ಗೃಹ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವಾಲಯ
ಕೇಂದ್ರ ಗೃಹ ಮತ್ತು ಸಹಕಾರ ಸಚಿವರಾದ ಶ್ರೀ ಅಮಿತ್ ಶಾ ಅವರು ಇಂದು ನವದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ 'ಜಮ್ಮು-ಕಾಶ್ಮೀರ್ ಅಂಡ್ ಲಡಾಖ್ ಥ್ರೂ ದಿ ಏಜಸ್: ಎ ವಿಷುವಲ್ ನರೇಟಿವ್ಸ್ ಆಫ್ ಕಂಟಿನ್ಯೂಟಿಸ್ ಅಂಡ್ ಲಿಂಕೇಜಸ್' ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದರು
ಈ ಪುಸ್ತಕವು ದೇಶದಲ್ಲಿ ಪ್ರಚಲಿತದಲ್ಲಿರುವ ಕಾಶ್ಮೀರದ ಬಗೆಗಿನ ಮಿಥ್ಯಗಳನ್ನು ಕಳಚಿದೆ ಮತ್ತು ಸತ್ಯ ಮತ್ತು ಪುರಾವೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿದೆ
ಕಾಶ್ಮೀರದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಪುನರುಜ್ಜೀವನಗೊಳಿಸಲು ಮೋದಿ ಸರ್ಕಾರ ಬದ್ಧವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿರುವುದನ್ನು ನಾವು ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಮರಳಿ ಪಡೆಯುತ್ತೇವೆ
ಮೋದಿ ಸರ್ಕಾರವು ಕಾಶ್ಮೀರದಲ್ಲಿ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಯ ಪೂರಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಾಶಪಡಿಸುವ ಮೂಲಕ ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಿದೆ
ಆಡಳಿತಗಾರರನ್ನು ಮೆಚ್ಚಿಸಲು ಬರೆದ ಇತಿಹಾಸದಿಂದ ಬಿಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಸಮಯ ಬಂದಿದೆ
ಪ್ರಧಾನಿ ಮೋದಿಯವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಇಂದು ದೇಶವು ರಾಷ್ಟ್ರದ ಚಿಂತನೆಗಳು ಮತ್ತು ಮೌಲ್ಯಗಳಿಂದ ನಡೆಸಲ್ಪಡುವ ಆಡಳಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ
ಕಾಶ್ಮೀರವು ಭಾರತದ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಅಂಗವಾಗಿತ್ತು, ಆಗಿದೆ ಮತ್ತು ಆಗಿರುತ್ತದೆ; ಯಾವುದೇ ಕಾನೂನು ಅಥವಾ ಆರ್ಟಿಕಲ್ ಇದನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದ ಆರ್ಟಿಕಲ್ ಕಾಲದ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಉಳಿಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ
ದೆಹಲಿಯ ದರಿಬಾದಿಂದ ಬಲ್ಲಿಮಾರನ್ ಮತ್ತು ಲುಟ್ಯೆನ್ಸ್ ನಿಂದ ಜಿಮ್ಖಾನಾಗೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ನೋಡುವ ಕಾಲ ದೇಶದಲ್ಲಿತ್ತು
ದೇಶದ ಮೂಲೆ ಮೂಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಹರಡಿರುವ ನಮ್ಮ ಶ್ರೀಮಂತ ಪರಂಪರೆ ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಕಾಶ್ಮೀರದಲ್ಲಿತ್ತು ಎಂಬುದನ್ನು ಈ ಪುಸ್ತಕವು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸುತ್ತದೆ
Posted On:
02 JAN 2025 8:35PM by PIB Bengaluru
ಕೇಂದ್ರ ಗೃಹ ಮತ್ತು ಸಹಕಾರ ಸಚಿವ ಶ್ರೀ ಅಮಿತ್ ಶಾ ಅವರು ಇಂದು ನವದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ 'ಜಮ್ಮು-ಕಾಶ್ಮೀರ್ ಅಂಡ್ ಲಡಾಖ್ ಥ್ರೂ ದಿ ಏಜಸ್: ಎ ವಿಷುವಲ್ ನರೇಟಿವ್ಸ್ ಆಫ್ ಕಂಟಿನ್ಯೂಟಿಸ್ ಅಂಡ್ ಲಿಂಕೇಜಸ್' ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದರು. ಕೇಂದ್ರ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಚಿವ ಶ್ರೀ ಧರ್ಮೇಂದ್ರ ಪ್ರಧಾನ್ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಂಶೋಧನಾ ಮಂಡಳಿಯ (ಐ ಸಿ ಎಚ್ ಆರ್) ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಮತ್ತು ಪುಸ್ತಕದ ಸಂಪಾದಕ ಪ್ರೊ.ರಘುವೇಂದ್ರ ತನ್ವರ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವು ಗಣ್ಯರು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಉಪಸ್ಥಿತರಿದ್ದರು.
