કેન્દ્રીય સ્વાસ્થ્ય અને પરિવાર કલ્યાણ મંત્રી શ્રી જગત પ્રકાશ નડ્ડાએ આજે અહીં 19મી આંતરરાષ્ટ્રીય કોન્ફરન્સ ઑફ ડ્રગ રેગ્યુલેટરી ઓથોરિટીઝ (આઇસીડીઆરએ)નું ઉદઘાટન કર્યું. આ આયોજન ભારતમાં પહેલી વખત 14થી 18 ઓક્ટોબર દરમિયાન થઈ રહ્યું છે. આ આયોજન સેન્ટ્રલ ડ્રગ્સ સ્ટાન્ડર્ડ કન્ટ્રોલ ઓર્ગેનાઇઝેશન (સીડીએસસીઓ), આરોગ્ય અને પરિવાર કલ્યાણ મંત્રાલય દ્વારા વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થા (ડબ્લ્યુએચઓ)ના સહયોગથી કરવામાં આવી રહ્યું છે. આ સંમેલનમાં 194થી વધુ ડબ્લ્યુએચઓના સભ્ય દેશોના નિયમનકારી અધિકારીઓ, નીતિ ઘડવૈયાઓ અને આરોગ્ય અધિકારીઓ ઉપસ્થિત રહ્યાં છે.

આ પ્રસંગે સંબોધન કરતાં શ્રી જેપી નડ્ડાએ વૈશ્વિક સ્તરે હેલ્થકેરનાં માપદંડો વધારવા અને જાહેર સ્વાસ્થ્યનાં સંરક્ષણ માટે સહિયારી કટિબદ્ધતા પર ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, અભૂતપૂર્વ કોવિડ 19 મહામારી દરમિયાન ભારત સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત સ્થિતિસ્થાપકતા અને નવીનતામાં વૈશ્વિક નેતા તરીકે ઊભરી આવ્યું હતું, એટલું જ નહીં, વિશ્વની ફાર્મસી તરીકેની તેની ભૂમિકાની પુષ્ટિ પણ કરી હતી. "ભારતે ઝડપથી તેના હેલ્થકેર ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરનો વિસ્તાર કર્યો અને સ્થાનિક અને વૈશ્વિક બંને માંગને પહોંચી વળવા માટે રસીનું ઉત્પાદન વધાર્યું. એક અબજથી વધુ લોકોને આવરી લેતા કોવિડ-19 રસીકરણ કાર્યક્રમનું સફળ અમલીકરણ આપણી હેલ્થકેર સિસ્ટમની મજબૂતાઈ, આપણા આરોગ્ય કર્મચારીઓની કટિબદ્ધતા અને આપણી નીતિઓની મજબૂતાઈનો પુરાવો છે."

કેન્દ્રીય આરોગ્ય મંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, ભારતે વિશ્વનાં દેશો માટે આવશ્યક દવાઓ, રસીઓ અને તબીબી પુરવઠાની વાજબી સુલભતા સુનિશ્ચિત કરવામાં મહત્ત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી છે. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, "વસુધૈવ કુટુંબકમ – વિશ્વ એક પરિવારનાં સિદ્ધાંતથી પ્રેરિત થઈને અમે 150થી વધારે દેશોને અમારો સાથ સહકાર આપ્યો છે, જેમાં રોગચાળા દરમિયાન જીવનરક્ષક દવાઓ અને રસીઓ પ્રદાન કરવામાં આવી છે. આંતરરાષ્ટ્રીય એકતાની આ ભાવના વૈશ્વિક સ્વાસ્થ્ય માટે ભારતનાં દ્રષ્ટિકોણનાં હાર્દમાં છે. અમારું માનવું છે કે અમારી પ્રગતિ વિશ્વની પ્રગતિથી અવિભાજ્ય છે, અને આ રીતે, અમે વૈશ્વિક આરોગ્ય સુરક્ષા અને ટકાઉપણામાં ફાળો આપવા માટે પ્રતિબદ્ધ છીએ, એમ તેમણે જણાવ્યું હતું.

