ଗ୍ରାହକ ଅଭିଯୋଗ ସମାଧାନ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ସୁଦୃଢ କରିବା ଦିଗରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ ସ୍ୱରୂପ, ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ଉପଭୋକ୍ତା ବ୍ୟାପାର, ଖାଦ୍ୟ ଏବଂ ସାଧାରଣ ବଣ୍ଟନ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଅଧୀନସ୍ଥ ଉପଭୋକ୍ତା ବ୍ୟାପାର ବିଭାଗ ଏକ କୃତ୍ରିମ ବୁଦ୍ଧିମତ୍ତା ସମ୍ପନ୍ନ ଜାତୀୟ ଖାଉଟି ସହାୟକ(NCH) ବ୍ୟବସ୍ଥା ଗ୍ରହଣ କରିଛି, ଯାହା କ୍ଷେତ୍ର ବିଶେଷରେ ଅଭିଯୋଗ ଅନୁଶୀଳନ କରେ। ଗ୍ରାହକଙ୍କ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ଏବଂ ବିଶେଷ କରି ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦକ୍ଷତାକୁ ଉନ୍ନତ କରିବା ଏହି ନୂତନ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ।

ଏହି ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟା ପ୍ରଗତି ଫଳରେ, ଜାତୀୟ ଖାଉଟି ସହାୟକ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରାପ୍ତ କଲ୍ ସଂଖ୍ୟା ଦଶ ଗୁଣରୁ ଅଧିକ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ଡିସେମ୍ବର ୨୦୧୫ରେ ୧୨,୫୫୩ରୁ ଡିସେମ୍ବର ୨୦୨୪ରେ ୧,୫୫,୧୩୮ରେ ପହଞ୍ଚିଛି । ଏହି ଅହେତୁକ ବୃଦ୍ଧି ଖାଉଟି ସହାୟକ ପ୍ରତି ଗ୍ରାହକଙ୍କ ବଢୁଥିବା ବିଶ୍ୱାସକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରେ। ସେହିପରି, ପ୍ରତି ମାସରେ ହାରାହାରି ପଞ୍ଜିକୃତ ଅଭିଯୋଗ ସଂଖ୍ୟା ୨୦୧୭ରେ ୩୭,୦୬୨ ଥିଲା ଯାହା ୨୦୨୪ରେ ୧,୧୨,୪୬୮ରେ ପହଞ୍ଚିଛି। ଡିଜିଟାଲ ମାଧ୍ୟମରେ ପଞ୍ଜିକୃତ ମାସିକ ହାରାହାରି ଅଭିଯୋଗ ସଂଖ୍ୟା ୨୦୨୩-୨୪ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ୫୪,୮୯୩ ଥିଲା ଯାହା ୨୦୨୪-୨୫ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ଡିସେମ୍ବର ୨୦୨୪ ସୁଦ୍ଧା ୬୮,୮୩୧ରେ ପହଞ୍ଚିଛି।

ତେଣୁ, ଉତ୍ପାଦ କିମ୍ବା ସେବା ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଯେକୌଣସି ଅଭିଯୋଗ ପାଇଁ ଟୋଲ୍-ଫ୍ରି ନମ୍ବର ୧୯୧୫ କିମ୍ବା ୱେବ୍ ପୋର୍ଟାଲ https://consumerhelpline.gov.in/user/signup.phpମାଧ୍ୟମରେ ଉପଲବ୍ଧ ଜାତୀୟ ଖାଉଟି ସହାୟକବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ଗ୍ରାହକ ମାନଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରୁଛି।ଯାହା ନିଶ୍ଚିତ କରିବ ଯେ ସେମାନଙ୍କର ସ୍ୱର ଶୁଣାଯାଉଛି ଏବଂ ସମସ୍ୟାଗୁଡ଼ିକ ତୁରନ୍ତ ଏବଂ ସଠିକଭାବେ ସମାଧାନ କରାଯାଉଛି।