ಈ ಪುಸ್ತಕದ ಮೂಲಕ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಬುಕ್ ಟ್ರಸ್ಟ್ (ಎನ್ ಬಿ ಟಿ) ಸತ್ಯ ಮತ್ತು ಪುರಾವೆಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ದೇಶದಲ್ಲಿ ದೀರ್ಘಕಾಲದಿಂದ ಇದ್ದ ಮಿಥ್ಯೆಯನ್ನು ಮುರಿದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ಸತ್ಯವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುವ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದೆ ಎಂದು ಕೇಂದ್ರ ಗೃಹ ಮತ್ತು ಸಹಕಾರ ಸಚಿವರು ಹೇಳಿದರು. ಭಾರತ ಎಂದಿಗೂ ಒಗ್ಗಟ್ಟಾಗಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಈ ದೇಶದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಕಲ್ಪನೆಯೇ ಅರ್ಥಹೀನವಾಗಿತ್ತು ಎಂಬ ಮಿಥ್ಯೆ ಇತ್ತು ಮತ್ತು ಅನೇಕ ಜನರು ಈ ಸುಳ್ಳನ್ನು ಸತ್ಯವೆಂದು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ಪ್ರಪಂಚದ ಬಹುತೇಕ ದೇಶಗಳ ಗಡಿಗಳನ್ನು ಭೌಗೋಳಿಕ ರಾಜಕೀಯವು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಿದೆ, ಆದರೆ ಭಾರತವನ್ನು ಅದರ ಭೌಗೋಳಿಕ-ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವಿಸ್ತಾರದಿಂದ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಏಕತೆಯಿಂದ ಗಡಿಗಳನ್ನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಿರುವ ಏಕೈಕ ದೇಶ ಭಾರತವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಭಾರತದ ಸಾರವು ಅದರ ಭೌಗೋಳಿಕ-ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಗುರುತಿನಲ್ಲಿದೆ, ಅದರ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ರಚನೆಯು ಕಾಶ್ಮೀರದಿಂದ ಕನ್ಯಾಕುಮಾರಿ ಮತ್ತು ಬಂಗಾಳದಿಂದ ಗುಜರಾತಿನವರೆಗೆ ರಾಷ್ಟ್ರವನ್ನು ಬಂಧಿಸಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ಭಾರತವನ್ನು ಕೇವಲ ಭೌಗೋಳಿಕ-ರಾಜಕೀಯ ಘಟಕವಾಗಿ ಅರ್ಥೈಸುವುದು ಅದರ ನೈಜ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಕಡೆಗಣಿಸಿದಂತಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅವರು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು. ಬದಲಾಗಿ, ಭಾರತವನ್ನು ಆಳವಾಗಿ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಲು ಅದರ ಭೌಗೋಳಿಕ-ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಗುರುತಿನ ಮಸೂರದ ಮೂಲಕ ನೋಡುವ ಅಗತ್ಯವಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ಈ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ಜಗತ್ತಿಗೆ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುವಲ್ಲಿ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಅವರು ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದರು, ಏಕೆಂದರೆ ದೇಶವನ್ನು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕವಾಗಿ ಏಕೀಕರಿಸುವ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.
