જળશક્તિ મંત્રાલય
azadi ka amrit mahotsav

કેન્દ્રીય મંત્રી શ્રી સી. આર. પાટીલે ગંગા કાયાકલ્પ પર એમ્પાવર્ડ ટાસ્ક ફોર્સની 12મી બેઠકની અધ્યક્ષતા કરી

Posted On: 11 SEP 2024 5:28PM by PIB Ahmedabad

ગંગા કાયાકલ્પ પર એમ્પાવર્ડ ટાસ્ક ફોર્સ (ઇટીએફ)ની 12મી બેઠકની અધ્યક્ષતામાં જલ શક્તિ મંત્રી શ્રી સી આર પાટીલે રાજ્યકક્ષાના મંત્રી ડૉ. રાજ ભૂષણ ચૌધરીની ઉપસ્થિતિમાં બેઠક યોજી હતી. જેમાં સાથે શ્રી અશોક કે. મીના ઓએસડી, પેયજળ અને સ્વચ્છતા વિભાગ, શ્રી રાકેશ કુમાર વર્મા (એએસ), શ્રી રાજીવ કુમાર મિતલ (ડીજી), એક્ઝિક્યુટિવ ડિરેક્ટર્સ અને ઊર્જા મંત્રાલય, પ્રવાસન મંત્રાલય, આવાસ અને શહેરી બાબતોનાં મંત્રાલય તથા પર્યાવરણ વન અને આબોહવામાં પરિવર્તન મંત્રાલયનાં પ્રતિનિધિઓ સામેલ છે. આ બેઠકમાં ઉત્તરપ્રદેશ સરકારનાં રાજ્ય સરકારનાં અગ્ર સચિવ શ્રી અનુરાગ શ્રીવાસ્તવ, બિહાર સરકારનાં રાજ્યનાં અધિક સચિવ શ્રી સુનિલ કુમાર યાદવ, ઉત્તરાખંડનાં રાજ્ય સરકારનાં રાજ્ય સચિવ શ્રી શૈલેષ બગૌલી સચિવ શ્રી સુનિલ કુમાર, રાજ્ય સરકારનાં અગ્ર સચિવ શ્રી સુનિલ કુમાર અને સુશ્રી નંદિની ઘોષ પ્રોજેક્ટ ડાયરેક્ટર એસપીએમજી પશ્ચિમ બંગાળ પણ ઉપસ્થિત રહ્યાં હતાં.

એન.એમ.સી.જી.ના મહાનિદેશક શ્રી રાજીવકુમાર મિતલે વિવિધ મુદ્દાઓ પર વિસ્તૃત પ્રેઝન્ટેશન આપ્યું હતું અને મંત્રીશ્રીને ગત બેઠકથી અત્યાર સુધીમાં થયેલી પ્રગતિ વિશે માહિતગાર કર્યા હતા.

https://static.pib.gov.in/WriteReadData/userfiles/image/image00141DR.png

સત્ર દરમિયાન, ગંગા નદીના કાયાકલ્પ માટે એક વ્યાપક કાર્યયોજના પર ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. મુખ્ય વિષયોમાં નમામી ગંગે કાર્યક્રમ હેઠળ પ્રગતિનો સમાવેશ થાય છે, જેમાં ટ્રીટેડ પાણીના પુનઃઉપયોગ, જૈવવિવિધતા સંરક્ષણ, પ્રદૂષિત નદીના પટ્ટાઓના સુધારા અને રિવર એક્શન પ્લાન અને કુદરતી ખેતીના અમલીકરણ પર વિશેષ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવ્યું હતું. મંત્રીશ્રીએ ગંગા-સંબંધિત પ્રોજેક્ટ્સની પ્રગતિ પર નજીકથી નજર રાખવા અને તેનું મૂલ્યાંકન કરવા માટે હિતધારકો વચ્ચે એકીકૃત અભિગમ અપનાવવાની હાકલ કરી હતી અને સમર્પિત સંરક્ષણ પ્રયાસો દ્વારા પવિત્ર નદીની પવિત્રતા જાળવવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો. ગ્રામીણ અને શહેરી સ્વચ્છતાના પ્રયાસોની નદીઓની સફાઇમાં મોટી ભૂમિકા છે અને તેમણે નિયત સમયમર્યાદામાં માળખાગત સુવિધાઓ ઊભી કરવા માટેના લક્ષ્યાંકો પૂર્ણ કરવાની સૂચના આપી હતી.