NCH ଅଭିଯୋଗ ସମାଧାନ ସମୟରେ ଏକ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ହ୍ରାସ ପାଇଛି। ୨୦୨୪ରେଗ୍ରାହକ ଅଭିଯୋଗର ସମାଧାନ ହାର ୪୮ ଦିନକୁ ହ୍ରାସ ପାଇଛି, ଯାହା ୨୦୨୩ରେ ୬୬.୨୬ ଦିନ ଥିଲା। ଏହା ସମାଧାନ ସମୟରେ ଏକ ଯଥେଷ୍ଟ ଉନ୍ନତିକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରେ; ଗ୍ରାହକଙ୍କ ଚିନ୍ତାର ତୁରନ୍ତ ସମାଧାନ ନିଶ୍ଚିତ କରିବା।

ଏହାର ମୂଳ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ସର୍ବାଧିକ ସଂଖ୍ୟକ ଅଭିଯୋଗ ଥିବା କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକୁ ଚିହ୍ନଟ କରିବା ଏବଂ 'କନଭର୍ଜେନ୍ସ ପାର୍ଟନର'ରେ ପରିଣତ କରିବା। ଜାତୀୟଖାଉଟି ସହାୟକସହିତ 'କନଭର୍ଜେନ୍ସ ପାର୍ଟନର' ଭାବରେ ସାମିଲ ହେବା ପରେ, ଯେଉଁ କମ୍ପାନୀ ଗୁଡ଼ିକର ଗ୍ରାହକଙ୍କ ଅଭିଯୋଗ ଅଧିକ ଅଛି, ସେମାନଙ୍କୁ NCH ସହିତ ସହଯୋଗରେ ତ୍ୱରିତ ଏବଂ ସଠିକ ଅଭିଯୋଗ ସମାଧାନକୁ ପ୍ରାଥମିକତା ଦେବାକୁ ପଡିବ। ଗ୍ରାହକ କଲ୍ୟାଣ ବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ସ୍ବଚ୍ଛ ବ୍ୟବସାୟକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଲକ୍ଷ୍ୟରେ, NCH ସଫଳତାର ସହ ୧,୦୩୮ଟି ଅଭିସରଣ କମ୍ପାନୀର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ମାଇଲଖୁଣ୍ଟ ଅତିକ୍ରମ କରିଛି, ଯାହା ୨୦୧୭ରେ ୨୬୩ଥିଲା।

ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ପୂର୍ବରୁ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତିବଦ୍ଧ ଫଳାଫଳ ପ୍ରଦାନ କରିଛି।ବିଶେଷକରି ଶିକ୍ଷା ଭଳି କ୍ଷେତ୍ରରେଗ୍ରାହକ ଅଭିଯୋଗର ଶୀଘ୍ର ସମାଧାନ ପ୍ରାଥମିକତା ପାଇଛି। କୃତ୍ରିମ ବୁଦ୍ଧିମତ୍ତା ସମ୍ପନ୍ନ ଜାତୀୟ ଖାଉଟି ସହାୟକ ବ୍ୟବସ୍ଥାକ୍ଷେତ୍ର ବିଶେଷରେ ଅଭିଯୋଗ ଅନୁଶୀଳନସହିତ ଗ୍ରାହକଙ୍କ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ କରିବାରେ ଅଧିକ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଏବଂ ଦକ୍ଷତାର ସହିତ କାର୍ଯ୍ୟ କରିପାରିବେ।ଫଳରେଗ୍ରାହାକଙ୍କ ବିଶ୍ୱାସ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ। ଏହା ଉଭୟଗ୍ରାହକ ଏବଂ କମ୍ପାନୀ ପାଇଁ ଏକ ବିଜୟସ୍ଥିତି।

ଫଳସ୍ୱରୂପଅନେକ ବଡ଼ କମ୍ପାନୀ ଏବେଜାତୀୟ ଖାଉଟି ସହାୟକର ଆଧିକାରିକ ଅଭିସରଣ ଅଂଶୀଦାର ହୋଇଛନ୍ତି। ସେମାନଙ୍କର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତି ଦ୍ୱାରା ଗ୍ରାହକ ଅଭିଯୋଗର ଶୀଘ୍ର ଏବଂ ଅଧିକ ସମାଧାନ ହେବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି।ଯାହା ଦେଶ ସାରା ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଗ୍ରାହକଙ୍କୁ ଲାଭ ଦେବ।

ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ଗ୍ରାହକ ବ୍ୟାପାର ବିଭାଗର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପNCHଗ୍ରାହକ ଅଭିଯୋଗରଏକ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଏବଂ ସମୟୋଚିତ ସମାଧାନରେ ଏକ ମୂଳଦୁଆ ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇଛି। ପୂର୍ବ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ଏହି ହେଲ୍ପଲାଇନ୍ ବ୍ରଡବ୍ୟାଣ୍ଡ ଏବଂ ଇଣ୍ଟରନେଟ୍, ଇ-କମର୍ସ, କଞ୍ଜ୍ୟୁମର ଡ୍ୟୁରେବଲ୍ସ, ଡିଜିଟାଲ୍ ପେମେଣ୍ଟ ମୋଡ୍, ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍, ବ୍ୟାଙ୍କିଂ, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା, ରିଅଲ୍ ଇଷ୍ଟେଟ୍ ଏବଂ ଅଟୋମୋବାଇଲ୍ସ ଇତ୍ୟାଦି ବିଭିନ୍ନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଗ୍ରାହକଙ୍କ ଅଭିଯୋଗ ସମାଧାନ କରିବାରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଗ୍ରଗତି କରିଛି।

ଗ୍ରାହକଙ୍କ ଅଧିକାରକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଏବଂ ଅଭିଯୋଗ ସମାଧାନ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବାରେ NCHର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରଭାବକୁ ଦର୍ଶାଉଥିବା ପ୍ରମୁଖ ମୁଖ୍ୟ ବିଷୟବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକ ନିମ୍ନରେ ଦିଆଯାଇଛି।

କିଛି ପ୍ରମୁଖ ସଫଳତା କାହାଣୀ ମଧ୍ୟରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ:

ବ୍ରଡବ୍ୟାଣ୍ଡ ଏବଂ ଇଣ୍ଟରନେଟ୍: ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗର ଜଣେ ଗ୍ରାହକ ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ସେବା ପ୍ରଦାନକାରୀସଂସ୍ଥା ଠାରୁ ଟଙ୍କା ଫେରସ୍ତ ପାଇବାରେ ଅସୁବିଧାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥିଲେ । ଜାତୀୟ ଖାଉଟି ସହାୟକ ବ୍ୟବସ୍ଥାସହିତ ଯୋଗାଯୋଗ କରିବା ପରେ, ସମସ୍ୟାର ତୁରନ୍ତ ସମାଧାନ ହୋଇଥିଲା। ଗ୍ରାହକ ତାଙ୍କର ସମ୍ପୁର୍ଣ୍ଣ ଟଙ୍କା ଫେରସ୍ତ ପାଇଥିଲେ । ଏହା ସହିତ, ଅନ୍ୟ ଗ୍ରାହକମାନେ ବିଭାଗ ସହିତ ସେମାନଙ୍କର ସକାରାତ୍ମକ ମତାମତ ବାଣ୍ଟିଥିଲେ, ସେମାନଙ୍କ ସମସ୍ୟାର ଦକ୍ଷ ଏବଂ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ସମାଧାନକୁ ପ୍ରଶଂସା କରିଥିଲେ।

ଇ-କମର୍ସ କ୍ଷେତ୍ର: କର୍ଣ୍ଣାଟକର ଜଣେ ଗ୍ରାହକ ଅନଲାଇନ୍ ଖୁଚୁରା ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କପାଇଥିବା ଏକ ତ୍ରୁଟିପୂର୍ଣ୍ଣ ଉତ୍ପାଦର ଫେରସ୍ତ ସମ୍ପର୍କରେ ସମସ୍ୟା ଉଠାଇଥିଲେ। ଜାତୀୟ ଖାଉଟି ସହାୟକ(NCH) ର ହସ୍ତକ୍ଷେପ ପରେ, ଉତ୍ପାଦଟି ବଦଳାଯାଇଥିଲାଏବଂ ତୁରନ୍ତ ଫେରସ୍ତ ସୁବିଧା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା, ଯାହା ଇ-କମର୍ସ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ଉପରେ ଗ୍ରାହକଙ୍କ ବିଶ୍ୱାସକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିଥିଲା। ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ଗ୍ରାହକ ସେମାନଙ୍କର ସକାରାତ୍ମକ ମତାମତ ବିନିମୟ କରିଥିଲେ, ଯାହା NCH 2.0 ରେ ସେମାନଙ୍କର ବର୍ଦ୍ଧିତ ବିଶ୍ୱାସକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରିଥିଲା। ସମୀକ୍ଷାରେ ସମସ୍ୟାଗୁଡ଼ିକର ଶୀଘ୍ର ଏବଂ ଦକ୍ଷତାର ସହିତ ସମାଧାନ କରିବାରେ ହେଲ୍ପଲାଇନ୍ ର ପ୍ରଭାବଶାଳୀତା ଏବଂ ନିର୍ଭରଯୋଗ୍ୟତା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରାଯାଇଥିଲା, ଯାହା ଗ୍ରାହକଙ୍କ ବିଶ୍ୱାସକୁ ଆହୁରି ଦୃଢ଼ କରିଥିଲା।

