કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અને સહકારિતા મંત્રી શ્રી અમિત શાહે  આજે ગુજરાતના ગાંધીનગરમાં 'શાશ્વત મિથિલા મહોત્સવ-2025'ને સંબોધન કર્યું  હતું. આ કાર્યક્રમમાં ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી શ્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલ અને રાજ્યસભાના સભ્ય શ્રી સંજયકુમાર ઝા સહિત અનેક મહાનુભાવો ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી શ્રી અમિત શાહે પોતાના સંબોધનમાં દેશ-દુનિયાના લોકોનું સ્વાગત કરવાની ગુજરાતની લાંબા સમયથી ચાલી આવતી પરંપરાને ઉજાગર કરી હતી. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, ગુજરાતે હંમેશા વિવિધ વિચારધારાઓ અને જીવનશૈલીને અપનાવી છે. બિહારના લોકો, ખાસ કરીને મિથિલાંચલના લોકોના યોગદાનને સ્વીકારતા તેમણે કહ્યું હતું કે, તેમણે રાજ્યના વિકાસમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી છે. તેમણે તેમને ખાતરી આપી હતી કે, તેઓ સલામત છે, આદરપાત્ર છે અને ગુજરાતમાં હંમેશા આવકાર્ય છે.

કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, મહાભારત અને રામાયણના સમયથી જ મિથિલા વિદ્વાનો, બૌદ્ધિક પ્રવચનો અને મિમાંસાનો દેશ રહ્યો છે. તેમણે એ વાત પર ભાર મૂક્યો કે રામાયણ અને મહાભારતથી માંડીને પુરાણો, વેદ-વેદાંત, મિમાંસા અને સમૃદ્ધ સાહિત્યિક પરંપરાઓ સુધી, તેમના સર્જનનાં મૂળ મિથિલા સુધી શોધી શકાય છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, મિથિલા માતા સીતાનું જન્મસ્થળ છે અને પ્રબુદ્ધ રાજર્ષિ જનકની ભૂમિ છે, જ્યાં અષ્ટાવક્ર મુનિએ અષ્ટાવક્ર ગીતાની રચના કરી હતી. તેમણે વધુમાં નોંધ્યું હતું કે આ પવિત્ર ભૂમિએ યજ્ઞવલ્ક્ય જેવા મહાન વિદ્વાનો, ઋષિ ગૌતમ અને મંડન મિશ્રા જેવા દાર્શનિકો તેમજ જ્યોતિરેશ્વર ઠાકુર અને મહાકવિ વિદ્યાપતિ જેવા પ્રખ્યાત કવિઓ પેદા કર્યા છે.

શ્રી અમિત શાહે મિથિલા અને તેના નિવાસીઓના નોંધપાત્ર યોગદાન પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો, જેનો ઉલ્લેખ શતપથ બ્રહ્મ, વાલ્મીકિ રામાયણ, મહાભારત, બૌદ્ધ સાહિત્ય અને જૈન સાહિત્ય સહિત વિવિધ પ્રાચીન ગ્રંથોમાં વ્યાપકપણે કરવામાં આવ્યો છે. એમણે નોંધ્યું કે મહાન કવિ કાલિદાસે પોતાની કૃતિ રઘુવંશમાં મિથિલાનો, નૈષધીચરિતમાં શ્રીહર્ષનો અને પ્રસન્ન રાઘવમાં જયદેવનો  ઉલ્લેખ કર્યો હતો. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે આ કવિઓએ મિથિલાને સતત જ્ઞાનની ભૂમિ તરીકે રજૂ કર્યું છે, જે શિક્ષણ અને સરસ્વતી દેવીની ઉપાસના સાથે ગાઢ રીતે સંકળાયેલું છે.

કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રી અને સહકારિતા મંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદી અવારનવાર એ વાત પર ભાર મૂકે છે કે, ભારત લોકશાહીની જનની છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે ભારતમાં લોકશાહીના મૂળ વિદેહ અને મિથિલામાં શોધી શકાય છે. શ્રી શાહે ઉલ્લેખ કર્યો હતો કે, મહાત્મા બુદ્ધે વારંવાર કહ્યું હતું કે, જ્યાં સુધી વિદેહનાં લોકો સંગઠિત રહેશે, ત્યાં સુધી તેમને હરાવી શકાશે નહીં. તેમણે વધુમાં નોંધ્યું હતું કે, મિથિલાએ એક મજબૂત લોકતાંત્રિક પરંપરાની સ્થાપના કરી છે, જે સદીઓથી દેશ અને દુનિયાને એક શક્તિશાળી સંદેશ આપી રહી છે.

