ಭಾರತದ ಗೌರವಾನ್ವಿತ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಶ್ರೀಮತಿ ದ್ರೌಪದಿ ಮುರ್ಮು ಅವರು ಇಂದು ನವದೆಹಲಿಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಭವನದಲ್ಲಿ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಸಚಿವಾಲಯ ಆಯೋಜಿಸಿದ್ದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪಂಚಾಯತ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪ್ರದಾನ ಸಮಾರಂಭ 2024 ರಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು. ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ, ಗೌರವಾನ್ವಿತ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯವರು ಸುಸ್ಥಿರ ಮತ್ತು ಅಂತರ್ಗತ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಅಸಾಧಾರಣ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ವಿವಿಧ ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದ 45 ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತರಿಗೆ (42 ಪಂಚಾಯತ್‌ ಗಳು ಮತ್ತು 3 ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು) ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪಂಚಾಯತ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಪ್ರದಾನ ಮಾಡಿದರು. ಈ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಮತ್ತು ಮೀನುಗಾರಿಕೆ, ಪಶುಸಂಗೋಪನೆ ಮತ್ತು ಹೈನುಗಾರಿಕೆ ಸಚಿವರಾದ ಶ್ರೀ ರಾಜೀವ್ ರಂಜನ್ ಸಿಂಗ್ ಅಲಿಯಾಸ್ ಲಲನ್ ಸಿಂಗ್, ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಮತ್ತು ಎಫ್‌ಎಎಚ್ ಮತ್ತು ಡಿ ರಾಜ್ಯ ಸಚಿವ ಪ್ರೊ.ಎಸ್.ಪಿ.ಸಿಂಗ್ ಬಾಘೇಲ್, ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಸಚಿವಾಲಯದ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಶ್ರೀ ವಿವೇಕ್ ಭಾರದ್ವಾಜ್ ಇತರ ಗಣ್ಯರು, ಹಿರಿಯ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ದೇಶಾದ್ಯಂತದ 1200 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಪಂಚಾಯತ್ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು ಉಪಸ್ಥಿತರಿದ್ದರು.

ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡಿದ ಭಾರತದ ಗೌರವಾನ್ವಿತ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಶ್ರೀಮತಿ ದ್ರೌಪದಿ ಮುರ್ಮು, ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಸುಮಾರು 64 ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟು ಜನರು ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಭಾರತವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ರಾಷ್ಟ್ರವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಲು ಗ್ರಾಮಗಳು ಮತ್ತು ಹಳ್ಳಿಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಸಬಲೀಕರಣವು ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ. ಕಳೆದ ಒಂದು ದಶಕದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರವು ಪಂಚಾಯತ್‌ ಗಳ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ ಗಂಭೀರ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದೆ, ಇದು ದೃಢವಾದ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಸ್ವಾವಲಂಬಿ ಮತ್ತು ಸಮರ್ಥ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಮಾತ್ರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ಭಾರತದ ಅಡಿಪಾಯವನ್ನು ಹಾಕಲು ಸಾಧ್ಯ ಎಂದು ಗೌರವಾನ್ವಿತ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯವರು ಹೇಳಿದರು. ಪಂಚಾಯಿತಿಗಳು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಆದಾಯ ಮೂಲಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವ ಮೂಲಕ ಸ್ವಾವಲಂಬಿಗಳಾಗಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಬೇಕು. ಈ ಸ್ವಾವಲಂಬನೆಯು ಗ್ರಾಮ ಸಭೆಗಳಿಗೆ ಆತ್ಮಸ್ಥೈರ್ಯವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ದೇಶಕ್ಕೆ ಶಕ್ತಿ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಪಂಚಾಯಿತಿ ರಾಜ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ರಾಜಕೀಯವಾಗಿ ಸಬಲೀಕರಣ ಮಾಡುತ್ತಿವೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.

