પરિચય

એશિયા અને પેસિફિકમાં 12માં રિજનલ 3R અને સર્ક્યુલર ઇકોનોમી ફોરમનું આજે ભારતના જયપુરમાં ઉદઘાટન કરવામાં આવ્યું છે. જે સ્થાયી કચરા વ્યવસ્થાપન અને સર્ક્યુલર ઇકોનોમી પહેલો માટે પ્રાદેશિક સહકારમાં નોંધપાત્ર સીમાચિહ્નરૂપ છે. આ ફોરમ નીતિ ઘડવૈયાઓ, ઔદ્યોગિક અગ્રણીઓ, સંશોધકો અને વિકાસનાં ભાગીદારો માટે કચરાના વ્યવસ્થાપન અને સંસાધન દક્ષતા માટે સ્થાયી સમાધાનોની ચર્ચા કરવા અને તેનો અમલ કરવા મહત્ત્વપૂર્ણ મંચ પ્રદાન કરે  છે. એશિયા-પેસિફિક પ્રદેશના અર્થતંત્રો ઝડપી શહેરીકરણ અને ઔદ્યોગિકરણનો અનુભવ કરી રહ્યા હોવાથી સર્ક્યુલર ઇકોનોમી મોડેલ તરફ સ્થળાંતર કરવાની જરૂરિયાત ક્યારેય આટલી તાકીદની રહી નથી.

આ ફોરમ Reduce, Reuse અને Recycle (3R)ના સિદ્ધાંતો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશે,  જેનો ઉદ્દેશ સ્થાયી ઉત્પાદન અને વપરાશની પદ્ધતિઓ માટે રોડમેપ તૈયાર કરવાનો છે. ઊંડાણપૂર્વકની ચર્ચાઓ, નીતિગત ભલામણો અને સહયોગી ભાગીદારી મારફતે આ ફોરમ વૈશ્વિક અને પ્રાદેશિક પ્રતિબદ્ધતાઓને મજબૂત કરવામાં મદદરૂપ થશે. જેમાં સંસાધનદક્ષતા, આબોહવાની સ્થિતિસ્થાપકતા અને પર્યાવરણીય સ્થિરતા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવશે.

છેલ્લે વર્ષ 2023માં કંબોડિયાએ ફોરમનું આયોજન કર્યું હતું. ભારતે અગાઉ વર્ષ 2018માં ફોરમની યજમાની કરી હતી, ત્યારે ઇન્દોરમાં 8મી આવૃત્તિનું આયોજન થયું હતું.

2025ના ફોરમનું ઉદઘાટન

વર્ષ 2025નાં ફોરમનાં ઉદ્ઘાટન સત્રમાં કેન્દ્રીય આવાસ અને શહેરી બાબતોનાં મંત્રી તથા રાજસ્થાનનાં મુખ્યમંત્રી ઉપસ્થિત રહ્યાં હતાં. ઉપરાંત સોલોમન આઇલેન્ડ, તુવાલુ, માલદિવ્સ અને જાપાન જેવા દેશોના આંતરરાષ્ટ્રીય મહાનુભાવો પણ આ સત્રમાં જોડાયા હતા. પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ ફોરમનાં પ્રતિનિધિઓ સાથે ભારત પી-3 (પ્રો પ્લેનેટ પીપલ) અભિગમને અનુસરે છે અને તેની મજબૂત હિમાયત કરે છે એ બાબતનો એક વિશેષ લેખિત સંદેશ વહેંચ્યો હતો. તેમણે એમ પણ જણાવ્યું છે કે ભારત સર્ક્યુલર ઇકોનોમી તરફની તેની યાત્રામાં તેના અનુભવો અને શિક્ષણને શેર કરવા માટે હંમેશા તત્પર રહ્યું છે.

