નીતિ આયોગે 6 ફેબ્રુઆરી 2025ના રોજ નવી દિલ્હીના સુષ્મા સ્વરાજ ભવન ખાતે 'વિકસિત ભારત @2047 તરફ: અર્થતંત્ર, રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા, વૈશ્વિક ભાગીદારી અને કાયદાને મજબૂત બનાવવા' નામનો એક પરિષદ યોજી હતી. આ પરિષદમાં નીતિ આયોગના ઉપાધ્યક્ષ, નીતિ આયોગના સભ્યો, નીતિ આયોગના સીઈઓ હાજર રહ્યા હતા. કેન્દ્ર સરકારના મુખ્ય આર્થિક સલાહકાર અને સંરક્ષણ મંત્રાલયના સચિવે મુખ્ય ભાષણો આપ્યા હતા. આ કાર્યક્રમમાં આગામી બે દાયકામાં ભારતની વિકાસ યાત્રા માટે જરૂરી મહત્વપૂર્ણ મુદ્દાઓ પર ઊંડાણપૂર્વક ચર્ચા કરવામાં આવી હતી.

2047 સુધી આર્થિક વિકાસ અને વૈશ્વિક સ્પર્ધાત્મકતા પર એક પેનલ ચર્ચા મુખ્ય આકર્ષણ બની હતી.  જ્યાં નીતિ, શિક્ષણ અને ઉદ્યોગના પ્રખ્યાત નિષ્ણાતોએ વૈશ્વિક આર્થિક મહાસત્તા બનવા તરફ દેશની પ્રગતિની સમીક્ષા કરી હતી. ચર્ચાઓમાં નિયમનકારી સુધારા, નવીનતા, માળખાગત સુવિધાઓના વિસ્તરણ અને વૈશ્વિક વેપારમાં ભારતની વ્યૂહાત્મક ભૂમિકાના મહત્વ પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો હતો. વક્તાઓએ સંશોધન અને વિકાસ, નાણાકીય એકીકરણ અને વૈશ્વિક પુરવઠા શૃંખલાઓમાં એકીકરણમાં ખાનગી ક્ષેત્રના રોકાણ પર ભાર મૂક્યો. લાંબા ગાળાની આર્થિક મજબૂતાઈ માટે સોવરેન ક્રેડિટ રેટિંગ, ઊર્જા સુરક્ષા અને મહત્વપૂર્ણ કાચા માલની પહોંચને આવશ્યક ગણાવવામાં આવી હતી. વસ્તી વિષયક લાભાંશના લાભ મેળવવા માટે શિક્ષણ, કૌશલ્ય વિકાસ અને માળખાગત સુવિધાઓમાં રોકાણને મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવતું હતું. બધા નિષ્ણાતો સંમત થયા હતા કે 2047 સુધીમાં વિકસિત ભારતના લક્ષ્યને પ્રાપ્ત કરવા માટે બોલ્ડ સુધારા, ટકાઉ ઊર્જા વ્યૂહરચનાઓ અને વૈશ્વિક વેપારમાં નેતૃત્વની ભૂમિકા ચાવીરૂપ હશે.

વિકાસ માટે વ્યૂહાત્મક ભાગીદારી નામનું બીજું એક મહત્વપૂર્ણ સત્ર, જે ગ્લોબલ સાઉથ અને નોર્થ બંને સાથે જોડાણ સુરક્ષિત કરવામાં ભારતની રાજદ્વારી વ્યૂહરચના પર કેન્દ્રિત હતું. ભારતની આર્થિક શક્તિ અને ભૂ-રાજકીય વેપાર અવરોધોને સંબોધવાની દેશની ક્ષમતા પર ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. નિષ્ણાતોએ નવીનીકરણીય ઊર્જામાં ભારતની આગેવાનીની નોંધ લીધી અને મહત્વપૂર્ણ ખનિજ સંસાધનોમાં આંતરરાષ્ટ્રીય સહયોગના મહત્વ પર ભાર મૂક્યો. ભારતની વૈશ્વિક વેપાર સ્થિતિને મજબૂત બનાવવા માટે વેપાર ઉદારીકરણ, ટેરિફ ઘટાડા અને તકનીકી સહયોગની ભૂમિકા પર પણ ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. આ સત્રમાં બહુપક્ષીય અને દ્વિપક્ષીય ભાગીદારીને પ્રોત્સાહન આપવામાં ડિજિટલ જાહેર માળખાગત સુવિધાઓની ભૂમિકા પર પણ પ્રકાશ પાડવામાં આવ્યો હતો. રોકાણ આકર્ષવા અને વ્યવસાયને સરળ બનાવવા માટે કાનૂની સુધારાઓને મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવ્યાં હતા.

સપ્લાય ચેઇન સ્થિતિસ્થાપકતા અને રાષ્ટ્રીય સંરક્ષણ પરના સત્રમાં, વક્તાઓએ સપ્લાય ચેઇન અવરોધોને ઘટાડવા માટેના વ્યવહારુ ઉકેલો અને રાષ્ટ્રીય સુરક્ષામાં જાહેર-ખાનગી ભાગીદારીની ભૂમિકા પર ચર્ચા કરી. ચર્ચામાં મજબૂત લોજિસ્ટિક્સ સપ્લાય ચેઇનની જરૂરિયાત અને લશ્કરી અને નાગરિક કામગીરી બંને પર તેની અસર પર પ્રકાશ પાડવામાં આવ્યો. નિષ્ણાતોએ કાર્યક્ષમ ખરીદી, સંગ્રહ અને પુરવઠા શૃંખલા વ્યવસ્થાપન સુનિશ્ચિત કરવામાં કાનૂની માળખાની ભૂમિકા પર ચર્ચા કરી. સંરક્ષણ પુરવઠા શૃંખલાઓને સુવ્યવસ્થિત કરવા માટે ખરીદી પ્રક્રિયાઓને વધારવા, જાહેર-ખાનગી સહયોગને પ્રોત્સાહન આપવા અને સંગઠનાત્મક માળખામાં સુધારો કરવા માટે દરખાસ્તો કરવામાં આવી હતી. સપ્લાય ચેઇનની સુરક્ષા અને કાર્યકારી કાર્યક્ષમતા સુનિશ્ચિત કરવા માટે સાયબર સુરક્ષા એક મહત્વપૂર્ણ પરિબળ તરીકે ઉભરી આવી હતી.

આ પરિષદમાં ભારતની આર્થિક પ્રગતિ, વ્યૂહાત્મક ભાગીદારી અને રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા તૈયારીઓ અંગે મૂલ્યવાન ચર્ચાઓ થઈ. આ ચર્ચાઓ ટકાઉ અને સમાવિષ્ટ વિકાસ પ્રત્યે દેશની પ્રતિબદ્ધતાને પ્રતિબિંબિત કરે છે, જેનાથી 2047 સુધીમાં પ્રધાનમંત્રીના "વિકસિત ભારત"ના સ્વપ્નને સાકાર કરવાનો માર્ગ મોકળો થાય છે.

AP/IJ/GP/JD