અખિલ ભારતીય આયુર્વેદ સંસ્થાન (એઆઈઆઈએ), નવી દિલ્હીએ આંતરરાષ્ટ્રીય યોગ દિવસ, 2024ની 10મી આવૃત્તિની ઉજવણી કરવા માટે એક ભવ્ય કાર્યક્રમનું આયોજન કર્યું હતું. આ પ્રસંગે કાર્યક્રમની થીમ 'યોગ ફોર વુમન એમ્પાવરમેન્ટ' રાખવામાં આવી હતી.

આ સમારંભના મુખ્ય અતિથિ તરીકે જાણીતા પ્રેરક વક્તા સિસ્ટર બી.કે.શિવાનીએ વક્તવ્ય આપ્યું હતું અને સમગ્ર જનમેદનીને સંબોધન કર્યું હતું અને તેમણે આયુર્વેદ અને તેને સંલગ્ન વિજ્ઞાનના સંદર્ભમાં સમાજ સુધી વ્યવસ્થિત રીતે તેની સેવાઓ વિસ્તૃત કરવાના દ્રષ્ટિકોણથી વર્તમાન યુગમાં એઆઈઆઈએની ભૂમિકાની પ્રશંસા કરી હતી. તેમણે કહ્યું હતું કે, આજની યુવા પેઢીએ માનવતાની સુધારણા માટે પરિવર્તન લાવવા માટે ખંત અને યોગનાં મહત્ત્વને સમજવું જોઈએ. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે યોગના અભ્યાસ સાથે શાંતિપૂર્ણ મનએ વ્યક્તિને સમાજના કલ્યાણ માટે જાણકાર નિર્ણય લેવામાં મદદ કરવી જોઈએ. બધાના સર્વાંગી વિકાસ માટે મહિલા સશક્તીકરણ મહત્વપૂર્ણ છે તે વાત પર ભાર મૂકવો. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, કોઈ પણ વિકાસ હોસ્પિટલની જેમ જ સતત પ્રક્રિયા હોવી જોઈએ, માળખાગત સુવિધાઓ, ફેકલ્ટીઓ અને તેમના માનવ સંસાધન વિકાસ તેના વિકાસ માટે મુખ્ય ભૂમિકા ભજવે છે.

સંસ્થાના માળખાગત સુવિધાઓના મહત્વ વિશે વાત કરતા એઆઈઆઈએના ડિરેક્ટર પ્રો.(ડો.) તનુજા નેસરીએ પોતાના ઉદ્ઘાટન પ્રવચનમાં દરેકને અપીલ કરી હતી કે, આ યોગ દિવસની ઉજવણી મહિલા સશક્તીકરણ માટે, માર્ગદર્શન માટે અને આપણા મન, આત્મા અને આત્માને મજબૂત કરવા, આપણી અંદર એક થવા માટે અને આયુર્વેદની જીવનશૈલીને અનુસરીને બહારની દુનિયા સાથે જોડાવા માટે કરવામાં આવે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે આયુર્વેદ અને યોગ એ એક જ સિક્કાની બે બાજુ છે. આ પરિપ્રેક્ષ્યમાં તેમણે નોંધ્યું હતું કે આયુર્વેદ એ યોગનું ભૌતિક પાસું છે, અને યોગ એ આયુર્વેદનું આધ્યાત્મિક પાસું છે. તેમણે દરેકને માત્ર શીખવવા માટે જ નહીં પરંતુ યોગ અને આયુર્વેદ બંનેનો અભ્યાસ કરવા પણ વિનંતી કરી.

આયુષ મંત્રાલયનાં સંયુક્ત સચિવ સુશ્રી ભાવના સક્સેનાએ આ પ્રસંગે વિવિધ કામગીરીની પ્રશંસા કરી હતી, જેમાં મોરારજી દેસાઇ નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ યોગનાં વિદ્યાર્થીઓ સામેલ છે, જેમાં યોગ ફ્યુઝન પ્રોગ્રામનું જીવંત પ્રદર્શન સામેલ છે, કારણ કે તેમણે નોંધ્યું હતું કે, મહિલા સશક્તીકરણ એક સંપૂર્ણ ખ્યાલ છે, જેમાં આર્થિક તેમજ આધ્યાત્મિક સશક્તીકરણનો સમાવેશ થાય છે.

આંતરરાષ્ટ્રીય યોગ દિવસની ઉજવણીના ભાગરૂપે એઆઈઆઈએએ થેરાપ્યુટિક યોગ પર એક પુસ્તિકા લોન્ચ કરી હતી, જે 5 દિવસનો કોમન યોગ પ્રોટોકોલ છે, જે એઆઈઆઈએના વિદ્વાનો દ્વારા દિલ્હીમાં વિવિધ આઇકોનિક સ્થળો પર હાથ ધરવામાં આવશે, પૂર્વોત્તરમાં આઇટીબીપીના અને આયુષ સંસ્થાઓના અધિકારીઓના સહયોગથી આંતરરાષ્ટ્રીય સરહદો પર આયુર-યોગ પ્રમોશન, આરોગ્ય શિબિર અને આરોગ્ય કીટનું વિતરણ,  એઆઈઆઈએના હોસ્પિટલ બ્લોકમાં  અને વૃદ્ધાશ્રમોમાં યોગ જાગૃતિ ફેલાવવામાં આવી.

એઆઈઆઈએની સ્થાપના 17 ઓક્ટોબર, 2017ના રોજ પ્રાચીન ભારતીય ચિકિત્સા પદ્ધતિ આયુર્વેદના જ્ઞાન અને તેના અભ્યાસને પ્રોત્સાહન આપવા અને તેને આગળ વધારવા માટે કરવામાં આવી હતી. છેલ્લાં છ વર્ષમાં આ સંસ્થાએ આ ક્ષેત્રમાં જબરદસ્ત હરણફાળ ભરી છે અને માત્ર ભારતમાં જ નહીં, પરંતુ વૈશ્વિક સ્તરે આયુર્વેદિક શિક્ષણ અને સંશોધનનું કેન્દ્ર બન્યું છે.

આ ઇવેન્ટ પછી વાય બ્રેક અને યોગ ફ્યુઝન આવ્યું હતું. આયુષ મંત્રાલયના વરિષ્ઠ અધિકારીઓ અને મોરારજી દેસાઈ નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ યોગના ડિરેક્ટર વૈદ્ય ડો.કાશીનાથ સામગંડી, પદ્મશ્રી પુરસ્કારથી સન્માનિત કમલિની અસ્થાના અને નલિની અસ્થાના આ પ્રસંગે ઉપસ્થિત રહ્યા હતા. આ પ્રસંગે ડીન, સિનિયર ફેકલ્ટીઝ અને એઆઇઆઇએના સભ્યો પણ ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

AP/GP/JD