પીએમ મોદીના વિઝનને આગળ વધારતા કેન્દ્રીય આવાસ અને શહેરી બાબતોના મંત્રીએ સિટીઝ કોએલિશન ફોર સર્ક્યુલરિટી (C-3)ની જાહેરાત કરી હતી. જે શહેર-થી-શહેર સહયોગ, જ્ઞાનની વહેંચણી અને ખાનગી ક્ષેત્રની ભાગીદારી માટે બહુરાષ્ટ્રીય જોડાણ છે.

વધુમાં, આ કાર્યક્રમ દરમિયાન, CITIIS 2.0 માટે એક મહત્વના સમજૂતી કરાર (MOU) પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા હતા. જે શહેરી સ્થિરતા પહેલમાં નોંધપાત્ર સીમાચિહ્નરૂપ છે. સિટીઆઈઆઈએસ 2.0 એ એકીકૃત કચરો વ્યવસ્થાપન અને આબોહવા ક્રિયા ચલાવતી એક મુખ્ય પહેલ છે. કેન્દ્રીય આવાસ અને શહેરી બાબતોના મંત્રીએ જાહેરાત કરી હતી કે આ પહેલ હેઠળ ₹1,800 કરોડના કરારો પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવશે. જેનાથી  14 રાજ્યોના 18 શહેરોને લાભ થશે અને અન્ય શહેરી વિસ્તારો માટે લાઇટહાઉસ પ્રોજેક્ટ્સ તરીકે સેવા આપશે.

એશિયા અને પેસિફિકમાં ઉચ્ચ-સ્તરીય પ્રાદેશિક 3R અને સર્ક્યુલર ઇકોનોમી ફોરમનો ઇતિહાસ

એશિયા અને પેસિફિકમાં રિજનલ 3R અને સર્ક્યુલર ઇકોનોમી ફોરમની શરૂઆત વર્ષ 2009માં કરવામાં આવી હતી. જેનો ઉદ્દેશ સમગ્ર વિસ્તારમાં કચરાના સ્થાયી વ્યવસ્થાપન, સંસાધનદક્ષતા અને સર્ક્યુલર ઇકોનોમી સિદ્ધાંતોને પ્રોત્સાહન આપવાનો હતો. ઝડપી આર્થિક વૃદ્ધિ, સંસાધનોનો ઘટાડો અને વધતા જતા કચરાના ઉત્પાદનને કારણે ઊભા થયેલા પર્યાવરણીય પડકારોને ઓળખીને ફોરમે નીતિગત સંવાદ અને ક્ષમતા નિર્માણ માટે મુખ્ય મંચ તરીકે કામ કર્યું છે. એક મુખ્ય સીમાચિહ્નરૂપ હનોઈ 3R ડિક્લેરેશન (2013-2023)નો સ્વીકાર કરવાનો હતો. જેમાં વધુ સંસાધન-કાર્યક્ષમ અને વર્તુળાકાર અર્થતંત્ર તરફ સ્થળાંતર કરવા માટેના 33 સ્વૈચ્છિક લક્ષ્યોની રૂપરેખા આપવામાં આવી હતી. વર્ષોથી, ફોરમે વૈશ્વિક સ્થિરતા પ્રતિબદ્ધતાઓ સાથે પ્રાદેશિક પ્રયાસોને સંરેખિત કરવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી છે. જેમાં યુએન સસ્ટેઇનેબલ ડેવલપમેન્ટ ગોલ્સ (SDG), પેરિસ કરાર અને ઇકોસિસ્ટમ રિસ્ટોરેશન પર યુએન ડિકેડ (2021-2030) સામેલ છે.

