પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ આજે ગુજરાતનાં દ્વારકામાં રૂ. 4150 કરોડથી વધારેનાં મૂલ્યની વિવિધ વિકાસ પરિયોજનાઓનો શિલાન્યાસ અને લોકાર્પણ કર્યું હતું. પ્રધાનમંત્રીએ ઓખાની મુખ્ય ભૂમિ અને બેટ દ્વારકાને જોડતી સુદર્શન સેતુ, વાડીનાર અને રાજકોટ-ઓખામાં પાઇપલાઇન પ્રોજેક્ટ, રાજકોટ-જેતલસર-સોમનાથ અને જેતલસર-વાંસજાળીયા રેલવે ઇલેક્ટ્રિફિકેશન પ્રોજેક્ટ્સ દેશને સમર્પિત કર્યા હતા. તેમણે એનએચ-927ના ધોરાજી-જામકંડોરણા-કાલાવડ સેક્શનને પહોળો કરવા, જામનગરમાં રિજનલ સાયન્સ સેન્ટર અને સિક્કા થર્મલ પાવર સ્ટેશન, જામનગરમાં ફ્લુ ગેસ ડિસુલ્ફ્યુરાઇઝેશન (એફજીડી) સિસ્ટમ ઇન્સ્ટોલેશનનો શિલાન્યાસ કર્યો હતો.

જનમેદનીને સંબોધતા પ્રધાનમંત્રીએ ભગવાન કૃષ્ણ દ્વારકા માઈની ભૂમિને નમન કર્યા હતા, જ્યાં તેમને દ્વારકાધીશ તરીકે મૂકવામાં આવ્યા છે. તેમણે આજે સવારે મંદિરમાં કરેલી પ્રાર્થનાને યાદ કરી હતી અને રાષ્ટ્રના ધાર્મિક જીવનમાં તીર્થના ઊંડા મહત્વ પર ભાર મૂક્યો હતો કારણ કે આદી શંકરાચાર્યએ ચાર 'પીઠ' એટલે કે શારદા પીઠમાંથી એકની સ્થાપના કરી હતી. તેમણે નાગેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ, રુકમણી દેવી મંદિરના મહિમાનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો હતો. તેમણે 'રાષ્ટ્ર કાજ' દરમિયાન આસ્થાના ઘણા સ્થળોની મુલાકાત લેવાની તેમની તાજેતરની તકો પણ યાદ કરી. પ્રધાનમંત્રીએ એ અવિસ્મરણીય ક્ષણ વિશે વાત કરી હતી, જ્યારે આજે તેઓ ડૂબી ગયેલા દ્વારકા શહેરમાં પ્રાર્થના કરવા માટે દરિયાનાં ઊંડાણમાં ગયા હતા. પ્રધાનમંત્રીએ પુરાતત્ત્વીય અને શાસ્ત્રોક્ત મહત્ત્વ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું હતું. તેમણે દ્વારકાનું નિર્માણ ખુદ ભગવાન વિશ્વકર્માએ કર્યું હોવાની માન્યતાનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો. પ્રધાનમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, દ્વારકા શહેર મહાન નગર આયોજનનું ઉદાહરણ છે. "જ્યારે હું ડૂબી ગયેલા શહેરમાં ઊતરી રહ્યો હતો ત્યારે દિવ્યતાની ભવ્યતાની ભાવનાએ મને ઘેરી લીધો. મેં મારી પ્રાર્થના કરી અને મેં મોરના પીંછા અર્પણ કર્યા જે હું મારી સાથે લઈ ગયો હતો. વર્ષોથી જે ઇચ્છા હતી તે સંપૂર્ણ પરિપૂર્ણ થઈ. જ્યારથી મેં ડૂબી ગયેલી દ્વારકા નગરી વિશે સાંભળ્યું છે, ત્યારથી હું હંમેશાં ત્યાં જઈને દર્શન કરવા ઇચ્છતો હતો." પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, આ દિવ્ય અનુભવથી અભિભૂત થઈને. જ્યારે તેઓ ડૂબી ગયેલાં શહેર દ્વારકામાં પ્રાર્થના કરી રહ્યાં હતાં, ત્યારે 21મી સદીમાં ભારતની સંભવિતતાનાં દ્રશ્યો તેમની સમક્ષ જોવા મળ્યાં હતાં એ વાત પર ભાર મૂકીને પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, તેનાથી વિકસિત ભારતનાં નિર્માણ માટેનાં તેમનાં સંકલ્પને વધારે મજબૂત કરવામાં આવ્યો છે.