શ્રી નડ્ડાએ નોંધ્યું હતું કે, "આઇસીડીઆરએ પ્લેટફોર્મ જ્ઞાનનું આદાન-પ્રદાન કરવા, ભાગીદારી વધારવા અને નિયમનકારી માળખું વિકસાવવા માટે અવકાશ પ્રદાન કરે છે, જે દુનિયાભરમાં તબીબી ઉત્પાદનોની સુરક્ષા, અસરકારકતા અને ગુણવત્તાને સુનિશ્ચિત કરે છે."

સીડીએસસીઓની ઉપલબ્ધિઓ પર પ્રકાશ પાડતા શ્રી નડ્ડાએ કહ્યું હતું કે, "તેમણે દેશમાં સુરક્ષિત અને અસરકારક દવાઓ અને તબીબી ઉપકરણોને મંજૂરી આપવા માટે તથા દુનિયામાં 200થી વધારે દેશોમાં નિકાસ કરવા માટે મજબૂત વ્યવસ્થા વિકસાવી છે." તેમણે જણાવ્યું હતું કે, વાજબી કિંમતે ગુણવત્તાયુક્ત દવાની ઉપલબ્ધતા મૂળમાં છે. તેમણે એમ પણ માહિતી આપી હતી કે, "આજે 8 ડ્રગ ટેસ્ટિંગ લેબ કાર્યરત છે જ્યારે 2 વધુ પાઇપલાઇનમાં છે. આયાત કરવામાં આવતી દવાઓ અને કાચા માલના ઝડપી પરીક્ષણ અને પ્રકાશન માટે વિવિધ બંદરો પર 8 મીની પરીક્ષણ પ્રયોગશાળાઓ કાર્યરત છે. આ ઉપરાંત 38 સ્ટેટ ડ્રગ રેગ્યુલેટરની ટેસ્ટિંગ લેબ કાર્યરત છે. એકંદરે, નિયમનકારી દેખરેખ તંત્ર હેઠળ દર વર્ષે એક લાખથી વધુ નમૂનાઓનું પરીક્ષણ કરવામાં આવે છે."

કેન્દ્રીય મંત્રીએ એમ પણ જણાવ્યું હતું કે, "સીડીએસસીઓમાં અત્યારે 95 ટકાથી વધારે નિયમનકારી પ્રક્રિયાઓનું ડિજિટાઇઝેશન કરવામાં આવ્યું છે, જે પારદર્શકતા લાવે છે અને હિતધારકોમાં વિશ્વાસ વધારે છે." તેમણે એમ પણ જણાવ્યું હતું કે, "હેલ્થકેર ડિલિવરીમાં તબીબી ઉપકરણોનાં મહત્ત્વને ધ્યાનમાં રાખીને ભારતમાં ચિકિત્સા ઉપકરણનાં ઉદ્યોગનું નિયમન પણ થઈ રહ્યું છે. ગુડ મેન્યુફેક્ચરિંગ પ્રેક્ટિસ ગાઇડલાઇન્સને વધુ વ્યાપક અને ડબ્લ્યુએચઓ-જીએમપી માર્ગદર્શિકાની સમકક્ષ બનાવવા માટે ડ્રગ્સ નિયમોમાં સુધારો કરવામાં આવ્યો છે."

એવું પણ ધ્યાન દોરવામાં આવ્યું હતું કે દવાની સપ્લાય ચેઇનને મજબૂત બનાવવા માટે, દવા ઉત્પાદનોની ટોચની 300 બ્રાન્ડમાં બાર કોડ અથવા ક્વિક રિસ્પોન્સ કોડ (ક્યુઆર કોડ) પ્રદાન કરવાનું ફરજિયાત બનાવવામાં આવ્યું છે. એ જ રીતે, તમામ એપીઆઇ પેક્સ પર ક્યૂઆર કોડ ફરજિયાત છે, જે ભારતમાં આયાત કરવામાં આવે છે અથવા ઉત્પાદિત થાય છે.