ಈ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಸಚಿವರಾದ ಶ್ರೀ ರಾಜೀವ್ ರಂಜನ್ ಸಿಂಗ್ ಅಲಿಯಾಸ್ ಲಲನ್ ಸಿಂಗ್ ಮಾತನಾಡಿ, ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿಯವರ ದೂರದೃಷ್ಟಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಪಂಚಾಯತ್ ಗಳನ್ನು ಗ್ರಾಮೀಣ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಆಧಾರ ಸ್ತಂಭವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಲು ಸರ್ಕಾರವು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಬಲಿಷ್ಠ ಪಂಚಾಯತ್ ಗಳು ಆತ್ಮನಿರ್ಭರತೆಗೆ ಅಡಿಪಾಯವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿವೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಸಚಿವರು ವಿಜೇತ ಪಂಚಾಯಿತಿಗಳಿಗೆ 46 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳ ಬಹುಮಾನದ ಹಣವನ್ನು ಡಿಜಿಟಲ್ ವರ್ಗಾವಣೆ ಮಾಡಿದರು. ಈ ಮಾದರಿ ಪಂಚಾಯತ್‌ ಗಳು ಇಡೀ ದೇಶಕ್ಕೆ ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಯ ಮಾನದಂಡವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿವೆ ಎಂದು ಶ್ರೀ ರಾಜೀವ್ ರಂಜನ್ ಸಿಂಗ್ ಹೇಳಿದರು. ಪಂಚಾಯತ್ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಎಸ್‌ ಡಿ ಜಿ ಆಧಾರಿತ ಥೀಮ್‌ ಗಳ ಏಕೀಕರಣವನ್ನು ಎತ್ತಿ ಹಿಡಿದ ಅವರು, ಈ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಗ್ರಾಮಗಳನ್ನು ಸುಸ್ಥಿರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಕೇಂದ್ರಗಳಾಗಿ ರೂಪಿಸುತ್ತಿವೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.

ಗ್ರಾಮೀಣ ನಿವಾಸಿಗಳಿಗೆ ಆಸ್ತಿ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ನೀಡುವ ಸ್ವಾಮಿತ್ವ ಯೋಜನೆಯಂತಹ ಉಪಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಸಚಿವರು ಶ್ಲಾಘಿಸಿದರು. ಸೇವಾ ವಿತರಣೆ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ 'ಮೇರಿ ಪಂಚಾಯತ್' ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಮತ್ತು ಹವಾಮಾನ ಮುನ್ಸೂಚನೆ ಉಪಕರಣಗಳಂತಹ ತಾಂತ್ರಿಕ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಅವರು ಶ್ಲಾಘಿಸಿದರು. ಕಳೆದ ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಮಗಳ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ಕೇಂದ್ರ ಹಣಕಾಸು ಆಯೋಗದ ಮೂಲಕ ಪಂಚಾಯತ್‌ ಗಳಿಗೆ ಮಂಜೂರು ಮಾಡಿದ ಹಣವನ್ನು ಆರು ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಕೇಂದ್ರ ಸಚಿವರು ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿದರು. 2005-06 ಮತ್ತು 2013-14ರ ನಡುವೆ ಪಂಚಾಯಿತಿಗಳಿಗೆ ₹60,972 ಕೋಟಿ ಮಾತ್ರ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ್ದರೆ, 2014-15 ರಿಂದ 2023-24 ರವರೆಗೆ ಈ ಮೊತ್ತವು ಆರು ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಳವಾಗಿ ₹3,94,140 ಕೋಟಿಗೆ ತಲುಪಿದೆ. 13ನೇ ಹಣಕಾಸು ಆಯೋಗದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ತಲಾ ವಾರ್ಷಿಕ ಹಂಚಿಕೆ ₹176 ಆಗಿದ್ದು, ಈಗ 15ನೇ ಹಣಕಾಸು ಆಯೋಗದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ₹674ಕ್ಕೆ ಏರಿಕೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ಇಂದು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಗೆಲ್ಲುವ ಅನೇಕ ಪಂಚಾಯತ್‌ ಗಳನ್ನು ಮಹಿಳೆಯರೇ ಮುನ್ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ (ಅಂದಾಜು ಶೇ.42 ಪಂಚಾಯತ್‌ ಗಳು ಮಹಿಳಾ ನಾಯಕತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ) ಮತ್ತು ಅವರು ತಮ್ಮ ಅಸಾಧಾರಣ ಕೆಲಸದ ಮೂಲಕ ಮಾದರಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ಶ್ರೀ ರಾಜೀವ್ ರಂಜನ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರು ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಸುಸ್ಥಿರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಗುರಿಗಳ ಕಾರ್ಯಸೂಚಿ 2030 ರ ಮೂಲ ತತ್ವವು "ಯಾರನ್ನೂ ಹಿಂದೆ ಬಿಡಬೇಡಿ" ಎಂಬ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕತೆಯ ತತ್ವವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಶ್ರೀ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಈ ಅಮೃತ ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಅಂತ್ಯೋದಯ (ಸಮಾಜದ ಕಟ್ಟಕಡೆಯ ತುದಿಯಲ್ಲಿ ನಿಂತಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಕಲ್ಯಾಣವನ್ನು ಖಾತರಿಪಡಿಸುವ) ಸಂಕಲ್ಪದೊಂದಿಗೆ ದೃಢವಾದ ಹೆಜ್ಜೆಗಳನ್ನು ಇಟ್ಟಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ಪಂಚಾಯತ್‌ ಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಕನಿಷ್ಠ 6 ಗ್ರಾಮ ಸಭೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮ ಸಭೆಗಳ ನಡಾವಳಿಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ದಾಖಲೆಯನ್ನು ಪಾರದರ್ಶಕವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸುವುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಚಿವಾಲಯ ನಿರ್ಧರಿಸಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.

ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಸಚಿವರು ರಾಷ್ಟ್ರದಾದ್ಯಂತ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತ ಪಂಚಾಯತ್‌ ಗಳು ಕೈಗೊಂಡ ನವೀನ ಉಪಕ್ರಮಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸುವ "ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದ ಪಂಚಾಯತ್‌ ಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಅಭ್ಯಾಸಗಳು" ಎಂಬ ಕಿರುಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದರು,.ಪುಸ್ತಕದ ಮೊದಲ ಪ್ರತಿಯನ್ನು ಭಾರತದ ಗೌರವಾನ್ವಿತ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯವರಿಗೆ ನೀಡಲಾಯಿತು.

ಕೇಂದ್ರ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ರಾಜ್ಯ ಸಚಿವ ಪ್ರೊ.ಎಸ್.ಪಿ.ಸಿಂಗ್ ಬಘೇಲ್ ಅವರು ಪಂಚಾಯತಿ ರಾಜ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡ ಮತ್ತು ಸಹಭಾಗಿತ್ವದ ಆಡಳಿತಕ್ಕಾಗಿ ದೃಢವಾದ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವಾಗಿ ವಿಕಸನಗೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ಶ್ಲಾಘಿಸಿದರು. 2047 ರ ವೇಳೆಗೆ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನಿಯವರ ದೃಷ್ಟಿ ಮತ್ತು 2030 ರ ವೇಳೆಗೆ ಜಾಗತಿಕ ಎಸ್‌ ಡಿ ಜಿ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸುವಲ್ಲಿ ಅದರ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಅವರು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸಿದರು. ಕೇಂದ್ರ ಸಚಿವರು eGramSwaraj-PFMS ಪೋರ್ಟಲ್ ಮೂಲಕ ಸಾಧಿಸಿದ ಆರ್ಥಿಕ ಪಾರದರ್ಶಕತೆಯ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಶ್ಲಾಘಿಸಿದರು (ಇಂದು ದೇಶದ ಸುಮಾರು ಶೇ.93 ರಷ್ಟು ಪಂಚಾಯತ್‌ ಗಳು ತಮ್ಮ ಎಲ್ಲಾ ಪಾವತಿಗಳನ್ನು ಆನ್‌ಲೈನ್‌ ನಲ್ಲಿ ಮಾಡುತ್ತಿವೆ) ಇದರ ಮೂಲಕ ₹2.25 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಹಣವನ್ನು ವಿತರಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಈಗ ಚುನಾಯಿತ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳಲ್ಲಿ ಶೇ.46 ರಷ್ಟಿರುವ ಮಹಿಳೆಯರ ನಾಯಕತ್ವವನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ, ಅವರಲ್ಲಿ ಅನೇಕರು ಪರಿವರ್ತಕ ಉಪಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಡಿಜಿಟಲ್ ಸಬಲೀಕರಣ ಮತ್ತು ನವೀನ ಸೇವಾ ವಿತರಣೆಯು ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡ ಮತ್ತು ಸಹಭಾಗಿತ್ವದ ಗ್ರಾಮೀಣ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಹೊಸ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಚಾಲನೆ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದರು. ಅವರು ಸಚಿವಾಲಯದ ಡಿಜಿಟಲ್ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳನ್ನು,ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಮೇರಿ ಪಂಚಾಯತ್ ಮೊಬೈಲ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಮತ್ತು ಪಂಚಾಯತ್ ನಿರ್ಣಯ್‌ ಗಳನ್ನು ಶ್ಲಾಘಿಸಿದರು.

ಈ ವರ್ಷದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪಂಚಾಯತ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ದೀನ್ ದಯಾಳ್ ಉಪಾಧ್ಯಾಯ ಪಂಚಾಯತ್ ಸತತ ವಿಕಾಸ ಪುರಸ್ಕಾರ, ನಾನಾಜಿ ದೇಶಮುಖ್ ಸರ್ವೋತ್ತಮ ಪಂಚಾಯತ್ ಸತತ್ ವಿಕಾಸ್ ಪುರಸ್ಕಾರ, ಗ್ರಾಮ ಊರ್ಜಾ ಸ್ವರಾಜ್ ವಿಶೇಷ ಪಂಚಾಯತ್ ಪುರಸ್ಕಾರ, ಕಾರ್ಬನ್ ನ್ಯೂಟ್ರಲ್ ವಿಶೇಷ ಪಂಚಾಯತ್ ಪುರಸ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಪಂಚಾಯತ್ ಕ್ಷಮತಾ ನಿರ್ಮಾಣ್ ಸರ್ವೋತ್ತಮ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳ ಗೌರವಾನ್ವಿತ ವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. ಬಡತನ ನಿರ್ಮೂಲನೆ, ಆರೋಗ್ಯ, ಮಕ್ಕಳ ಕಲ್ಯಾಣ, ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆ, ನೈರ್ಮಲ್ಯ, ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ, ಆಡಳಿತ, ತ್ಯಾಜ್ಯ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣದಂತಹ ವಿಷಯಾಧಾರಿತ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಸಾಧನೆ ತೋರುತ್ತಿರುವ ಪಂಚಾಯತ್‌ ಗಳನ್ನು ಗೌರವಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಉತ್ತಮ ಅಭ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ಚೇತರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ, ಸ್ವಾವಲಂಬಿ ಮತ್ತು ಸುಸ್ಥಿರ ಗ್ರಾಮೀಣ ಭಾರತಕ್ಕಾಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾರ್ಯಸೂಚಿಯ ಸಾಕಾರಕ್ಕೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಲು ರಾಷ್ಟ್ರದಾದ್ಯಂತ ಪಂಚಾಯತ್‌ ಗಳನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿವೆ. ವಿಕಸಿತ ಭಾರತ@ 2047ರ ದೃಷ್ಟಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಸಬಲೀಕರಣಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಸಚಿವಾಲಯದ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿತು.

 

*****

(Release ID: 2083602) Visitor Counter : 6