કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અને સહકારિતા મંત્રી શ્રી અમિત શાહે આજે દાંતેવાડા છત્તીસગઢમાં બસ્તર પંડુમ કાર્યક્રમને સંબોધન કર્યું હતું. આ પ્રસંગે છત્તીસગઢના મુખ્યમંત્રી શ્રી વિષ્ણુ દેવ સાઈ અને નાયબ મુખ્યમંત્રી શ્રી વિજય શર્મા સહિત અનેક મહાનુભવો ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અને સહકારિતા મંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, મહારાજા પ્રવીરચંદ્ર ભંજદેવે આદિવાસી લોકોના પાણી, જંગલ, જમીન અને સંસ્કૃતિ માટે પોતાનું જીવન સમર્પિત કરી દીધું હતું. તેમણે નોંધ્યું હતું કે મહારાજા પ્રવીરચંદ્રની પ્રજાના રાજા તરીકેની લોકપ્રિયતા તત્કાલીન સરકાર માટે અસહ્ય હતી, જેના કારણે તેમની હત્યા એક ષડયંત્ર દ્વારા કરવામાં આવી હતી. શ્રી શાહે વધુમાં ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, આજે જ્યારે બસ્તર લાલ આતંકમાંથી મુક્તિની અણીએ ઉભું છે અને વિકાસનાં માર્ગે અગ્રેસર છે, ત્યારે પ્રવીરચંદ્રજીનો આત્મા, પછી ભલે તે ગમે તે હોય, નિઃશંકપણે બસ્તરનાં લોકોને આશીર્વાદ આપી રહ્યો છે.

શ્રી અમિત શાહે જણાવ્યું હતું કે, પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં નેતૃત્વમાં આવતા વર્ષથી શરૂ થઈ રહેલા દેશનાં દરેક આદિવાસી જિલ્લાનાં કલાકારોને બસ્તર પંડુમમાં સામેલ કરવામાં આવશે. તેમણે ઉલ્લેખ કર્યો હતો કે, બસ્તર પંડુમને આંતરરાષ્ટ્રીય માન્યતા આપવા માટે મોદી સરકાર બસ્તરની મુલાકાત પર તમામ દેશોમાંથી રાજદૂતોને લઈને તેને દુનિયાભરમાં ફેલાવીને બસ્તરની પરંપરાઓ, સંસ્કૃતિ અને કળાને પ્રદર્શિત કરવા માટે કામ કરી રહી છે. શ્રી શાહે આ મહોત્સવમાં 188 ગ્રામ પંચાયતો, 12 નગર પંચાયતો, 8 નગર પરિષદો, એક નગરપાલિકા અને 32 જનપદના 47,000 કલાકારોએ ભાગ લીધો હોવાનો ઉલ્લેખ પણ કર્યો હતો. બસ્તર પંડુમ માટે જિલ્લા વહીવટી તંત્ર અને સંસ્કૃતિ વિભાગે 5 કરોડ રૂપિયા ફાળવ્યા છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, આ પંડુમ સ્થાનિક અને પરંપરાગત કળા, સંસ્કૃતિ, કારીગરી, તહેવારો, ખોરાક, ભાષાઓ, રિવાજો, પહેરવેશ, ઘરેણાં, પરંપરાગત ગીતો, સંગીત અને વાનગીઓને તેના મૂળ સ્વરૂપમાં જાળવવા અને પ્રોત્સાહન આપવાનું કામ કરશે.

કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રીએ કહ્યું કે અમે ઈચ્છીએ છીએ કે બસ્તરના યુવાનો સૌથી આધુનિક શિક્ષણ પ્રાપ્ત કરે, વિશ્વના યુવાનો સાથે દરેક મંચ પર સ્પર્ધા કરે અને વૈશ્વિક સમૃદ્ધિ પ્રાપ્ત કરે, પરંતુ તેમણે તેમની સંસ્કૃતિ, ભાષા અને પરંપરાઓને ક્યારેય ભૂલવી જોઈએ નહીં. તેમણે વધુમાં નોંધ્યું હતું કે બસ્તરની સંસ્કૃતિ, બોલીઓ, સંગીતનાં સાધનો અને ભોજન એ માત્ર છત્તીસગઢ જ નહીં પરંતુ સમગ્ર ભારતની સંસ્કૃતિનાં રત્નો છે અને આપણે તેનું જતન કરવું પડશે. શ્રી શાહે ઉલ્લેખ કર્યો હતો કે, ચાલુ વર્ષે સાત કેટેગરીમાં ઉજવાઇ રહેલા બસ્તર પંડુમ મહોત્સવને આગામી વર્ષે 12 કેટેગરીમાં ઉજવવામાં આવશે અને તેમાં સમગ્ર દેશમાંથી આદિવાસી લોકો ભાગ લેશે. કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રીએ એમ પણ કહ્યું હતું કે, ભારતની તાકાત વિવિધતામાં એકતા, વિવિધ સંસ્કૃતિઓ, કળાઓ, પરંપરાઓ, ભાષાઓ, બોલીઓ અને વાનગીઓના મિશ્રણમાં રહેલી છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, અમે દુનિયા સાથેની દરેક સ્પર્ધામાં મજબૂતી સાથે ઊભા રહીશું, પણ આપણે આપણી સંસ્કૃતિ અને અન્ય વારસાનું પણ જતન કરીશું તથા બસ્તર પંડુમ આ પ્રયાસની શરૂઆત છે.

કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રીએ કહ્યું કે એ સમય વીતી ગયો છે જ્યારે અહીં ગોળીઓ ચલાવવામાં આવતી અને બોમ્બ બ્લાસ્ટ થતા. તેમણે તમામ નક્સલવાદીઓને અપીલ કરી હતી અને તેમને તેમનાં શસ્ત્રો હેઠાં મૂકીને મુખ્ય ધારામાં જોડાવા અપીલ કરી હતી, કારણ કે બસ્તર વિકાસ ઇચ્છે છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદી બસ્તરને બધું જ આપવા ઇચ્છે છે, પણ આ ત્યારે જ શક્ય છે જ્યારે બસ્તરમાં શાંતિ હોય. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, બાળકોએ શાળાએ જવું જોઈએ, માતાઓના આરોગ્યની કાળજી લેવી જોઈએ, આદિવાસીઓ અને યુવાનો કુપોષણનો ભોગ ન બનવું જોઈએ, બાળકોના શિક્ષણ માટેની વ્યવસ્થા કરવી જોઈએ, દરેક ગામમાં દવાખાના હોવા જોઈએ, અને દરેક તાલુકામાં એક હોસ્પિટલ હોવી જોઈએ - તો જ વિકાસ થઈ શકે છે. તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, બસ્તરના લોકો દરેક ગામને નક્સલમુક્ત બનાવવાનો નિર્ણય લે તો જ આ સિદ્ધ થઈ શકે તેમ છે. શ્રી શાહે એમ પણ જણાવ્યું હતું કે, છત્તીસગઢ સરકારે જાહેરાત કરી છે કે, જે પણ ગામ તમામ નક્સલવાદીઓને આત્મસમર્પણ કરાવશે, તેને નક્સલમુક્ત જાહેર કરવામાં આવશે અને તેને એક કરોડ રૂપિયાનું વિકાસ ભંડોળ આપવામાં આવશે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, કોઈ પણ વ્યક્તિ કોઈને નુકસાન પહોંચાડવા માગતું નથી અને એટલે નક્સલવાદીઓએ હિંસા છોડીને મુખ્ય પ્રવાહમાં આવવું જોઈએ, કારણ કે ભારત સરકાર અને છત્તીસગઢ સરકાર બંને સુરક્ષા પ્રદાન કરશે. કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, નક્સલવાદીઓ પોતાનાં શસ્ત્રો સાથે સમગ્ર બસ્તરનો વિકાસ અટકાવી શકે તેમ નથી.

શ્રી અમિત શાહે જણાવ્યું હતું કે, પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ "વોકલ ફોર લોકલ"નું સૂત્ર આપ્યું છે અને દરેક જિલ્લામાંથી વિશિષ્ટ ઉત્પાદનને જીઆઇ ટેગ સાથે જોડીને, દેશભરનાં બજારોમાં તેનો પ્રચાર કરીને તેના માર્કેટિંગની સુવિધા આપી છે. તેમણે ઉલ્લેખ કર્યો હતો કે, પ્રધાનમંત્રી મોદીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, ઇતિહાસ ફક્ત પુસ્તકો પૂરતો મર્યાદિત નથી; આપણા આદિવાસી સ્વાતંત્ર્ય સેનાનીઓને સમગ્ર દેશમાં સન્માન અને સન્માન મળવું જોઈએ. પ્રધાનમંત્રી મોદીએ આઝાદી માટે લડનારા બસ્તરના વીર ગુંડાધુર જેવા આદિવાસી નાયકોનું સન્માન કરવા માટે પગલા લીધા છે. તેમણે એ બાબત પર પણ પ્રકાશ પાડ્યો હતો કે, પ્રધાનમંત્રી મોદીએ ભગવાન બિરસા મુંડાની જન્મજયંતિને "જનજાતીય ગૌરવદિવસ" તરીકે સમર્પિત કરી છે અને 150 વર્ષનાં વર્ષને "જનજાતીય ગૌરવ વર્ષ" તરીકે જાહેર કર્યું છે.

કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રી અને સહકારિતા મંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે અગાઉની સરકારોએ ગરીબી હટાઓનો નારો આપ્યો હતો, પરંતુ 75 વર્ષ સુધી ગરીબોના વિકાસ માટે કંઇ કર્યું નથી. પ્રધાનમંત્રી મોદીએ છેલ્લા 10 વર્ષમાં દેશના કરોડો ગરીબો માટે 4 કરોડથી વધુ મકાનોનું નિર્માણ કર્યું છે, 11 કરોડથી વધુ ગેસ જોડાણો પૂરા પાડ્યા છે, 12 કરોડ શૌચાલયોનું નિર્માણ કર્યું છે, 15 કરોડ ઘરો સુધી નળનું પાણી પહોંચાડ્યું છે, 80 કરોડ લોકોને મફત રાશન વિતરણ કર્યું છે અને 70 કરોડ લોકો માટે 5 લાખ રૂપિયા સુધીની મફત તબીબી સારવાર પૂરી પાડી છે.

શ્રી અમિત શાહે જણાવ્યું હતું કે, જે લોકો સમજી ગયા છે કે, વિકાસ માટે વ્યક્તિને હાથમાં બંદૂકની નહીં, પણ કમ્પ્યુટરની જરૂર છે અને આઇઇડી અને ગ્રેનેડની નહીં પણ પેનની જરૂર છે, તેમણે શરણાગતિ સ્વીકારી લીધી છે. તેમણે ઉલ્લેખ કર્યો હતો કે, નક્સલવાદનો અંત લાવવાની દિશામાં આ વર્ષે અત્યાર સુધીમાં 521 નક્સલવાદીઓએ આત્મસમર્પણ કર્યું છે, જ્યારે 2024માં 881 નક્સલવાદીઓએ આત્મસમર્પણ કર્યું હતું. શ્રી શાહે વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો હતો કે, જે નક્સલવાદીઓ પોતાનાં શસ્ત્રોનો ત્યાગ કરશે, તેઓ મુખ્ય પ્રવાહમાં જોડાઈ શકશે અને પ્રગતિ કરશે, પણ જે લોકો શસ્ત્રો ઉપાડીને હિંસાનો માર્ગ પસંદ કરશે, તેમની સામે સુરક્ષા દળો કડક હાથે કામ લેશે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, મોદી સરકાર માર્ચ 2026 સુધીમાં સમગ્ર દેશને નકસલવાદથી મુક્ત કરવા કટિબદ્ધ છે.

કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રીએ કહ્યું કે બસ્તર હવે ભય નહીં પરંતુ ભવિષ્યનું પ્રતીક બની ગયું છે. આ પહેલા નક્સલીઓના આતંકના કારણે રાજનેતાઓને રેલી અને મેળાવડા કરતા રોકવામાં આવતા હતા, પરંતુ સમય બદલાયો છે. આજે તેઓ 50,000 આદિવાસી ભાઈ-બહેનોની સામે રામનવમી, અષ્ટમી અને બસ્તર પંડુમ ઉત્સવ ઉજવી રહ્યા છે. તેમણે ઉલ્લેખ કર્યો હતો કે, જ્યાં એક સમયે ગોળીઓનો અવાજ ગુંજતો હતો, ત્યાં હવે મશીનોનો અવાજ સંભળાય છે; જ્યાં એક સમયે ગામડાંઓ ઉજ્જડ હતાં, ત્યાં હવે શાળાની ઘંટડીઓ વાગી રહી છે; જ્યાં રસ્તાઓ એક સમયે એક સ્વપ્ન સમાન હતા, હાઇવે બનાવવામાં આવી રહ્યા છે; અને જ્યાં બાળકોને એક સમયે શાળાએ જવાનો ડર લાગતો હતો, આજે તેઓ કમ્પ્યુટર દ્વારા વિશ્વ સાથે જોડાઈ રહ્યા છે. તેમણે ઉમેર્યું કે બસ્તરનો વિકાસ એટલા માટે થઈ રહ્યો છે કારણ કે હવે કોઈ નક્સલવાદ સાથે જોડાઈ રહ્યું નથી.

શ્રી અમિત શાહે જણાવ્યું હતું કે, બસ્તર હવે વિકાસ, વિશ્વાસ અને વિજયનાં પ્રકાશ સાથે આગેકૂચ કરી રહ્યું છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે નક્સલવાદીઓને શરણાગતિ સ્વીકારવા અને વિકાસનો માર્ગ ખોલવામાં મદદ કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવા માટે ગ્રામ સભાઓ બોલાવવી જોઈએ. શ્રી શાહે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, સુકમામાંથી કોઇ સબ ઇન્સ્પેકટર બને, બસ્તરથી બૅરિસ્ટર બને, દાંતીવાડાથી ડોકટર બને અને કાંકેરથી કલેકટર બને ત્યારે વિકાસ થાય. બસ્તરમાં આપણે આ પ્રકારનો વિકાસ અને પ્રગતિ કરવાની જરૂર છે. તેમણે વિકાસના સપનાઓને સાકાર કરવા માટે દરેકને સમર્પણ અને નિર્ભયતા સાથે કામ કરવાની અપીલ કરી હતી, કારણ કે પીએમ મોદીના નેતૃત્વમાં કોઈએ ડરવાની જરૂર નથી.

AP/IJ/GP/JD