ભૂતકાળની પહેલોની ગતિને ધ્યાનમાં રાખીને નવી 3R અને સર્ક્યુલર ઇકોનોમી ડેક્લેરેશન (2025-2034)નો ઉદ્દેશ સંસાધન અને કચરાના વ્યવસ્થાપનમાં પરિવર્તનશીલ ફેરફારોને ઉત્પ્રેરિત કરવાનો છે. આ ફોરમ વૈશ્વિક પ્લાસ્ટિક સંધિ માટે વાટાઘાટ જેવી પહેલો મારફતે બહુ-હિતધારક જોડાણને ટેકો આપવાનું ચાલુ રાખે છે, ખાસ કરીને પ્લાસ્ટિક પ્રદૂષણને નિયંત્રણમાં લેવા માટે છે. વૈશ્વિક સામગ્રીના ઉપયોગમાં એશિયા-પેસિફિક હિસ્સો સૌથી મોટો હિસ્સો ધરાવે છે. ત્યારે ફોરમ કાર્બન તટસ્થતા, પર્યાવરણીય સ્થિરતા અને આર્થિક સ્થિતિસ્થાપકતા હાંસલ કરવામાં આ ક્ષેત્રની મુખ્ય ભૂમિકા પર ભાર મૂકે છે.

2025ના ફોરમની મુખ્ય વિગતો

થીમ: એશિયા-પેસિફિકમાં એસડીજી અને કાર્બન ન્યૂટ્રેલિટી હાંસલ કરવા તરફના સર્ક્યુલર સોસાયટીઓને સાકાર કરવી.

તારીખ: 3-5 માર્ચ, 2025

સ્થળ: રાજસ્થાન આંતરરાષ્ટ્રીય કેન્દ્ર, જયપુર, રાજસ્થાન, ભારત

આયોજક: આવાસ અને શહેરી બાબતોનું મંત્રાલય (ભારત), યુનાઇટેડ નેશન્સ સેન્ટર ફોર રિજનલ ડેવલપમેન્ટ (UNCRD) અને ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ફોર ગ્લોબલ એન્વાયર્મેન્ટલ સ્ટ્રેટેજીઝ (IGES).

યુનાઇટેડ નેશન્સ ઇકોનોમિક એન્ડ સોશિયલ કમિશન ફોર એશિયા એન્ડ ધ પેસિફિક (UNESCAP), જાપાનના પર્યાવરણ મંત્રાલય અને અન્ય વિવિધ આંતરરાષ્ટ્રીય અને પ્રાદેશિક સંગઠનો દ્વારા સમર્થિત.

આ ફોરમ ઉચ્ચ-સ્તરીય પૂર્ણ સત્રો, ટેકનિકલ ચર્ચાઓ, રાઉન્ડટેબલ બેઠક અને જ્ઞાન-વહેંચણીની તકોનું આયોજન કરશે. જે નવીન નીતિઓ, પદ્ધતિઓ, સંસ્થાગત વ્યવસ્થાઓ અને ટેકનોલોજીઓ ચકાસશે. 24 ફેબ્રુઆરી 2025ના રોજ નેશનલ મીડિયા સેન્ટર, નવી દિલ્હી ખાતે મુખ્ય ફોરમના પુરોગામી તરીકે એક કર્ટન-રેઇઝર ઇવેન્ટનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું.

