କେନ୍ଦ୍ର ମତ୍ସ୍ୟ, ପ୍ରାଣୀ ସମ୍ପଦ ଏବଂ ଦୁଗ୍ଧ ଉତ୍ପାଦନ ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ରାଜୀବ ରଞ୍ଜନ ସିଂ ଓରଫ ଲଲନ ସିଂଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ମୁମ୍ବାଇଠାରେ ଆଜି ଉପକୂଳ ରାଜ୍ୟ ମତ୍ସ୍ୟ ସମ୍ମିଳନୀ:୨୦୨୫ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଯାଇଛି। ସମ୍ମିଳନୀରେ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ରାଷ୍ଟ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ ଏସ.ପି ସିଂ ବାଘେଲ, ଜର୍ଜ କୁରିଏନ ପ୍ରମୁଖ ଉପସ୍ଥିତ ଥିଲେ । ଏହାବ୍ୟତୀତ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଓଡ଼ିଶା ସମେତ ୭ଟି ଉପକୂଳ ରାଜ୍ୟର ରାଜ୍ୟପାଳ ଏବଂ ମତ୍ସ୍ୟ ବିଭାଗର ମନ୍ତ୍ରୀମାନେ ଉପସ୍ଥିତ ଥିଲେ। ଏହି ଅବସରରେ କେନ୍ଦ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ରାଜୀବ ରଞ୍ଜନ ସିଂହ ବିଭିନ୍ନ ଉପକୂଳବର୍ତ୍ତୀ ରାଜ୍ୟ ଏବଂ କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ପାଇଁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମତ୍ସ୍ୟ ସମ୍ପଦ ଯୋଜନା (ପିଏମଏମଏସୱାଇ) ଅଧୀନରେ ମୋଟ ୨୫୫ କୋଟି ଟଙ୍କାର ପ୍ରମୁଖ ପ୍ରକଳ୍ପର ଉଦଘାଟନ ଏବଂ ଭିତ୍ତିପ୍ରସ୍ତର ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ। ପଞ୍ଚମ ସାମୁଦ୍ରିକ ମତ୍ସ୍ୟ ଜନଗଣନା ପରିଚାଳନା, ପିଏମଏମଏସୱାଇର କଇଁଛ ବାହକ ଉପକରଣ ଉପରେ ମାର୍ଗଦର୍ଶିକା ଏବଂ ମାଛଧରା ପୋତ ଯୋଗାଯୋଗ ଏବଂ ସହାୟତା ବ୍ୟବସ୍ଥା ପାଇଁ ମାନକ ପରିଚାଳନା ପ୍ରକ୍ରିୟା (ଏସଓପି) ଜାରି ଭଳି ପ୍ରମୁଖ ପଦକ୍ଷେପ ମଧ୍ୟ ଉପକୂଳ ରାଜ୍ୟ ମତ୍ସ୍ୟପାଳନ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା।

ସମ୍ମିଳନୀରେ କେନ୍ଦ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀ ମଧ୍ୟ ଡିଜିଟାଲ୍ ଆପ୍ଲିକେସନ୍ ଭିୱାଇଏଏସ୍‌-ଏନ୍ଏଭି ସଂଯୁକ୍ତ ଟାବଲେଟ୍ ବଣ୍ଟନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମତ୍ସ୍ୟ କିଷାନ ସମୃଦ୍ଧି ସହ-ଯୋଜନା ଅଧୀନରେ ହିତାଧିକାରୀଙ୍କୁ ପ୍ରଥମ ଜଳଜ ବୀମା ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ। ଆଜି ପଞ୍ଚମ ସାମୁଦ୍ରିକ ମତ୍ସ୍ୟ ଗଣନା କାର୍ଯ୍ୟର ମଧ୍ୟ ଶୁଭାରମ୍ଭ ହୋଇଛି ଯେଉଁଥିରେ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷକଙ୍କ ତାଲିମ, ଗ୍ରାମୱାରୀ ତଥ୍ୟ ଗଣନାକାରୀଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତି ଏବଂ ତାଲିମ, ଏହାପରେ ୩ମାସ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରକୃତ ମତ୍ସ୍ୟ ଗଣନା କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ସାମିଲ ରହିଛି । ଡିସେମ୍ବର ସୁଦ୍ଧା ଏହି ଅଭିଯାନର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କାର୍ଯ୍ୟ ଶେଷ ହେବ। ସାମୁଦ୍ରିକ ମତ୍ସ୍ୟ ଗଣନାରେ ଓଡ଼ିଶାର ମତ୍ସ୍ୟଗ୍ରାମ, ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ମତ୍ସ୍ୟ ଭିତ୍ତିଭୂମି ତଥା ମତ୍ସ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରର ତଥ୍ୟକୁ ସାମିଲ କରାଯିବ। ୨୦୧୬ ଗଣନା ଅନୁଯାୟୀ ଓଡ଼ିଶାରେ ୭୩୯ଟି ମତ୍ସ୍ୟ ଗ୍ରାମ ରହିଛି।

