કેન્દ્રીય આરોગ્ય અને પરિવાર કલ્યાણ મંત્રી ડૉ.મનસુખ માંડવિયાએ આજે ​​અહીં AIIMSમાં આયુષ-ICMR એડવાન્સ્ડ સેન્ટર ફોર ઈન્ટીગ્રેટેડ હેલ્થ રિસર્ચનું લોકાર્પણ કર્યું. તેમણે આરોગ્ય અને પરિવાર કલ્યાણ મંત્રાલય અને આયુષ મંત્રાલય વચ્ચેની અન્ય મેગા સંયુક્ત પહેલની પણ જાહેરાત કરી હતી જેમાં એનિમિયા પર મલ્ટિસેન્ટર ક્લિનિકલ ટ્રાયલ અને આયુષ આરોગ્ય સંભાળ સુવિધાઓ માટે ઇન્ડિયન પબ્લિક હેલ્થ સ્ટાન્ડર્ડ્સ (IPHS)ની શરૂઆતનો સમાવેશ થાય છે. કેન્દ્રીય સ્વાસ્થ્ય મંત્રીએ આ પ્રસંગે રાષ્ટ્રીય આયુર્વેદ વિદ્યાપીઠના 27માં દિક્ષાંત સમારોહ અને 'આયુર્વેદો અમૃતનમ' પરના 29મા રાષ્ટ્રીય સેમિનારનું પણ ઉદ્ઘાટન કર્યું હતું.

આ સહયોગી પહેલોના લોન્ચ પર તેમનો ઉત્સાહ વ્યક્ત કરતા ડૉ. માંડવિયાએ જણાવ્યું હતું કે, "આયુષમાં સહયોગી સંશોધન અત્યંત મહત્વપૂર્ણ છે કારણ કે તે પરંપરાગત જ્ઞાન અને આધુનિક વૈજ્ઞાનિક સંશોધન વચ્ચેના અંતરને દૂર કરે છે, આરોગ્ય સંભાળ માટે સિનર્જિસ્ટિક અભિગમને પ્રોત્સાહન આપે છે". “આયુર્વેદ એ આપણી સંસ્કૃતિ, વારસો અને પરંપરાનો એક ભાગ છે. તે હજી પણ આપણા રોજિંદા વ્યવહારમાં અનુસરવામાં આવે છે. આ વ્યૂહાત્મક સહયોગનો હેતુ એકીકૃત આરોગ્ય સંશોધનને આગળ વધારવા, આધુનિક તબીબી વિજ્ઞાન સાથે પરંપરાગત આયુષ પ્રથાઓને સંકલિત કરવાનો અને ભારતને સર્વગ્રાહી આરોગ્યસંભાળ નવીનતાઓમાં મોખરે લઈ જવાનો છે”, તેમણે જણાવ્યું હતું.

આયુર્વેદ અને એલોપેથી એમ બંને વિદ્યા શાખાઓમાંથી શ્રેષ્ઠ અભ્યાસ અપનાવવા માટે સરકાર એક સંકલિત અભિગમ અપનાવી રહી છે તેના પર પ્રકાશ પાડતા, કેન્દ્રીય આરોગ્ય મંત્રીએ કહ્યું કે “કેન્દ્ર સરકાર લોકોની જરૂરિયાતો માટે ગુણવત્તાલક્ષી આરોગ્ય સંભાળ પૂરી પાડવા માટે કામ કરી રહી છે. દેશ આ દિશામાં, ભારતીય જાહેર આરોગ્ય ધોરણો (IPHS) કેન્દ્રીય આરોગ્ય મંત્રાલય દ્વારા આરોગ્ય સંભાળ વિતરણની ગુણવત્તા સુધારવા માટે સમાન ધોરણોના સમૂહ તરીકે પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યા હતા. આ સુધારાઓને અપનાવવાથી, એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે કે રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો નિર્ધારિત ધોરણો અને ગુણવત્તાયુક્ત ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર સાથે આયુષ આરોગ્ય સંભાળ સેવાઓ વિકસાવવામાં સક્ષમ બનશે, જેનાથી જનતાને તમામ આરોગ્ય સંભાળ માટે આયુષ તબીબી સેવાઓના લાભો મેળવવા માટે સક્ષમ બનાવશે.