2025ના ફોરમના ઉદ્દેશ્યો

આ ફોરમ નીચેની બાબતો માટે સહયોગી મંચ તરીકે કામ કરે છેઃ

• ટકાઉ સંસાધનોના ઉપયોગ માટે પરિપત્ર અર્થતંત્રના સિદ્ધાંતોને પ્રોત્સાહન આપવું.
• એસ.ડી.જી.ની સિદ્ધિને વેગ આપવા માટે પરિપત્ર અર્થતંત્ર નીતિઓ અને પ્રથાઓની ચર્ચા કરો.
• કાર્બન ઉત્સર્જનમાં ઘટાડો કરવા અને ચોખ્ખા-શૂન્ય લક્ષ્યોને હાંસલ કરવાના ઉદ્દેશથી રાષ્ટ્રીય અને પ્રાદેશિક નીતિઓમાં વર્તુળાકાર અર્થતંત્રની વ્યૂહરચનાઓને કેવી રીતે સંકલિત  કરી શકાય તે  અંગે ચર્ચા કરો.
• પરંપરાગત રેખીય અર્થતંત્રથી એશિયા-પેસિફિકમાં વધુ સંસાધન કાર્યક્ષમ અને વર્તુળાકાર સમાજોમાં સંક્રમણને વેગ આપવા માટે સરકારો, વ્યવસાયો અને નાગરિક સમાજ વચ્ચે પ્રાદેશિક સહકારને કેવી રીતે મજબૂત  કરવો અને સહયોગને પ્રોત્સાહન આપવું તે અંગે ચર્ચા કરવી.
• વિવિધ ક્ષેત્રો અને કચરાના પ્રવાહો માટે અર્થતંત્રના પરિપત્ર સિદ્ધાંતોને હાથ ધરવા માટેના પડકારો  (નીતિ નિયમનકારી ખામીઓ, નાણાકીય અવરોધો, માળખાગત અવરોધો, ટેકનોલોજીકલ મર્યાદાઓ) અને તકોની ચર્ચા કરો.
• એશિયા અને પેસિફિકમાં સંસાધનદક્ષ, સ્વચ્છ, સ્થિતિસ્થાપક, મજબૂત સામગ્રી ચક્ર અને ઓછા કાર્બનવાળા સમાજની પ્રાપ્તિ માટે નવી સ્વૈચ્છિક અને કાયદેસર રીતે બિન-બંધનકર્તા 3R અને સર્ક્યુલર ઇકોનોમી ડેક્લેરેશન (2025-2034) પર ચર્ચા કરો અને સંમત થાઓ.
• ઝીરો વેસ્ટ સિટીઝ અને સોસાયટીઝ તરફ સર્ક્યુલર ઇકોનોમી એલાયન્સ નેટવર્ક (CEAN) ની રચના તરફ ચર્ચા કરવા અને માર્ગ મોકળો કરવા માટે - એક ડિજિટલ મલ્ટિડિસિપ્લિનરી સહયોગ પ્લેટફોર્મ જેમાં મુખ્ય હિસ્સેદારો - સરકારી (રાષ્ટ્રીય અને સ્થાનિક), ખાનગી અને ઉદ્યોગ ક્ષેત્રો, MSME, શૈક્ષણિક અને સંશોધન સંસ્થાઓ, દાતાઓ અને વિકાસ બેંકો અને NGOનો સમાવેશ થાય છે, જે એશિયા અને પેસિફિક (2025-2034) માટે નવા 3Rs અને સર્ક્યુલર ઇકોનોમી ઘોષણાપત્રના અસરકારક અમલીકરણને સમર્થન આપવા માટે છે.

2025 ફોરમમાં ભાગ લેનારાઓ

ફોરમમાં ભાગીદારી ફક્ત આમંત્રણ દ્વારા જ કરવામાં આવશે. આશરે 500 પ્રતિનિધિઓ ભાગ લેશે,  જેમાં 300 આંતરરાષ્ટ્રીય અને 200  સ્થાનિક સહભાગીઓનો સમાવેશ થાય છે. આમાં સામેલ હશેઃ

1. એશિયા-પેસિફિક દેશોમાંથી ઉચ્ચ સ્તરીય સરકારી પ્રતિનિધિઓ  અને પર્યાવરણ મંત્રાલય, આવાસ અને શહેરી બાબતોનું મંત્રાલય, ઉદ્યોગ મંત્રાલય, સ્થાનિક સરકારનું મંત્રાલય વગેરે જેવા પ્રસ્તુત ભારતીય મંત્રાલયોના નીતિ ઘડવૈયાઓ.
2. શહેરના મેયરો/સ્થાનિક સરકારના પ્રતિનિધિઓ.
3. નિષ્ણાતો અને આંતરરાષ્ટ્રીય સંસાધન વ્યક્તિઓ, જેમાં વૈજ્ઞાનિક અને સંશોધન અને વિકાસ (આરએન્ડડી) સંસ્થાઓના પ્રતિનિધિઓ સામેલ છે, જેમાં 3R/સંસાધન દક્ષતા/કચરાનું વ્યવસ્થાપન/જીવનચક્રના મૂલ્યાંકન અને વ્યવસ્થાપનનાં ક્ષેત્રોમાં સામેલ છે.
4. સંયુક્ત રાષ્ટ્ર અને આંતરરાષ્ટ્રીય સંસ્થાઓના પ્રતિનિધિઓ, જેમાં આંતરરાષ્ટ્રીય નાણાકીય સંસ્થાઓ, બહુપક્ષીય વિકાસ બેંકો અને દાતા એજન્સીઓનો સમાવેશ થાય છે.
5. ખાનગી અને વ્યવસાયિક ક્ષેત્ર અને એનજીઓ વગેરેના પ્રતિનિધિઓ.

