પરિચય

પ્રયાગરાજમાં આયોજિત મહાકુંભ 2025માં વિશ્વનો સૌથી મોટો સાંસ્કૃતિક અને આધ્યાત્મિક મેળો બનશે. જેમાં 450 મિલિયનથી વધુ  શ્રદ્ધાળુઓ  ભાગ લે તેવી શક્યતા છે. ઉત્તર પ્રદેશ સરકારે તે સુનિશ્ચિત કરવામાં કોઈ કસર નથી છોડી કે આ આયોજન સુરક્ષિત, સંરક્ષિત અને યાદગાર બની રહે. ભક્તોની સલામતી સુનિશ્ચિત કરવા માટે મહાકુંભ નગરમાં મંદિરો અને મુખ્ય સ્થળોએ સુરક્ષાનાં પગલાં મજબૂત બનાવવામાં આવ્યાં છે.  મહાકુંભ મેળા વિસ્તાર, પ્રયાગરાજ અને આસપાસના જિલ્લાઓમાં ગુપ્તચર તંત્ર સક્રિય કરવામાં આવ્યું  છે. જિલ્લામાં પ્રવેશતા દરેક વ્યક્તિને તપાસવા માટે બહુવિધ ચેકપોઇન્ટ્સ ગોઠવવામાં આવ્યા છે.  શંકાસ્પદ પ્રવૃત્તિઓ પર નજર રાખવા અને સમગ્ર વિસ્તારમાં તકેદારી રાખવા માટે ગુપ્તચર ટુકડીઓ પણ તૈનાત કરવામાં આવી  છે. કુંભમેળાને સનાતન ધર્મનો સૌથી મોટો આધ્યાત્મિક કાર્યક્રમ બનાવવા માટે પ્રતિબદ્ધ ઉત્તર પ્રદેશ સરકારે કોઈ પણ કટોકટીને પહોંચી વળવા માટે એક વ્યાપક યોજના તૈયાર કરી છે.

• AWT અદ્યતન વીડિયો અને થર્મલ ઇમેજિંગ કેમેરાથી સજ્જ છે.
• આ ટાવર 35 મીટર સુધીની ઉચાઈ અને 30 મીટર દૂર સુધી કામ કરી શકે છે.
• AWT ઊંચું જોખમ ધરાવતી ઘટનાઓ દરમિયાન સુરક્ષા કવચ તરીકે કાર્ય કરતા અગ્નિશામક કર્મીઓના જીવનની સુરક્ષામાં પણ નિર્ણાયક ભૂમિકા ભજવશે.
• ફાયર સેફ્ટી માટે કુલ ₹131.48 કરોડની ફાળવણી કરવામાં આવી છે, જેના કારણે  દરેક ટેન્ટમાં 351 ફાયર ફાઇટિંગ વાહનો, 50+ ફાયર સ્ટેશન, 2000થી વધુ  તાલીમબદ્ધ જવાનો, 20 ફાયર પોસ્ટ અને ફાયર ઇક્વિપમેન્ટ ફીટ કરવામાં આવશે.

હાઈ-ટેક સિક્યુરિટી ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર

ઉત્તર પ્રદેશ સરકારે આ વર્ષના મહાકુંભને "ડિજિટલ મહાકુંભ" બનાવવાને પ્રાથમિકતા આપી છે. તેમાં હાઈ-ટેક સુરક્ષા પગલાંનો ઉપયોગ સામેલ છે, જેમ કેઃ

  

      

સાયબર સુરક્ષા: ડિજિટલ મહાકુંભની સુરક્ષા

"ડિજિટલ મહાકુંભ"ના એજન્ડાને આગળ વધારતા, વિશ્વભરમાંથી આવતા શ્રદ્ધાળુઓને સાયબર સુરક્ષા પ્રદાન કરવા માટે એક મજબૂત સાયબર સુરક્ષા ટીમની સ્થાપના કરવામાં આવી છે.

મલ્ટી-ડિઝાસ્ટર રિસ્પોન્સ અને ઇમરજન્સી રેડીનેસ

સેવન-ટાયર સુરક્ષા ફ્રેમવર્ક

     

પ્રયાગરાજ પોલીસ કમિશનરેટના કાયમી અને અસ્થાયી ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરમાં 8 ઝોન, 18 સેક્ટર, 13 અસ્થાયી સ્ટેશનો, 44 કાયમી સ્ટેશનો, 33 અસ્થાયી ચોકીઓ, પીએસીની 5 કંપનીઓ, એનડીઆરએફની 4 ટીમો, એએસ ચેકની 12 ટીમો અને બીડીડીની 4 ટીમોનો સમાવેશ થાય છે.

વોટર પોલીસ દ્વારા નદીની સુરક્ષામાં વધારો

ખાસ કરીને સંગમ વિસ્તારમાં ગંગા અને યમુના નદીના કિનારે કરોડો શ્રદ્ધાળુઓની સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરવા માટે ઉત્તર પ્રદેશ સરકારે  અત્યાધુનિક ટેકનોલોજીથી સજ્જ વોટર પોલીસના જવાનોનો મોટો કાફલો તૈનાત કર્યો છે.

