પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ આજે ઉત્તરપ્રદેશનાં વારાણસીમાં ખેડૂત સન્માન સંમેલનને સંબોધન કર્યું હતું અને આશરે 9.26 કરોડ લાભાર્થી ખેડૂતોને રૂ. 20,000 કરોડથી વધારે રકમનાં પ્રત્યક્ષ લાભ હસ્તાંતરણ મારફતે પ્રધાનમંત્રી કિસાન સન્માન નિધિ (પીએમ-કિસાન)નો 17મો હપ્તો જાહેર કર્યો હતો. કાર્યક્રમ દરમિયાન તેમણે સ્વસહાય જૂથ (એસએચજી)ની 30,000થી વધુ મહિલાઓને કૃષિ સખીસ તરીકે પ્રમાણપત્રો પણ એનાયત કર્યા હતા. દેશભરના ખેડૂતોને ટેકનોલોજીના માધ્યમથી આ કાર્યક્રમ સાથે જોડવામાં આવ્યા હતા.

જનમેદનીને સંબોધતા પ્રધાનમંત્રીએ મતવિસ્તારમાંથી સંસદીય ચૂંટણી જીત્યા પછી કાશીની પ્રથમ મુલાકાત પર કાશીના લોકોને શુભેચ્છા પાઠવી હતી. તેણે સતત ત્રીજી વખત તેની પસંદગી કરવા બદલ તેમનો આભાર માન્યો. આભારી પીએમ મોદીએ કહ્યું, "હવે મા ગંગાએ પણ મને દત્તક લીધો હોય તેવું લાગે છે અને હું કાશી માટે સ્થાનિક બની ગયો છું."

પ્રધાનમંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, તાજેતરમાં સંપન્ન થયેલી 18મી લોકસભાની સામાન્ય ચૂંટણીઓ ભારતની લોકશાહીની વિશાળતા, ક્ષમતાઓ, વિસ્તૃતતા અને મૂળનું પ્રતીક છે તથા તેને દુનિયા સમક્ષ પ્રસ્તુત કરે છે. આ ચૂંટણીઓમાં 64 કરોડથી વધારે લોકોએ મતદાન કર્યું હોવાની નોંધ લઈને પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, આ પ્રકારની ચૂંટણી અન્ય કોઈ સ્થળે યોજાતી નથી, જેમાં નાગરિકોની આટલી મોટી સંખ્યામાં ભાગીદારી જોવા મળે છે. ઇટાલીમાં જી-7 શિખર સંમેલનની પોતાની તાજેતરની મુલાકાતને યાદ કરીને પ્રધાનમંત્રીએ ધ્યાન દોર્યું હતું કે, ભારતમાં મતદાતાઓની સંખ્યા જી-7નાં તમામ દેશોનાં મતદાતાઓની સંખ્યા કરતાં દોઢ ગણી વધારે છે અને યુરોપિયન સંઘનાં તમામ સભ્ય દેશોમાં મતદાતાઓની સંખ્યા કરતાં અઢી ગણી વધારે છે. પીએમ મોદીએ 31 કરોડથી વધુ રકમની મહિલા મતદારોની ઉચ્ચ ભાગીદારી પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો અને કહ્યું હતું કે તે એક જ રાષ્ટ્રનો ઉલ્લેખ કરીને વિશ્વમાં સૌથી વધુ મહિલા મતદારો છે. તેમણે ઉમેર્યું કે તે યુએસએની સંપૂર્ણ વસ્તીની નજીક છે. "ભારતના લોકશાહીની શક્તિ અને સુંદરતા સમગ્ર વિશ્વને આકર્ષિત કરવાની સાથે સાથે પ્રભાવ પણ છોડે છે, એમ શ્રી મોદીએ જણાવ્યું હતું. પ્રધાનમંત્રીએ વારાણસીના લોકોનો લોકશાહીના ઉત્સવમાં ભાગ લેવા બદલ અને તેને ભવ્ય સફળતા અપાવવા બદલ આભાર માનવાની તક પણ ઝડપી લીધી હતી. પીએમ મોદીએ આભાર વ્યક્ત કરતા કહ્યું કે, "વારાણસીના લોકોએ માત્ર એક સાંસદને જ નહીં પરંતુ ખુદ પ્રધાનમંત્રીને પણ ચૂંટ્યા છે."