મુખ્ય વિષય અને ચર્ચાના મુદ્દાઓ

જે ચાવીરૂપ મુદ્દાઓની ચર્ચા કરવાની છે તેમાં સામેલ છેઃ

1. નીતિ અને શાસન

અસરકારક શાસન એ સફળ પરિપત્ર અર્થતંત્રને પ્રાપ્ત કરવા માટેની ચાવી છે. આ ફોરમ સ્થિરતા માટે સક્ષમ વાતાવરણને પ્રોત્સાહન આપવામાં સરકારની ભૂમિકાની તપાસ કરશે.

2. વેસ્ટ મેનેજમેન્ટમાં ટેકનોલોજીકલ ઇનોવેશન્સ

તકનીકીમાં પ્રગતિ સ્થિરતાના લક્ષ્યોને પ્રાપ્ત કરવામાં પરિવર્તનશીલ ભૂમિકા ભજવી શકે છે. આ સેગમેન્ટ કચરો વ્યવસ્થાપનમાં નવી અને ઉભરતી તકનીકીઓને પ્રકાશિત કરશે.

3. ફાઇનાન્સિંગ સર્ક્યુલર ઇકોનોમી અને 3આર ઇનિશિયેટિવ્સ

સફળ પરિપત્ર અર્થતંત્રના સંક્રમણને મજબૂત નાણાકીય સમર્થનની જરૂર છે. આ ચર્ચા રોકાણની તકો અને ટકાઉ ધિરાણના મોડેલોની આસપાસ ફરશે.

4. સર્ક્યુલર ઇકોનોમી ફોર ક્લાઇમેટ એક્શન

ફોરમ અન્વેષણ કરશે કે કેવી રીતે પરિપત્ર અર્થતંત્રની પહેલ આબોહવાની સ્થિતિસ્થાપકતા અને ઉત્સર્જન ઘટાડામાં ફાળો આપી શકે છે.

