પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ આજે દિલ્હીનાં જેએલએન સ્ટેડિયમમાં પ્રધાનમંત્રી સ્વનિધિ યોજનાનાં લાભાર્થીઓને સંબોધન કર્યું હતું અને આ યોજનાનાં ભાગરૂપે દિલ્હીનાં 5,000 એસવી સહિત 1 લાખ સ્ટ્રીટ વેન્ડર્સ (એસવી)ને લોનનું વિતરણ કર્યું હતું. તેમણે પાંચ લાભાર્થીઓને પ્રધાનમંત્રી સ્વનિધિ લોનનાં ચેક સુપરત કર્યા હતાં. પ્રધાનમંત્રીએ દિલ્હી મેટ્રોના ચોથા તબક્કાના બે વધારાના કોરિડોરનો શિલાન્યાસ પણ કર્યો હતો.

જનમેદનીને સંબોધતા પ્રધાનમંત્રીએ 100 શહેરોના વીડિયો કોન્ફરન્સિંગ મારફતે આ કાર્યક્રમ સાથે સંકળાયેલા લાખો શેરી વિક્રેતાઓની હાજરીનો સ્વીકાર કર્યો હતો. રોગચાળા દરમિયાન શેરી વિક્રેતાઓની શક્તિને યાદ કરીને, પ્રધાનમંત્રીએ રોજિંદા જીવનમાં તેમના મહત્વને દોર્યું હતું. પ્રધાનમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, સમગ્ર દેશમાં 1 લાખ શેરી વિક્રેતાઓનાં ખાતામાં નાણાં સીધા હસ્તાંતરિત કરવામાં આવ્યાં છે અને આ તમામ બાબતોનું મુખ્ય કારણ એ છે કે, દિલ્હી મેટ્રોનાં બે વધારાનાં કોરિડોરઃ લાજપત નગર – સાકેત-જી બ્લોક અને ઇન્દ્રલોક – ઇન્દ્રપ્રસ્થનો પણ આજે શુભારંભ કરવામાં આવ્યો હતો.

પ્રધાનમંત્રીએ દેશમાં લાખો શેરી વિક્રેતાઓનો સ્વીકાર કર્યો હતો, જેઓ પોતાની મહેનત અને આત્મસન્માન સાથે પોતાનાં પરિવારની જરૂરિયાતોનું ધ્યાન રાખે છે. પીએમ મોદીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે તેમની વેન્ડિંગ લારી અને દુકાનો ભલે નાની હોય, પરંતુ તેમના સપના મોટા છે. તેમણે ધ્યાન દોર્યું હતું કે ભૂતકાળની સરકારોએ શેરી વિક્રેતાઓના કલ્યાણમાં કોઈ રસ લીધો ન હતો જેના કારણે તેમને અનાદર અને મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. તેમણે નિરીક્ષણ કર્યું હતું કે તેમની ભંડોળની જરૂરિયાત ઊંચા વ્યાજની લોન દ્વારા પૂરી કરવામાં આવી હતી જ્યારે અકાળે ચુકવણીને કારણે વધુ અનાદર થયો હતો અને વ્યાજના દરો પણ ઊંચા હતા. તેમણે એમ પણ નોંધ્યું હતું કે તેમની પાસે બેંકોમાં પ્રવેશ નથી કારણ કે તેમની પાસે કોઈ લોનની બાંયધરી નથી. આવા કિસ્સાઓમાં, બેંક ખાતાઓ ન હોવાને કારણે અને વ્યવસાયિક રેકોર્ડ્સની ગેરહાજરીને કારણે બેંક લોન લેવી અશક્ય બની ગઈ હતી. પીએમ મોદીએ કહ્યું, "અગાઉની સરકારોએ શેરી વિક્રેતાઓની જરૂરિયાતો પર કોઈ ધ્યાન આપ્યું ન હતું, ન તો તેઓએ તેમના મુદ્દાઓને હલ કરવા માટે કોઈ પ્રયાસ કર્યા હતા."

"તમારો આ નોકર ગરીબીમાંથી બહાર આવ્યો છે. હું ગરીબીમાં જીવ્યો છું. આ જ કારણ છે કે, જેમની કોઈની સંભાળ લેવામાં આવી નથી, તેમની માત્ર કાળજી લેવામાં આવી નથી, પરંતુ મોદી દ્વારા તેમની પૂજા કરવામાં આવી છે." તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, જેમની પાસે કોલેટરલ તરીકે ગેરંટી આપવા માટે કશું જ નહોતું તેમને મોદીની ગેરંટીની ખાતરી આપવામાં આવી હતી. તેમણે શેરી વિક્રેતાઓની પ્રામાણિકતાની પણ પ્રશંસા કરી. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, શેરી વિક્રેતાઓને તેમના રેકોર્ડ અને ડિજિટલ વ્યવહારોના ઉપયોગના આધારે 10,20 અને 50,50,000ની લોન આપવામાં આવે છે. અત્યાર સુધીમાં 62 લાખ લાભાર્થીઓને 11,000 કરોડ રૂપિયાની સહાય મળી છે. તેમણે આનંદ વ્યક્ત કર્યો હતો કે, લાભાર્થીઓમાં અડધોઅડધ મહિલાઓ છે.