ચૂંટણીના જનાદેશને 'અભૂતપૂર્વ' ગણાવતાં પ્રધાનમંત્રીએ ત્રીજી વખત ચૂંટાયેલી સરકારને પરત કરી હતી. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, વૈશ્વિક લોકશાહીઓમાં આ એક દુર્લભ સિદ્ધિ છે. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, "આ પ્રકારની હેટ્રિક 60 વર્ષ પહેલાં ભારતમાં થઈ હતી." પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, "જો ભારત જેવા દેશમાં જ્યાં યુવાનોની આકાંક્ષાઓ આટલી ઊંચી છે, જો કોઈ સરકાર 10 વર્ષના શાસનકાળ પછી સત્તામાં પાછી ફરે છે, તો તે એક મોટી જીત અને વિશ્વાસનો વિશાળ મત છે. અને તમારો આ વિશ્વાસ મારી સૌથી મોટી રાજધાની છે અને દેશને નવી ઊંચાઈઓ પર લઈ જવા માટે મને ઊર્જાવાન રાખે છે."

પ્રધાનમંત્રીએ વિકસિત ભારતનાં આધારસ્તંભ તરીકે ખેડૂતો, નારીશક્તિ, યુવાનો અને ગરીબોને આપેલા મહત્ત્વ પર ભાર મૂક્યો હતો તથા એ વાત પણ યાદ કરી હતી કે, સરકાર બન્યાં પછી પહેલો નિર્ણય ખેડૂતો અને ગરીબ પરિવારો વિશે હતો. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, પ્રધાનમંત્રી આવાસ યોજના હેઠળ 3 કરોડ વધારાના કુટુંબો સાથે સંબંધિત આ નિર્ણયો અથવા પ્રધાનમંત્રી કિસાન સન્માન નિધિનો હપ્તો લોકોને મદદરૂપ થશે.

પ્રધાનમંત્રીએ સ્થળ પર ઉપસ્થિત ખેડૂતોનું અભિવાદન કર્યું હતું અને ટેકનોલોજી મારફતે આ કાર્યક્રમ સાથે જોડાણ કર્યું હતું. અને કરોડો ખેડૂતોના ખાતામાં 20 હજાર કરોડ રૂપિયા જમા થયા હોવાનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો. તેમણે ૩ કરોડ 'લખપતિ દીદીઓ' બનાવવાની દિશામાં એક મજબૂત પગલું તરીકે કૃષિ સખી પહેલ વિશે પણ વાત કરી હતી. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, આ પહેલ લાભાર્થી મહિલાઓ માટે સન્માન અને આવકનાં સ્ત્રોતની ખાતરી સુનિશ્ચિત કરશે.

પ્રધાનમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, "પીએમ કિસાન સન્માન નિધિ દુનિયાની સૌથી મોટી ડાયરેક્ટ બેનિફિટ ટ્રાન્સફર સ્કીમ તરીકે ઉભરી આવી છે." પ્રધાનમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, કરોડો ખેડૂતોનાં બેંક ખાતાઓમાં રૂ. 3.25 લાખ કરોડથી વધારે રકમ હસ્તાંતરિત કરવામાં આવી છે, જ્યાં રૂ. 700 કરોડથી વધારે રકમ ફક્ત વારાણસીમાં જ પરિવારોને હસ્તાંતરિત કરવામાં આવી છે. પ્રધાનમંત્રીએ લાયકાત ધરાવતાં લાભાર્થીઓને લાભ પહોંચાડવામાં ટેકનોલોજીનાં ઉપયોગની પ્રશંસા કરી હતી અને વિકાસ ભારત સંકલ્પ યાત્રાને શ્રેય પણ આપ્યો હતો, જેણે 1 કરોડથી વધારે ખેડૂતોને પીએમ કિસાન યોજના હેઠળ નોંધણી કરાવવા સક્ષમ બનાવ્યાં હતાં. તેમણે વધુમાં ઉમેર્યું કે સુલભતા વધારવા માટે નિયમો અને નિયમોને સરળ બનાવવામાં આવ્યા છે. શ્રી મોદીએ ઉમેર્યું હતું કે, "જ્યારે ઇરાદાઓ અને માન્યતાઓ યોગ્ય સ્થાને હોય છે, ત્યારે ખેડૂતોનાં કલ્યાણ સાથે સંબંધિત કામગીરી ઝડપથી થાય છે."