ಜಮ್ಮು-ಕಾಶ್ಮೀರ ಮತ್ತು ಲಡಾಖ್ ನ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಅದೇ ಸಂಭವಿಸಿದೆ ಎಂದು ಶ್ರೀ ಅಮಿತ್ ಶಾ ಹೇಳಿದರು. ಕಾಶ್ಮೀರ ಮತ್ತು ಲಡಾಖ್ ಅನ್ನು ಅನೇಕ ವಿಷಯಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಸತ್ಯಗಳನ್ನು ತಿರುಚಿ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುವುದು ಅಪ್ರಾಮಾಣಿಕವಾದುದು ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ಸಂಕುಚಿತ ದೃಷ್ಟಿಯ ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ಮಾತ್ರ ಇದನ್ನು ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯ, ಏಕೆಂದರೆ ನಮ್ಮ ಭವ್ಯ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಬಲ್ಲವರು ಇಂತಹ ತಪ್ಪು ಮಾಡಲಾರರು ಎಂದರು. ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಕಂಡುಬರುವ ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಭಾಷೆಗಳು, ಲಿಪಿಗಳು, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ತತ್ವಗಳು, ಕಲಾ ಪ್ರಕಾರಗಳು, ತೀರ್ಥಕ್ಷೇತ್ರಗಳು, ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರ ಪದ್ಧತಿಗಳು ಕನಿಷ್ಠ ಸಾವಿರ ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಕಾಶ್ಮೀರದಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿವೆ ಎಂದು ಪುಸ್ತಕವು ಪುರಾವೆಗಳೊಂದಿಗೆ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಶ್ರೀ ಶಾ ತಿಳಿಸಿದರು. ಈ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸತ್ಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ನಂತರ, ಭಾರತದೊಂದಿಗೆ ಕಾಶ್ಮೀರದ ಒಕ್ಕೂಟವನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸುವುದು ಅಪ್ರಸ್ತುತವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅವರು ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದರು. ದೇಶದ ಮೂಲೆ ಮೂಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಹರಡಿರುವ ನಮ್ಮ ಶ್ರೀಮಂತ ಪರಂಪರೆ ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಕಾಶ್ಮೀರದಲ್ಲಿತ್ತು ಎಂಬುದನ್ನು ಈ ಪುಸ್ತಕವು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಶ್ರೀ ಶಾ ಹೇಳಿದರು. 8,000 ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಹಳೆಯದಾದ ಗ್ರಂಥಗಳಿಂದ ಕಾಶ್ಮೀರದ ಉಲ್ಲೇಖಗಳನ್ನು ಪುಸ್ತಕವು ಹೊಂದಿದೆ, ಇದು ರಾಷ್ಟ್ರದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಅದರ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಪುನರುಚ್ಚರಿಸುತ್ತದೆ. ಕಾಶ್ಮೀರವು ಯಾವಾಗಲೂ ಭಾರತದ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಅಂಗವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಆಗಿರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಗೃಹ ಸಚಿವರು ದೃಢವಾಗಿ ಹೇಳಿದರು. ಯಾವುದೇ ಕಾನೂನು ನಿಬಂಧನೆಗಳು ಈ ಬಾಂಧವ್ಯವನ್ನು ಎಂದಿಗೂ ಕಡಿದುಹಾಕಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅವರು ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದರು ಮತ್ತು ಈ ಹಿಂದೆ ಕಾಶ್ಮೀರವನ್ನು ಭಾರತದಿಂದ ಬೇರ್ಪಡಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ನಡೆದಾಗ, ಕಾಲವೇ ಆ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ಕಾಶ್ಮೀರದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಪುನರುಜ್ಜೀವನಗೊಳಿಸಲು ಮೋದಿ ಸರ್ಕಾರ ಬದ್ಧವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದ್ದನ್ನು ನಾವು ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಮರಳಿ ಪಡೆಯುತ್ತೇವೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.