પ્રધાનમંત્રીએ દિવસની શરૂઆતમાં સુદર્શન સેતુનાં ઉદઘાટનનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો અને 6 વર્ષ અગાઉ સુદર્શન સેતુનાં શિલાન્યાસને યાદ કર્યું હતું. તેમણે માહિતી આપી હતી કે, આ પુલ ઓખાની મુખ્ય ભૂમિ અને બેટ દ્વારકા ટાપુને જોડશે, જેથી દ્વારકાધીશનાં દર્શન માટે કનેક્ટિવિટી વધશે અને સાથે-સાથે આ પ્રદેશની દિવ્યતામાં પણ વધારો થશે. જે પરિયોજનાઓનો શિલાન્યાસ ખુદ વડાપ્રધાને કર્યો હતો તેનું ઉદ્ઘાટન કરવાનો વિશ્વાસ વ્યક્ત કરતાં તેમણે કહ્યું હતું કે, "આ મોદીની ગેરંટી છે." સુદર્શન સેતુને ઇજનેરીમાં અજાયબી ગણાવતાં પ્રધાનમંત્રીએ એન્જિનીયરિંગ સમુદાયને પુલ અને તેની ટેકનિકલ બાબતોનું વિશ્લેષણ કરવા અપીલ કરી હતી, કારણ કે તેમણે ઉદઘાટન બદલ નાગરિકોને અભિનંદન આપ્યાં હતાં.

ભરતી-ઓટ દરમિયાન ફેરી સેવાઓ બંધ થવાથી પરેશાન થવાની સાથે-સાથે દ્વારકા અને બેટ દ્વારકાના નાગરિકોને ફેરી પર નિર્ભર રહેવાને કારણે પડતી મુશ્કેલીઓ પર પ્રકાશ પાડતા પ્રધાનમંત્રીએ ગુજરાતનાં મુખ્યમંત્રી તરીકેનાં તેમનાં કાર્યકાળ દરમિયાન પુલની જરૂરિયાતને પણ યાદ કરી હતી. તેમણે વર્તમાન મુખ્યમંત્રીશ્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલે હાથ ધરેલી કામગીરી પરિપૂર્ણ થઇ છે તેનો આનંદ વ્યક્ત કર્યો હતો અને તેમના સંકલ્પને બિરદાવ્યો હતો.

પીએમ મોદીએ ધ્યાન દોર્યું હતું કે તત્કાલીન કેન્દ્ર સરકારને પુલને મંજૂરી આપવાની તેમની સતત વિનંતીઓને નકારી કાઢવામાં આવી રહી છે અને આખરે આજે કામ પૂર્ણ કરવા બદલ તેમના નસીબનો આભાર માન્યો હતો. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, "ભગવાન શ્રી કૃષ્ણના આશીર્વાદથી મેં તેમના નિર્દેશોનું પાલન કર્યું છે અને મારી જવાબદારી નિભાવી છે." તેમણે એ હકીકત તરફ ધ્યાન દોર્યું કે પુલને પ્રકાશિત કરવા માટેનો વીજ વપરાશ તેમાં ફીટ કરેલી સોલર પેનલ્સમાંથી ઉત્પન્ન કરવામાં આવશે. તેમણે માહિતી આપી હતી કે સુદર્શન સેતુ પાસે કુલ 12 ટૂરિસ્ટ ગેલેરીઓ છે જે સમુદ્રનો વિસ્તૃત દૃષ્ટિકોણ આપે છે. પીએમ મોદીએ ઉમેર્યું હતું કે, "મેં આજે આ ગેલેરીઓની મુલાકાત લીધી હતી અને તે ખરેખર સુદર્શનીય છે."

પ્રધાનમંત્રીએ દ્વારકાના લોકોની સ્વચ્છતા અભિયાન પ્રત્યેની પ્રતિબદ્ધતાની પ્રશંસા કરી હતી અને તેમને સ્વચ્છતાનું સ્તર જાળવી રાખવા જણાવ્યું હતું, જેનું સમગ્ર વિશ્વમાં ધ્યાન ખેંચાય છે.