શ્રી અમિત શાહે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, મિથિલા બૌદ્ધિક ચર્ચાઓ અને દાર્શનિક ચર્ચાઓ (શાસ્ત્રાર્થ)ની ભૂમિ રહી છે. તેમણે એ બાબત પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો કે  રાજા જનક અને યજ્ઞવલ્ક્ય વચ્ચેની શાસ્ત્રાર્થની વાત હોય કે પછી મંડન મિશ્રા અને આદિ શંકરાચાર્ય વચ્ચેની સુપ્રસિદ્ધ ચર્ચા હોય, મિથિલાએ વિશ્વમાં બીજે ક્યાંય પણ હોય તેના કરતાં વધુ મુક્તપણે સંવાદ દ્વારા બૌદ્ધિક વિવાદોના ઉકેલની પરંપરાને સમર્થન આપ્યું હતું - આ પરંપરાને વૈશ્વિક સ્તરે હજુ પણ આદર આપવામાં આવે છે. તેમણે વધુમાં નોંધ્યું હતું કે જો આપણે ભારતની જ્ઞાન પરંપરાને ઝીણવટથી તપાસીએ તો આપણને જણાય છે કે છમાંથી ચાર મુખ્ય દાર્શનિક શાળાઓ - સાંખ્ય દર્શન, ન્યાય દર્શન, મિમાંસા અને વૈશેષિક દર્શન - મિથિલામાં ઉદ્ભવ્યાં હતાં, જેનો ઉદ્ભવ મિથિલામાં થયો હતો, જેનો વિકાસ મિથિલાંચલ પ્રદેશના મહાન વિદ્વાનોએ કર્યો હતો.

કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી શ્રી અમિત શાહે પ્રાચીન કાળથી અત્યાર સુધી મિથિલાની મહિલાઓના દેશ માટે કરવામાં આવેલા પ્રદાન પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો. તેમણે એ વાત પર ભાર મૂક્યો હતો કે મિથિલાએ હંમેશાં સ્ત્રીઓ માટે સર્વોચ્ચ આદરભાવ જાળવી રાખ્યો છે. મૈત્રેયી, ગાર્ગી અને ભારતી જેવા વિદ્વાનો યજ્ઞવલ્ક્ય અને કનડ મુનિ જેટલા જ આદરણીય છે. તેમણે વધુમાં નોંધ્યું હતું કે, મંડન મિશ્રાની પત્ની ભારતીને મંડન મિશ્રા અને આદિ શંકરાચાર્ય વચ્ચેની ઐતિહાસિક ચર્ચાની અધ્યક્ષતાની જવાબદારી સોંપવામાં આવી હતી. ખૂબ જ ડહાપણ અને વાજબીપણા સાથે તેમણે શંકરાચાર્યને વિજેતા જાહેર કર્યા અને મિથિલા માટે વિશિષ્ટ એવા જ્ઞાન પ્રત્યેની બૌદ્ધિક પ્રામાણિકતા અને આદરનું ઉદાહરણ પૂરું પાડ્યું.

શ્રી અમિત શાહે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, મિથિલા માતા સીતાનું પવિત્ર જન્મસ્થળ છે, જે આદર્શ સ્ત્રી, પત્ની અને માતાનાં પ્રતીક તરીકે આદરણીય છે. તેમજ ભારતીય સંસ્કૃતિનું પ્રતીક છે. તેમણે યાદ કર્યું હતું કે, બિહારની મુલાકાત દરમિયાન તેમણે ઉલ્લેખ કર્યો હતો કે, જ્યારે અયોધ્યામાં ભગવાન રામનું મંદિરનું નિર્માણ થયું છે, ત્યારે હવે માતા સીતાને સમર્પિત ભવ્ય મંદિરનું નિર્માણ કરવાનો સમય આવી ગયો છે. તેમણે વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો હતો કે, ટૂંક સમયમાં જ મિથિલામાં માતા સીતાનું ભવ્ય મંદિરનું નિર્માણ થશે, જે સમગ્ર વિશ્વ માટે આદર્શ જીવન જીવવાની દીવાદાંડીનું કામ કરશે.

કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, ગુજરાતના વિવિધ વિસ્તારોમાં વસતા મિથિલાંચલના લોકોએ ગાંધીનગરમાં એક સુવિધા ઊભી કરી છે, જે મિથિલા સમુદાય માટે અત્યંત સુવિધાજનક બની રહેશે. વધુમાં અહીં મહાકવિ વિદ્યાપતિની પ્રતિમાની સ્થાપના કરવામાં આવી છે.

AP/IJ/GP/JD