ಈ ಪುಸ್ತಕ ಮತ್ತು ಪ್ರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಕಾಶ್ಮೀರ, ಲಡಾಖ್, ಶೈವ ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮದ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ನಿರರ್ಗಳವಾಗಿ ಸೆರೆಹಿಡಿಯಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಕೇಂದ್ರ ಗೃಹ ಸಚಿವರು ಹೇಳಿದರು. ಲಿಪಿಗಳು, ಜ್ಞಾನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಭಾಷೆಗಳ ದಾಖಲೀಕರಣವನ್ನು ಅವರು ಶ್ಲಾಘಿಸಿದರು, ಈ ಶ್ರೀಮಂತ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಲು ಮಾಡಿರುವ ನಿಖರವಾದ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳಿದರು. ನೇಪಾಳದಿಂದ ಕಾಶಿಯ ಮೂಲಕ ಬಿಹಾರಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರದ ಮೂಲಕ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ ಬೌದ್ಧಧರ್ಮದ ಪ್ರಯಾಣವನ್ನು ಪುಸ್ತಕವು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ಭಗವಾನ್ ಬುದ್ಧನ ನಂತರ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದ ಬೌದ್ಧಧರ್ಮದ ಪರಿಷ್ಕೃತ ತತ್ವಗಳ ಜನ್ಮಸ್ಥಳ ಕಾಶ್ಮೀರವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಆಧುನಿಕ ಬೌದ್ಧಧರ್ಮವನ್ನು ರೂಪಿಸುವ ಅನೇಕ ಬೋಧನೆಗಳಿಗೆ ಅಡಿಪಾಯವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸಿದರು. ಪುಸ್ತಕವು ಡ್ರಾಸ್ ಮತ್ತು ಲಡಾಖ್ ನ ಶಿಲ್ಪಗಳು, ಸ್ತೂಪಗಳು ಮತ್ತು ಚಿತ್ರಗಳು, ಆಕ್ರಮಣಕಾರರಿಂದ ನಾಶವಾದ ದೇವಾಲಯದ ಅವಶೇಷಗಳ ಚಿತ್ರಣಗಳು ಮತ್ತು ರಾಜತರಂಗಿಣಿಯಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಿರುವಂತೆ ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರದಲ್ಲಿ ಸಂಸ್ಕೃತದ ಬಳಕೆಯ ಉಲ್ಲೇಖಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ಕಾಶ್ಮೀರದ 8,000 ವರ್ಷಗಳ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಈ ಸಮಗ್ರ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ಪವಿತ್ರ ಗಂಗೆಯನ್ನು ಒಂದೇ ಹಡಗಿನೊಳಗೆ ಹಿಡಿದಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಯತ್ನಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರು. ಇತಿಹಾಸದ ವಿಶಾಲವಾದ ಮತ್ತು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಸವಾಲಿನ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಗೃಹ ಸಚಿವರು ವಿವರಿಸಿದರು. 150 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ, ಕೆಲವು ಜನರ ಇತಿಹಾಸದ ತಿಳುವಳಿಕೆಯು ಕಿರಿದಾದ ಭೌಗೋಳಿಕತೆಗೆ - ದರಿಬಾದಿಂದ ಬಲ್ಲಿಮಾರನ್ ಅಥವಾ ಲುಟ್ಯೆನ್ಸ್ ಜಿಮ್ಖಾನಾವರೆಗೆ- ಸೀಮಿತವಾಗಿತ್ತು ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ದೂರದಿಂದ ಬರೆಯಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಜನರೊಂದಿಗೆ ನೇರವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಮತ್ತು ಅವರ ಜೀವನದ ಅನುಭವಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಅಗತ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅವರು ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದರು.