કેન્દ્રીય મંત્રીએ વૈશ્વિક સ્વાસ્થ્યને આગળ વધારવા માટે ભારતની સંપૂર્ણ કટિબદ્ધતા પર ભાર મૂકીને પોતાના સંબોધનનું સમાપન કર્યું હતું. "અમે 3 એસએસ એટલે કે "સ્કિલ, સ્પીડ એન્ડ સ્કેલ"માં માનીએ છીએ અને આ ત્રણ પાસાઓ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને, અમે કોઈ પણ સમાધાન વિના વૈશ્વિક ગુણવત્તા ધોરણોનું પાલન કરવાની સાથે સાથે ફાર્મા ઉત્પાદનોની વધતી માંગને પહોંચી વળવા માટે સક્ષમ છીએ. અમે એન્ટિમાઇક્રોબાયલ રેઝિસ્ટન્સથી માંડીને જીવન રક્ષક સારવારની સમાન સુલભતા સુનિશ્ચિત કરવા સુધીના મહત્ત્વપૂર્ણ પડકારોનું સમાધાન કરવા તૈયાર છીએ. અમે આ સંવાદમાં માત્ર સહભાગી જ નથી; અમે એક સ્વસ્થ, સુરક્ષિત અને વધારે સ્થિતિસ્થાપક દુનિયાનું નિર્માણ કરવામાં ભાગીદાર છીએ."

વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થાનાં મહાનિદેશક ડો. ટેડ્રોસ એડનૉમ ઘેબ્રેયેસ તેમનાં વક્તવ્યમાં આ મહત્ત્વપૂર્ણ વૈશ્વિક નિયમનકારી મંચનું આયોજન કરવા બદલ ભારતની પ્રશંસા કરી હતી અને ઔષધિ વિનિયમનમાં વૈશ્વિક સહકારનાં મહત્ત્વ પર ભાર મૂક્યો હતો, ખાસ કરીને એન્ટિમાઇક્રોબાયલ રેઝિસ્ટન્સ, મહામારી પછીની દુનિયા અને હેલ્થકેરમાં એઆઇનાં સલામત ઉપયોગ જેવા પડકારોને ધ્યાનમાં રાખીને.

ડબ્લ્યુએચઓ દક્ષિણપૂર્વ એશિયા ક્ષેત્રના પ્રાદેશિક નિયામક ડો. સાયમા વાઝેદે જણાવ્યું હતું કે "ભારત જેનરિક દવાઓનો સૌથી મોટો પ્રદાતા છે જ્યારે ભારતીય ફાર્માસ્યુટિકલ ઉદ્યોગ વિશ્વમાં ત્રીજા ક્રમનો સૌથી મોટો ઉદ્યોગ છે. તેમણે નોંધ્યું હતું કે ભારત વિશ્વની 50 ટકાથી વધુ રસીની માંગ પૂરી પાડે છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે સાર્વત્રિક સ્વાસ્થ્ય કવચ હાંસલ કરવા મજબૂત નિયમનકારી વ્યવસ્થા મહત્ત્વપૂર્ણ છે તથા તેમણે રાષ્ટ્રીય નિયમનકારક સત્તામંડળો વચ્ચે મજબૂત નિયમનકારી સમન્વય અને માહિતીની વહેંચણીની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો.

કેન્દ્રીય આરોગ્ય સચિવ શ્રીમતી પુણ્ય સલિલા શ્રીવાસ્તવે જણાવ્યું હતું કે, "ભારતીય ફાર્માસ્યુટિકલ ઉદ્યોગ તાજેતરમાં જ ભારતનું ચોથું સૌથી મોટું નિકાસ ક્ષેત્ર બન્યું છે, જે વૈશ્વિક ફાર્માસ્યુટિકલ સપ્લાય ચેઇનમાં અમારા એકીકરણના સ્તરનું ઉદાહરણ આપે છે. ભારત વિશ્વમાં ફાર્માસ્યુટિકલ્સનો ત્રીજો સૌથી મોટો ઉત્પાદક દેશ છે અને અમેરિકાની બહાર યુએસ એફડીએ દ્વારા માન્ય પ્લાન્ટ્સની સૌથી વધુ સંખ્યા ધરાવે છે." તેમણે એમ પણ જણાવ્યું હતું કે "ભારત વિશ્વની 50 ટકા રસીઓ સપ્લાય કરે છે, જેમાંથી મોટાભાગની ડબ્લ્યુએચઓ, યુનિસેફ અને પાન અમેરિકન હેલ્થ ઓર્ગેનાઇઝેશન (પીએએચઓ) જેવી યુએન એજન્સીઓ અને ગાવી જેવી સંસ્થાઓને જાય છે.