કેન્દ્રીય આરોગ્ય મંત્રીએ આયુષ મંત્રાલયને છેલ્લા એક દાયકામાં તેની નોંધપાત્ર સફર માટે અભિનંદન આપ્યા હતા જેના પરિણામે નોંધપાત્ર પહેલ અને સિદ્ધિઓ મળી છે. તેમણે વિદ્યાર્થીઓને આપણા પ્રાચીન શાસ્ત્રોમાંથી પ્રેરણા લેવા અને તેમની પ્રથાઓનું ગર્વથી પાલન કરવા પણ વિનંતી કરી.

પૃષ્ઠભૂમિ:

આયુષ-આઈસીએમઆર એડવાન્સ્ડ સેન્ટર ફોર 5 ઈન્ટિગ્રેટિવ હેલ્થ રિસર્ચ:

ઇન્ટિગ્રેટિવ મેડિસિન (IM)એ તબીબી સંભાળ માટેનો એક અભિગમ છે જે પરંપરાગત/આધુનિક દવા ઉપચારને પૂરક અને વૈકલ્પિક દવા (CAM) ઉપચાર સાથે જોડવાના લાભને ઓળખે છે જે વ્યક્તિગત જરૂરિયાતોને ધ્યાનમાં રાખીને સર્વગ્રાહી સ્વાસ્થ્યને પ્રોત્સાહન આપવા માટે સલામત અને અસરકારક હોવાનું દર્શાવવામાં આવ્યું છે. IM સારવારમાં આવતા અવરોધોને પણ સંબોધિત કરે છે અને દર્દીને તેમના શારીરિક, ભાવનાત્મક, મનોવૈજ્ઞાનિક અને આધ્યાત્મિક સ્વાસ્થ્યની વધુ સારી રીતે કાળજી લેવા માટે જ્ઞાન, કૌશલ્ય અને સમર્થન પ્રદાન કરે છે. સારવારને ચોક્કસ વિશેષતા સુધી મર્યાદિત કરવાને બદલે, IM પરંપરાગત અને પૂરક/વૈકલ્પિક દવાઓના વિશ્વના અભિગમો અને સારવારોના સૌથી સુરક્ષિત અને અસરકારક સંયોજનનો ઉપયોગ કરે છે.

એક સંકલિત આરોગ્ય સંભાળ શાસનની જરૂર છે જે ભવિષ્યમાં આરોગ્ય નીતિઓ અને કાર્યક્રમોને માર્ગદર્શન આપી શકે. ભારતને રસના આ વૈશ્વિક પુનરુત્થાનમાં ફાયદો છે કારણ કે તેની પાસે સ્વદેશી તબીબી જ્ઞાનનો સમૃદ્ધ વારસો છે અને તેની સાથે સમકાલીન દવામાં મજબૂત ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર અને કુશળ કાર્યબળ છે. તાજેતરમાં, M/o આયુષ અને ઇન્ડિયન કાઉન્સિલ ઑફ મેડિકલ રિસર્ચ (ICMR) વચ્ચે એક મેમોરેન્ડમ ઑફ એગ્રીમેન્ટ (MoA) પર આંતર-મંત્રાલય સ્તરે હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા હતા. આ આધુનિક વૈજ્ઞાનિક પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરીને આરોગ્ય સંભાળમાં રાષ્ટ્રીય મહત્વના અગ્રતા ક્ષેત્રોમાં પુરાવા પેદા કરવા માટે સંકલિત સ્વાસ્થ્ય પર ઉચ્ચ અસર સંશોધનને પ્રોત્સાહન આપવા માટે છે. AIIMS ખાતે તબક્કાવાર આયુષ-ICMR સેન્ટર ફોર ઈન્ટીગ્રેટિવ હેલ્થ રિસર્ચ (AI-ACIHR)ની સ્થાપના કરવાનો આ સંયુક્ત પ્રયાસ છે. વ્યાપક સ્વીકૃતિ માટે પુરાવા પેદા કરવા આશાસ્પદ સંકલિત ઉપચારો સાથે રાષ્ટ્રીય મહત્વના ઓળખાયેલા વિસ્તારો/રોગની સ્થિતિઓ પર ઉચ્ચ ગુણવત્તાની ક્લિનિકલ ટ્રાયલ હાથ ધરવા માટે સંયુક્ત પ્રયાસો કરવામાં આવશે.

