ભારતના ઉપરાષ્ટ્રપતિ શ્રી જગદીપ ધનખરે આજે જણાવ્યું હતું કે, "ભારત વિશ્વની સૌથી જૂની સભ્યતા છે, શાંતિપ્રિય રાષ્ટ્ર છે, જ્યાં સર્વસમાવેશકતા અને અભિવ્યક્તિ અને વિચારની સ્વતંત્રતા એ આપણો વારસો છે."

તામિલનાડુની કોઇમ્બતૂરની તામિલનાડુ એગ્રિકલ્ચરલ યુનિવર્સિટીમાં "વિકસિત ભારત માટે કૃષિ-શિક્ષણ, નવીનતા અને ઉદ્યોગસાહસિકતાને પ્રોત્સાહન આપવું"  વિષય પર ઉપસ્થિત જનમેદનીને સંબોધતા ઉપરાષ્ટ્રપતિએ જણાવ્યું હતું કે, જો કોઈ વ્યક્તિ હજારો વર્ષો સુધી ઇતિહાસનો અભ્યાસ કરે છે, તો આપણને જણાશે કે આપણી સભ્યતામાં સર્વસમાવેશકતા અને અભિવ્યક્તિની સ્વતંત્રતા સમૃદ્ધ થઈ છે, ખીલે છે અને તેનું સન્માન થાય છે. વર્તમાન સમયમાં, તેમણે જણાવ્યું હતું કે, અભિવ્યક્તિ અને સર્વસમાવેશકતાનો ભાગ અને ઢાળ વિશ્વમાં તુલનાત્મક રીતે સૌથી વધુ છે, "આસપાસ જુઓ, ભારત જેવો બીજો કોઈ દેશ નથી જે સર્વસમાવેશકતા અને અભિવ્યક્તિની સ્વતંત્રતા દર્શાવી શકે." તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, આ મહાન રાષ્ટ્રના નાગરિકો તરીકે - સૌથી મોટી લોકશાહી, સૌથી જૂની લોકશાહી, સૌથી જીવંત લોકશાહી - આપણે અત્યંત જાગ્રત રહેવાની જરૂર છે,  અભિવ્યક્તિની સ્વતંત્રતા અને સર્વસમાવેશકતા એ આપણી રાષ્ટ્રીય સંપત્તિ હોવી જોઈએ તે ધ્યાનમાં રાખવું જોઈએ.

કૃષિ ક્ષેત્ર તરફ વળતા, ઉપરાષ્ટ્રપતિએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે "આપણે ખાદ્ય સુરક્ષાથી ખેડૂત સમૃદ્ધિ તરફ આગળ વધવું જોઈએ." તેમણે કહ્યું હતું કે, ખેડૂતે સમૃદ્ધ બનવું પડશે અને આ ઉત્ક્રાન્તિ તમિલનાડુ કૃષિ યુનિવર્સિટી જેવી સંસ્થાઓમાંથી ઉદ્ભવવી જોઈએ.

તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, ખેડુતોએ ખેતીની જમીનમાંથી બહાર નીકળવું જોઈએ અને તેમની પેદાશોના માર્કેટિંગમાં પોતાને સામેલ કરવું જોઈએ. "ખેડૂતોએ માત્ર ઉત્પાદક બનીને તેના વિશે ભૂલી જવું જોઈએ નહીં. તેનો અર્થ એ કે તેઓ ખૂબ જ પરિશ્રમપૂર્વક, અથાકપણે ઉત્પાદન ઉભું કરશે અને તે એવા સમયે વેચશે જ્યારે તે બજાર માટે યોગ્ય છે, તેને પકડ્યા વિના. તે આર્થિક રીતે વધારે કંઈ આપતું નથી, "તેમણે નોંધ્યું. તેમણે જાગૃતિ લાવીને અને સરકારી સહકારી વ્યવસ્થા ખૂબ જ મજબૂત હોવાની જાણકારી આપીને ખેડૂતોને સશક્ત બનાવવા હાકલ કરી હતી.

"પહેલી જ વાર આપણી પાસે સહકાર મંત્રી છે. આપણા બંધારણમાં સહકારી મંડળીઓને સ્થાન મળે છે. તેથી, આપણને ખેડૂત વેપારીઓની જરૂર છે. અમને ખેડૂત ઉદ્યમીઓની જરૂર છે. તે માનસિકતા બદલો, જેથી ખેડૂત પોતાને ઉત્પાદકમાંથી મૂલ્ય ઉમેરનારમાં પરિવર્તિત કરે, અને કેટલાક ઉદ્યોગની શરૂઆત કરે જે ઓછામાં ઓછા ઉત્પાદન પર આધારિત હોય, "તેમણે જણાવ્યું હતું.