દક્ષિણ આફ્રિકાની ડબ્લ્યુએચઓ ઇન્ટરગવર્નમેન્ટલ નેગોશિએશન બોડી, દક્ષિણ આફ્રિકાના સહ-અધ્યક્ષ, સુશ્રી માલેબોના પ્રેસિયસ મેટસોસોએ જણાવ્યું હતું કે "તબીબી ઉત્પાદનોનું નિયમન એ આજે સૌથી નિર્ણાયક પાસાઓમાંનું એક છે. નિયમનકારી નિર્ણયોની અસર માત્ર રાષ્ટ્રીય અથવા વૈશ્વિક સ્તરે જ નહીં પરંતુ હોસ્પિટલના ઓરડાઓમાં પણ જોવા મળે છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, કાર્યક્ષમ નિયમન અને નિરીક્ષણ દ્વારા જાહેર આરોગ્ય હસ્તક્ષેપો અને પ્રતિસાદને ટૂંકાવી શકાય છે.

ભારતને વિશ્વની ફાર્મસી તરીકે પ્રકાશિત કરતા તેમણે જણાવ્યું હતું કે, આ ટેગ ભારત વિશે કેટલીક અપેક્ષાઓ અને ક્ષમતાઓ સાથે આવે છે. તેમણે અન્ડર-રેગ્યુલેશન અને ઓવર-રેગ્યુલેશનના વિરોધમાં સ્માર્ટ રેગ્યુલેશન પર ભાર મૂકીને પોતાનું સંબોધન પૂરું કર્યું હતું.

ભારતના ડ્રગ્સ કન્ટ્રોલર જનરલ ડો. રાજીવ સિંહ રઘુવંશીએ ભારતની પ્રથમ સીએઆર ટી-સેલ થેરાપીની મંજૂરી સહિત ડ્રગ્સ નિયંત્રણ અને તબીબી ઉપકરણોના ક્ષેત્રમાં ભારતની સિદ્ધિઓ પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, "અમે અમારી સિસ્ટમમાં અમારી કુશળતા અને ક્ષમતાઓને સતત અપગ્રેડ કરી રહ્યા છીએ અને નીચા નિયમન અને ઉચ્ચ અમલીકરણ તરફના માર્ગ પર છીએ."

મુખ્ય પરિષદના પુરોગામી તરીકે, એક પ્રદર્શન પણ યોજવામાં આવ્યું હતું, જેમાં ફાર્માસ્યુટિકલ, તબીબી ઉપકરણો અને ક્લિનિકલ સંશોધન ક્ષેત્રોમાં ભારતની નવીનતા, ક્ષમતાઓ અને નેતૃત્વને પ્રદર્શિત કરવામાં આવ્યું હતું. ફાર્માસ્યુટિકલ જાયન્ટ્સ, મેડિકલ ડિવાઇસ ઉત્પાદકો અને હેલ્થકેર ઇનોવેટર્સ સહિતના ઉદ્યોગના મુખ્ય ખેલાડીઓએ નિયમનકારો અને હિસ્સેદારોના આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રેક્ષકો સમક્ષ તેમની પ્રગતિ અને સફળતાઓ રજૂ કરી હતી. આ પ્રદર્શને ભારતની "વિશ્વની ફાર્મસી" તરીકેની પ્રતિષ્ઠા અને વૈશ્વિક આરોગ્યસંભાળમાં તેના વધતા પ્રભાવના પુરાવા તરીકે સેવા આપી હતી.

મુખ્ય સંમેલન સત્રો ઉપરાંત, કેટલીક બેઠકો યોજાશે, જેમાં વિવિધ દેશોના પ્રતિનિધિઓ ચોક્કસ નિયમનકારી પડકારો અને તકો પર કેન્દ્રિત ચર્ચાઓમાં જોડાશે. આ બેઠકો નિયમનકારી વ્યવસ્થાઓને મજબૂત કરવા, નવીનતાને પ્રોત્સાહન આપવા અને વૈશ્વિક સ્વાસ્થ્ય જરૂરિયાતો પૂર્ણ કરવા જોડાણને પ્રોત્સાહન આપવા દ્વિપક્ષીય અને બહુપક્ષીય સંવાદોને સુલભ બનાવશે.