2025ના ફોરમમાં હાઈલાઈટ્સ

1. પ્રતિનિધિઓને  નક્કર અને પ્રવાહી કચરા વ્યવસ્થાપન સુવિધાઓની તકનીકી ક્ષેત્રની મુલાકાત લેવાની અને જયપુરમાં મુખ્ય હેરિટેજ સાઇટ્સની મુલાકાત લેવાની તક મળશે.
2. સમર્પિત 'ઇન્ડિયા પેવેલિયન' 3R અને સર્ક્યુલર ઇકોનોમી ક્ષેત્રમાં ભારતની નોંધપાત્ર પહેલો અને સિદ્ધિઓ પ્રદર્શિત કરશે. આ પેવેલિયનમાં મુખ્ય મંત્રાલયો અને રાષ્ટ્રીય મિશનોનાં પ્રદર્શનો યોજાશે, જે સ્થાયી વિકાસ માટે ભારતનાં સંપૂર્ણ સરકારી અભિગમને પ્રતિબિંબિત કરશે. તે 'મંત્રીઓ અને રાજદૂતો રાઉન્ડટેબલ ડાયલોગ', 'મેયર્સ ડાયલોગ', 'પોલિસી ડાયલોગ' અને સિટીઆઈઆઈએસ 2.0 પ્રોગ્રામ હેઠળ સમજૂતીઓ પર હસ્તાક્ષર કરવા જેવા સત્રો સાથે જ્ઞાનની વહેંચણીના એક કેન્દ્ર તરીકે પણ કામ કરશે.
3. ફોરમમાં નોલેજ ઉત્પાદનોનાં બહુવિધ લોંચિંગ થશે, જેમાં  નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ અર્બન અફેર્સ (એનઆઇયુએ) દ્વારા સંયુક્તપણે રજૂ કરવામાં આવેલી 100 શ્રેષ્ઠ પદ્ધતિઓનો સંગ્રહ સામેલ છે.
4. આ ફોરમ આંતરરાષ્ટ્રીય '3આર વેપાર અને ટેકનોલોજી પ્રદર્શન'નું આયોજન કરશે, જે 40થી વધારે ભારતીય અને જાપાનનાં વ્યવસાયો અને સ્ટાર્ટ-અપ્સ માટે એક મંચ પ્રદાન કરશે, જે વિવિધ શિક્ષણને પ્રોત્સાહન આપવાની સાથે સર્ક્યુલરિટી અને 3R સિદ્ધાંતોને ટેકો આપતી શ્રેષ્ઠ પદ્ધતિઓ, વિચારો અને સમાધાનો પ્રદર્શિત કરશે.
5. સમગ્ર ભારતમાં બિનસરકારી સંગઠનો અને સ્વસહાય જૂથો દ્વારા 'વેસ્ટ-ટુ-વેલ્થ' પહેલોને પણ ફોરમમાં પ્રદર્શિત કરવામાં આવશે, જે સ્થિરતા-સંચાલિત ઉદ્યોગસાહસિકતા અને સામુદાયિક જોડાણને પ્રોત્સાહન આપશે. 

સર્ક્યુલર ઇકોનોમી અને 3R નીતિઓમાં ભારતનું નેતૃત્વ

સ્થાયી વિકાસ અને સર્ક્યુલર ઇકોનોમી સિદ્ધાંતોને પ્રોત્સાહન આપવામાં ભારત મોખરે રહ્યું છે. કચરો  વ્યવસ્થાપનના પડકારોને પહોંચી વળવાના હેતુથી દેશે અનેક સીમાચિહ્નરૂપ નીતિઓ અને  પહેલ  લાગુ કરી છે. કેટલીક ચાવીરૂપ પહેલોમાં સામેલ છેઃ

• સ્વચ્છ ભારત મિશન (SBM-U) – 3R  સિદ્ધાંતો સાથે શહેરી કચરાના વ્યવસ્થાપનને મજબૂત કરવું. એસબીએમ-યુ હેઠળ, ભારતે ઘરગથ્થુ શૌચાલય નિર્માણમાં 108.62%  સફળતા હાંસલ કરી છે. જ્યાં મિશનનો લક્ષ્યાંક 58,99,637 હતો અને 27 ફેબ્રુઆરી 2025ના રોજ નિર્માણ સંખ્યા 63,74,355 છે. આ ઉપરાંત  ભારતમાં 80.29 ટકા ઘન કચરા પર સફળતાપૂર્વક પ્રક્રિયા કરવામાં આવી રહી છે.
• ગોબર-ધન યોજના – બાયોગેસ અને ઓર્ગેનિક વેસ્ટ પ્રોસેસિંગના માધ્યમથી વેસ્ટ-ટુ-વેલ્થ પહેલોને પ્રોત્સાહન આપવું. આ યોજના હાલમાં  ભારતના કુલ જિલ્લાઓના 67.8 ટકાને આવરી લે છે. જેમાં  27 ફેબ્રુઆરી 2025 સુધીમાં 1008 બાયોગેસ પ્લાન્ટ સંપૂર્ણપણે કાર્યરત છે.
• ઇ-વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ રૂલ્સ (2022) – ઇલેક્ટ્રોનિક કચરાના નિકાલમાં સર્ક્યુલર ઇકોનોમી પદ્ધતિઓને મજબૂત કરવી. ડિસેમ્બર 2024 સુધી, નાણાકીય વર્ષ 2024-25 માટે,  એકત્રિત અને રિસાયકલ કરેલા ઇ-વેસ્ટનો જથ્થો અનુક્રમે 5,82,769 મેટ્રિક ટન અને 5,18,240 મેટ્રિક ટન હતો  . નાણાકીય વર્ષ 2023-24માં એકત્રિત અને રિસાયકલ કરવામાં આવેલા ઇ-વેસ્ટનો જથ્થો અનુક્રમે 7,98,493 મેટ્રિક ટન અને 7,68,406 મેટ્રિક ટન હતો.
• પ્લાસ્ટિક માટે વિસ્તૃત ઉત્પાદક જવાબદારી (EPR) – પ્લાસ્ટિકના કચરા માટે જવાબદારી લેવા ઉદ્યોગોને પ્રોત્સાહન આપવું. ભારતે  1 જુલાઈ 2022 ના રોજ સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિક પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો.

