આદરણીય રાષ્ટ્રપતિ, પ્રધાનમંત્રી, લોકસભાનાં અધ્યક્ષ, ઉપસભાપતિ, રાજ્યસભા, રાજ્યસભામાં સદનનાં નેતા, રાજ્યસભામાં વિપક્ષનાં નેતા, લોકસભામાં વિપક્ષનાં નેતા, સંસદીય બાબતોનાં મંત્રી, સંસદનાં વિશિષ્ટ સભ્યો અને સાથી નાગરિકો.

આ યાદગાર દિવસ એક ઐતિહાસિક સીમાચિહ્નરૂપ છે, કારણ કે ભારતે તેના બંધારણને અપનાવ્યાને 75 વર્ષની ઉજવણી કરીએ છીએ, જે વિશ્વની સૌથી મોટી અને સૌથી ગતિશીલ લોકશાહી માટે એક નોંધપાત્ર સિદ્ધિ છે.

આપણું રાષ્ટ્ર નોંધપાત્ર આર્થિક વૃદ્ધિ, મજબૂત માળખાગત સુવિધા, વ્યાપક ડિજિટલ સ્વીકૃતિ, આ તમામને આંતરરાષ્ટ્રીય માન્યતા અને પ્રશંસાઓ પ્રાપ્ત કરીને સમૃદ્ધ છે. આ સિદ્ધિઓ એ વાતને સમર્થન આપે છે કે આપણા બંધારણે ભારતીય લોકશાહીને અસરકારક રીતે સ્થાપિત કર્યું છે.

આદરણીય સભ્યો,

આ અવસર પર આપણા બંધારણના મૂળ મૂલ્યો પર ચિંતન કરવાનો છે અને તેના માર્ગદર્શક સિદ્ધાંતો પ્રત્યે આપણા સમર્પણની પુષ્ટિ કરવાનો અવસર છે.

આ શ્રેષ્ઠ કૃતિ આપણા બંધારણના નિર્માતાઓની ગહન દીર્ઘદષ્ટિ અને અતૂટ સમર્પણને શ્રદ્ધાંજલિ છે, જેમણે લગભગ ત્રણ વર્ષમાં આપણા રાષ્ટ્રના ભાગ્યને આકાર આપ્યો હતો, શિષ્ટાચાર અને સમર્પણનું ઉદાહરણ પૂરું પાડ્યું હતું, સર્વસંમતિ અને સમજણ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને વિવાદાસ્પદ અને વિભાજનકારી મુદ્દાઓને નેવિગેટ કર્યા હતા.

આદરણીય સભ્યો,

સમકાલીન સમયમાં, સંસદીય પ્રવચનોમાં સુશોભન અને શિસ્તની ઉણપ દેખાય છે, ત્યારે હાલ આપણે આપણી બંધારણ સભાની સુશોભિત કામગીરીના પ્રાચીન મહિમાનું પુનરાવર્તન કરીને સંકલ્પ કરવાની જરૂર છે.

એક વ્યૂહરચના તરીકે અશાંતિ લોકતાંત્રિક સંસ્થાઓ માટે ખતરારૂપ છે. આપણા લોકોની અસરકારક રીતે સેવા કરવા માટે રચનાત્મક સંવાદ, ચર્ચા અને અર્થપૂર્ણ ગોષ્ઠી દ્વારા આપણા લોકશાહી મંદિરોની પવિત્રતાને પુનર્સ્થાપિત કરવાનો સમય પાકી ગયો છે.

બંધારણના પ્રારંભિક શબ્દો, "વી ધ પીપલ ઓફ ઇન્ડિયા"નો ઊંડો અર્થ છે, જે નાગરિકોને અંતિમ સત્તા તરીકે સ્થાપિત કરે છે, જેમાં સંસદ તેમના અવાજ તરીકે સેવા આપે છે.

પ્રસ્તાવનામાં દરેક નાગરિકનું વચન આપવામાં આવ્યું છે - ન્યાય, સ્વતંત્રતા, સમાનતા અને બંધુત્વ. જ્યારે લોકોની આકાંક્ષા ફળીભૂત કરવાની વાત આવે છે ત્યારે આ આપણો "નોર્થ સ્ટાર" છે અને મુશ્કેલ પરિસ્થિતિઓમાં "લાઇટ હાઉસ" છે.