ટેક્સ્ટ બોક્સ: 1. તમામ રાજ્ય સરકારે ચાલુ પ્રોજેક્ટ્સ સમયસર પૂર્ણ કરવા જોઈએ અને પ્રદૂષિત પટ્ટાઓ માટે વિગતવાર પ્રોજેક્ટ રિપોર્ટ્સ સબમિટ કરવાની કામગીરી ઝડપી બનાવવી જોઈએ.2. રાજ્ય સરકારોએ ગ્રામીણ સ્વચ્છતા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું જોઈએ અને સુનિશ્ચિત કરવું જોઈએ કે તમામ ગામોને ઓડીએફ પ્લસ સ્ટેટસ જાહેર કરવામાં આવે અને જરૂરી ચકાસણી કરવામાં આવે. રાજ્ય સરકારોએ ગામડાંઓમાંથી વહેતી તમામ નુલ્લાઓ/ગટરોનો નકશો તૈયાર કરવો જોઈએ અને એનએમસીજીને એક અહેવાલ મોકલવો જોઈએ. એસ.ટી.પી.ના ઓ એન્ડ એમ પર કાળજીપૂર્વક દેખરેખ રાખવી જોઈએ.૫. તમામ એસટીપીમાં ઓનલાઇન સતત ઉત્સર્જન મોનિટરિંગ સિસ્ટમ (ઓસીઆઇએમએસ) સ્થાપિત કરીને અને તેને એનએમસીજીમાં યમુના અને ગંગાનાં રિયલ-ટાઇમ મોનિટરિંગ માટેનાં પ્લેટફોર્મ સાથે જોડીને ઓનલાઇન મોનિટરિંગ માટે સંપૂર્ણ કવરેજ સુનિશ્ચિત કરવું પડશે.જલ શક્તિ મંત્રીએ રાજ્ય સરકારોને નદીની સફાઈના પ્રયાસોને આગામી સ્તર પર લઈ જવા માટે પ્રદૂષણ નિવારણના પ્રયાસોને પૂર્ણ કરવામાં એનએમસીજીને મદદ કરવા સૂચના આપી હતી.

શ્રી પાટીલે દેશમાં ગંગા નદીનાં આધ્યાત્મિક જોડાણ પર ભાર મૂક્યો હતો અને આ  પવિત્ર નદીનાં કિનારે પર્યટનની સંભવિતતાનો ઉપયોગ કરવાની સૂચના આપી હતી. આનાથી આ ક્ષેત્રની અર્થવ્યવસ્થાનો વિકાસ થશે અને ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરને પણ પ્રોત્સાહન મળશે.