આયુષ-આઈસીએમઆર એડવાન્સ્ડ સેન્ટર ફોર ઈન્ટીગ્રેટિવ હેલ્થ રિસર્ચ, ડાયગ્નોસ્ટિક્સ સંબંધિત નવીનતાઓ દ્વારા દર્દીઓને સુધારેલા પરિણામો માટે લોકોને સંકલિત આરોગ્ય સંભાળ લાવવા માટે પરંપરાગત બાયો-મેડિસિન અને મોડેમ ટેક્નોલોજી સાથે આયુષ સિસ્ટમને સંકલિત કરીને સંકલિત સ્વાસ્થ્ય સંશોધન વિકસાવવા માટે સ્થાપવામાં આવી રહ્યું છે, આરોગ્ય પ્રમોટિવ તેમજ સારવાર પદ્ધતિઓ.

આયુષ-આઈસીએમઆર એડવાન્સ્ડ સેન્ટર ફોર ઈન્ટીગ્રેટિવ રિસર્ચના ઉદ્દેશ્યો છે:

• ઇન્ટિગ્રેટિવ હેલ્થ રિસર્ચ તરફ દોરી જતી દવાઓની વિવિધ પ્રણાલીઓ વચ્ચે પરસ્પર સમજણ અને સંશોધન વાતાવરણનો ઉપયોગ કરવો.
• અગ્રતાના ક્ષેત્રોને ઓળખવા માટે જ્યાં એકીકૃત દવાના અભિગમમાં સંભવિત હોઈ શકે છે અને મજબૂત પુરાવા પેદા કરવા માટે આ અગ્રતા ક્ષેત્રોમાં સંકલિત સંશોધન હાથ ધરવા.
• જનરેટ કરેલા પુરાવાના આધારે ઓળખાયેલ અગ્રતા રોગોમાં પરંપરાગત અને આધુનિક દવાઓના ઇનપુટ્સ સાથે સંકલિત વ્યવસ્થાપન પ્રોટોકોલ વિકસાવવા.
• એકીકૃત દવા અભિગમ સમજાવવા માટે યાંત્રિક અભ્યાસ હાથ ધરવા.
• એકીકૃત દવા અભિગમનો ઉપયોગ કરીને ક્રોસ રેફરલ્સની સુવિધા માટે માર્ગદર્શિકા વિકસાવવા અને માર્ગો સ્થાપિત કરવા.

નીચેના ચાર AIIMS છે જે આ અદ્યતન કેન્દ્રોનું આયોજન કરશે:

AIIMS દિલ્હીઃ 

1. ગેસ્ટ્રો-આંતરડાની વિકૃતિઓમાં સંકલિત આરોગ્ય સંશોધન માટે અદ્યતન કેન્દ્ર
2. મહિલા અને બાળ આરોગ્યમાં સંકલિત આરોગ્ય સંશોધન માટે અદ્યતન કેન્દ્ર

AIIMS જોધપુરઃ વૃદ્ધ આરોગ્યમાં સંકલિત આરોગ્ય સંશોધન માટે અદ્યતન કેન્દ્ર
AIIMS નાગપુર: કેન્સર કેરમાં એકીકૃત આરોગ્ય સંશોધન માટે અદ્યતન કેન્દ્ર
AIIMS ઋષિકેશ: વૃદ્ધ આરોગ્યમાં એકીકૃત આરોગ્ય સંશોધન માટે અદ્યતન કેન્દ્ર

એનિમિયા પર મલ્ટિસેન્ટર ક્લિનિકલ ટ્રાયલ પર જાહેરાત:

આયુષ મંત્રાલય અને ICMR હેઠળ CCRASએ એનિમિયા પર સંશોધન અભ્યાસ હાથ ધર્યો છે જેનું શીર્ષક છે “પ્રજનનક્ષમ વય જૂથની બિન-સગર્ભા સ્ત્રીઓમાં મધ્યમ આયર્નની ઉણપની એનિમિયાની સારવારમાં આયર્ન ફોલિક એસિડની તુલનામાં એકલા પુનર્નવાદી મંડુરાની અસરકારકતા અને સલામતી અને દ્રાક્ષવલેહ સાથે સંયોજનમાં". સમુદાય-આધારિત થ્રી આર્મ મલ્ટિસેન્ટર રેન્ડમાઇઝ્ડ કન્ટ્રોલ્ડ ટ્રાયલ. આ અભ્યાસ એમજીઆઈએમએસ વર્ધા, એઈમ્સ જોધપુર, એનઆઈટીએમ બેંગલુરુ, આરઆઈએમએસ રાંચી, કેઈએમ હોસ્પિટલ રિસર્ચ સેન્ટર, એઈમ્સ નવી દિલ્હી, એઈમ્સ ભોપાલ અને એઈમ્સ બીબીનગર નામની 8 જુદી જુદી સાઇટ્સ પર હાથ ધરવામાં આવશે.

