କାର୍ମିକ, ସାର୍ବଜନୀନ ଅଭିଯୋଗ ଏବଂ ପେନସନ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ପ୍ରଶାସନିକ ସଂସ୍କାର ଏବଂ ସାର୍ବଜନୀନ ଅଭିଯୋଗ ବିଭାଗ (DARPG) ଫେବୃଆରୀ 2025 ପାଇଁ ଏହାର ମାସିକ 'ସଚିବାଳୟ ସଂସ୍କାର' ରିପୋର୍ଟର ୧୯ତମ ସଂସ୍କରଣ ପ୍ରକାଶ କରିଛି। ଏହି ରିପୋର୍ଟରେ (୧) ସଫା କରିବା ଏବଂ ସର୍ବନିମ୍ନ ସ୍ତରକୁ ବିଚାରାଧୀନ ମାମଲା ହ୍ରାସ କରିବା, (୨) ନିଷ୍ପତ୍ତି ଗ୍ରହଣର ଦକ୍ଷତା ବୃଦ୍ଧି କରିବା, (୩) ଇ-ଅଫିସ୍ କାର୍ଯ୍ୟାନ୍ୱୟନ ଏବଂ ବିଶ୍ଳେଷଣ ମାଧ୍ୟମରେ ଶାସନ ଏବଂ ପ୍ରଶାସନକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବା ଲକ୍ଷ୍ୟରେ ଚାଲିଥିବା ପଦକ୍ଷେପଗୁଡ଼ିକର ଏକ ବ୍ୟାପକ ବିଶ୍ଳେଷଣ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି।

ଏହି ସଂସ୍କରଣରେ ନିମ୍ନଲିଖିତଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ:

• "ନାଗରିକ କେନ୍ଦ୍ରିକ ଅଭ୍ୟାସ" ଅନ୍ତର୍ଗତ ସର୍ବୋତ୍ତମ ଅଭ୍ୟାସଗୁଡ଼ିକ
• ଫୋକସରେ: ବୈଦେଶିକ ବ୍ୟାପାର ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ (MEA)
• ଇ-ଅଫିସ୍ କାର୍ଯ୍ୟାନ୍ୱୟନ ପାଇଁ କ୍ୟାବିନେଟ ସଚିବାଳୟ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀ

ଫେବୃଆରୀ ୨୦୨୫ ରିପୋର୍ଟର ମୁଖ୍ୟାଂଶ:

୧. ପରିଷ୍କାର ପରିଚ୍ଛନ୍ନତା ଏବଂ ବିଚାରାଧୀନ ମାମଲା ହ୍ରାସ:

• ସାରା ଦେଶରେ ୫,୮୨୫ ଟି ସ୍ୱଚ୍ଛତା ଅଭିଯାନ ସଫଳତାର ସହ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା।
• ପ୍ରାୟ ୩.୪୭ ଲକ୍ଷ ବର୍ଗଫୁଟ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ସ୍ଥାନ ଖାଲି ପଡ଼ିଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ କୋଇଲା ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ (୧,୪୧,୭୨୧ବର୍ଗଫୁଟ) ଏବଂ ରେଳ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ (୫୧,୯୨୮ ବର୍ଗଫୁଟ) ସର୍ବାଧିକ ଅବଦାନ ରଖିଥିଲେ।
• ସ୍କ୍ରାପ୍ ନଷ୍ଟ କରିବାରୁ ୧୫୬.୪୧ କୋଟି ଟଙ୍କା ରାଜସ୍ୱ ମିଳିଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ରେଳ, ଭାରୀ ଶିଳ୍ପ ଏବଂ କୋଇଲା ଭଳି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅବଦାନ ଥିଲା।
• ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ରେକର୍ଡ ପରିଚାଳନା ଅଧୀନରେ,୧,୭୪,୫୬୫ ଭୌତିକ ଫାଇଲ୍ ସମୀକ୍ଷା କରାଯାଇଥିଲା, ୧,୦୫,୮୧୮ ଫାଇଲ୍ ଡିଲିଟ୍ କରାଯାଇଥିଲା, ଯେତେବେଳେ ୬୭,୪୫୭ ଇ-ଫାଇଲ୍ ସମୀକ୍ଷା କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୩୮,୪୫୧ବନ୍ଦ କରାଯାଇଥିଲା।
• ୪,୮୦,୪୨୨ଟି ସାଧାରଣ ଅଭିଯୋଗ (୯୧.୨୧ ପ୍ରତିଶତ ସମାଧାନ) ମଧ୍ୟରୁ ୭୬୨ଟି ସାଂସଦ ଏବଂ ୨୯୧ଟି ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ସନ୍ଦର୍ଭ ସମାଧାନ କରାଯାଇଥିଲା।