https://static.pib.gov.in/WriteReadData/userfiles/image/image004Y74M.png

ટેક્સ્ટ બોક્સઃ ટ્રીટેડ વેસ્ટ વોટરનો પુનઃઉપયોગ1. મંત્રી જલ શક્તિએ ટ્રીટેડ પાણીના પુનઃઉપયોગ પર ભાર મૂક્યો હતો અને જણાવ્યું હતું કે, ટ્રીટેડ વોટરના પુનઃઉપયોગની જરૂર છે અને તેને એક મહત્વના સ્ત્રોત તરીકે ગણવું જોઇએ. ફરીથી ઉપયોગને પ્રોત્સાહન આપવું જોઈએ અને તમામ સંભવિત વિકલ્પો પર ધ્યાન આપવું જોઈએ. 2. તેમણે ઉલ્લેખ કર્યો હતો કે, એનએમસીજી દ્વારા ટ્રીટેડ વોટરનાં પુનઃઉપયોગ માટે રાષ્ટ્રીય માળખું બહાર પાડવામાં આવ્યું છે અને તમામ રાજ્યોએ રાષ્ટ્રીય માળખા સાથે સુસંગત તેમનાં માળખાને વિકસાવવું/અપડેટ કરવું જોઈએ એવો નિર્દેશ આપ્યો હતો. 3. તેમણે નિર્દેશ આપ્યો હતો કે, વીજ મંત્રાલયે આ ક્ષેત્રમાં શુદ્ધ પાણીનો પુનઃઉપયોગ સુનિશ્ચિત કરવો જોઈએ અને તેને પ્રોત્સાહન આપવું જોઈએ. આ ક્ષેત્રમાં તાજા પાણીનો ઉપયોગ કરવાના ખર્ચને ધ્યાનમાં રાખીને ફરીથી ઉપયોગના અર્થશાસ્ત્ર પર ફરીથી વિચાર કરવાની જરૂર રહેશે.૪. આ બેઠકમાં બહાર આવ્યું છે કે બાંધકામ અને અન્ય ક્ષેત્રોમાં ફરીથી ઉપયોગની પણ તપાસ કરવામાં આવશે.શ્રી પાટીલે એ વાત પર પણ ભાર મૂક્યો હતો કે, શહેરી નદી વ્યવસ્થાપન યોજનાઓ શહેરી સ્તરે નદીનાં કાયાકલ્પનાં પ્રયાસો માટે વિસ્તૃત અભિગમ પ્રદાન કરે છે અને શહેરી નદીઓનાં સ્વાસ્થ્યને સુધારવા મુખ્ય પ્રવાહમાં આ યોજનાઓ મુખ્ય પ્રવાહમાં લાવવી જોઈએ. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, રિવર સિટી એલાયન્સ (આરસીએ)એ નદીનાં શહેરો વચ્ચે સહ-શિક્ષણ સુનિશ્ચિત કરવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું જોઈએ તથા નદી સંબંધિત સમસ્યાઓનું સમાધાન કરવા માટે એક મંચ તરીકે કામ કરવું જોઈએ. તેમણે સ્વચ્છ નદીઓ માટે સ્માર્ટ લેબની વિભાવનાની પ્રશંસા કરી હતી, જેને ડેનિશ સહયોગથી અને આઇઆઇટી (બીએચયુ) સાથે વિકસાવવામાં આવી રહી છે અને તે દેશમાં નાની નદીઓના કાયાકલ્પના પ્રયાસોમાં મદદરૂપ થશે.

 

https://static.pib.gov.in/WriteReadData/userfiles/image/image006925W.pnghttps://static.pib.gov.in/WriteReadData/userfiles/image/image007AM4K.png

મંત્રીશ્રીએ ગંગા તટપ્રદેશમાં કુદરતી ખેતીની પદ્ધતિઓ અપનાવવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો  હતો કારણ કે તેનાથી નદીના કાયાકલ્પમાં મદદ મળશે. કૃષિ મંત્રાલયે ઉલ્લેખ કર્યો છે કે તેઓ એનએમસીજીની આ પહેલને ટેકો આપશે અને આ પહેલને આગળ વધારવા માટે સક્રિયપણે સહયોગ કરશે. કેન્દ્રિત અભિગમ સાથે કુદરતી ખેતી હેઠળની પ્રવૃત્તિઓને વધારવા માટે એક એક્શન પ્લાન તૈયાર કરવામાં આવશે.

સંસ્થાકીય વિકાસની પહેલ તરીકે, ડીજીસીને આ પહેલો વિશે જાગૃત કરવા માટે પેયજલ અને સ્વચ્છતા વિભાગ અને એનએમસીજી દ્વારા સંયુક્તપણે સ્વચ્છ ગંગા વર્કશોપનું આયોજન કરવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો.

 

https://static.pib.gov.in/WriteReadData/userfiles/image/image008D2KH.pnghttps://static.pib.gov.in/WriteReadData/userfiles/image/image0090JD3.png

 

મંત્રીશ્રીએ નદીના પુનરોદ્ધારના હેતુને આગળ વધારવા તમામ હિતધારકોના સહિયારા પ્રયાસો પર ભાર મૂક્યો હતો અને ઉલ્લેખ કર્યો હતો કે, ઇટીએફ નદી સાથે સંબંધિત મુદ્દાઓ પર વિચાર-વિમર્શ માટે એક મંચ પ્રદાન કરે છે. તેમણે ઉલ્લેખ કર્યો હતો કે, તમામ હિતધારકો ગંગા નદીનાં કાયાકલ્પનાં પ્રયાસોને આગામી સ્તર પર લઈ જવા માટે માનનીય પ્રધાનમંત્રી દ્વારા નિર્ધારિત લક્ષ્યાંકો અને લક્ષ્યાંકો હાંસલ કરવા સંયુક્તપણે કામ કરશે તથા તેને જોવા માટે એક મોડલ બનાવશે.

AP/GP/JD


(Release ID: 2053811) Visitor Counter : 91


Read this release in: English , Urdu , Hindi , Tamil