Ka kynhun myntri ba la khlieh da u Myntri Rangbah Duh, Narendra Modi ka la ai jingmynjur ia ka jingtyrwa jong ka Tnad Kam Bording ban pynkylla ia ka skhim ai jingkyrshan ha ka mang tyngka na ka bynta ka jinglut jingsep na ka bynta ki jingdon jingem ia ki Hydro Electric Projek (HEP) ha kaba la buh kyrpang T.12461 klur. Ia kane ka skhim yn pyntreikam naduh u snem mang tyngka 2024-25 haduh u snem mang tyngka 2031-32.

Ka Sorkar India ka la shim katto katne ki sienjam lyngba ki polisi ban pynbeit ia ki jingeh ha ka jingkyntiew ia ka bording hydro kaba mih na ki jaka ba jynjar ban poi, ki jaka rilum, ka jingduna ki jingdon jingem bad kiwei kiwei. Ban kyntiew ia ki kam bording hydro bad pynlong ia kane ka kam kaba seisoh, ka Kynhun Myntri ha u Lber, 2019 ka la ai jingmynjur ia ki sienjam kum ka jingithuh ia ki projek bording hydro ba heh kum ki tyllong bording ba lah ban pynthymmai, ki Hydro Power Purchase Obligation (HPO), ki sienjam ban pynryntih ia ki dor, ka jingkyrshan ha ka mang tyngka na ka bynta ka jingpynduna ia ka jingshlei um ha ki jaka lum um jong ki HEP bad ka jingkyrshan ha ka mang tyngka na ka bynta ka jinglut jingsep na ka bynta ki jingdon jingem kum ka jingtei ia ki surok bad ki jingkieng.

Khnang ban pynsted ia ka jingkyntiew ia ki projek bording hydro bad ka jingkyntiew ia ki jingdon jingem ha ki jaka ba jynjar ban poi, la wanrah ia kine ki jingpynkylla ha kane ka skhim:

1. Ban pyniar ia ka jingkyrshan ha ka mang tyngka na ka bynta ka jinglut jingsep na ka bynta ki jingdon jingem da kaba kynthup sa saw tylli ki kam kum ka jingtei ia ki surok bad ki jingkieng kaba mut ka jinglut jingsep ha ka jingtei ia: (i) ki transmission line na ki power house sha ka pooling point ba jan tam ba kynthup ka jingkyntiew ia ka pooling substation jong ka Transmission Utility jong ka Jylla / Sorkar Pdeng(ii) ki ropeway (iii) ki railway siding, bad (iv) ki jingdon jingem na ka bynta ki lad ka leit ka wan. Ka jingpynkhlain ia ki surok / jingkieng ba la don lypa kiba poi sha ki projek ruh ki lah ban ioh ia ka jingiarap na ka Sorkar Pdeng hapoh kane ka skhim.
2. Ka skhim ka don ka jingbuh kyrpang T.12,461 klur na ka bynta ka bor pynmih bording kaba kumba 31350 MW ban pyntreikam naduh u snem mang tyngka 2024-25 haduh u snem mang tyngka 2031-32.
3. Kane ka skhim kan treikam ia baroh ki projek bording hydro kiba palat 25 MW ka bor pynmih bording ba kynthup ia ki projek shimet kiba la ai ha ka rukom kaba shai. Kane ka skhim kan treikam ruh ia baroh ki Pumped Storage Projek (PSP) ba kynthup ia ki Captive/Merchant PSP, lada ia kine ki projek la ai ha ka rukom kaba shai. Ka bor PSP kaba kumba 15,000 MW ka dei kaba yn ioh jingkyrshan hapoh kane ka skhim.
4. Ki projek ia kiba ki Letter of Award jong ka major package kaba nyngkong kaba la ai haduh ka 30.06.2028 ki lah ban ioh ia kane ka skhim.
5. Ia u pud jingkyrshan hapoh ka mang tyngka na ka bynta ka jinglut jingsep na ka bynta ki jingdon jingem ka dei kaba la pynbeit ha ka T.1.0 klur/MW na ka bynta ki projek kiba haduh 200 MW bad T.200 klur bad ka T.0.75 klur ia man ka MW kaba tam ia ka 200 MW, ia ki projek kiba palat ka 200 MW. Ha ki kam kiba kyrpang, u pud jong ka jingkyrshan hapoh ka mang tyngka ka lah ban kiew haduh ka T.1.5 klur/MW lada lah ban pynshisha ia ka jingdonkam ia kane.
6. Ia kane ka jingkyrshan hapoh ka mang tyngka na ka bynta ka jinglut jingsep na ka bynta ki jingdon jingem yn ai hadien ka jingpeit ia ka jinglut jingep na ka bynta ki jingdon jingem da ka DIB/PIB bad ka jingai jingmynjur da ka bor ba dei peit katkum ki kyndon treikam.

Ki jingmyntoi:

Kane ka skhim ba la pynkylla kan iarap ia ka jingkyntiew kham sted ia ki projek bording hydro, kyntiew ia ki jingdon jingem ha ki jaka ba jynjar ban poi bad ki jaka rilum bad kan plié ia ki lad ioh kam ia ki briew ha kine ki jaka ha ryngkat ki lad ioh kam bad ki lad seng kam lajong lyngba ka leit ka wan, ki kam jngoh kai, ki kam khaii pateng barit baria. Kan pynshlur ia ki jingbei tyngka ba thymmai ha ki kam bording hydro bad ai jingmyntoi haba lah ban pyndep kham kloi ia ki projek ba thymmai.

*****