ભારતને 21મી સદીમાં વિશ્વનું ત્રીજું સૌથી મોટું અર્થતંત્ર બનાવવામાં કૃષિ-ઇકોસિસ્ટમની ભૂમિકા પર ભાર મૂકતા, પીએમ મોદીએ વૈશ્વિક દૃષ્ટિકોણની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો અને કઠોળ અને તેલીબિયાંમાં આત્મનિર્ભરતા માટેની તાકીદ પર ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે અગ્રણી કૃષિ-નિકાસકાર બનવાની જરૂરિયાત પર પણ ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે ઉલ્લેખ કર્યો હતો કે, આ વિસ્તારનાં સ્થાનિક ઉત્પાદનોને વૈશ્વિક બજાર મળી રહ્યું છે અને દરેક જિલ્લામાં વન ડિસ્ટ્રિક્ટ, વન પ્રોડક્ટ સ્કીમ અને નિકાસ કેન્દ્રો મારફતે નિકાસને વેગ મળી રહ્યો છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, "મારું સપનું એ છે કે સમગ્ર વિશ્વમાં દરેક ડાઇનિંગ ટેબલ પર ઓછામાં ઓછું એક ભારતીય ખાદ્ય ઉત્પાદન હોવું જોઈએ." તેમણે કૃષિમાં પણ ઝીરો ડિફેક્ટ-ઝીરો ઇફેક્ટ મંત્ર પર ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે એમ પણ કહ્યું હતું કે, કિસાન સમદ્ધિ કેન્દ્રો મારફતે બાજરી, હર્બલ ઉત્પાદનો અને કુદરતી ખેતીને ટેકો આપવા માટે મોટું નેટવર્ક ઊભું કરવામાં આવી રહ્યું છે.

મોટી સંખ્યામાં મહિલાઓની હાજરીની નોંધ લઈને પ્રધાનમંત્રીએ કૃષિમાં તેમના મહત્વ અને સમર્થન પર ભાર મૂક્યો હતો તથા તેમના યોગદાનને વેગ આપવા માટે કૃષિક્ષેત્રના વિસ્તરણનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો. પ્રધાનમંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, કૃષિ સખી કાર્યક્રમ આ દિશામાં ડ્રોન દીદી કાર્યક્રમની જેમ જ એક પગલું છે. આશા કાર્યકર્તા અને બેંક સખીસ તરીકે મહિલાઓનાં યોગદાન પર ભાર મૂકીને પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, હવે દેશ કૃષિ સખીઓ તરીકે તેમની ક્ષમતાનો સાક્ષી બનશે. પીએમ મોદીએ સ્વ-સહાય જૂથોને કૃષિ સખીઓ તરીકે 30,000 થી વધુ પ્રમાણપત્રો આપવાનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો અને માહિતી આપી હતી કે હાલમાં 11 રાજ્યોમાં ચાલી રહેલી આ યોજના દેશભરના હજારો એસએચજી સાથે જોડાશે અને 3 કરોડ લખપતિ દીદીઓ બનાવવામાં પણ નિર્ણાયક ભૂમિકા ભજવશે.