કોવિડ રોગચાળા દરમિયાન પ્રધાનમંત્રી સ્વનિધિ યોજનાના પ્રારંભને યાદ કરતા, પ્રધાનમંત્રીએ તાજેતરના એક અભ્યાસ પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો જેમાં જણાવાયું છે કે શેરી વિક્રેતાઓની આવકમાં અનેકગણો વધારો થયો છે અને ખરીદીના ડિજિટલ રેકોર્ડ્સ પણ તેમને બેંકમાંથી લાભ મેળવવામાં મદદ કરી રહ્યા છે. તેમણે એમ પણ માહિતી આપી હતી કે દર વર્ષે ડિજિટલ ટ્રાન્ઝેક્શન સાથે ૧૨૦૦ રૂપિયાનું કેશબેક રિડીમ કરી શકાય છે.

શેરી વિક્રેતાઓને તેમના રોજિંદા જીવનમાં પડતી મુશ્કેલીઓ પર પ્રકાશ પાડતા પ્રધાનમંત્રીએ નોંધ્યું હતું કે, તેમાંથી ઘણાં શેરી વિક્રેતાઓ આજીવિકા માટે ગામડાંઓમાંથી શહેરો તરફ સ્થળાંતર કરે છે. પીએમ મોદીએ નિ:શુલ્ક રાશન, મફત સારવાર અને મફત ગેસ કનેક્શનના ઉદાહરણો આપતા કહ્યું કે, "પીએમ સ્વનિધિ માત્ર લાભાર્થીઓને બેંકો સાથે જોડે છે, પરંતુ અન્ય સરકારી લાભો માટેના દરવાજા પણ ખોલે છે." તેમણે વન નેશન વન રેશનકાર્ડ યોજનાના પરિવર્તનશીલ અભિગમ પર પણ પ્રકાશ પાડ્યો હતો જે દેશભરમાં ક્યાંય પણ મફત રાશન મેળવવાની મંજૂરી આપે છે.

પ્રધાનમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, 4 કરોડ પાકા મકાનોમાંથી 1 કરોડ મકાનો શહેરી ગરીબોને ફાળવવામાં આવ્યાં છે. ઝુગ્ગીઓના સ્થાને પાકા મકાનો પ્રદાન કરવા માટે વ્યાપક અભિયાનનો ઉલ્લેખ કરીને પ્રધાનમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, દિલ્હીમાં 3000 મકાનોનું નિર્માણ પૂર્ણ થઈ ચૂક્યું છે અને 3500 મકાનોનું નિર્માણ પૂર્ણ થવાની તૈયારીમાં છે. તેમણે અનધિકૃત કોલોનીઓને ઝડપથી નિયમિત કરવા અને રૂ. 75,000ની ફાળવણી સાથે પ્રધાનમંત્રી સૂર્યઘર મુફ્ત બિજલી યોજનાનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો હતો.

પીએમ મોદીએ કહ્યું કે, "દિલ્હીમાં ગરીબો અને મધ્યમ વર્ગના લોકોના જીવનને સરળ બનાવવા માટે કેન્દ્ર સરકાર દિવસ-રાત કામ કરી રહી છે." તેમણે મધ્યમ વર્ગ તેમજ શહેરી ગરીબો માટે પાકા મકાનો બનાવવાનું ઉદાહરણ આપીને માહિતી આપી હતી કે, મકાનોના નિર્માણ માટે 50,000 કરોડ રૂપિયાની સબસિડી આપવામાં આવી છે. તેમણે ડઝનેક શહેરોમાં મેટ્રો સેવાઓ પર ઝડપથી ચાલી રહેલી કામગીરી અને પ્રદૂષણ અને ટ્રાફિકની ગીચતાની સમસ્યાઓનું સમાધાન કરવા ઇલેક્ટ્રિક બસો દોડાવવાનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, "છેલ્લાં 10 વર્ષમાં દિલ્હી મેટ્રો નેટવર્કનું બે વખત વિસ્તરણ થયું છે." પ્રધાનમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, દિલ્હીનું મેટ્રોનું વિસ્તૃત નેટવર્ક દુનિયામાં પસંદ કરવામાં આવેલાં કેટલાંક શહેરોમાં સામેલ છે. તેમણે દિલ્હી એનસીઆર ક્ષેત્ર માટે નમો ભારત રેપિડ રેલ કનેક્ટિવિટીનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો હતો. પીએમ મોદીએ ઉમેર્યું હતું કે, "કેન્દ્ર સરકાર શહેરમાં પ્રદૂષણને રોકવા માટે દિલ્હીમાં 1000થી વધુ ઇલેક્ટ્રિક બસો ચલાવી રહી છે." તેમણે નોંધ્યું હતું કે, પ્રદૂષણ અને ટ્રાફિકની ગીચતા ઘટાડવા માટે દિલ્હીની આસપાસ અસંખ્ય એક્સપ્રેસવેનું નિર્માણ થયું છે, કારણ કે તેમણે અઠવાડિયાની શરૂઆતમાં દ્વારકા એક્સપ્રેસવેનાં ઉદઘાટનને યાદ કર્યું હતું.

