સંચાર અને ઉત્તર પૂર્વ ક્ષેત્રનાં વિકાસ મંત્રી શ્રી જ્યોતિરાદિત્ય એમ. સિંધિયાએ આજે સંચાર અને ગ્રામીણ વિકાસ રાજ્ય મંત્રી ડૉ. પેમ્માસાની ચંદ્રશેખરની ઉપસ્થિતિમાં 'ઇન્ટરનેશનલ ઇનકમિંગ સ્પૂફ્ડ કોલ પ્રિવેન્શન સિસ્ટમ'નો શુભારંભ કરાવ્યો હતો. લોકાર્પણ સમારોહમાં સચિવ ટેલિકોમ અને અન્ય વરિષ્ઠ અધિકારીઓ ઉપસ્થિત રહ્યા હતા. સલામત ડિજિટલ સ્પેસનું નિર્માણ કરવા અને નાગરિકોને સાયબર અપરાધ સામે રક્ષણ આપવાના ડીઓટીના પ્રયાસોનું આ વધુ એક સીમાચિહ્નરૂપ છે.

છેલ્લા કેટલાક સમયથી, સાયબર ગુનેગારો ભારતીય મોબાઇલ નંબર (+91-xxxxxxx) દર્શાવતા આંતરરાષ્ટ્રીય સ્પૂફ્ડ કોલ્સ કરીને સાયબર-ગુનાઓ આચરતા રહ્યા છે. આ કોલ્સ ભારતમાંથી ઉદ્ભવતા હોય તેવું લાગે છે, પરંતુ ખરેખર કોલિંગ લાઇન આઇડેન્ટિટી (સીએલઆઇ) અથવા સામાન્ય રીતે ફોન નંબર તરીકે ઓળખાતી હેરાફેરી કરીને વિદેશથી કરવામાં આવી રહ્યા છે.

આ સ્પુફ્ડ કોલ્સનો ઉપયોગ નાણાકીય કૌભાંડો, સરકારી અધિકારીઓ તરીકે ઢોંગ કરવા અને ગભરાટ ફેલાવવા માટે કરવામાં આવ્યો છે. ડીઓટી/ટ્રાઈના અધિકારીઓ દ્વારા સાયબર ક્રાઈમ દ્વારા મોબાઈલ નંબર કાપી નાખવાની ધમકી, બનાવટી ડિજિટલ ધરપકડ, કુરિયરમાં ડ્રગ્સ/નાર્કોટિક્સ, પોલીસ અધિકારી તરીકે વેશપલટો, સેક્સ રેકેટમાં ધરપકડ વગેરે જેવા કિસ્સાઓ પણ સામે આવ્યા છે.

ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ કોમ્યુનિકેશન્સ (ડીઓટી) અને ટેલિકોમ સર્વિસ (ટીએસપી)એ સહયોગ સાધ્યો છે અને ભારતીય ટેલિકોમ ગ્રાહકો સુધી આ પ્રકારના આવતા આંતરરાષ્ટ્રીય સ્પુફ્ડ કોલ્સને ઓળખવા અને અવરોધિત કરવા માટે એક સિસ્ટમ વિકસાવી છે. આ સિસ્ટમ કાર્યરત કરવામાં આવી હતી અને એવું જોવા મળ્યું છે કે સિસ્ટમના સંચાલનના 24 કલાકની અંદર, ભારતીય ફોન નંબરો સાથેના તમામ ઇનકમિંગ ઇન્ટરનેશનલ કોલ્સમાંથી લગભગ 1.35 કરોડ અથવા 90 ટકા ને સ્પૂફ્ડ કોલ તરીકે ઓળખવામાં આવ્યા હતા અને ટીએસપી દ્વારા ભારતીય ટેલિકોમ ગ્રાહકો સુધી પહોંચતા અટકાવવામાં આવ્યા હતા. ભારતીય ટેલિકોમ ગ્રાહકોએ આ સિસ્ટમના અમલીકરણ સાથે +91-xxxxxxx નંબરો સાથે આવા સ્પૂફ્ડ કોલ્સમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો જોવો જોઈએ.

આવા શ્રેષ્ઠ પ્રયત્નો છતાં, એવા કિસ્સાઓ હોઈ શકે છે કે જ્યાં છેતરપિંડી કરનારાઓ અન્ય માધ્યમો દ્વારા સફળ થાય છે. આવા કોલ માટે, તમે  સંચાર સાથી (www.sancharsassthi,gov.in) પર ચક્ષુ સુવિધા પર આવા શંકાસ્પદ છેતરપિંડી સંદેશાવ્યવહારની જાણ કરીને મદદ મેળવી શકો છો. ડીઓટી સાયબર ક્રાઇમ સામે સક્રિયપણે લડવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે.

જે લોકોએ પહેલેથી જ પૈસા ગુમાવ્યા છે અથવા સાયબર ક્રાઇમનો ભોગ બન્યા છે, તેમના માટે કૃપા કરીને સાયબર ક્રાઇમ હેલ્પલાઇન નંબર 1930 અથવા વેબસાઇટ પર આ ઘટનાની જાણ કરો https://www.cybercrime.gov.in

<><><>

AP/IJ/GP/JD