जिल्लाका किसानहरूलाई एक लचिलो, समावेशी र भविष्यका लागि तयार कृषि क्षेत्र निर्माण गर्ने अभियानमा सामेल गराइनेछ।

*********