પ્રધાનમંત્રીએ કાશી અને પૂર્વાંચલનાં ખેડૂતો પ્રત્યે કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારની નિષ્ઠા પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો તથા બનાસ ડેરી સંકુલ, પેરિશેબલ કાર્ગો સેન્ટર અને ઇન્ટિગ્રેટેડ પેકેજિંગ હાઉસનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, "બનાસ ડેરીએ બનારસ અને તેની આસપાસનાં ખેડૂતો અને પશુપાલકોનાં ભાગ્યમાં પરિવર્તન લાવ્યું છે. આજે આ ડેરી દરરોજ લગભગ 3 લાખ લીટર દૂધ એકત્ર કરી રહી છે. એકલા બનારસના 14 હજારથી વધુ પશુપાલકો આ ડેરીમાં નોંધાયેલા છે. હવે બનાસ ડેરી આગામી દોઢ વર્ષમાં કાશીના વધુ 16 હજાર પશુપાલકોનો ઉમેરો કરવા જઈ રહી છે. બનાસ ડેરી આવ્યા બાદ બનારસના ઘણા દૂધ ઉત્પાદકોની આવકમાં 5 લાખ રૂપિયા સુધીનો વધારો થયો છે.

માછલી ઉછેરનારાઓની આવક વધારવા માટે સરકાર દ્વારા કરવામાં આવેલા કાર્યો પર પ્રકાશ ફેંકતા પ્રધાનમંત્રીએ પ્રધાનમંત્રી મત્સ્ય સંપદા યોજના અને કિસાન ક્રેડિટ કાર્ડના લાભોનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો. તેમણે વારાણસીમાં માછલીની ખેતી સાથે સંકળાયેલા લોકોને સહાય કરવા માટે ચંદૌલીમાં આશરે રૂ. 70 કરોડના ખર્ચે આધુનિક ફિશ માર્કેટના નિર્માણ વિશે પણ માહિતી આપી હતી.

પ્રધાનમંત્રીએ ખુશી વ્યક્ત કરી હતી કે, પ્રધાનમંત્રી સૂર્યઘર મુફ્ત બિજલી યોજના વારાણસીમાં વિકસી રહી છે. તેમણે માહિતી આપી હતી કે, આ યોજનામાં આશરે 40,000 સ્થાનિક લોકોએ નોંધણી કરાવી છે અને 2,500 મકાનોને સોલર પેનલ મળી ચૂકી છે અને 3,000 મકાનો માટે કામ ચાલી રહ્યું છે. આનાથી લાભાર્થી ઘરોને શૂન્ય વીજળી બિલ અને વધારાની આવકનો બમણો લાભ મળી રહ્યો છે.

વારાણસી અને નજીકનાં ગામડાંઓમાં કનેક્ટિવિટીને આગળ વધારવા માટે છેલ્લાં 10 વર્ષમાં થયેલી કામગીરીનો ઉલ્લેખ કરીને પ્રધાનમંત્રીએ વારાણસીમાં દેશની પ્રથમ રોપ-વે પ્રોજેક્ટનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો, જે અંતિમ ચરણમાં પહોંચી હતી, ગાઝીપુર, આઝમગઢ અને જૌનપુર શહેરોને જોડતો રિંગ રોડ, ફૂલવારિયા અને ચૌકાઘાટમાં ફ્લાયઓવરનું નિર્માણ, કાશીને એક નવો દેખાવ, વારાણસીમાં નવો દેખાવ,  વારાણસી અને કેન્ટ રેલવે સ્ટેશનો, બાબતપુર એરપોર્ટ હવાઈ ટ્રાફિક અને વેપારને સરળ બનાવવામાં મદદ કરે છે, ગંગા ઘાટ પર વિકાસ, બનારસ હિન્દુ યુનિવર્સિટીમાં નવી સુવિધાઓ, શહેરના નવીનીકરણ કુંડ અને વારાણસીમાં વિવિધ સ્થળોએ નવી વ્યવસ્થાઓ વિકસાવવામાં મદદ કરે છે. પ્રધાનમંત્રીએ વધુમાં ઉમેર્યું હતું કે, કાશીમાં રમતગમતની માળખાગત સુવિધાઓનો વિકાસ અને નવું સ્ટેડિયમ યુવાનો માટે નવી તકોનું સર્જન કરી રહ્યું છે.