આદરણીય સભ્યો,

આપણું બંધારણ મૂળભૂત અધિકારોની ખાતરી આપે છે અને મૂળભૂત ફરજો બજાવે છે. આ માહિતગાર નાગરિકતાને વ્યાખ્યાયિત કરે છે, જે ડો. આંબેડકરની સાવચેતીને પ્રતિબિંબિત કરે છે કે બાહ્ય જોખમો કરતાં આંતરિક સંઘર્ષો, લોકશાહીને જોખમમાં મૂકે છે.

રાષ્ટ્રીય સાર્વભૌમત્વનું રક્ષણ કરવું, એકતાને પ્રોત્સાહન આપવું, રાષ્ટ્રીય હિતોને પ્રાધાન્ય આપવું અને આપણા પર્યાવરણનું રક્ષણ કરવું – આપણી મૂળભૂત ફરજો પ્રત્યે સંપૂર્ણપણે પ્રતિબદ્ધ થવાનો સમય પાકી ગયો છે.

આપણે હંમેશા આપણા રાષ્ટ્રને પ્રાધાન્ય આપવું જોઈએ. આપણે પહેલાની જેમ સાવચેત રહેવાની જરૂર છે.

આ પ્રતિબદ્ધતાઓ 2047માં વિકસિત ભારતના આપણા દ્રષ્ટિકોણને પ્રાપ્ત કરવા માટે નિર્ણાયક છે: એક એવું રાષ્ટ્ર જે પ્રગતિ અને સમાવેશકતાનું ઉદાહરણ આપે છે.

આદરણીય સભ્યો,

નારી શક્તિ વંદન અધિનીયમ સંસદ અને રાજ્ય વિધાનસભાઓમાં એક તૃતીયાંશ મહિલા પ્રતિનિધિત્વની બંધારણીય ખાતરી આપે છે અને એવા કિસ્સાઓ દર્શાવે છે કે આપણું બંધારણ ન્યાયી અને સમાન સમાજનું નિર્માણ કરવા માટે અનુકૂલનક્ષમતા દર્શાવે છે. ઘણા લોકોનું આ ઉદાહરણ દર્શાવે છે કે હકારાત્મક નીતિઓ, પારદર્શક અને જવાબદાર શાસને નાગરિકોને તેમની આકાંક્ષાઓ હાંસલ કરવામાં કેવી રીતે મદદ કરી છે.

આદરણીય સભ્યો,

ભારતનું બંધારણ વિશ્વના સૌથી લાંબા અને એકમાત્ર સચિત્ર બંધારણ તરીકે અદ્વિતીય છે, જેમાં આપણી સંસ્કૃતિની 5000 વર્ષની સફરનું નિરૂપણ કરતી કલાકૃતિઓ દર્શાવવામાં આવી છે.

આપણું બંધારણ લોકશાહીના ત્રણ આધારસ્તંભો – ધારાસભા, કારોબારી અને ન્યાયતંત્ર – દરેકને વ્યાખ્યાયિત ભૂમિકા સાથે કુશળતાપૂર્વક પ્રસ્થાપિત કરે છે. લોકશાહીને શ્રેષ્ઠ પોષણ ત્યારે મળે છે જ્યારે તેની બંધારણીય સંસ્થાઓ પોતાના અધિકાર ક્ષેત્રનું પાલન કરતા યોગ્ય તાલમેળ અને એકજૂથ થઈને કામ કરે છે. રાજ્યનાં આ અંગોની કામગીરીમાં ભારતને સમૃદ્ધિ અને સમાનતાની અભૂતપૂર્વ ઊંચાઈઓ તરફ વાળવામાં સર્વોત્તમ પ્રદાન કરવા માટે ક્ષેત્રીય વિશિષ્ટતાનો સાર છે.

આદરણીય સભ્યો,

આ સંસ્થાઓનું સુકાન સંભાળતા લોકો વચ્ચે એક માળખાગત ઇન્ટરેક્ટિવ મિકેનિઝમનો વિકાસ રાષ્ટ્રની સેવામાં વધુ સમન્વય લાવશે.

તે બંધારણીય આદેશ છે કે કાયદાને આકાર આપ્યા પછી સંસદે પણ યોગ્ય દિશામાં કાયદાના માર્ગની ખાતરી કરવી આવશ્યક છે.

