કોઈ પણ આરોગ્ય સંભાળ સુવિધાઓમાં દર્દીઓ (આઉટપેશન્ટ્સ અને ઇનપેશન્ટ્સ બંને), સ્ટાફ અને મુલાકાતીઓની સલામતી અને સુખાકારીનું ખૂબ જ મહત્વ છે. હાલમાં જ કેટલીક જગ્યાએ આગ લાગવાની ઘટનાઓ સામે આવી છે. એર-કન્ડિશનર અને અન્ય ઉપકરણોના ઉપયોગને કારણે સબ-ઓપ્ટિમલ ઇલેક્ટ્રિકલ મેન્ટેનન્સ અને/અથવા ઇલેક્ટ્રિસિટી લાઇનના ઓવરલોડને કારણે આ શોર્ટ-સર્કિટનું પરિણામ છે.

હોસ્પિટલોમાં આગના જોખમો સાથે સંકળાયેલા સંભવિત જોખમોને ધ્યાનમાં રાખીને, તે જરૂરી છે કે આગને અસરકારક રીતે રોકવા, શોધવા અને પ્રતિસાદ આપવા માટે કડક પ્રોટોકોલ અને પગલાં લેવામાં આવે. એક મજબૂત ફાયર સેફ્ટી પ્લાનની સ્થાપના અને આગ-સ્થળાંતર અને સલામતી કવાયત હાથ ધરવાથી નિયમનકારી આવશ્યકતાઓનું પાલન સુનિશ્ચિત થશે એટલું જ નહીં, પરંતુ જીવન અને સંપત્તિનું રક્ષણ પણ થશે.

તેથી, ઘણા પ્રસંગોએ, કેન્દ્રીય આરોગ્ય મંત્રાલય તમામ રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને જણાવવામાં આવ્યું હતું કે વર્તમાન ઉનાળાના મહિનાઓ દરમિયાન તાપમાનમાં વધારો થાય છે અને હોસ્પિટલમાં લાગેલી આગ વધુ નોંધપાત્ર ખતરો બની જાય છે, રાજ્યો /કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને સંભવિત સંવેદનશીલ વિસ્તારોની ઓળખ કરવા માટે નિયમિત નિવારક ફાયર રિસ્ક એસેસમેન્ટ કવાયત હાથ ધરવાની સલાહ આપવામાં આવે છે.

આ સંદર્ભમાં તાજેતરની સમીક્ષા બેઠક 29 મે 2024ના રોજ અધિક સચિવ (જાહેર આરોગ્ય અને નીતિ) અને આરોગ્ય સેવાઓના મહાનિદેશક, ડીટીઇની સહ-અધ્યક્ષતા હેઠળ યોજાઇ હતી. તમામ રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો સાથે જી.એચ.એસ. ચેરે તાજેતરમાં જ દિલ્હીની એક ખાનગી આરોગ્ય સુવિધામાં દુ: ખદ આગ અકસ્માતના અહેવાલને પ્રકાશિત કર્યો હતો.

આ બેઠકમાં રાજ્યના આરોગ્ય વિભાગના 15 પ્રતિનિધિઓ અને 390 જેટલી આરોગ્ય સંભાળ સંસ્થાઓએ ભાગ લીધો હતો. વિચાર-વિમર્શનું પરિણામ નીચે મુજબ છેઃ

1. ફાયર સેફ્ટીના ધોરણોને લગતી તમામ આરોગ્ય સુવિધાઓના કડક પાલન અને સખત સમયાંતરે આકારણીની જરૂરિયાત પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો હતો.
2. રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો અને સંસ્થાઓએ પીડબલ્યુડી અને સ્થાનિક ફાયર વિભાગો સાથે વધુ સારી રીતે સંકલન સુનિશ્ચિત કરવાની સલાહ આપી હતી, જેથી સમયસર ફાયર સેફ્ટીની એનઓસી મેળવી શકાય.
3. 'પ્રિવેન્શન એન્ડ મેઇન્ટેનન્સ ઓફ ફાયર સેફ્ટી' પર એક ચેકલિસ્ટ રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને વહેંચવામાં આવી હતી, જેમાં તમામ સ્વાસ્થ્ય સુવિધાઓ દ્વારા તેને ભરવા અને તે પરત કરવા વિનંતી કરવામાં આવી હતી.
4. તમામ રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો મેક્રો-લેવલ મૂલ્યાંકનનો પ્રતિસાદ મેળવ્યા પછી નિયમનકારી પ્રોટોકોલ અને ફાયર સેફ્ટી પર નિયમિત મોક-ડ્રિલ્સનું કડક પાલન સુનિશ્ચિત કરશે.

AP/GP/JD