કેન્દ્રીય ગ્રાહક બાબતો, ખાદ્ય અને જાહેર વિતરણ તથા નવીન તથા પુનઃપ્રાપ્ય ઊર્જા મંત્રી શ્રી પ્રહલાદ જોશીએ આજે અહીં જાહેરાત કરી હતી કે અનાજની અછત ધરાવતાં રાજ્યો 1 ઓગસ્ટ, 2024થી ઇ-હરાજીમાં ભાગ લીધા વિના ઓપન માર્કેટ સેલ સ્કીમ (ડોમેસ્ટિક) (ઓએમએસએસ [ડી]) હેઠળ ફૂડ કોર્પોરેશન ઓફ ઇન્ડિયા (એફસીઆઈ) પાસેથી સીધી ખરીદી કરી શકે છે. નવી ખરીદીની મોસમ શરૂ થાય તે પહેલાં સ્ટોકના જંગી સરપ્લસને ઘટાડવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે.

ઓએમએસએસ (ડી) હેઠળ, ખાદ્ય અને જાહેર વિતરણ વિભાગ, ભારત સરકાર, રાજ્યોને ક્વિન્ટલ દીઠ રૂ. 2,800 (પરિવહનના ખર્ચને બાદ કરતાં) સીધા જ અનાજની ફાળવણી કરશે. શ્રી જોશીએ ઉમેર્યું હતું કે, જો રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો વ્યક્તિદીઠ નિયત 5 કિલોથી વધારે મફત અનાજની ખરીદી કરવા ઇચ્છતાં હોય, તો તેઓ આ જ ભાવે રૂ. 2,800 પ્રતિ ક્વિન્ટલનાં ભાવે ખરીદી શકે છે, જે અગાઉ રૂ. 2,900 પ્રતિ ક્વિન્ટલ હતું. તેમણે એમ પણ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે 'ભારત' બ્રાન્ડ હેઠળ આટા અને ચોખાનું વેચાણ જે 30 જૂન, 2024 સુધી ચાલવાનું હતું તે ચાલુ રહેશે.

પ્રધાનમંત્રી ગરીબ કલ્યાણ અન્ન યોજના (પીએમજીકેએવાય) પર બોલતા કેન્દ્રીય મંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, કેન્દ્ર સરકારે પીએમજીકેએવાય હેઠળ આશરે 81.35 કરોડ લાભાર્થીઓ (એટલે કે અંત્યોદય અન્ન યોજના (એએવાય) પરિવારો અને પ્રાથમિકતા ધરાવતા કુટુંબો (પીએચએચ) લાભાર્થીઓને 1 જાન્યુઆરીથી પાંચ વર્ષ માટે નિઃશુલ્ક અનાજ પ્રદાન કરવાનું ચાલુ રાખવાનો નિર્ણય કર્યો^છે., 2024, જેનો અંદાજિત નાણાકીય ખર્ચ રૂ. 11.80 લાખ કરોડ છે, જેનું વહન સંપૂર્ણપણે કેન્દ્ર સરકાર કરશે. શ્રી જોશીએ જણાવ્યું હતું કે, "આ અત્યાર સુધીનો સૌથી મોટો અને સૌથી મોટો ખાદ્ય સુરક્ષા કાર્યક્રમ છે." વર્ષ 2023-2024માં વહેંચવામાં આવેલું અનાજ 497 એલએમટી છે અને જૂન 2024 સુધીમાં કેન્દ્ર સરકારે 125 એલએમટીનું વિતરણ કર્યું છે.

દેશમાં એનિમિયા અને પોષણની ઉણપને દૂર કરવા માટે કેન્દ્રીય મંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, પીએમજીકેએવાય યોજના હેઠળ સરકારે તમામ ત્રણેય તબક્કાઓ સફળતાપૂર્વક પૂર્ણ કર્યા છે અને સરકારની દરેક યોજનામાં કસ્ટમ-મિલ્ડ ચોખાના સ્થાને ફોર્ટિફાઇડ ચોખા સામેલ કરવામાં આવ્યા છે તથા માર્ચ, 2024 સુધીમાં ફોર્ટિફાઇડ ચોખાના વિતરણને 100 ટકા આવરી લેવામાં આવ્યું છે. તેમણે કહ્યું હતું કે, "ગુણવત્તાયુક્ત આહાર અને પૌષ્ટિક આહાર એ પીએમ મોદી સરકારની ટોચની પ્રાથમિકતા છે."

ખાદ્યાન્નની ઊંચી મોંઘવારી પર કેન્દ્રીય મંત્રીએ કહ્યું કે ટામેટા અને અન્ય શાકભાજી મોસમી છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, "ટામેટાના ભાવ સ્થિર થઈ રહ્યા છે અને પીએસએફના ઉપયોગ વિના સબસિડીવાળા ટામેટાં 60 કિલોમાં ઉપલબ્ધ કરાવ્યા છે." કઠોળ અંગે શ્રી જોશીએ જણાવ્યું હતું કે, વાવણી વિસ્તાર વધ્યો છે અને ખેડૂતો પાસેથી 100 ટકા કઠોળની ખરીદી થશે.

શ્રી જોશીએ એવી માહિતી પણ આપી હતી કે, ઇથેનોલની ઉત્પાદન ક્ષમતા અત્યાર સુધી વધીને વાર્ષિક 1589 કરોડ લિટર થઈ છે, જે દેશમાં સ્થાનિક ઇથેનોલની જરૂરિયાતો પૂર્ણ કરવા માટે પર્યાપ્ત છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, આશરે ₹1.05 લાખ કરોડની ચુકવણી સાથે, વર્તમાન ખાંડની સિઝન માટે શેરડીની બાકી નીકળતી રકમ 94.8% થી વધુની ચૂકવણી કરવામાં આવી છે, જે શેરડીના બાકી લેણાંને સૌથી નીચલા સ્તરે લઈ જાય છે. તેમણે એમ પણ ઉમેર્યું હતું કે, ખેડૂતોના હિતમાં, 2021-22 ની ખાંડની સીઝનના લગભગ 99.9% શેરડીના બાકી લેણાંની ચૂકવણી કરવામાં આવી છે. ખાંડની પાછલી સીઝન 2022-23 માટે, રૂ. 1,14,494 કરોડની ચૂકવવાપાત્ર શેરડીની બાકી નીકળતી રકમ સામે, લગભગ ₹ 1,14,235 કરોડ ચૂકવવામાં આવ્યા છે અને ફક્ત રૂ. 259 કરોડની બાકી નીકળતી રકમ ચૂકવવાની બાકી છે. આમ, ખેડૂતોને શેરડીના 99.8 ટકા જેટલા લેણાંની ચૂકવણી કરવામાં આવી હોવાનું શ્રી જોશીએ જણાવ્યું હતું.

વન નેશન વન રેશનકાર્ડ પર શ્રી જોશીએ નોંધ્યું હતું કે, અત્યાર સુધીમાં દેશભરમાં રૂ. 145 કરોડના પોર્ટેબિલિટી વ્યવહારો થયા છે. એનએફએસએ લાભાર્થીઓને આંતર-રાજ્ય અથવા રાજ્યની અંદર કુલ 293 એલએમટી અનાજની કામગીરી હાથ ધરવામાં આવી છે.

AP/GP/JD