ಹಿಂದಿನ ಆಡಳಿತಗಾರರನ್ನು ಮೆಚ್ಚಿಸಲು ಬರೆದ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಮೀರಿ ಮುಂದೆ ಸಾಗುವ ಸಮಯ ಬಂದಿದೆ ಎಂದು ಶ್ರೀ ಅಮಿತ್ ಶಾ ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದರು. ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಪುರಾವೆಗಳು, ಸತ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಅದರ ಶ್ರೀಮಂತ, ಸಹಸ್ರಮಾನಗಳ-ಹಳೆಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ವಿಶ್ವಾಸದಿಂದ ದಾಖಲಿಸಲು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಹೆಮ್ಮೆಯಿಂದ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಲು ಅವರು ಇತಿಹಾಸಕಾರರನ್ನು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು. ತನ್ನ ಪರಂಪರೆಯಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿರುವ ಮೌಲ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯಲು ಬದ್ಧವಾಗಿರುವ ಸರ್ಕಾರದೊಂದಿಗೆ ಇಂದು ಭಾರತವು ಸ್ವತಂತ್ರ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಗಿ ನಿಂತಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ಕಾಶ್ಮೀರ ಮತ್ತು ಲಡಾಖ್ ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ನಾಗರೀಕತೆಯ ಕೇಂದ್ರಗಳಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿವೆ, ಸೃಷ್ಟಿ, ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪುಷ್ಟೀಕರಣವನ್ನು ಪೋಷಿಸುತ್ತಿವೆ ಎಂದು ಶ್ರೀ ಶಾ ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸಿದರು. ಈ ಶ್ರೀಮಂತ ಪರಂಪರೆಯ ಹಲವಾರು ಉದಾಹರಣೆಗಳನ್ನು ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕಾಶ್ಮೀರವು ಯಾವಾಗಲೂ ಒಳಗೊಳ್ಳುವಿಕೆ, ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮತ್ತು ಪೋಷಿಸುವ ಭೂಮಿಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ಅದು ಬೌದ್ಧ, ಸೂಫಿ ಅಥವಾ ಶೈವ ಹೀಗೆ ಯಾವುದೇ ಧರ್ಮವಾಗಿರಲಿ, ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಸಂಪ್ರದಾಯವೂ ಕಾಶ್ಮೀರಿ ನೆಲದಲ್ಲಿ ಪ್ರವರ್ಧಮಾನಕ್ಕೆ ಬರಲು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಪಡೆದಿವೆ. ಕಾಶ್ಮೀರವನ್ನು ಕಶ್ಯಪನ ಭೂಮಿ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅದರ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಇದು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ ಎಂದು ಶ್ರೀ ಶಾ ಹೇಳಿದರು.
ಭಾರತದ ಭಾಷಾ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯು ಅದರ ದೊಡ್ಡ ಶಕ್ತಿ ಎಂದು ಕೇಂದ್ರ ಗೃಹ ಮತ್ತು ಸಹಕಾರ ಸಚಿವರು ಬಣ್ಣಿಸಿದರು, ಇದು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕಾಶ್ಮೀರದಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಶ್ರೀ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರು ಎರಡು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ರಚಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುವ ಮೂಲಕ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಭಾಷೆಗಳನ್ನು ಪುನರುಜ್ಜೀವನಗೊಳಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ಹಿಂದಿ, ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಗಳು ತಮ್ಮ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರೂ, ಪ್ರಧಾನಿ ಮೋದಿ ಅವರು ಕಾಶ್ಮೀರಿ, ಬಾಲ್ಟಿ, ಡೋಗ್ರಿ, ಲಡಾಖಿ ಮತ್ತು ಝನ್ಸಕಾರಿಯಂತಹ ಭಾಷೆಗಳನ್ನು ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅವುಗಳ ಉಳಿವು ಮತ್ತು ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಪ್ರಯತ್ನವು ಪ್ರಧಾನಿ ಮೋದಿಯವರ ಸೂಕ್ಷ್ಮತೆ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಭಾಷಾ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ಮಾತನಾಡುವ ಭಾಷೆಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸುವ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಶ್ರೀ ಶಾ ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದರು. ವಿಸ್ತರಣಾವಾದಿ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಕಾಶ್ಮೀರವು ತೀವ್ರಗಾಮಿಗಳು, ಆಕ್ರಮಣಕಾರರು ಮತ್ತು ದರೋಡೆಕೋರರ ದಾಳಿಯಿಂದ ದೀರ್ಘಕಾಲ ಬಳಲಿತು ಎಂದು ಶ್ರೀ ಶಾ ಹೇಳಿದರು.
