માનનીય પ્રધાનમંત્રીના 5F વિઝનથી પ્રેરિત, ભારતમાં સૌથી મોટી વૈશ્વિક ટેક્સટાઈલ ઈવેન્ટ, એકીકૃત ફાર્મ ટુ ફેશન ફોકસ સાથે ભારત ટેક્સ 2024 નવી દિલ્હીમાં 29મી ફેબ્રુઆરી, 2024ના રોજ પૂર્ણ થઈ. 26મી ફેબ્રુઆરી, 2024 ના રોજ ભારત મંડપમ ખાતે પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદી દ્વારા ઉદ્ઘાટન કરાયેલ 4 દિવસીય કાર્યક્રમમાં માત્ર ભારતીય જ નહીં, પણ ટોચની બ્રાન્ડ્સ અને રિટેલર્સ સહિત વૈશ્વિક ખેલાડીઓનો જબરજસ્ત પ્રતિસાદ જોવા મળ્યો હતો.

આ મેગા ઇવેન્ટનું આયોજન 11 ટેક્સટાઇલ એક્સપોર્ટ પ્રમોશન કાઉન્સિલના કન્સોર્ટિયમ દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું અને ટેક્સટાઇલ મંત્રાલય દ્વારા તેને ટેકો આપવામાં આવ્યો હતો. વેપાર અને રોકાણના બે સ્તંભો પર નિર્મિત તથા ટકાઉપણા પર વિશેષ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને 4 દિવસની આ ઇવેન્ટમાં નીતિનિર્માતાઓ અને વૈશ્વિક સીઇઓ, 3,500 એક્ઝિબિટર્સ, 111 દેશોના 3,000 ખરીદદારો અને એક લાખથી વધુ વેપારી મુલાકાતીઓ ઉપરાંત આકર્ષણનું કેન્દ્ર બન્યું હતું. લગભગ 20 લાખ ચોરસ ફૂટ વિસ્તારમાં ફેલાયેલું એક પ્રદર્શન અને સમગ્ર ટેક્સટાઇલ વેલ્યુ ચેઇનને આવરી લેતું એક પ્રદર્શન, જેમાં ટેક્સટાઇલની કલાત્મક રીતે તૈયાર કરવામાં આવેલી વાર્તા-વસ્ત્ર કથાનો સમાવેશ થાય છે, તે આ ઇવેન્ટની મુખ્ય વિશેષતાઓ હતી. આ કાર્યક્રમનું આયોજન બે અત્યાધુનિક સ્થળો - ભારત મંડપમ અને યશોભૂમિ ખાતે એક સાથે કરવામાં આવ્યું હતું, જેમાં બંને સ્થળો સંપૂર્ણપણે સબ્સ્ક્રાઇબ થયા હતા.

વિશ્વભરની તમામ મોટી ટેક્સટાઇલ સંસ્થાઓ અને બ્રાન્ડ્સનું આ કાર્યક્રમમાં પ્રતિનિધિત્વ કરવામાં આવ્યું હતું, જેમાં કંપનીઓના ટોચના સ્તરના સહભાગીઓનો સમાવેશ થાય છે, જેમાં Coach, Tommy Hilfiger, Calvin Klein, Vero Moda, Jack n Jones, Toray, H&M, Target, Kohl’s, K-Mart, IKEA, YKK, Lenzing, Anko, CIEL Group, Busana Group, Brandix Apparels, Teijin Ltd વગેરે સામેલ છે. રિલાયન્સ, આદિત્ય બિરલા, વેલસ્પન, ટ્રાઇડન્ટ, વર્ધમાન, નાહર, ઇન્ડોકાઉન્ટ, રેમન્ડ એસઆરએફ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ સહિત તમામ ભારતીય અગ્રણી ખેલાડીઓનું ઉચ્ચ સ્તરે પ્રતિનિધિત્વ કરવામાં આવ્યું હતું. યુએનઇપી, આઇઆરઇના, લાઉડ્સ ફાઉન્ડેશન, જીઆઈઝેડ, આઇડીએચ, કોટન કનેક્ટ, ડબલ્યુજીએસએન, ફેશન ફોર ગુડ, બેટર કોટન ઇનિશિયેટિવ, રિસ્પોન્સિબલ સોર્સિંગ નેટવર્ક, આઇટીએમએફ, ઇન્ટરનેશનલ એપરલ ફેડરેશન, બીજીએમઇએ, બીજીએમઇએ, કોટન ઇજિપ્ત એસોસિએશન સહિત બહુપક્ષીય સંસ્થાઓ અને ગ્લોબલ થિંક ટેન્ક્સ આ ઇવેન્ટનો ભાગ હતા. આ ઉપરાંત, CMAI, CITI, SIMA, SGCCI, TEA, GEMA, YESS, ITMF, ITME, ATMA, NIFT સહિત વિવિધ ભારતીય અને વૈશ્વિક ઉદ્યોગ સંસ્થાઓ અને સંગઠનોએ આ ઇવેન્ટને ભારે ટેકો આપ્યો હતો.

