આજે, નવી દિલ્હીમાં વિદેશ મંત્રાલયના જવાહરલાલ નહેરુ ભવનમાં વિદેશી પત્રકારોને મહાકુંભના આધ્યાત્મિક, સાંસ્કૃતિક અને આર્થિક મહત્વ વિશે માહિતી આપવામાં આવી. આ બ્રીફિંગમાં વિદેશ મંત્રાલય અને ઉત્તર પ્રદેશ સરકારના વરિષ્ઠ અધિકારીઓએ પણ ભાગ લીધો હતો.

આ કાર્યક્રમમાં વિશ્વભરમાંથી દસ લાખથી વધુ ભક્તો હાજરી આપે તેવી અપેક્ષા છે. તે ધર્મ, સંસ્કૃતિ અને સ્વ-શોધનું પ્રતીક છે. ઉત્તર પ્રદેશ સરકારના અધિકારીઓએ મહાકુંભ 2025 વિશે વિગતવાર માહિતી આપી અને વિશ્વના સૌથી મોટા ધાર્મિક મેળાવડા તરીકે તેના મહત્વ પર ભાર મૂક્યો.

વિદેશ મંત્રાલય અને ઉત્તર પ્રદેશ સરકાર દ્વારા સંયુક્ત રીતે આયોજિત આ કાર્યક્રમમાં મહાકુંભના આધ્યાત્મિક અને સાંસ્કૃતિક મહત્વ પર પ્રકાશ પાડવામાં આવ્યો હતો. આ કાર્યક્રમ 13 જાન્યુઆરીથી 26 ફેબ્રુઆરી, 2025 સુધી ચાલશે. તે પૌરાણિક સમુદ્ર મંથન (સમુદ્ર મંથન)થી ઉદ્ભવે છે, જ્યાં પ્રયાગરાજ, હરિદ્વાર, ઉજ્જૈન અને નાસિકમાં અમૃતના ટીપાં પડ્યા હતા. મહાકુંભ આત્માની શુદ્ધિ અને આત્મ-સાક્ષાત્કારનું પ્રતીક છે.

સરકારી અંદાજ મુજબ, 2025ના મહાકુંભમાં 45 કરોડથી વધુ શ્રદ્ધાળુઓ હાજરી આપે તેવી અપેક્ષા છે, જેમાં લગભગ 15 લાખ વિદેશી પ્રવાસીઓનો સમાવેશ થાય છે. તેની સરખામણીમાં, 2019ના કુંભ મેળામાં 25 કરોડ લોકોએ હાજરી આપી હતી. આ કાર્યક્રમને એકતા અને સમાનતાના પ્લેટફોર્મ તરીકે પ્રોત્સાહન આપવામાં આવી રહ્યું છે, જે વિવિધ સંસ્કૃતિઓ અને પરંપરાઓના લોકોને એકસાથે લાવે છે.

વિદેશી મીડિયા સાથે વાત કરતા, ઉત્તર પ્રદેશના અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે મહાકુંભમાં હાજરી આપનારા લોકોની સંખ્યાના સંદર્ભમાં અન્ય મુખ્ય વૈશ્વિક કાર્યક્રમોને પાછળ છોડી દેશે. રિયો કાર્નિવલમાં 70 લાખ લોકો, હજમાં 25 લાખ લોકો અને ઓક્ટોબરફેસ્ટમાં 72 લાખ લોકો આકર્ષાય છે, તેથી 2025માં મહાકુંભમાં 45 કરોડ લોકો આકર્ષાય તેવો અંદાજ છે. આ વિશ્વની સૌથી મોટી ઘટનાઓમાંની એક તરીકે તેના અજોડ સ્કેલ અને વૈશ્વિક મહત્વને પ્રતિબિંબિત કરે છે.

મહાકુંભ 2025 ભારતના અર્થતંત્રમાં 2 લાખ કરોડ રૂપિયા સુધીનું યોગદાન આપશે, જેનાથી નોંધપાત્ર આર્થિક વિકાસ થશે. ઉત્તર પ્રદેશનો GDP 1%થી વધુ વધવાની ધારણા છે. દૈનિક આવશ્યક ચીજવસ્તુઓનો વેપાર રૂ. 17310 કરોડ હોવાનો અંદાજ છે, જેમાં હોટેલ અને ટ્રાવેલ ક્ષેત્ર રૂ. 2800 કરોડ સુધી પહોંચવાનો અંદાજ છે. ધાર્મિક સામગ્રી અને ફૂલોથી અનુક્રમે રૂ. 2000 કરોડ અને રૂ. 800 કરોડની આવક થવાનો અંદાજ છે.

પ્રયાગરાજમાં કાર્યક્રમનું સુગમ અને સલામત આયોજન સુનિશ્ચિત કરવા માટે વ્યાપક માળખાગત સુવિધાઓ વિકસાવવામાં આવી છે. મુખ્ય પ્રોજેક્ટ્સમાં 14 નવા ફ્લાયઓવર, 9 કાયમી જેટી, 7 નવા બસ સ્ટેશન અને 12કિલોમીટર લાંબી કામચલાઉ જેટીનો સમાવેશ થાય છે. સુરક્ષા વ્યવસ્થા કડક બનાવવામાં આવી છે, 37000 પોલીસકર્મીઓ, 14000 હોમગાર્ડ્સ અને 2750 એઆઈ-આધારિત સીસીટીવી કેમેરા તૈનાત કરવામાં આવ્યા છે.

આરોગ્ય સેવાઓમાં 6,000 પથારી, 43 હોસ્પિટલો અને એર એમ્બ્યુલન્સનો સમાવેશ થાય છે. આ ઉપરાંત, કાર્યક્રમ દરમિયાન સ્વચ્છતા જાળવવા માટે 10,200 સફાઈ કર્મચારીઓ અને 1,800 ગંગા સેવાદૂતને તૈનાત કરવામાં આવ્યા છે.

13 અખાડાઓ પણ 2025ના મહાકુંભમાં ભાગ લેશે, જેમાં કિન્નર અખાડા, દશનામ સન્યાસિની અખાડા અને મહિલા અખાડાનો સમાવેશ થાય છે. આ અખાડાઓ લિંગ સમાનતા અને પ્રગતિશીલ દૃષ્ટિકોણનું પ્રતીક છે અને આ કાર્યક્રમ જાતિ, ધર્મ અને સાંસ્કૃતિક વિવિધતા વચ્ચે એકતાને પ્રોત્સાહન આપશે. તેના ધાર્મિક મહત્વ ઉપરાંત, મહાકુંભ વૈશ્વિક મંચ પર ભારતના સમૃદ્ધ સાંસ્કૃતિક વારસા અને આર્થિક સમૃદ્ધિને પ્રદર્શિત કરવા માટે એક પ્લેટફોર્મ પૂરું પાડે છે.

AP/IJ/GP/JD