370 ಮತ್ತು 35ಎ ವಿಧಿಗಳು ಕಾಶ್ಮೀರವನ್ನು ನಮ್ಮ ದೇಶಕ್ಕೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ವಿಲೀನಗೊಳಿಸುವುದನ್ನು ತಡೆದಿದ್ದವು ಎಂದು ಶ್ರೀ ಅಮಿತ್ ಶಾ ಹೇಳಿದರು. ಪ್ರಧಾನಿ ಮೋದಿಯವರ ಸಂಕಲ್ಪದಿಂದಾಗಿ 2019 ರ ಆಗಸ್ಟ್ 5 ರಂದು 370 ನೇ ವಿಧಿಯನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲಾಯಿತು ಎಂದು ಶ್ರೀ ಶಾ ಹೇಳಿದರು. 370 ನೇ ವಿಧಿಯನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಮೋದಿಯವರು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ನಂತರದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಕಳಂಕಿತ ಅಧ್ಯಾಯವೊಂದನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಉಳಿದ ಭಾಗಗಳೊಂದಿಗೆ ಕಾಶ್ಮೀರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಹೊಸ ಅಧ್ಯಾಯವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.
370 ನೇ ವಿಧಿಯು ಕಾಶ್ಮೀರ ಕಣಿವೆಯ ಯುವಕರ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕತಾವಾದದ ಬೀಜಗಳನ್ನು ಬಿತ್ತಿತು ಎಂದು ಕೇಂದ್ರ ಗೃಹ ಮತ್ತು ಸಹಕಾರ ಸಚಿವರು ಹೇಳಿದರು. ಮುಸ್ಲಿಂ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಿರುವ ದೇಶದ ಹಲವು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆ ಏಕೆ ಹುಟ್ಟಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅವರು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದರು. ಗುಜರಾತ್, ರಾಜಸ್ಥಾನದಂತಹ ರಾಜ್ಯಗಳೂ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದೊಂದಿಗೆ ಗಡಿ ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದರೂ ಅಲ್ಲಿ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆ ಹೊರಹೊಮ್ಮಲಿಲ್ಲ ಎಂದರು. 370 ನೇ ವಿಧಿಯು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರದ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧವು ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿದೆ ಎಂಬ ತಪ್ಪು ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿತು, ಇದು ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆಯ ಬೀಜಗಳನ್ನು ಬಿತ್ತಿತು ಮತ್ತು ಅದು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಯಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿತು. 40,000 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನರು ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಗೆ ಬಲಿಯಾದ ದುರದೃಷ್ಟಕರ ಸಂಗತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಅವರು ವಿಷಾದಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ದಶಕಗಳಷ್ಟು ಕಾಲ ಹಿನ್ನಡೆಯಾಯಿತು ಎಂದರು. ಹಲವು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಯು ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ವಿನಾಶವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿತು ಮತ್ತು ದೇಶವು ಮೂಕ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರಾಗಿ ನೋಡುತ್ತಿತ್ತು ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.