ଭାରତର ପଞ୍ଚମ ସାମୁଦ୍ରିକ ମତ୍ସ୍ୟ ଜନଗଣନା ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ପ୍ରସ୍ତୁତି ପଦକ୍ଷେପ ସ୍ୱରୂପ, ସ୍ୱଚ୍ଛତା ଏବଂ ଦକ୍ଷତା ବୃଦ୍ଧି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଡିଜିଟାଲ୍ ଆଧାରିତ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ ପାଇଁ ଏକ ମୋବାଇଲ୍ ଆପ୍ଲିକେସନ୍ ଭିୱାଇଏଏସ୍‌-ଏନ୍ଏଭି ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଛି। ଏହି ଗଣନା ଦେଶବ୍ୟାପୀ ୧୨ ଲକ୍ଷ ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀ ପରିବାରକୁ ବାସ୍ତବ-ସମୟ ମାନ୍ୟତା ପ୍ରଦାନ କରିବ। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମତ୍ସ୍ୟ ସମ୍ପଦ ଯୋଜନା (ପିଏମଏମଏସୱାଇ) ଅଧୀନରେ ମତ୍ସ୍ୟଚାଷ, ପଶୁପାଳନ ଏବଂ ଦୁଗ୍ଧ ଉତ୍ପାଦନ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ମତ୍ସ୍ୟଚାଷ ବିଭାଗ (ଡିଓଏଫ) ଦ୍ୱାରା ଏହି ବିଶାଳ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ସମନ୍ୱିତ ହୋଇଛି। ଆଇସିଏଆର୍-କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ସାମୁଦ୍ରିକ ମତ୍ସ୍ୟ ଗବେଷଣା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ (ସିଏମଏଫଆରଆଇ) ଦ୍ୱାରା ଭିୱାଇଏଏସ-ଏନଏଭି ବିକଶିତ ହୋଇଛି । ସିଏମଏଫଆରଆଇ ନଅଟି ଉପକୂଳବର୍ତ୍ତୀ ରାଜ୍ୟରେ ସାମୁଦ୍ରିକ ମତ୍ସ୍ୟ ଗଣନା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ପାଇଁ ନୋଡାଲ ଏଜେନ୍ସି। ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀ ଗ୍ରାମ, ମାଛ ଅବତରଣ କେନ୍ଦ୍ର ଏବଂ ମାଛଧରା ବନ୍ଦରର କ୍ଷେତ୍ର ଯାଞ୍ଚ ପାଇଁ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷକମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଭିୱାଇଏଏସ୍‌-ଏନଏଭି ଆପ୍ ବ୍ୟବହାର କରାଯିବ।

ସାମୁଦ୍ରିକ ମତ୍ସ୍ୟ ଗଣନା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ, ସଠିକ୍ ଏବଂ ସମୟୋଚିତ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଇଛି । ଏଥିରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ସାମୁଦ୍ରିକ ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀ ପରିବାର, ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀ ଗ୍ରାମ, ମତ୍ସ୍ୟଚାଷ ଏବଂ ଉପକରଣ ସହିତ ସାରା ଦେଶରେ ମତ୍ସ୍ୟ ବନ୍ଦର ଏବଂ ମତ୍ସ୍ୟ ଅବତରଣ କେନ୍ଦ୍ର ସହିତ ଜଡିତ ଭିତ୍ତିଭୂମି ସୁବିଧାର ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରାଯିବ । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମତ୍ସ୍ୟ ସମ୍ପଦ ଯୋଜନା ଅଧୀନରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ଏକ ଉପ-ଯୋଜନା, ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମତ୍ସ୍ୟ କିଷାନ ସମୃଦ୍ଧି ସହ-ଯୋଜନା ଏକ ବ୍ୟାପକ ମତ୍ସ୍ୟଚାଷ ବୀମା ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ। ଜଳଚର ଚାଷ ବୀମା ବିପଦକୁ ହ୍ରାସ କରିବା ଏବଂ ବିଶେଷ କରି କ୍ଷୁଦ୍ର ଏବଂ ଅବହେଳିତ କୃଷକମାନଙ୍କୁ ଆର୍ଥିକ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ପ୍ରଦାନ କରିବା ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଇଥାଏ।

******

P.S/Swadhin