લોકશાહીના સંરક્ષક તરીકે, આપણે આપણા નાગરિકોની અધિકારોની આકાંક્ષાઓનું સન્માન કરવાની અને રાષ્ટ્રીય કલ્યાણ અને જાહેર હિતથી પ્રેરિત મહત્તમ યોગદાન આપીને તેમના સપનાઓને નિરંતર આગળ ધપાવવાની પવિત્ર ફરજ નિભાવીએ છીએ. આ માટે જ હવે દર વર્ષે 25 જૂનની ઉજવણી થવાની છે જે આપણને કટોકટીની યાદ અપાવે છે - સૌથી અંધકારમય સમયગાળો જ્યારે નાગરિકોના મૂળભૂત અધિકારોને સ્થગિત કરવામાં આવ્યા હતા, લોકોને કોઈ કારણ વિના અટકાયતમાં લેવામાં આવ્યા હતા, અને નાગરિક અધિકારોનું ઉલ્લંઘન કરવામાં આવ્યું હતું.

આદરણીય સભ્યો,

તમામ નાગરિકો, ખાસ કરીને સાંસદોએ વૈશ્વિક મંચ પર આપણા દેશના પડઘાને વિસ્તૃત કરવા જોઈએ.

નાગરિકો અને તેમના ચૂંટાયેલા પ્રતિનિધિઓ વચ્ચેના બંધનને જાળવી રાખીને, આ માનનીય ચેમ્બર લોકશાહી ડહાપણથી ગુંજી ઉઠે.

જ્યારે આપણે 75મી વર્ષગાંઠની ઉજવણી કરી રહ્યા છીએ, ત્યારે ચાલો આપણે આપણા બંધારણની વધુ મહત્વપૂર્ણ સામૂહિક ચેતનાનું નિર્માણ કરવા માટે પ્રતિબદ્ધ થઈએ, જે આપણને લોકો તરીકે જોડે છે અને પ્રગતિશીલ રાષ્ટ્ર-નિર્માણના વિચારોને પ્રોત્સાહન આપે છે અને સાથે સાથે સાંપ્રદાયિક દ્રષ્ટિકોણના પરિણામોથી આપણને બચાવે છે.

1949ની 25 નવેમ્બરે બંધારણસભામાં તેમના છેલ્લા પ્રવચનમાં ડૉ. આંબેડકરે જે પ્રતિબિંબ પાડ્યું હતું તેનો હું સમાપનમાં ઉલ્લેખ કરવા માગું છું :

"મને ખૂબ જ વ્યથિત કરનારી બાબત એ છે કે આ પહેલાં એક વાર માત્ર ભારતે જ તેની સ્વતંત્રતા ગુમાવી છે એટલું જ નહીં, પરંતુ પોતાના જ કેટલાક લોકોની બેવફાઈ અને દગાખોરીને કારણે તે હારી ગયું છે. શું ઇતિહાસનું પુનરાવર્તન થશે?

"આ વિચાર જ મને ચિંતાથી ભરી દે છે. જ્ઞાતિઓ અને સંપ્રદાયોના સ્વરૂપમાં આપણા જૂના શત્રુઓ ઉપરાંત વૈવિધ્યસભર અને વિરોધી રાજકીય સંપ્રદાયો ધરાવતા ઘણા રાજકીય પક્ષો આપણી પાસે થવાના છે એ હકીકતના સાક્ષાત્કારથી આ ચિંતા વધુ ઘેરી બને છે. શું ભારતીય દેશને તેમના સંપ્રદાયથી ઉપર રાખશે અથવા તેઓ દેશથી ઉપર સંપ્રદાયને મૂકશે? "

ડૉ. આંબેડકર આગળ સલાહ આપે છે,

"હું નથી જાણતો. પરંતુ એટલું ચોક્કસ છે કે જો પક્ષો દેશથી ઉપર પંથ મૂકશે તો આપણી સ્વતંત્રતા બીજી વાર જોખમમાં મૂકાશે અને સંભવતઃ કાયમ માટે ખોવાઈ જશે. આ સંજોગોની સામે આપણે બધાએ મક્કમતાથી સાવધ રહેવું જોઈએ. આપણે આપણા લોહીના છેલ્લી બૂંદ સુધી આપણી સ્વતંત્રતા બચાવવા માટે કટિબદ્ધ રહેવું જોઈએ.”

માનનીય સભ્યો, હું પણ ભારતીય બંધારણના જનકમાંથી ઉદ્ભવેલી ડહાપણભરી સલાહને લક્ષમાં લેવાની અપીલ સાથે મારી વાતને વિરામ આપુ છું.

જય હિન્દ! જય ભારત!

 

AP/IJ/GP/JT

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com

(Release ID: 2077357) Visitor Counter : 28