370 ನೇ ವಿಧಿಯನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿದ ನಂತರ, ಕಾಶ್ಮೀರದಲ್ಲಿ ಭಯೋತ್ಪಾದಕ ಘಟನೆಗಳು ಶೇಕಡಾ 70 ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿವೆ ಎಂದು ಶ್ರೀ ಅಮಿತ್ ಶಾ ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸಿದರು, ಇದು 370 ನೇ ವಿಧಿಯು ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತಿತ್ತು ಎಂಬುದನ್ನು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸುತ್ತದೆ. 2018 ರಲ್ಲಿ ಕಾಶ್ಮೀರದಲ್ಲಿ 2,100 ಕಲ್ಲು ತೂರಾಟದ ಘಟನೆಗಳು ನಡೆದಿದ್ದವು, ಆದರೆ 2023 ರಲ್ಲಿ ಅಂತಹ ಒಂದೇ ಒಂದು ಘಟನೆ ನಡೆದಿಲ್ಲ. ಸರಪಂಚರು, ಬ್ಲಾಕ್ ಪಂಚಾಯತ್ ಸದಸ್ಯರು ಮತ್ತು ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತ್ ಸದಸ್ಯರು ಸೇರಿದಂತೆ 25,000 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಪಂಚಾಯತ್ ಸದಸ್ಯರು ಚುನಾಯಿತರಾಗಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಶ್ರಮಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಆ ಮೂಲಕ ಕಾಶ್ಮೀರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಬೇರುಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ಲೋಕಸಭೆ ಮತ್ತು ವಿಧಾನಸಭೆ ಚುನಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿ 33 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿಯೇ ದಾಖಲೆಯ ಮತದಾನವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಶ್ರೀ ಶಾ ಹೇಳಿದರು. ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಈಗ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಸ್ಥಾಪನೆಯಾಗುತ್ತಿದ್ದು, ಕಳೆದ ವರ್ಷ 2 ಕೋಟಿ 11 ಲಕ್ಷ ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಕಾಶ್ಮೀರಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. 2023 ರಲ್ಲಿಯೇ, 324 ಧಾರಾವಾಹಿಗಳು ಅಥವಾ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ. 33 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ, ಕಾಶ್ಮೀರ ಕಣಿವೆಯಲ್ಲಿ ಸಿನಿಮಾ ಮಂದಿರಗಳಲ್ಲಿ ರಾತ್ರಿ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳು ನಡೆದಿವೆ, ತಾಜಿಯಾ ಮೆರವಣಿಗೆಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಶ್ರೀನಗರದ ಲಾಲ್ ಚೌಕ್ ನಲ್ಲಿ ಕೃಷ್ಣ ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿ ಟ್ಯಾಬ್ಲೋವನ್ನು ನೋಡಲಾಯಿತು. 370ನೇ ವಿಧಿ ರದ್ದಾದ ನಂತರದ ಐದು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಎಲ್ಲಾ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳು ನಡೆದಿವೆ ಎಂದು ಅವರು ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದರು.