આયુષ આરોગ્ય સંભાળ સુવિધાઓ માટે ભારતીય જાહેર આરોગ્ય ધોરણોની શરૂઆત:

આયુષ આરોગ્ય સંભાળ સુવિધાઓ માટેના ભારતીય જાહેર આરોગ્ય માનકોનો ઉદ્દેશ એકસમાન ધોરણો અને ગુણવત્તાયુક્ત ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર, માનવ સંસાધન, દવાઓ વગેરે રાખવાનો છે. આ ધોરણોને અપનાવવાથી, રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો ગુણવત્તાયુક્ત આયુષ આરોગ્ય સંભાળ સેવાઓને લાયક વસ્તી સુધી વિસ્તારવામાં સક્ષમ બનશે. મૂળભૂત ઉદ્દેશ્ય જાહેર આરોગ્ય ક્ષેત્રની અંદર નિવારક, પ્રમોટિવ, ઉપચારાત્મક, ઉપશામક અને પુનર્વસન સેવાઓને વધારવાનો છે, જેમાં બેફામ ગુણવત્તા પર ભાર મૂકવામાં આવે છે. રાષ્ટ્રીય આરોગ્ય નીતિ (NHP) 2017ની અંદર એક મુખ્ય સિદ્ધાંત એ બહુવચનવાદનો સમાવેશ છે.

રાષ્ટ્રીય આયુર્વેદ વિદ્યાપીઠના 27મા દીક્ષાંત સમારોહનું ઉદ્ઘાટન અને 'આયુર્વેદ અમૃતનમ' પર રાષ્ટ્રીય સેમિનાર:

• ગુરુ શિષ્ય પરમ્પરા હેઠળ નોંધાયેલા લગભગ 201 શિષ્યોને CRAV પ્રમાણપત્ર એનાયત કરવામાં આવશે.
• પ્રતિષ્ઠિત વૈદ્યોને ફેલો ઑફ RAV (FRAV) પુરસ્કારો અને આયુર્વેદની સુધારણામાં ઉત્કૃષ્ટ યોગદાન બદલ પ્રતિષ્ઠિત વૈદ્યોને લાઈફ ટાઈમ અચીવમેન્ટ એવોર્ડ આપવામાં આવશે.
• 2024-25 બેચ માટે નવા CRAV વિદ્યાર્થીઓ માટે શિશોપન્નિનીય સંસ્કાર (સ્વાગત સમારંભ).
• આયુર્વેદ દ્વારા "આયુર્વેદ અમૃતનમ" આયુર્વેદ પર બે દિવસીય રાષ્ટ્રીય સેમિનાર/કોવિડ પછીના સ્વાસ્થ્ય વ્યવસ્થાપન/રોગપ્રતિકારક શક્તિ માટે આયુર્વેદ.

વૈદ્ય રાજેશ કોટેચા, સચિવ, આયુષ મંત્રાલય; શ્રીમતી. અનુ નાગર, સંયુક્ત સચિવ, આરોગ્ય મંત્રાલય; ડૉ એમ શ્રીનિવાસ, ડિરેક્ટર, AIIMS નવી દિલ્હી; ડૉ. ગોવર્ધન દત્ત પુરી, એક્ઝિક્યુટિવ ડિરેક્ટર, AIIMS જોધપુર; પ્રો. રબીનારાયણ આચાર્ય, ડીજી, સેન્ટ્રલ કાઉન્સિલ ફોર રિસર્ચ ઇન આયુર્વેદિક સાયન્સ (CCRAS), આયુષ મંત્રાલય; આ પ્રસંગે વૈદ્ય દેવેન્દ્ર ત્રિગુણા, ભૂતપૂર્વ પ્રમુખ, ગવર્નિંગ બોડી, રાષ્ટ્રીય આયુર્વેદ વિદ્યાપીઠ, નવી દિલ્હી અને કેન્દ્રીય આરોગ્ય મંત્રાલય અને કેન્દ્રીય આયુષ મંત્રાલયના વરિષ્ઠ અધિકારીઓ ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

AP/GP/JT

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com