મુખ્ય પગલાં:

• અદ્યતન દેખરેખ: અંડરવોટર ડ્રોન અને સોનાર સિસ્ટમનો ઉપયોગ ચોવીસ કલાક દેખરેખ માટે થાય છે.
• સઘન બંદોબસ્ત: 2,500 વોટર પોલીસના જવાનો તૈનાત કરવામાં આવ્યા છે, આ કાર્યક્રમ પહેલા વધારાના 1,300 જવાનો જોડાયા છે, જેના કારણે કુલ સંખ્યા 3,800 થઈ ગઈ છે.
• ઇમરજન્સી રિસ્પોન્સ ટૂલ્સ: સંગમ વિસ્તારમાં સતત પેટ્રોલિંગ માટે 11 એફઆરપી સ્પીડ મોટર બોટ તૈનાત કરવામાં આવી છે. સિક્સ-સીટર બોટ્સ સતત તકેદારી અને કટોકટી સામે ઝડપી પ્રતિસાદની ખાતરી આપે છે. આ સાથે જ 25 રિચાર્જેબલ મોબાઇલ રિમોટ એરિયા લાઇટિંગ સિસ્ટમ લગાવવામાં આવી છે. આ ઉપરાંત ચેન્જિંગ રૂમથી સજ્જ  ચાર એનાકોન્ડા મોટરબોટ તૈનાત કરવામાં આવી છે.
• ડેડિકેટેડ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરઃ તકેદારી વધારવા માટે ત્રણ વોટર પોલીસ સ્ટેશન અને બે ફ્લોટિંગ રેસ્ક્યુ સ્ટેશન 24/7 કામ કરે છે.
• તબીબી સજ્જતા: આધુનિક તબીબી સુવિધાઓથી સજ્જ ચાર પાણીની એમ્બ્યુલન્સ વ્યૂહાત્મક રીતે તૈનાત છે.
• ડીપ-વોટર બેરિકેડિંગ: 8 કિ.મી.ના પટ્ટા પર ડીપ-વોટર બેરિકેડિંગ અમલમાં મૂકવામાં આવ્યું છે, જેને બે તરતા રેસ્ક્યુ સ્ટેશનો દ્વારા ટેકો આપવામાં આવ્યો છે, જ્યાં કોઈ પણ ઘટનાનો ઝડપથી જવાબ આપવા માટે ખાસ તાલીમ પામેલા કર્મચારીઓને તૈનાત કરવામાં આવે છે.

વોટર પોલીસ 100 ડાઇવિંગ કિટ્સ, 440 લાઇફબૉય્સ, 3,000થી વધુ લાઇફ જેકેટ્સ અને અન્ય અત્યાધુનિક સાધનોથી સજ્જ છે, જે વ્યાપક સલામતી કવચ સુનિશ્ચિત કરે છે.

જમીન, પાણી અને હવામાં સુરક્ષાની સજ્જતા

લોસ્ટ એન્ડ ફાઉન્ડ સેન્ટર્સ

મેળા ઓથોરિટી પોલીસ વિભાગ સાથે મળીને  સમગ્ર મેળા વિસ્તારમાં હાઈટેક લોસ્ટ એન્ડ ફાઉન્ડ રજિસ્ટ્રેશન સેન્ટર્સ સ્થાપી રહી છે. આ સુવિધા તમામ કેન્દ્રો પર ખોવાયેલા યાત્રાળુઓની ડિજિટલ નોંધણી પ્રદાન કરશે અને યાત્રાળુઓને તેમના સગા સાથે મેળવી આપવા માટે સહાય કરશે. ખોવાયેલી વ્યક્તિઓ કે જેમની પાસે મોબાઇલ નથી હોતો તેઓ તેમના પરિવાર/મિત્રો સાથે ફોન કરીને જોડાઈ શકે છે. વ્યક્તિની ખોવાયેલી/ગુમ થયેલી માહિતી, જેમાં તે વ્યક્તિ જ્યાં સ્થિત હોય તે કેન્દ્રના નામ/સ્થળ સહિત, દરેક લોસ્ટ એન્ડ ફાઉન્ડ સેન્ટર ખાતે પ્રદર્શિત કરવામાં આવશે, જેથી પરિવાર/મિત્રોને ગુમ થયેલી વ્યક્તિ/ઓ શોધી કાઢવામાં મદદ મળી શકે.

તમામ ખોવાયેલા/ગુમ થયેલા લોકો માટે કેન્દ્રો પર જાહેર સંબોધનની જાહેરાત કરવામાં આવશે. લોસ્ટ એન્ડ ફાઉન્ડ વ્યક્તિઓની સોશિયલ મીડિયા (ફેસબુક અને ટ્વિટર) પોસ્ટિંગ કરવામાં આવશે. અંતે, જો ખોવાયેલી વ્યક્તિ/મિત્રો દ્વારા 12 કલાકની અંદર તેમના પરિવાર/મિત્રો દ્વારા નહીં શોધી શકે તો  પોલીસની મદદ આપવામાં આવશે.

નિષ્કર્ષ   

મહાકુંભ 2025 ઉત્તર પ્રદેશ સરકારની સલામતી, આધ્યાત્મિકતા અને કાર્યક્ષમ વ્યવસ્થાપન પ્રત્યેની પ્રતિબદ્ધતાનો પુરાવો છે. અદ્યતન ટેકનોલોજી, વ્યૂહાત્મક આયોજન અને વિસ્તૃત સંસાધનો સાથે આ કાર્યક્રમ વિશ્વભરના લાખો શ્રદ્ધાળુઓને એક સુરક્ષિત અને દૈવી અનુભવ પ્રદાન કરવા માટે તૈયાર છે.

સંદર્ભો

ઉત્તર પ્રદેશ સરકારના માહિતી અને જનસંપર્ક વિભાગ (ડી.પી.આઈ.આર.)

https://kumbh.gov.in/

મહેરબાની કરીને પીડીએફ ફાઇલને શોધો  (0.49 MB, Format: PDF)

 

AP/IJ/GP/JT

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com

(Release ID: 2091093) Visitor Counter : 24