0 5

#IFFIWood, 23 नोव्‍हेंबर 2024

मनशाच्यो भावना सर्वव्यापक आसतात आनी सिनेमा एक भास अज्ञेयवादी माध्यम आशिल्ल्यान, संवसारभरांतल्या लोकां कडेन जोडूंक शकता. कथा आनी कथा सांगपाचे कले कडेन शिमो, भास आनी संस्कृताय हुंपपाची तांक आसा काय? आयज पणजेच्या कला अकादेमींत 55व्या भारतीय आंतरराष्ट्रीय चित्रपट महोत्सवांत चित्रपट प्रदर्शनाच्या निमतान ‘स्टोरीज दॅट ट्रॅव्हल’ ह्या विशयाचेर पॅनल चर्चा जाली.

ह्या प्रतिष्ठित पॅनेलिस्टांत भारतांत जल्मल्ली ब्रिटीश पारसी लेखक, नाटककार, पटकथा लेखक फारुख धोंडी, स्पॅनिश निर्माती एना सौरा, नामनेची अभिनेत्री तनिष्टा चॅटर्जी, नामनेची अभिनेत्री आनी निर्माती वाणी त्रिपाठी टिकू आनी इंग्लीश माहितीपट फिल्म दिग्दर्शक लुसी वॉकर हांचो आस्पाव आशिल्लो. भारतीय चित्रपट दिग्दर्शक आनी निर्मातो बॉबी बेदी हांणी ह्या भासाभासांचें संचालन केलें आनी तातूंतल्यान कथा सांगपाच्या वेगवेगळ्या बारीकसाणींचेर उजवाड पडलो, जीं सर्वव्यापक आसात, तरी लेगीत प्रदेश, देश वा संस्कृताय विशिश्ट आसूं येतात.

भारत हो संवसारीक पावंडयाचेर लोकप्रिय आनी घटमूट चित्रपट निर्मिती उद्देग आसा अशें विधान करून बॉबी बेदीन सत्राची सुरवात केली; पूण भारतीय चित्रपट निर्माते शिमे भायर प्रेक्षकांचो विचार करिनात आनी देखून, चड करून आंतरराष्ट्रीय प्रेक्षकां कडेन संपर्क सादपाक कठीण जाता .

डॉक्युमेंटरी फिल्म निर्माती लुसी वॉकर, जीच्या ‘माउंटेन क्वीन: द समिट्स ऑफ ल्हकपा शेर्पा’ ह्या सिनेमान हालींच इफ्फी सयत फिल्म फेस्टिवलांनी तोखणाय मेळयल्या, तिका दिसता की "काळजी आशिल्ल्या मनशां विशीं आनी प्राण्यां विशीं फिल्मां तयार करचीं". तिका संवसारांत भोंवंडी करपाक आवडटा, पूण पर्यटक म्हणून न्हय, तर थळाव्या लोकांचेर चित्रपट तयार करपा खातीर, अशें तिणें सांगलें.

वाणी त्रिपाठी टिक्को हांणी म्हळे की, "वसुदैव कुदुंबकम्" हो भारताचो मंत्र आसा. ही सदांच कथाकारांची भूंय आशिल्ली आनी "कथावचन" ही आमची सदांच परंपरा आशिल्ली. भारता भायल्यो काणयो देशांतय सांगतात अशें तिणें मत मांडलें. “निमाणें जे कथा प्रवास करतात तातूंत सार्वत्रिकता आनी सांस्कृतीक जोडपाचें तत्व आसता”, अशें तिणें म्हळे.

फारुख धोंडी मनीस जातींतल्या कथा-कथनाच्या इतिहासांत खोलायेन पावलो. “दरेक जमातीक, दरेक संस्कृतायेक आपल्यो पौराणीक कथा आसतात. थंयच्यान काणी सुरू जाता! पौराणीक कथा आमकां संस्कृतायेचे नीतीशास्त्र सांगतात. कांय जाण भोंवडी करतात , जाल्यार कांय जाण करिनात”. संवसारांत सगळ्योच कथा प्रेक्षकांकडेन एकसमान जोडनात अशें तांणी मत मांडलें. ताणें फुडें सांगलें की राज कपूराच्यो भारतीय शेतकार आनी शारी गरीब हांचेविशींच्यो कथा सोव्हिएत प्रेक्षकांच्या मनामेरेन पावल्यो आनी कझाकस्तान, उझबेकिस्तान आनी लागसारच्या देशांनी पुरस्कार मेळयले, तरीय ताका त्याच अर्थान अमेरिकेंत वा युरोपांत प्रतिसाद मेळ्ळो ना. पूण दुसरे वटेन सत्यजीत रे हांच्यो कादंबरी कथा युरोप आनी अमेरिकेंतल्या प्रेक्षकांक भावल्यो.

