કન્ઝ્યુમર અફેર્સ વિભાગ, ભારત સરકાર, 2024ના અનસોલિસીટેડ એન્ડ અનવોરન્ટેડ બિઝનેસ કોમ્યુનિકેશનના નિવારણ અને નિયમન માટે ડ્રાફ્ટ માર્ગદર્શિકા પર જાહેર ટિપ્પણીઓ માંગી છે. ડ્રાફ્ટ માર્ગદર્શિકા જાહેર ટિપ્પણીઓ/સૂચનો/ માટે ગ્રાહક બાબતોના વિભાગની વેબસાઇટ પર મૂકવામાં આવી છે. પ્રતિસાદ 21મી જુલાઈ, 2024 સુધીમાં વિભાગને નવીનતમ ઇનપુટ્સ પ્રદાન કરવામાં આવી શકે છે. ડ્રાફ્ટ માર્ગદર્શિકાને ઍક્સેસ કરવા માટેની લિંક નીચે મુજબ પ્રદાન કરવામાં આવી છે:

(https://consumeraffairs.nic.in/sites/default/files/file અપલોડ/નવીનતમન્યૂઝ/Guidelines%20for%20the%20Prevention%20and%20Regulation%20of%20Unsolicited%20and%20Unwarranted%20Business%20Communication%2C%202024.pdf).

માર્ગદર્શિકા ટેલિકોમ ઓપરેટર્સ, ટેલિકોમ રેગ્યુલેટર્સ અને ટેલિકોમ સંસ્થાઓ સહિત વિવિધ હિતધારકો સાથે વિસ્તૃત ચર્ચા વિચારણા કર્યા પછી તૈયાર કરવામાં આવ્યા છે.

ગ્રાહક બાબતોના વિભાગ (ડીઓસીએ)એ ટેલિકોમ રેગ્યુલેશન્સ ઓથોરિટી ઓફ ઇન્ડિયા (ટ્રાઇ) સાથે પરામર્શ કરીને મોબાઇલ વપરાશકારો પર અનિચ્છનીય અને બિનજરૂરી સંદેશાવ્યવહારની અસરનો ઊંડાણપૂર્વક અભ્યાસ કર્યો હતો. એવું ધ્યાન દોરવામાં આવ્યું હતું કે ટ્રાઇના નિયમો હોવા છતાં-ટેલિકોમ કોમર્શિયલ કમ્યુનિકેશન્સ કસ્ટમર પ્રેફરન્સ રેગ્યુલેશન્સ, 2018 (TCCCPR-2018) તેની જગ્યાએ, આવા ભ્રામક અને છેતરામણા સંદેશાવ્યવહાર મોબાઇલ વપરાશકર્તાઓ માટે દુ:ખદાયક મુદ્દો બની ગયો છે. રજિસ્ટર્ડ ટેલિમાર્કેટરો માટે ડુ નોટ ડિસ્ટર્બ (ડીએનડી) રજિસ્ટ્રી ખૂબ જ અસરકારક રહી છે, પરંતુ રજિસ્ટર્ડ ન હોય તેવા ટેલિમાર્કેટર્સ અને 10 ડિજિટના ખાનગી નંબરોનો ઉપયોગ કરતા લોકો તરફથી અનિયંત્રિત સંદેશાવ્યવહાર અવિરત રહે છે.

ઉપરોક્ત મુદ્દાને હલ કરવા માટે, ટેલિકોમ રેગ્યુલેટરી ઓથોરિટી ઓફ ઇન્ડિયા (ટ્રાઇ), સેલ્યુલર ઓપરેટર્સ એસોસિએશન ઓફ ઇન્ડિયા (સીઓએઆઇ), ભારત સંચાર નિગમ લિમિટેડ (બીએસએનએલ), વોડાફોન આઇડિયા, રિલાયન્સ અને એરટેલના પ્રતિનિધિઓની બનેલી એક સમિતિની રચના 15.02.2024ના સંયુક્ત સચિવના ઓએમ દ્વારા કરવામાં આવી હતી. સમિતિએ વિસ્તૃત વિચાર-વિમર્શ પછી એક મુસદ્દો માળખું સૂચવ્યું હતું જેની વિભાગ દ્વારા તપાસ કરવામાં આવી હતી.

મુસદ્દાની માર્ગદર્શિકા "બિઝનેસ કમ્યુનિકેશન"ને પ્રમોશનલ અને સર્વિસ કમ્યુનિકેશન સહિત ચીજવસ્તુઓ અથવા સેવાઓથી સંબંધિત કોઈપણ સંચાર તરીકે વ્યાખ્યાયિત કરે છે, પરંતુ વ્યક્તિગત સંદેશાવ્યવહારને બાકાત રાખે છે. આ માર્ગદર્શિકાઓ એવી તમામ વ્યક્તિઓ અને સંસ્થાઓ પર લાગુ પડે છે, જેઓ બિઝનેસ કમ્યુનિકેશન (મેકર)નું નિર્માણ કરે છે અથવા તેનું કારણ બને છે; આવા સંદેશાવ્યવહારના નિર્માતાને સંલગ્ન કરે છે; આ પ્રકારના સંચારમાંથી ઇચ્છિત લાભાર્થી છે; અને જેના નામે મેકર દ્વારા આ પ્રકારની વાતચીત કરવામાં આવી હતી.