ઉત્તર પ્રદેશ, મહારાષ્ટ્ર, ગુજરાત, મધ્ય પ્રદેશ, તેલંગાણા, તામિલનાડુ અને કર્ણાટક સહિતના અગ્રણી ટેક્સટાઇલ રાજ્યોએ સમર્પિત મંડપ અને સરકારી રજૂઆતો સાથે ઉત્સાહભેર ભાગ લીધો હતો.

કેન્દ્રીય ટેક્સટાઇલ, કન્ઝ્યુમર અફેર્સ, ખાદ્ય અને જાહેર વિતરણ તથા વાણિજ્ય અને ઉદ્યોગ મંત્રી શ્રી પિયુષ ગોયલે સીઇઓની ગોળમેજી પરિષદની અધ્યક્ષતા કરી હતી, જેમાં ટેક્સટાઇલ સેક્ટરની વૃદ્ધિની સંભવિતતા પર ચર્ચા થઈ હતી. ટેક્સટાઇલ્સ અને રેલવે રાજ્ય મંત્રી શ્રીમતી દર્શના વી જરદોશ પણ વિવિધ કાર્યક્રમો દરમિયાન ઉપસ્થિત રહ્યાં હતાં. ઇવેન્ટની અન્ય વિશેષતાઓમાં ફાર્મ ટુ ફાઇબર ફુલ વેલ્યુ ચેઇન એક્સ્પો સામેલ હતી અને તેમાં ભારતના ફેશન રિટેલ માર્કેટની તકો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરતી રિટેલ હાઇ સ્ટ્રીટ, ટકાઉપણા પર સમર્પિત પેવેલિયન અને રિસાયક્લિંગ સામેલ હતી, જે વ્યક્તિગત ઉદ્યોગ તેમજ પાણીપત, તિરુપુર અને સુરત જેવા ક્લસ્ટર્સ દ્વારા કરવામાં આવેલા વાસ્તવિક કાર્યને પ્રદર્શિત કરે છે, જે ભારતના હેન્ડિક્રાફ્ટ્સ અને હેન્ડલૂમ્સના પરંપરાગત ક્ષેત્રને પ્રદર્શિત કરતું ઇન્ડી-હાટ હતું. ઇન્ડિયન ટેક્સટાઇલ્સ હેરિટેજથી લઈને સસ્ટેઇનેબિલિટી અને ગ્લોબલ ડિઝાઇન્સ, માસ્ટર કારીગરો દ્વારા આર્ટ ડેમોન્સ્ટ્રેશન, આર્ટ ડેમોન્સ્ટ્રેશન્સ સહિત વિવિધ થીમ્સ પર 4 દિવસમાં 10થી વધુ ફેશન પ્રસ્તુતિઓ 4 દિવસમાં ફેલાયેલી છે.નેટરેક્ટિવ ફેબ્રિક ટેસ્ટિંગ ઝોન્સ અને ઉત્પાદન પ્રદર્શન અને વૈશ્વિક ફેશન વલણોનું પ્રદર્શન અને વિશેષ ભારતીય વલણ પુસ્તકો એ શોના અન્ય નોંધપાત્ર આકર્ષણો હતા.