୨. ସର୍ବୋତ୍ତମ ଅଭ୍ୟାସ: ନାଗରିକ-କେନ୍ଦ୍ରିକ ପଦକ୍ଷେପ:

• ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଏବଂ ବିଭାଗଗୁଡ଼ିକ ଅଭିନବ ନାଗରିକ-କୈନ୍ଦ୍ରିକ ପଦ୍ଧତି କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିଥିଲେ, ଯାହା ସ୍ୱଚ୍ଛତା ଏବଂ ସାଧାରଣ ପ୍ରବେଶକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିଥିଲା। ଏଥିରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଅଛି :
• ସୂଚନା ଅଧିକାର ଏବଂ ସାଧାରଣ ଅଭିଯୋଗ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ, ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ସ ନିକେତନ, ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ସ ଏବଂ ସୂଚନା ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ

• ଭାରତ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ସ ଲିମିଟେଡ୍ ବ୍ରଜ ବିହାର କଲୋନୀ, ଗାଜିଆବାଦ, ପ୍ରତିରକ୍ଷା ବିଭାଗରେ ଭିତ୍ତିଭୂମି ବୃଦ୍ଧି।

• ଅର୍ଥ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ସାର୍ବଜନୀନ ଉଦ୍ୟୋଗ ବିଭାଗରେ ଉନ୍ନତ ସୁବିଧା।
• କୋଲକାତାର କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଟିକସ ବୋର୍ଡର ଆୟକର ଭବନରେ ସୁରକ୍ଷିତ ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ଛାତର ନବୀକରଣ।

3. ନିଷ୍ପତ୍ତି ଗ୍ରହଣ ଏବଂ ଇ-ଅଫିସ୍ କାର୍ଯ୍ୟାନ୍ୱୟନ ଏବଂ ବିଶ୍ଳେଷଣରେ ଦକ୍ଷତା ବୃଦ୍ଧି କରିବା:

• ଅପରାଧ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରିବା ଦ୍ୱାରା ସକ୍ରିୟ ଫାଇଲଗୁଡ଼ିକର ହାରାହାରି ଅନନ୍ୟ କାରବାର ସ୍ତର ୨୦୨୧ ରେ ୭.୧୯ ରୁ ଫେବୃଆରୀ ୨୦୨୫ ସୁଦ୍ଧା ୪.୨୪ କୁ ହ୍ରାସ ପାଇଛି।

• ଫେବୃଆରୀ ୨୦୨୫ ରେ ୯୨.୭୦ ପ୍ରତିଶତ ଇ-ଫାଇଲ୍ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା, ଯାହା ଜାନୁଆରୀ ୨୦୨୫ ରେ ୯୨.୫୬ ପ୍ରତିଶତ ଅପେକ୍ଷା ଭଲ।
• ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ ହୋଇଥିବା ପ୍ରାପ୍ତି ମଧ୍ୟରୁ, ୯୪.୫୫ ପ୍ରତିଶତ ଇ-ପ୍ରାପ୍ତି ଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ୩୭ ଟି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ/ବିଭାଗ ୧୦୦ ପ୍ରତିଶତ ଇ-ଫାଇଲ୍ ଗ୍ରହଣର ଏକ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ସ୍ତର ହାସଲ କରିଛନ୍ତି। ଫେବୃଆରୀ ୨୦୨୫ ପାଇଁ ଇ-ପ୍ରାପ୍ତିରେ ୧୯ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ/ବିଭାଗର ୧୦୦ ପ୍ରତିଶତ ଅଂଶ ରହିଛି।
• ଜାନୁଆରୀ ୨୦୨୫ ରେ ୩,୨୩୮ ଫାଇଲ ତୁଳନାରେ ଆନ୍ତଃ-ମନ୍ତ୍ରାଳୟ ଫାଇଲ ଗତିବିଧି ୨,୯୫୯ ଫାଇଲକୁ ହ୍ରାସ ପାଇଛି, ଯାହା ସୁଗମ ପ୍ରଶାସନିକ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ସୂଚିତ କରେ।

ଏହି ପଦକ୍ଷେପଗୁଡ଼ିକ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ଡିଜିଟାଲ୍-ସକ୍ଷମ, ସ୍ୱଚ୍ଛ, ଦକ୍ଷ ଏବଂ ନାଗରିକ-କୈନ୍ଦ୍ରିକ ଶାସନ ପ୍ରତି ନିରନ୍ତର ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାକୁ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରେ, ଯାହା ପ୍ରଶାସନିକ ଉତ୍କର୍ଷତା ଏବଂ ଦାୟିତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସାର୍ବଜନୀନ ପ୍ରଶାସନର ବ୍ୟାପକ ଲକ୍ଷ୍ୟ ସହିତ ସମନ୍ୱିତ।

***

SPD