ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਹੇਠ ਕੇਂਦਰੀ ਕੈਬਨਿਟ ਨੇ ਪੀਐੱਮ ਵਿਦਿਆਲਕਸ਼ਮੀ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਕੇਂਦਰੀ ਸੈਕਟਰ ਯੋਜਨਾ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਜੋ ਹੋਣਹਾਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਵਿੱਤੀ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਉੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕ ਨਾ ਸਕਣ। ਪੀਐੱਮ ਵਿਦਿਆਲਕਸ਼ਮੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ, 2020 ਤੋਂ ਉਪਜੀ ਹੋਈ ਇੱਕ ਹੋਰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਸਿਫ਼ਾਰਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਹੋਣਹਾਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਜਨਤਕ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਐੱਚਈਆਈ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਉਪਾਵਾਂ ਰਾਹੀਂ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਉਪਲਬਧ ਕਰਵਾਈ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਵਿਦਿਆਲਕਸ਼ਮੀ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਕੋਈ ਵੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਜੋ ਗੁਣਵੱਤਾ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਸਥਾ (ਕਿਊਵਿਚਈਆਈਸ) ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਕੋਰਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਟਿਊਸ਼ਨ ਫੀਸਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਖਰਚਿਆਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਰਕਮ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਨ ਲਈ ਬੈਂਕਾਂ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਕੋਲੇਟਰ ਫਰੀ, ਗਾਰੰਟਰ ਮੁਕਤ ਕਰਜ਼ਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਹ ਸਕੀਮ ਇੱਕ ਸਰਲ, ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ-ਅਨੁਕੂਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਈ ਜਾਵੇਗੀ ਜੋ ਅੰਤਰ-ਸੰਚਾਲਿਤ ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਡਿਜੀਟਲ ਹੋਵੇਗੀ।

ਇਹ ਸਕੀਮ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਉੱਚ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੇ ਉੱਚ ਵਿਦਿਅਕ ਅਦਾਰਿਆਂ 'ਤੇ ਲਾਗੂ ਹੋਵੇਗੀ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਐੱਨਆਈਆਰਐੱਫ ਦਰਜਾਬੰਦੀ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ – ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਸਥਾਨ, ਸਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜੋ ਐੱਨਆਈਆਰਐੱਫ ਵਿੱਚ ਸਮੁੱਚੇ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਸ਼੍ਰੇਣੀ-ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਤੇ ਡੋਮੇਨ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦਰਜਾਬੰਦੀ ਵਿੱਚ ਚੋਟੀ ਦੇ 100ਵੇਂ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹਨ; ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਸਥਾਨ, ਜੋ ਐੱਨਆਈਆਰਐੱਫ ਵਿੱਚ 101-200 ਰੈਂਕ ‘ਤੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਸੰਚਾਲਿਤ ਸੰਸਥਾਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਉਹ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਸੂਚੀ ਨੂੰ ਹਰ ਸਾਲ ਨਵੀਨਤਮ ਐੱਨਆਈਆਰਐੱਫ ਦਰਜਾਬੰਦੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਅੱਪਡੇਟ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ, ਅਤੇ 860 ਯੋਗਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਿਊਐੱਚਈਆਈਜ਼ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ, 22 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਪੀਐੱਮ-ਵਿਦਿਆਲਕਸ਼ਮੀ ਦੇ ਸੰਭਾਵੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲਾਭ ਲੈਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣ ਲਈ ਕਵਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।

7.5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੇ ਕਰਜ਼ੇ ਦੀ ਰਕਮ ਲਈ, ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਬਕਾਇਆ ਡਿਫਾਲਟ ਦੇ 75% ਦੀ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਗਰੰਟੀ ਲਈ ਵੀ ਯੋਗ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਬੈਂਕਾਂ ਨੂੰ ਸਕੀਮ ਦੇ ਤਹਿਤ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਕਰਜ਼ੇ ਉਪਲਬਧ ਕਰਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਮਿਲੇਗੀ।

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, 8 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਪਰਿਵਾਰਕ ਆਮਦਨ ਵਾਲੇ, ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਜਾਂ ਵਿਆਜ ਸਹਾਇਤਾ ਸਕੀਮਾਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਲਾਭਾਂ ਲਈ ਯੋਗ ਨਾ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ, 10 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੇ ਕਰਜ਼ੇ ਲਈ 3 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵਿਆਜ ਸਹਾਇਤਾ ਵੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਰੋਕ ਦੀ ਮਿਆਦ ਦੇ ਦੌਰਾਨ. ਹਰ ਸਾਲ ਇੱਕ ਲੱਖ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿਆਜ ਸਹਾਇਤਾ ਸਹਾਇਤਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਜੋ ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਹਨ ਅਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਤਕਨੀਕੀ/ਪ੍ਰੋਫੈਸ਼ਨਲ ਕੋਰਸਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ ਹੈ। 2024-25 ਤੋਂ 2030-31 ਦੇ ਦੌਰਾਨ 3,600 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਖਰਚਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਮਿਆਦ ਦੇ ਦੌਰਾਨ 7 ਲੱਖ ਨਵੇਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਵਿਆਜ ਸਹਾਇਤਾ ਦਾ ਲਾਭ ਮਿਲਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।

ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਕੋਲ ਇੱਕ ਯੂਨੀਫਾਈਡ ਪੋਰਟਲ "ਪੀਐੱਮ-ਵਿਦਿਆਲਕਸ਼ਮੀ" ਹੋਵੇਗਾ ਜਿਸ 'ਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸਾਰੇ ਬੈਂਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਸਰਲ ਅਰਜ਼ੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੁਆਰਾ, ਸਿੱਖਿਆ ਕਰਜ਼ੇ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਵਿਆਜ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਅਰਜ਼ੀ ਦੇ ਸਕਣਗੇ। ਵਿਆਜ ਦੀ ਛੋਟ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਈ-ਵਾਉਚਰ ਅਤੇ ਸੈਂਟਰਲ ਬੈਂਕ ਡਿਜੀਟਲ ਕਰੰਸੀ (ਸੀਬੀਡੀਸੀ) ਵਾਲੇਟ ਰਾਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਵਿਦਿਆਲਕਸ਼ਮੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਲਈ ਮਿਆਰੀ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਨੂੰ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਰਨ ਲਈ, ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਸਮਾਵੇਸ਼ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਦੇ ਦਾਇਰੇ ਅਤੇ ਪਹੁੰਚ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਏਗੀ। ਇਹ ਕੇਂਦਰੀ ਸੈਕਟਰ ਵਿਆਜ ਸਬਸਿਡੀ (ਸੀਐੱਸਆਈਸੀ) ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਲਈ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਗਾਰੰਟੀ ਫੰਡ ਯੋਜਨਾ (ਸੀਜੀਐੱਪਐੱਸਈਐੱਲ), ਪੀਐਮ-ਯੂਐੱਸਪੀ ਦੀਆਂ ਦੋ ਕੰਪੋਨੈਂਟ ਸਕੀਮਾਂ, ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਦੁਆਰਾ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਪੀਐੱਮ-ਯੂਐੱਸਪੀ ਸੀਐੱਸਆਈਐੱਸ ਦੇ ਤਹਿਤ, 4.5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਪਰਿਵਾਰਕ ਆਮਦਨ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਪ੍ਰਵਾਨਿਤ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਤਕਨੀਕੀ/ਪ੍ਰੋਫੈਸ਼ਨਲ ਕੋਰਸ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ  10 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੇ ਸਿੱਖਿਆ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਲਈ ਮੋਰਟੋਰੀਅਮ ਮਿਆਦ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਪੂਰੀ ਵਿਆਜ ਛੋਟ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਪੀਐੱਮ ਵਿਦਿਆਲਕਸ਼ਮੀ ਅਤੇ ਪੀਐੱਮ-ਯੂਐੱਸਪੀ ਮਿਲ ਕੇ ਸਾਰੇ ਯੋਗ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਮਿਆਰੀ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਐੱਚਈਆਈ ਵਿੱਚ ਤਕਨੀਕੀ/ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸੰਪੂਰਨ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਗੇ।

*****

ਐੱਮਜੇਪੀਐੱਸ/ਐੱਸਐੱਸ/ਐੱਸਕੇਐੱਸ