70 સત્રો અને 112 આંતરરાષ્ટ્રીય વક્તાઓ સાથેની વૈશ્વિક સ્તરે યોજાયેલી કોન્ફરન્સમાં ટેક્સટાઇલ મેગા ટ્રેન્ડ્સ, સસ્ટેઇનેબિલિટી, સ્થિતિસ્થાપક વૈશ્વિક સપ્લાય ચેઇન્સ અને મેન્યુફેક્ચરિંગ 4.0 સહિતના આજના ટેક્સટાઇલના મુખ્ય મુદ્દાઓ પર રસપ્રદ ચર્ચા થઈ હતી. ગ્રીન ફાઇનાન્સિંગ, સ્થિતિસ્થાપક સપ્લાય ચેઇન, પાણી વિનાનું મૃત્યુ અને નવીનતા જેવા વૈશ્વિક મૂલ્ય શ્રુંખલાના મહત્વના મુદ્દાઓ અન્ય વિષયોમાં સામેલ હતા. કુલ મળીને 70થી વધારે જ્ઞાન સત્રો યોજાયા હતા, જેમાં ઇએસજી, ટકાઉપણું, સર્ક્યુલરિટી અને રિસાયક્લિંગ અને ગ્રીન ફાઇનાન્સિંગ, કન્ટ્રી અને સ્ટેટ સેશન્સ, ઇએસજી, સ્કિલિંગ, ફાઇનાન્સ, સ્માર્ટ ફેક્ટરીઝ, જિયોટેકમાં નવી એપ્લિકેશન્સ વગેરે જેવા વિવિધ વિષયો પર 25થી વધારે ક્ષમતા નિર્માણ માસ્ટરક્લાસ સામેલ છે. સેન્ટ્રલ સિલ્ક બોર્ડ દ્વારા તેની પ્લેટિનમ જ્યુબિલી નિમિત્તે ખાસ આંતરરાષ્ટ્રીય પરિષદ પણ આ કાર્યક્રમનો ભાગ હતી.

આ કાર્યક્રમમાં અગ્રણી વૈશ્વિક બ્રાન્ડ્સ અને સંભવિત રોકાણકારો સાથે 50થી વધારે બિઝનેસ બેઠકો પણ યોજાઈ હતી, જેમાં નવીનતા અને સ્થિરતા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાની સાથે ઉત્પાદન, સંશોધન અને વિકાસમાં રોકાણનાં ક્ષેત્રોને આવરી લેવામાં આવ્યાં હતાં.

ભારત ટેકસની મુલાકાતે વિદેશી મહાનુભાવો, વરિષ્ઠ સરકારી કાર્યકરો સહિત અનેક મહાનુભાવોએ મુલાકાત લીધી હતી. ઉત્તરપ્રદેશનાં મુખ્યમંત્રી શ્રી યોગી આદિત્યનાથે સમાપનનાં દિવસે આ કાર્યક્રમમાં હાજરી આપી હતી અને થીમ પેવેલિયન અને ઉત્તરપ્રદેશનાં પેવેલિયનની મુલાકાત લીધી હતી.

10000. થી વધુ કારીગરો, વણકરો, ડિઝાઇન અને ફેશન વિદ્યાર્થીઓ, ફેક્ટરી કામદારો, એનજીઓ અને ઉત્પાદક કંપનીઓએ ખાસ આમંત્રિત તરીકે ભારત ટેક્સ 2024માં મુલાકાત લીધી હતી અને ભાગ લીધો હતો. યશોમ્બુમી ખાતેના પ્રદર્શનમાં વૈવિધ્યસભર અને જટિલ કલાત્મકતાને પ્રતિબિંબિત કરવામાં આવી હતી. તે લોકો માટે ખુલ્લું હતું, જેને સકારાત્મક પ્રતિસાદ મળ્યો હતો.