ઉપરાષ્ટ્રપતિએ એ વાત પર પણ ભાર મૂક્યો હતો કે, ખેતપેદાશોનું બજાર વિશાળ છે અને જ્યારે ખેતપેદાશોમાં મૂલ્ય સંવર્ધન થશે, ત્યારે ઉદ્યોગો ખીલશે.

શ્રી ધનખરે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, આ બાબતને ધ્યાનમાં રાખવી એ દરેક નાગરિકની ફરજ છે, ખાસ કરીને એવા સમયે જ્યારે દેશ અટકાવી ન શકાય તેવો ઝડપથી વધી શકે તેવો આર્થિક વિકાસ, માળખાગત સુવિધામાં અસાધારણ વૃદ્ધિ, ટેકનોલોજીનો વ્યાપ છેવાડાના સ્તરે પહોંચ્યો છે તથા દેશ અને તેના નેતા પ્રધાનમંત્રીની આંતરરાષ્ટ્રીય ખ્યાતિ અત્યાર સુધીની સર્વોચ્ચ સપાટીએ છે.  તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, "એટલે એક નાગરિક તરીકે રાષ્ટ્રના આ ઉત્થાનને ટકાવી રાખવામાં આપણી મોટી ભૂમિકા છે."

નાગરિકોની ભાગીદારી પર ભાર મૂકતા, ઉપરાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે દરેક નાગરિક માટે સંપૂર્ણ જાગૃત થવાનો અને આશા અને સંભાવનાની ઇકોસિસ્ટમનો લાભ લેવાનો આ યોગ્ય સમય છે. તેમણે દરેકને દ્રઢ નિશ્ચય કરવા વિનંતી કરી હતી કે, પ્રથમ રાષ્ટ્ર આપણું સૂત્ર બની રહેશે, રાષ્ટ્ર પ્રત્યેની આપણી અડગ કટિબદ્ધતા અને સદા માર્ગદર્શક સિતારો બની રહેશે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, "રાષ્ટ્રથી વધારે કોઈ રસ ન હોઈ શકે."

કૃષિમાં સંશોધન અને ટેકનોલોજીની ભૂમિકા પર પ્રકાશ પાડતા તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, પ્રયોગશાળા અને જમીન વચ્ચેનું અંતર માત્ર ઓછું ન થવું જોઈએ – આ એક અવિરત જોડાણ હોવું જોઈએ. તેમણે કહ્યું હતું કે, "પ્રયોગશાળા અને જમીન સાથે મળીને હોવી જોઈએ અને આ માટે 730થી વધારે કૃષિ વિજ્ઞાન કેન્દ્રો ખેડૂતો સાથે સંવાદનાં જીવંત કેન્દ્રો હોવાં જોઈએ, જેથી ખેડૂતોને શિક્ષિત કરી શકાય." તેમણે કૃષિ વિજ્ઞાન કેન્દ્રો અને ભારતીય કૃષિ અનુસંધાન પરિષદને જોડવાની પણ અપીલ કરી હતી, જેમાં એગ્રોનોમીનાં દરેક પાસા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરતી 150થી વધારે સંસ્થાઓ છે.

સરકારની પહેલોની પ્રશંસા કરતા ઉપરાષ્ટ્રપતિએ નોંધ્યું હતું કે, પ્રધાનમંત્રી કિસાન નિધિ સન્માન જેવી નવીન યોજનાઓ નિઃશુલ્ક યોજનાઓ નથી, પણ આપણી જીવનરેખા સમાન ક્ષેત્રને ન્યાય આપવાનાં પગલાં છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, "આ ખેડૂતને સીધું હસ્તાંતરણ છે."

આ સંદર્ભમાં શ્રી ધનખરે કહ્યું હતું કે , "આપણા દેશમાં ખાતરો માટે મોટા પાયે સબસીડી આપવામાં આવે છે. તેમણે કહ્યું હતું કે, તમિલનાડુ કૃષિ યુનિવર્સિટી જેવી સંસ્થાઓએ વિચારવું જોઈએ કે, જો હાલમાં ખાતર ક્ષેત્રને ખેડૂતનાં લાભ માટે આપવામાં આવતી સબસિડી સીધી ખેડૂતને મળે છે, તો દરેક ખેડૂતને દર વર્ષે આશરે 35,000 રૂપિયા મળશે."

વિશાળ રાષ્ટ્રીય વિઝન પર ઉપરાષ્ટ્રપતિએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, "તમિલનાડુ કૃષિ યુનિવર્સિટી જેવી સંસ્થાઓ દ્વારા વિકસિત ભારતની પ્રાપ્તિને કાળજીપૂર્વક આગળ વધારવી પડશે. તેમણે વિશ્વવિદ્યાલયમાં આવવું એ એક વિશેષાધિકાર ગણાવ્યું હતું, જેણે ભારતની ખાદ્ય સુરક્ષામાં નિર્ણાયક યોગદાન આપ્યું છે."