ଗ୍ରାହକ ସ୍ଥାୟୀବସ୍ତୁ: ରାଜସ୍ଥାନର ଜଣେ ନାଗରିକ କିଣିଥିବା ଏକ ଉତ୍ପାଦରେ ବଡ଼ ତ୍ରୁଟି ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ। ତାଙ୍କର ବାରମ୍ବାର ଅନୁରୋଧ ସତ୍ତ୍ୱେ, କମ୍ପାନୀ ଏହି ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ କରିବାରେ ବିଫଳ ହୋଇଥିଲା। ଜାତୀୟ ଖାଉଟି ସହାୟକ (NCH) ର ସହାୟତାରେଉତ୍ପାଦଟି ତୁରନ୍ତ ବଦଳାଯାଇଥିଲାଏବଂ କମ୍ପାନୀ କ୍ଷମା ପ୍ରାର୍ଥନା କରିଥିଲା। ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ବିଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟର ଗ୍ରାହକମାନେ NCH ଦଳ ବିଷୟରେ ସେମାନଙ୍କର ମୂଲ୍ୟବାନ ମତାମତ ବିନିମୟ କରିଥିଲେ।

ଡିଜିଟାଲ୍ ପେମେଣ୍ଟ ମୋଡ୍: ଦିଲ୍ଲୀର ଜଣେ ଗ୍ରାହକ ତାଙ୍କ ଅନଲାଇନ୍ କାରବାର ସେବା ବ୍ୟବହାର କରିପାରି ନଥିବା ଅଭିଯୋଗ ଉଠାଇଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟରେ ୪୫,000 ଟଙ୍କା ଫ୍ରିଜ୍ କରାଯାଇଥିଲା। ଜାତୀୟ ଖାଉଟି ସହାୟକ(NCH) ସହିତ ଯୋଗାଯୋଗ କରିବା ପରେ, ସମସ୍ୟାଟି ଶୀଘ୍ର ସମାଧାନ ହୋଇଥିଲା, ବ୍ୟାଙ୍କ ଟଙ୍କାକୁ ଗ୍ରାହକଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟକୁପଠାଇଥିଲା। ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ଅନ୍ୟ ଗ୍ରାହକମାନେ ବିଭାଗ ସହିତ ସେମାନଙ୍କର ସକାରାତ୍ମକ ସମୀକ୍ଷା ବାଣ୍ଟିଥିଲେ।

ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍: ତେଲେଙ୍ଗାନାର ଜଣେ କ୍ରେତାଙ୍କ ଠାରୁ ସିଲିଣ୍ଡରରMRPଠାରୁ ଅଧିକ ଅତିରିକ୍ତ ଦେୟ ଆଦାୟ କରାଯାଇଥିଲା। ଜାତୀୟ ଖାଉଟି ସହାୟକ(NCH)ର ହସ୍ତକ୍ଷେପ ସହିତସମସ୍ୟାର ଶୀଘ୍ର ସମାଧାନ କରାଯାଇଥିଲାଏବଂ ଗ୍ରାହକଙ୍କୁ କ୍ଷତିପୂରଣ ଦିଆଯାଇଥିଲା।ଏହା ସହିତଦେଶର ବିଭିନ୍ନ କୋଣରୁ ଗ୍ରାହକମାନେ NCH 2.0 ର କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସେମାନଙ୍କର ମତାମତ ବାଣ୍ଟିଥିଲେ।

SWS