જ્ઞાનની રાજધાની તરીકે કાશીની પ્રતિષ્ઠાને યાદ કરીને પ્રધાનમંત્રીએ પ્રાચીન શહેર બનવા બદલ પ્રશંસા પણ કરી હતી, જેણે સમગ્ર વિશ્વને શીખવ્યું હતું કે, કેવી રીતે હેરિટેજ સિટી શહેરી વિકાસની નવી ગાથા લખી શકે છે. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, "કાશીમાં દરેક જગ્યાએ વિકાસ અને વિરાસતનો મંત્ર જોવા મળે છે. અને આ વિકાસથી માત્ર કાશીને જ ફાયદો નથી થઈ રહ્યો. સમગ્ર પૂર્વાંચલના પરિવારો કે જેઓ તેમના કામ અને જરૂરિયાત માટે કાશી આવે છે, તેમને પણ આ તમામ કાર્યોથી ઘણી મદદ મળે છે." શ્રી મોદીએ અંતમાં જણાવ્યું હતું કે, "બાબા વિશ્વનાથના આશીર્વાદથી કાશીના વિકાસની આ નવી ગાથા અવિરત ચાલુ રહેશે."

આ પ્રસંગે ઉત્તરપ્રદેશનાં રાજ્યપાલ શ્રીમતી આનંદીબહેન પટેલ, ઉત્તરપ્રદેશનાં મુખ્યમંત્રી શ્રી યોગી આદિત્યનાથ, કેન્દ્રીય કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ મંત્રી શ્રી શિવરાજસિંહ ચૌહાણ, કેન્દ્રીય કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ રાજ્ય મંત્રી શ્રી શિવરાજસિંહ ચૌહાણ, ઉત્તરપ્રદેશનાં નાયબ મુખ્યમંત્રીઓ શ્રી ભગીરથ ચૌધરી, શ્રી કેશવપ્રસાદ મૌર્ય અને શ્રી બ્રજેશ પાઠક તથા ઉત્તરપ્રદેશ સરકારનાં મંત્રીઓ ઉપસ્થિત રહ્યાં હતાં.

પાર્શ્વ ભાગ

ત્રીજી વખત પ્રધાનમંત્રી તરીકે શપથ લીધા પછી, પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીએ તેમની પ્રથમ ફાઇલ પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા, જેમાં ખેડૂત કલ્યાણ પ્રત્યે સરકારની પ્રતિબદ્ધતાને પ્રતિબિંબિત કરતી પીએમ કિસાન નિધિનો 17મો હપ્તો બહાર પાડવાની મંજૂરી આપવામાં આવી હતી. આ પ્રતિબદ્ધતાને જાળવી રાખીને પ્રધાનમંત્રીએ પ્રત્યક્ષ લાભ હસ્તાંતરણ મારફતે પ્રધાનમંત્રી કિસાન સન્માન નિધિ (પીએમ-કિસાન) હેઠળ આશરે 9.26 કરોડ લાભાર્થી ખેડૂતોને રૂ. 20,000 કરોડથી વધારે રકમનો 17મો હપ્તો બહાર પાડ્યો હતો. અત્યાર સુધીમાં પીએમ-કિસાન હેઠળ 11 કરોડથી વધારે પાત્રતા ધરાવતાં ખેડૂત પરિવારોને રૂ. 3.04 લાખ કરોડથી વધારેનો લાભ મળ્યો છે.

પ્રધાનમંત્રીએ સ્વસહાય જૂથો (એસએચજી)ની 30,000થી વધારે મહિલાઓને કૃષિ સખીઓ તરીકે પ્રમાણપત્રો પણ એનાયત કર્યા હતા. કૃષિ સખી કન્વર્જન્સ પ્રોગ્રામ (કેએસસીપી)નો ઉદ્દેશ ગ્રામીણ મહિલાઓનાં કૃષિ સખીનાં સશક્તીકરણ મારફતે ગ્રામીણ ભારતને કૃષિ સખી તરીકે પરિવર્તિત કરવાનો છે, જેમાં કૃષિ સખીઓને પેરા-એક્સટેન્શન વર્કર્સ તરીકે તાલીમ અને પ્રમાણપત્ર પ્રદાન કરવામાં આવશે. આ પ્રમાણપત્ર અભ્યાસક્રમ 'લખપતિ દીદી' કાર્યક્રમના ઉદ્દેશો સાથે પણ સુસંગત છે.

AP/GP/JD