નવા ભારતની બાંહેધરીના વિરોધને યાદ કરીને પ્રધાનમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, લોકો તેમની આંખોની સામે જ નવા ભારતનો ઉદય જોઈ રહ્યા છે. તેમણે કહ્યું હતું કે, રાજકીય ઇચ્છાશક્તિના અભાવ અને વંશવાદના રાજકારણના સ્વાર્થી વિચારોને કારણે ગરીબોની મદદ કરવાની અનિચ્છાને કારણે આ અગાઉ પૂર્ણ થયું ન હતું. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, આને કારણે વિકસિત ભારતનાં ભવ્ય લક્ષ્યાંકો માટે અર્થતંત્રનું કદ નાનું રહ્યું હતું. તેમણે અગાઉના શાસન દરમિયાન થતા વારંવાર થતા કૌભાંડોની પણ ટીકા કરી હતી.

આ પ્રસંગે પ્રધાનમંત્રીએ વર્ષ 2014માં જ્યારે તેઓ સત્તા પર ચૂંટાયા હતા, ત્યારે કોઈને પણ દેશને લૂંટવા નહીં દેવાના પોતાના વચનને યાદ કર્યું હતું. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, "અગાઉની સરકારો દરમિયાન જે હજારો કરોડનાં કૌભાંડો થતાં હતાં, તે બધાં જ હવે બંધ થઈ ગયાં છે." તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, દેશ કૂદકો મારીને 10 વર્ષમાં પાંચમું સૌથી મોટું અર્થતંત્ર બન્યું છે. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, આનાં પરિણામે એક તરફ દૈવી આસ્થા અને યાત્રાધામનાં સ્થળોમાં પુનઃજીવિત થઈ રહ્યાં છે, ત્યારે બીજી તરફ મેગા પ્રોજેક્ટ મારફતે નવા ભારતનો વિકાસ થઈ રહ્યો છે. તેમણે સુદર્શન સેતુ, ગુજરાતમાં સ્થિત ભારતનો સૌથી લાંબો કેબલ-બેઝ્ડ, મુંબઈમાં દેશનો સૌથી લાંબો દરિયાઈ પુલ, જમ્મુ-કાશ્મીરમાં ચિનાબ પર બાંધવામાં આવેલો ભવ્ય પુલ, નિર્માણાધીન ન્યૂ પંબન પુલ, જે તામિલનાડુમાં ભારતનો પ્રથમ વર્ટિકલ લિફ્ટ બ્રિજ છે અને આસામમાં ભારતનો સૌથી લાંબો નદીનો પુલ છે, તેનું ઉદાહરણ આપ્યું હતું. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, "આ પ્રકારનું આધુનિક જોડાણ એ સમૃદ્ધ અને મજબૂત રાષ્ટ્રનું નિર્માણ કરવાનો માર્ગ છે."

દેશમાં પ્રવાસનની વૃદ્ધિ માટે કનેક્ટિવિટીનાં મહત્ત્વ પર ભાર મૂકીને પ્રધાનમંત્રીએ કનેક્ટિવિટીમાં સુધારો થવાને કારણે ગુજરાત પ્રવાસનનું કેન્દ્ર બન્યું હોવાનું વિસ્તૃત વર્ણન કરીને આ મુદ્દાને સમજાવ્યો હતો. ગુજરાતના નવા આકર્ષણ વિશે વાત કરતા પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું કે આજે ગુજરાતમાં 22 અભયારણ્ય અને 4 રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાનો છે. હજારો વર્ષ જૂના બંદરીય શહેર લોથલની દુનિયાભરમાં ચર્ચા થાય છે. આજે અમદાવાદ શહેર, રાણી કી વાવ, ચાંપાનેર અને ધોળાવીરા વર્લ્ડ હેરિટેજ બની ગયા છે. શિવરાજપુરી દ્વારકાનો બ્લુ ફ્લેગ બીચ છે. એશિયાનો સૌથી લાંબો રોપ-વે ગિરનારમાં છે. ગીરનું જંગલ એશિયાટીક સિંહનું એકમાત્ર રહેઠાણ છે. વિશ્વની સૌથી ઊંચી પ્રતિમા સરદાર સાહેબની સ્ટેચ્યુ ઓફ યુનિટી એકતા નગરમાં છે. આજે રણોત્સવ દરમિયાન વિશ્વભરના પ્રવાસીઓનો મેળો ભરાય છે. કચ્છના ધોરડો ગામની ગણના વિશ્વના શ્રેષ્ઠ પ્રવાસન ગામોમાં થાય છે. નડાબેટ દેશભક્તિ અને પર્યટનનું મહત્વનું કેન્દ્ર બની રહ્યું છે.