તેમણે યાદ કર્યું હતું કે, "ભારતે ખાદ્યાન્નની અછતમાંથી પસાર થઈને ખાદ્ય પદાર્થોની પુષ્કળ માત્રા મેળવી છે અને તમિલનાડુ કૃષિ યુનિવર્સિટીએ કૃષિ વિકાસને અસર કરી છે અને ગ્રામીણ પરિવર્તનનાં વ્યાપક કારણોને સેવા આપી છે."

પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, "કૃષિ ક્ષેત્રના ટોચના દિગ્ગજોમાંના એક, ભારતના સૌથી ગૌરવશાળી સપૂતોમાંના એક, ડૉ. એમ. એસ. સ્વામીનાથન તમિલનાડુ કૃષિ વિશ્વવિદ્યાલયના પૂર્વ વિદ્યાર્થી હતા." તેમણે ધ્યાન દોર્યું હતું કે ડૉ. સ્વામિનાથનને આ ચારેય નાગરિક પુરસ્કારો પ્રાપ્ત કરવાનું વિરલ ગૌરવ પ્રાપ્ત થયું હતું, જેમાં સર્વોચ્ચ પુરસ્કાર ભારત રત્નનો પણ સમાવેશ થતો હતો.

અસરલક્ષી નવીનતા અને સંશોધન માટે અપીલ કરતાં તેમણે કહ્યું હતું કે, નવીનતા અને સંશોધનની પહેલોનું મૂલ્યાંકન થવું જોઈએ કે તેનાથી ખેડૂતો પર શું અસર થાય છે. "શું તેમની જમીની અસર થઈ રહી છે? તેથી, સંશોધન લાગુ કરવું પડશે. સંશોધન જરૂરિયાત પર આધારિત હોવું જોઈએ. સંશોધન એ કારણને સેવા આપે છે જેને તમે ઓળખો છો, "તેમણે સલાહ આપી. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, સંશોધનને માત્ર કેન્દ્ર અને રાજ્યની સરકારે જ નહીં, પણ ઉદ્યોગ, વેપાર, વેપાર અને વાણિજ્ય દ્વારા પણ ટેકો આપવો જોઈએ.

પોતાના સમાપન પ્રવચનમાં ઉપરાષ્ટ્રપતિએ નોંધ્યું હતું કે ભારત - આપણું ભારત - હંમેશાં ખેતીની ભૂમિ રહ્યું છે. ગામડાંઓમાં તેનું હૃદય ધબકે છે. તે રોજગાર અને અર્થતંત્રની જીવાદોરી છે, અને દરેક અર્થમાં રાષ્ટ્રની કરોડરજ્જુ છે.

તમિલ ભૂમિના પ્રાચીન જ્ઞાનને યાદ કરીને તેમણે યાદ કર્યું કે આ પવિત્ર ભૂમિમાં ખેડૂતની ભૂમિકાને મહાન કવિ-સંત થિરુવલ્લુવરે ઉચ્ચ સ્તર પર લઈ ગયા હતા. તેમને ટાંકીને ઉપરાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું, "ખેડૂતો માનવતા અને કૃષિનો પાયો છે." તેમણે થિરુવલ્લુવરનાં ડહાપણની પ્રશંસા કરી હતી અને તેને શાશ્વત ગણાવ્યું હતું અને કહ્યું હતું કે, "ખેડૂત જ આપણો ખોરાક પૂરો પાડે છે. ખેડૂત જ આપણી નિયતિનો આર્કિટેક્ટ છે."

આ પ્રસંગે તમિલનાડુનાં રાજ્યપાલ શ્રી આર એન રવિ, તમિલનાડુ સરકારનાં માનવ સંસાધન વ્યવસ્થાપન મંત્રી શ્રીમતી એન. કાયાલવીઝી સેલ્વરાજ, કૃષિ ઉત્પાદન કમિશનર અને સરકારનાં સચિવ શ્રી વી. દક્ષિણામૂર્તિ, તમિલનાડુ કૃષિ વિશ્વવિદ્યાલયનાં સંશોધન નિયામક ડૉ. એમ. રવીન્દ્રન, તમિલનાડુ કૃષિ વિશ્વવિદ્યાલયનાં રજિસ્ટ્રાર અને કાર્યકારી વાઇસ ચાન્સેલર ડૉ. આર. થમિઝ વેન્ડાન તથા અન્ય મહાનુભાવો પણ ઉપસ્થિત રહ્યાં હતાં.

AP/IJ/GP/JD