મુસદ્દાની માર્ગદર્શિકામાં કોઈ પણ વ્યાપારી સંચારને અનિચ્છનીય અને અનિચ્છનીય વ્યાપાર સંચાર તરીકે વર્ગીકૃત કરવામાં આવ્યો છે, જો આ પ્રકારનો સંચાર ન તો સંમતિ અનુસાર હોય કે ન તો પ્રાપ્તિકર્તાની નોંધાયેલી પસંદગી(ઓ) અનુસાર હોય. મુસદ્દાની માર્ગદર્શિકાના પરિશિષ્ટ 1માં સૂચવવામાં આવેલી અન્ય શરતો નીચે મુજબ છેઃ

1. ઓથોરિટી એટલે કે ટ્રાઇ/ડીઓટી દ્વારા સૂચવવામાં આવેલી સંખ્યા સિવાયની નંબર શ્રેણી મારફતે સંચારની શરૂઆત કરવી; અથવા ટેલિકોમ સર્વિસ પ્રોવાઇડર્સ સાથે રજિસ્ટર્ડ ન હોય તેવા એસએમએસ હેડર દ્વારા

2. ટેલિકોમ સર્વિસ પ્રોવાઇડર્સ દ્વારા સંચાલિત ડીએનડી રજિસ્ટ્રીમાં નોંધણી કરાવીને આવા કોઈ પણ સંદેશાવ્યવહારમાંથી બહાર નીકળવાની ગ્રાહક તરફથી વિનંતી અથવા સૂચના હોવા છતાં આ પ્રકારના સંદેશાવ્યવહારની શરૂઆત કરવી

3. ચોક્કસ બ્રાન્ડ/લાભાર્થી અને તેમની સંબંધિત પ્રોડક્ટ માટે આ પ્રકારનો સંચાર પ્રાપ્ત કરવા માટે ગ્રાહક પાસેથી ડિજિટલ સ્વરૂપમાં સ્પષ્ટ અને ચોક્કસ સંમતિ મેળવ્યા વિના આ પ્રકારના સંચારની શરૂઆત કરવી;

4. કોલિંગ એન્ટિટી અને કોલના હેતુને સ્પષ્ટપણે ઓળખ્યા વિના આ પ્રકારનો સંદેશાવ્યવહાર કરવો

5. અનધિકૃત કર્મચારી અથવા એજન્ટ મારફતે આ પ્રકારના સંચારની શરૂઆત;

6. ઓપ્ટ-આઉટ માટે સ્પષ્ટ, સરળ, મુક્ત અને અસરકારક વિકલ્પ આપ્યા વિના આ પ્રકારના સંદેશાવ્યવહારની શરૂઆત કરવી તેમજ જો ગ્રાહક વિકલ્પ પસંદ કરવાનું પસંદ કરે તો ઓપ્ટ-આઉટની પુષ્ટિ કરવી.

• vii. ટ્રાઇના નિયમન "ટેલિકોમ કોમર્શિયલ કોમ્યુનિકેશન્સ કસ્ટમર પ્રેફરન્સ રેગ્યુલેશન્સ 2018" અને તેના હેઠળ જારી કરાયેલા નિર્દેશો અથવા અન્ય કોઈ પણ કાયદા/નિયમનો/કાયદા હેઠળ સમયાંતરે જારી કરાયેલા અન્ય કોઈ પણ નિર્દેશોના ઉલ્લંઘનમાં આ પ્રકારના સંચારની શરૂઆત કરવી.

આ વિભાગ ગ્રાહકોના હિતો અને ગ્રાહક અધિકારોનું રક્ષણ કરવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે, ખાસ કરીને વધુને વધુ વિસ્તરતા અને ઘૂસણખોરી કરતા ગ્રાહકોની જગ્યામાં. સૂચિત માર્ગદર્શિકા ગ્રાહકોને આક્રમક અને અનધિકૃત માર્કેટિંગ અથવા માલ અને સેવાઓના પ્રમોશનથી સુરક્ષિત કરશે.

ડ્રાફ્ટ માર્ગદર્શિકા પર વધુ માહિતી માટે, લિંકની મુલાકાત લો:

(https://consumeraffairs.nic.in/sites/default/files/file-uploads/latestnews/Guidelines%20for%20the%20Prevention%20and%20Regulation%20of%20Unsolicited%20and%20Unwarranted%20Business%20Communication%2C%202024.pdf).

AP/GP/JD

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com