ಇಂದು, ಕಾಶ್ಮೀರವು ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ರೈಲ್ವೆ ಕಮಾನು ಸೇತುವೆ, ಏಷ್ಯಾದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಸುರಂಗ ಮತ್ತು ಕೇಬಲ್ ರೈಲು ಸೇತುವೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ಕೇಂದ್ರ ಗೃಹ ಸಚಿವರು ಹೇಳಿದರು. ಕಾಶ್ಮೀರದಲ್ಲಿ ಈಗ ಐಐಟಿ, ಐಐಎಂ, ಎರಡು ಎಐಐಎಂಎಸ್, ಒಂಬತ್ತು ಸರ್ಕಾರಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜುಗಳು, ಎರಡು ನರ್ಸಿಂಗ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ಎರಡು ರಾಜ್ಯ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ಎಂಟು ಕಾಲೇಜುಗಳು ಈಗಾಗಲೇ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿವೆ ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ 24 ನಿರ್ಮಾಣ ಹಂತದಲ್ಲಿವೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. 59 ಕಾಲೇಜುಗಳಿಗೆ ಮಾನ್ಯತೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಹೆದ್ದಾರಿ ಸುರಂಗಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ, ಇದೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಮೋದಿ ಸರ್ಕಾರದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಧಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ಅವರ 70 ವರ್ಷಗಳ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಈ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳಲ್ಲಿ 10 ಪ್ರತಿಶತವೂ ಏಕೆ ಸಂಭವಿಸಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ಶ್ರೀ ಅಮಿತ್ ಶಾ ಅವರು ಹಿಂದಿನ ಸರ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದರು, ಅವರು ರಾಷ್ಟ್ರ ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರದ ಜನರಿಗೆ ವಿವರಣೆಯನ್ನು ನೀಡಬೇಕಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಪ್ರಧಾನಿ ಮೋದಿ ಅವರು ಜಮ್ಮು, ಕಾಶ್ಮೀರ ಮತ್ತು ಲಡಾಖ್ಗೆ ₹80,000 ಕೋಟಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪ್ಯಾಕೇಜ್ ಅನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ಇದಲ್ಲದೆ, 4ಜಿ ಮತ್ತು 5ಜಿ ನೆಟ್ವರ್ಕ್ ಗಳನ್ನು ಈಗ ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಸರಿಸುಮಾರು 87 ಪ್ರತಿಶತ ಹಳ್ಳಿಗಳಿಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.
ಮೋದಿ ಸರ್ಕಾರವು ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಿದ್ದು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಕಾಶ್ಮೀರ ಕಣಿವೆಯಲ್ಲಿ ಅದರ ಪೂರಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಾಶಪಡಿಸಿದೆ ಎಂದು ಶ್ರೀ ಅಮಿತ್ ಶಾ ಹೇಳಿದರು. ದೇಶ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವದ ನಾಗರಿಕತೆಗಳಿಗೆ ಮಹತ್ವದ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿರುವ ಈ ನೆಲಕ್ಕೆ ಸರ್ಕಾರ ಎಲ್ಲವನ್ನು ಮಾಡಿದೆ ಎಂದು ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದರು. ಮೋದಿ ಸರ್ಕಾರದ ಪ್ರಯತ್ನದಿಂದಾಗಿ ಕಾಶ್ಮೀರವು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಭಾರತದ ಭೌಗೋಳಿಕ-ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಅಂಗವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವು ದೃಢವಾಗಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದ್ದು ದೇಶದ ಇತರ ಭಾಗಗಳೊಂದಿಗೆ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಪಥದಲ್ಲಿ ಮುನ್ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಶ್ರೀ ಶಾ ಹೇಳಿದರು. ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಕಾಶ್ಮೀರದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಔನ್ನತ್ಯ ಮತ್ತು ಗತವೈಭವವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಕಳೆದುಹೋದದ್ದನ್ನು ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಮರಳಿ ಪಡೆಯಲಾಗುವುದು ಎಂದು ಅವರು ವಿಶ್ವಾಸ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು. ಕಾಶ್ಮೀರದ ಜನರು ಇತಿಹಾಸದ ಆ ಅಮರ ಅಧ್ಯಾಯಗಳನ್ನು ರಚಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಸಾಕಾರಗೊಳಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರವು ಕೇವಲ ಭಾರತದ ಭಾಗವಲ್ಲ, ಭಾರತದ ಆತ್ಮದ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಅಂಗವಾಗಿದೆ ಎಂಬ ಡಾ. ಶ್ಯಾಮ ಪ್ರಸಾದ್ ಮುಖರ್ಜಿಯವರ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ಗೃಹ ಸಚಿವರು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದರು. ಇದನ್ನು ಈಗ ದೃಢವಾಗಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಈಗ ಯಾರೂ ಅದನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಶ್ರೀ ಶಾ ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದರು.
*****
(Release ID: 2090034)
Visitor Counter : 18