મુખ્ય ચર્ચાઓ અને નિયમનકારી પડકારો

• 5-દિવસીય કોન્ફરન્સમાં શ્રેણીબદ્ધ સમજદાર સત્રોનું આયોજન કરવામાં આવશે, જેમાં નિયમનકારી સત્તાવાળાઓ અને ઉદ્યોગના અગ્રણીઓ વૈશ્વિક દવા અને તબીબી ઉપકરણ નિયમનને અસર કરતા મુખ્ય મુદ્દાઓ પર ચર્ચા કરશે. કેટલાક અગ્રણી સત્રોમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:
• સ્માર્ટ રેગ્યુલેશન પર પૂર્ણ સત્ર: ચર્ચાઓ નિયમનકારી નિર્ભરતા અને વર્લ્ડ લિસ્ટેડ ઓથોરિટીઝ (ડબલ્યુએલએ) ફ્રેમવર્કના વિકસતા લેન્ડસ્કેપની આસપાસ ફરશે. વૈશ્વિક નિયમનકારો દેશોમાં પ્રક્રિયાઓને સુવ્યવસ્થિત કરવા માટે સહકાર કેવી રીતે વધારવો તે અન્વેષણ કરશે.
• ચિકિત્સા ઉપકરણો પર કાર્યશાળાઓ: આઇવીડી (ઇન વિટ્રો ડાયગ્નોસ્ટિક્સ) સહિત તબીબી ઉપકરણોના નિયમન પર નોંધપાત્ર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવશે, જેમાં નિષ્ણાતો વૈશ્વિક અને પ્રાદેશિક નિયમનકારી માળખામાં વલણો પર ચર્ચા કરશે.
• ફાર્માસ્યુટિકલ સ્ટાર્ટિંગ મટિરિયલ્સની ગુણવત્તાઃ આ વર્કશોપમાં ફાર્માસ્યુટિકલ ઉત્પાદનોની ગુણવત્તા અને સલામતી સુનિશ્ચિત કરવા માટે કડક નિયમોની જરૂરિયાત પર પ્રકાશ પાડવામાં આવશે.
• હેલ્થકેરમાં આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ: નિયમનકારો અને ઉદ્યોગના નિષ્ણાતો નિયમનકારી દેખરેખ, ફાર્માકો-વિજિલન્સ અને ક્લિનિકલ ટ્રાયલ્સમાં સુધારો કરવામાં એઆઇની ભૂમિકા પર ચર્ચા કરશે, જ્યારે ડેટા ગોપનીયતા અને અમલીકરણ સાથે સંબંધિત પડકારોને પણ દૂર કરશે.
• કોવિડ -19 રોગચાળાના પ્રતિસાદમાં નિયમનકારી સજ્જતા: આ એક સંપૂર્ણ સત્ર છે જે કોવિડ -19 રોગચાળામાંથી શીખેલા પાઠ અને ભવિષ્યની જાહેર આરોગ્ય કટોકટી માટે તૈયારી માટે સતત નિયમનકારી નવીનતાની જરૂરિયાત પર કેન્દ્રિત છે.

19મી આઇસીડીઆરએ ભાગીદારી અને સામૂહિક પ્રયાસો મારફતે વૈશ્વિક નિયમનકારી વ્યવસ્થાને મજબૂત કરવા પર ભાર મૂકશે. વિવિધ દેશોના નિયમનકારી સત્તાવાળાઓ તબીબી ઉત્પાદનો માટેનિયમોમાં સુમેળ સાધવા, એન્ટિમાઇક્રોબાયલ રેઝિસ્ટન્સ (એએમઆર)ને સંબોધિત કરવા અને પરંપરાગત દવાઓને આગળ વધારવાના પડકારો અને તકો પર ચર્ચા કરશે.

આ કાર્યક્રમમાં આરોગ્ય સંશોધન વિભાગના સચિવ અને આઈસીએમઆરના ડીજી ડૉ. રાજીવ બહલ, સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલયના સલાહકાર (ખર્ચ) શ્રી રાજીવ વાધવન, ભારતમાં ડબ્લ્યુએચઓના પ્રતિનિધિ ડો. રોડેરિકો એચ. ઓફ્રિન અને કેન્દ્રીય આરોગ્ય મંત્રાલયના વરિષ્ઠ અધિકારીઓ ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

AP/GP/JT

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com