ભારત ટેકસ વિવિધ પહેલો અને પ્રોજેક્ટ્સ જેવા કે ઇન્ડિયાટેક્સ, ટેક્સટાઇલ ગ્રાન્ડ ઇનોવેશન ચેલેન્જનો શુભારંભ, સંશોધન, નવીનતા, ઉદ્યોગસાહસિકતા, નવા ઉત્પાદન વિકાસ, કૌશલ્ય અને સ્થાયીત્વમાં સહયોગ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરતી આંતરરાષ્ટ્રીય સંસ્થાઓ સહિત 63 એમઓયુની જાહેરાત જેવા વિવિધ પહેલો અને પ્રોજેક્ટ્સ માટે લોન્ચ પેડ તરીકે પણ ઉભરી આવ્યું છે. આ કાર્યક્રમમાં ભારતમાં સસ્ટેઇનેબલ ટેક્સટાઇલ હબ માટે યુએનઇપી રિપોર્ટ અને વિવિધ ટેકનિકલ વિષયો પર 8 પુસ્તકો તથા સિલ્ક સેક્ટરમાં મહિલા સશક્તિકરણ પરની ડોક્યુમેન્ટરીનું વિમોચન પણ થયું હતું. "ફોસ્ટરિંગ ઇનોવેશન ઇન ટેકનિકલ ટેક્સટાઇલ્સ" પર યોજાયેલી હેકાથોનના વિજેતાઓની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી અને ભારત ટેક્સ દરમિયાન તેમને એવોર્ડ આપવામાં આવ્યા હતા.

કાર્બન ફૂટપ્રિન્ટ ઘટાડવા અને પર્યાવરણની અસર ઘટાડવાના હેતુથી કસ્તુરી કોટન, પારદર્શક મૂલ્ય શૃંખલા અને વૈશ્વિક સ્તરે સ્વીકાર્ય ગુણવત્તાના ધોરણો અને અન્ય ઉકેલો જેમ કે વોટરલેસ ડાઈંગ, રિજનરેટિવ ફાર્મિંગ, ઓર્ગેનિક અને રિસાયકલ કાચો માલ, કપાસમાં એક નવું ધોરણ સહિત ટકાઉ પહેલોનું પ્રદર્શન, ઇકો-ફ્રેન્ડલી અને વૈશ્વિક સ્તરે સ્વીકાર્ય ટકાઉ પ્રથાઓ તરફ આગળ વધવા માટેની પ્રક્રિયા, પ્રણાલીઓ અને ઉત્પાદન પદ્ધતિઓમાં અદ્યત્તન નવીનતા પણ ઇવેન્ટનો એક ભાગ હતી.

આ કાર્યક્રમ દરમિયાન કેટલાક સમજૂતી કરારો પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા હતા. કેટલાક આ હતા:

• એન.આઈ.એફ.ટી.એફ. દ્વારા શૈક્ષણિક સહયોગ, સ્ટાર્ટ-અપ્સના ઇન્ક્યુબેશન, સંશોધન, ઉત્પાદન વિકાસ સહિત અન્ય ક્ષેત્રો પર 6 આંતરરાષ્ટ્રીય અને 13 સ્થાનિક સમજૂતી કરારો
• સેન્ટ્રલ સિલ્ક બોર્ડ દ્વારા સંશોધન, સહયોગ અને નવીનીકરણ પર વિવિધ એજન્સીઓ સાથે 10 સમજૂતી કરારો
• જીઓ-ટેક્સટાઇલ્સમાં સંશોધન અને નવીનતા માટે નેશનલ જ્યુટ બોર્ડ દ્વારા 2 સમજૂતી કરારો
• માર્કેટ લિન્કેજ, સ્ટાન્ડર્ડાઇઝેશન અને વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ માટે ટેક્સટાઇલ્સ કમિટી દ્વારા 3 સમજૂતી કરારો
• સહયોગ અને વૈજ્ઞાનિક સંશોધન પર સેન્ટ્રલ વૂલ ડેવલપમેન્ટ બોર્ડ દ્વારા 5 સમજૂતી કરારો
• જ્યુટ કોર્પોરેશન ઓફ ઇન્ડિયા દ્વારા પ્રયોગશાળા અને સંશોધન સ્થાપિત કરવા માટે 3 સમજૂતી કરારો
• સંશોધન અને નવીનીકરણ માટે ઇજિરા દ્વારા 6 સમજૂતી કરારો
• ઊન રિસર્ચ એસોસિએશન દ્વારા મટિરિયલ ડેવલપમેન્ટ, સ્પોર્ટ્સ ટેક પ્રોડક્ટ ડેવલપમેન્ટ અને ફિલ્ડ રિસર્ચ માટે 5 સમજૂતી કરારો
• પ્રધાનમંત્રી મિત્ર ઉદ્યાનોમાં ઉદ્યોગસાહસિકો માટે સંશોધન અને નવીનતા માટે મંત્રા દ્વારા 3 સમજૂતી કરારો
• અટીરા દ્વારા સંશોધન અને સહયોગ માટે 3 સમજૂતી કરારો
• સહયોગી સંશોધન અને નવીનીકરણ માટે એસઆઈટીઆરએ દ્વારા 2 સમજૂતી કરારો
• મત્સ્યઉદ્યોગ માટે ટેકનિકલ ટેક્સટાઇલ્સ ઉત્પાદનો વિકસાવવા માટે સાસ્મિરા દ્વારા 1 સમજૂતી કરારો
• બીટીઆરએ દ્વારા સંશોધન અને વિકાસ માટે 1 સમજૂતી કરારો
• નિફ્ટ દ્વારા વિવિધ ઇન્ટરનેશનલ ફેશન સ્કૂલ અને ઇન્ડિયન એજ્યુકેશનલ/રિસર્ચ ઇન્સ્ટિટ્યૂશન્સ સાથે 22 એમઓયુ પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા હતા.

આ ઉપરાંત ભારત ટેક્સ 2024 દરમિયાન પણ અનેક પુસ્તકોનું લોકાર્પણ કરવામાં આવ્યું હતું. આ ડોક્યુમેન્ટરી લોન્ચ 'વુમન પાવર ઇન સિલ્ક' થીમ પર આધારિત હતી. ઘટનાએ અહેવાલ આપેલ lઇન્ડિયાટેક્સ પ્રોજેક્ટનો ઓંચ. 'ઇનોવેટિવ બિઝનેસ પ્રેક્ટિસીસ એન્ડ ઇકોનોમિક મોડલ્સ ઇન ધ ટેક્સટાઇલ વેલ્યુ ચેઇન ઇન ઇન્ડિયા' (ઇન્ડિયા ટેક્સ) એ ચાર વર્ષનો યુએનઇપી પ્રોજેક્ટ ઇન્ડિયાટેક્સ છે, જેનો ઉદ્દેશ ભારતીય ટેક્સટાઇલ સેક્ટરના સર્ક્યુલરિટી તરફના સંક્રમણને વેગ આપવાનો છે. વધુમાં, ટેક્સટાઈલ ગ્રાન્ડ ઈનોવેશન ચેલેન્જની પણ જાહેરાત કરવામાં આવી હતી. ભારતના ટેક્સટાઈલ અને એપેરલ ઉદ્યોગમાં પ્રતિકૃતિ અને સ્કેલેબલ થવાની ઉચ્ચ સંભાવનાઓ સાથે, સિદ્ધ ખ્યાલ સાથે, નવા અને નવીનતમ ભાવિ સર્ક્યુલર ઉકેલોને ઓળખવા માટે સ્ટાર્ટઅપ ઈન્ડિયા, ડીપીઆઈઆઈટી સાથે મળીને ટેક્સટાઈલ્સ મંત્રાલય ઈનોવેશન ચેલેન્જ શરૂ કરી રહ્યું છે.

AP/GP/JD