फुडल्या पावंडयार संवसारांत सगळेकडेन अस्तित्वांत आशिल्ल्या आधुनीक वास्तवाचेर कथा आयल्यो आनी स्लमडॉग मिलियनेयर आनी सलाम बॉम्बे सारकिले चित्रपट संवसारांतल्या जायत्या लोकां कडेन पावले अशें तांणी सांगलें. ‘लव कॉन्कर्स ऑल’ हो सार्वत्रिक संदेश आशिल्ल्या मॉन्सून वेडिंगाक पाश्चात्य प्रेक्षकां कडल्यान भरपूर प्रतिसाद मेळ्ळो. तशेंच बँडीट क्वीन, जी वेगळ्या भाशेंत आसून लेगीत आनी वेगळ्याच संस्कृतायेंत घडिल्ली आसून लेगीत, आपल्या हक्कां खातीर झुजपी बायलेची काणयेन पाश्चात्य प्रेक्षकांक अजापीत केले अशें फारुख धोंडीन सांगलें.

नामनेचो स्पॅनिश चित्रपट निर्मातो कार्लोस सौराची धूव एना सौरान सांगलें की इंटरनॅट युगांत लोकांक संवसारभरांतल्यान सामुग्री मेळटा आनी देखून सगळ्या कथांक संवसारीक प्रेक्षक मेळटात. “मनीस म्हूण आमच्यो काणयो संवसारभर एक जोडणी आसा” हाचेर तिणें भर दिलो. ह्यो कथा संवसारांतल्या खंयच्याय सुवातेवेल्यो आसूं येतात अशें तिणें सांगलें. फिल्म फेस्टिवल आनी ओटीटी हांणी डॉक्युमेंटरी आनी लघुपटांकय एक मांची दिला, आनी देखून, सगळ्यां खातीर व्हड बाजारपेठ उक्ती जाल्या अशें एना सौरान मत मांडलें. पूण संवसारभर प्रकल्पांचो प्रचार करपाची जापसालदारकी निर्माते आनी चित्रपट निर्मात्यांचेर आसा अशें तिणें सांगलें. ह्या संदर्भार तिणें सांगलें की संवसारभर भोंवपाक शकतात आनी समजूंक शकतात अशे विशय आसात आनी ताचे खातीर भास आडखळ न्हय.

संवसारीक पांवड्यार सर्वव्यापक आकर्शण आशिल्लीं कथां ह्या विशयावेल्या चर्चेत अभिनेत्री तनिष्टा चॅटर्जी हांणी एक  कलाकाराचो दृष्टिकोन मांडलो. भारतीय प्रेक्षक सिनेमा परस चड टीव्हीक पसंती दितात आनी सिनेमा तांचेखातीर दुय्यम आसा अशें तिणें सांगलें. भारतीय सिनेमा संस्कृताये सारकोच लाऊड आनी उत्सवरूपी आसता, जाल्यार पाश्चात्य देशांनी भावना चड सूक्ष्म रितीन उक्तायतात अशें अभिनेत्रीन स्पश्ट केलें. सांस्कृतीक बारीकसाणीय देशां देशांप्रमाण बदलतात अशें तिणें सांगलें.

तनिष्टा चॅटर्जी हांणी भावना सर्वव्यापक आसात असो उल्लेख केलो.  पूण जेन्ना विशय थळावो आसता तेन्ना तो सगळीकडे पावता  अशें तिणें सांगलें. आमी सर्वव्यापक अशें कितें तरी करपाचो यत्न करचो न्हय, ताचे परस थळावी कथा सांगपाचेर लक्ष केंद्रीत करचें अशें अभिनेत्रीन सांगलें. “संस्कृताय आनी भावना हांची सर्वव्यापक भास सदांच सफर करता अशेंय ताणें म्हळे.”

भारतांच्या एका थळाव्या काणयेन जागतीक सुपर कथानकाचो आकार घेतिल्ल्या अवतार सारक्या फिल्मां विशीं बॉबी बेदीन उल्लेख केलो. अमेरिकन सुपर हीरो फिल्मांकय संवसारीक प्रेक्षक आसात अशे फारुख धोंडीन सांगले. हाचेर उलयतना लुसी वॉकर हांणी सांगलें की सुपरहीरो हेय थळावे लोक आसतात जे प्रसंगाक उबे रावतात.

सर्वव्यापक भावनीक आकर्शण आशिल्लीं थळावीं कथा संवसारभरांतल्या प्रेक्षकांक जिखतलीं अश्या एका सामान्य आशेचेर चर्चा सोंपली.

* * *

PIB IFFI CAST AND CREW | Subhash/Utkarsha/Darshana | IFFI 55