યુવાનોમાં રમતગમતને પ્રોત્સાહન આપવા માટેની પહેલ વિશે વાત કરતા પ્રધાનમંત્રીએ ઉલ્લેખ કર્યો હતો કે, ખેલો ઇન્ડિયા સામાન્ય પરિવારોનાં યુવાનોને અભૂતપૂર્વ તકો પ્રદાન કરે છે, કારણ કે સુલભ સુવિધાઓ આવી રહી છે અને રમતવીરો માટે ગુણવત્તાયુક્ત તાલીમ માટે મદદ પ્રદાન કરવામાં આવી રહી છે.

"મોદી ગરીબો અને મધ્યમ વર્ગના જીવનને સુધારવા માટે સતત કામ કરી રહ્યા છે. મોદીની વિચારસરણી 'લોકોના કલ્યાણ દ્વારા રાષ્ટ્રનું કલ્યાણ' છે, ભ્રષ્ટાચાર અને તુષ્ટિકરણને મૂળમાંથી દૂર કરે છે અને ભારતને વિશ્વની ત્રીજી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા બનાવે છે, એમ પીએમ મોદીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું.

પ્રધાનમંત્રીએ સમાપન કરતાં કહ્યું હતું કે, "સામાન્ય નાગરિકોનાં સ્વપ્નોની ભાગીદારી અને મોદીનો સંકલ્પ ઉજ્જવળ ભવિષ્યની ખાતરી છે."

આ પ્રસંગે દિલ્હીનાં લેફ્ટનન્ટ ગવર્નર શ્રી વિનયકુમાર સક્સેના, કેન્દ્રીય આવાસ અને શહેરી બાબતોનાં મંત્રી શ્રી હરદીપ સિંહ પુરી અને કેન્દ્રીય નાણાં રાજ્ય મંત્રી શ્રી ભાગવત કિશનરાવ કરાડ ઉપસ્થિત રહ્યાં હતાં.

પૃષ્ઠભૂમિ

હાંસિયામાં ધકેલાઇ ગયેલા વર્ગોને આર્થિક સહાય પ્રદાન કરવાના પ્રધાનમંત્રીના દ્રષ્ટિકોણથી પ્રેરિત થઈને, પ્રધાનમંત્રી સ્વનિધિની શરૂઆત 1 જૂન, 2020ના રોજ રોગચાળાને કારણે વૈશ્વિક આર્થિક કટોકટી વચ્ચે કરવામાં આવી હતી. તે શેરી વિક્રેતાઓના હાંસિયામાં ધકેલાયેલા સમુદાયો માટે પરિવર્તનશીલ સાબિત થયું છે. અત્યાર સુધીમાં, દેશભરમાં 62 લાખથી વધુ સ્ટ્રીટ વેન્ડર્સને રૂ. 10,978 કરોડથી વધુની લોનનું વિતરણ કરવામાં આવ્યું છે. એકલા દિલ્હીમાં જ આશરે 2 લાખ લોનનું વિતરણ થયું છે, જેની કુલ રકમ રૂ. 232 કરોડ છે. આ યોજના એતિહાસિક રીતે ઓછી સેવા આપવામાં આવેલા લોકો માટે નાણાકીય સમાવેશ અને સાકલ્યવાદી કલ્યાણની દીવાદાંડી બની રહી છે.

કાર્યક્રમ દરમિયાન પ્રધાનમંત્રીએ દિલ્હી મેટ્રોના બે વધારાના કોરિડોર લાજપત નગર – સાકેત-જી બ્લોક અને ઇન્દ્રલોક – ઇન્દ્રપ્રસ્થ માટે શિલારોપણ પણ કર્યું હતું. આ બંને કોરિડોરની સંયુક્ત લંબાઈ ૨૦ કિ.મી.થી વધુ હશે અને કનેક્ટિવિટી સુધારવામાં અને ટ્રાફિકની ભીડને વધુ ઘટાડવામાં મદદ કરશે.

લાજપત નગરથી સાકેત જી-બ્લોક કોરિડોર પરના સ્ટેશનોમાં લાજપત નગર, એન્ડ્રુઝ ગંજ, ગ્રેટર કૈલાશ – 1, ચિરાગ દિલ્હી, પુષ્પા ભવન, સાકેત જિલ્લા કેન્દ્ર, પુષ્પ વિહાર, સાકેત જી - બ્લોકનો સમાવેશ થાય છે. ઇન્દ્રલોક - ઇન્દ્રપ્રસ્થ કોરિડોર પરના સ્ટેશનોમાં ઇન્દ્રલોક, દયા બસ્તી, સરાય રોહિલ્લા, અજમલ ખાન પાર્ક, નબી કરીમ, નવી દિલ્હી, એલએનજેપી હોસ્પિટલ, દિલ્હી ગેટ, દિલ્હી સચીવાલય, ઇન્દ્રપ્રસ્થનો સમાવેશ થાય છે.

AP/GP/JD