નિષ્કર્ષ

જયપુરમાં 12મી રિજનલ 3R અને સર્ક્યુલર ઇકોનોમી ફોરમ સીમાચિહ્નરૂપ ફોરમ છે. જે એશિયા અને પેસિફિકમાં વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ અને સર્ક્યુલર ઇકોનોમી સ્ટ્રેટેજીના ભવિષ્યને આકાર આપશે. આ વિસ્તારમાં અર્થતંત્રો વધતા જતા પર્યાવરણીય પડકારોને પહોંચી વળવા માટે સ્થાયી સમાધાનો શોધી રહ્યા છે. તેથી આ ફોરમ જ્ઞાન-વહેંચણી, ક્ષમતા-નિર્માણ અને નીતિગત હિમાયત માટે એક મહત્વપૂર્ણ માર્ગ પ્રદાન કરશે.

આંતર-ક્ષેત્રીય જોડાણોને પ્રોત્સાહન આપીને, નવીન નીતિગત અભિગમો પર ચર્ચા કરીને અને 3R સિદ્ધાંતોને આગળ વધારીને, ફોરમ શૂન્ય-કચરા અને પરિપત્ર અર્થતંત્ર-સંચાલિત ભવિષ્યને પ્રાપ્ત કરવામાં નોંધપાત્ર પ્રદાન કરશે. આ ફોરમમાં કરવામાં આવેલી ચર્ચાઓ અને પ્રતિબદ્ધતાઓ માત્ર નીતિગત અમલીકરણને જ માર્ગદર્શન નહીં આપે, પણ સ્થાયી માળખાગત સુવિધાઓ અને ટેકનોલોજીકલ નવીનતાઓમાં રોકાણને પણ વેગ આપશે.

સંદર્ભો

https://uncrd.un.org/sites/uncrd.un.org//files/20240806_lldcs-consultation_p2-uncrd.pdf

https://3rcefindia.sbmurban.org/

https://uncrd.un.org/content/12th-3r-ce-Forum

https://pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2105805

https://uncrd.un.org/sites/uncrd.un.org//files/12th-3r-ce_draft-concecpt-note_prov-programme_24feb2025.pdf

https://x.com/MoHUA_India/status/1894002736670056803

https://gobardhan.sbm.gov.in/state-biogas

https://sbmurban.org/

https://greentribunal.gov.in/sites/default/files/news_updates/Report%20of%20CPCB%20in%20EA%20No.%2004%20of%202024%20IN%20OA%20No.%20512%20of%202018%20(શૈલેષ%20Singh%20Vs.%20V.%20State%20%20U. P%20&%20Ors.). pdf

https://pib.gov.in/PressReleaseIframePage.aspx?PRID=2107712

મહેરબાની કરીને PDF ફાઇલ માટે અહીં ક્લીક કરો

 

AP/IJ/GP/JT

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com

(Release ID: 2108012) Visitor Counter : 63