તેમણે ધ્યાન દોર્યું હતું કે, 'વિકાસ ભી વિરાસત ભી'ના મંત્રને અનુરૂપ આસ્થાનાં કેન્દ્રોને અપગ્રેડ કરવામાં આવી રહ્યાં છે. દ્વારકા, સોમનાથ, પાવાગઢ, મોઢેરા અને અંબાજી જેવા તમામ મહત્વના યાત્રાધામોમાં સુવિધાઓ વિકસાવવામાં આવી છે. તેમણે કહ્યું હતું કે, ભારતની મુલાકાતે આવેલા દરેક પાંચમા પ્રવાસી ગુજરાતની મુલાકાતે આવે છે. ગયા વર્ષે ઓગસ્ટ સુધીમાં લગભગ ૧૫.૫ લાખ પ્રવાસીઓ ગુજરાતમાં આવ્યા હતા. ઈ-વિઝાની સુવિધાઓ પણ પ્રવાસીઓને ગુજરાતમાં લાવી રહી છે, એમ તેમણે જણાવ્યું હતું.

પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, "સૌરાષ્ટ્રની ભૂમિ સંકલ્પનાં માધ્યમથી સિદ્ધિનું મોટું ઉદાહરણ છે." પ્રધાનમંત્રીએ એ બાબત પર ભાર મૂક્યો હતો કે, આ વિસ્તારની દરેક મુલાકાત કેવી રીતે નવી ઊર્જાનો સંચાર કરે છે. સૌરાષ્ટ્રના લોકો પાણીના એક એક ટીપા માટે તરસી રહ્યા હતા અને સ્થળાંતર કરવાની ફરજ પડી હતી તે કપરા સમયને યાદ કરીને પ્રધાનમંત્રીએ સૌની યોજના પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો, જેમાં સિંચાઈ અને પીવા માટે સૌરાષ્ટ્રના સેંકડો ગામોને પાણી પુરવઠા માટે 1300 કિલોમીટર માટે પાઇપલાઇન નાખવાનું કામ શરૂ કરવામાં આવ્યું હતું. સંબોધનના સમાપનમાં પ્રધાનમંત્રીએ વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો હતો કે, ગુજરાતની સાથે સાથે સૌરાષ્ટ્રનો સમગ્ર વિસ્તાર પણ આગામી વર્ષોમાં સફળતાની નવી ઊંચાઈઓ સર કરશે. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, "દ્વારકાધીશના આશીર્વાદ આપણા પર છે. આપણે સૌ સાથે મળીને વિકસિત સૌરાષ્ટ્ર અને વિકસિત ગુજરાત બનાવીશું." પીએમ મોદીએ સમાપન કર્યું હતું.

આ પ્રસંગે ગુજરાતનાં મુખ્યમંત્રી શ્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલ અને સાંસદ શ્રી સી આર પાટીલ ઉપસ્થિત રહ્યાં હતાં.

પાર્શ્વ ભાગ

પ્રધાનમંત્રીએ ઓખાની મુખ્ય ભૂમિને જોડતા સુદર્શન સેતુ અને આશરે રૂ. 980 કરોડના ખર્ચે નિર્મિત બેટ દ્વારકા ટાપુ દેશને અર્પણ કર્યો હતો. આ દેશનો સૌથી લાંબો કેબલ સ્ટેઇડ બ્રિજ છે, જે લગભગ 2.32 કિ.મી.

સુદર્શન સેતુમાં એક અનોખી ડિઝાઇન છે, જેમાં શ્રીમદ્ ભગવદ્ ગીતાના શ્લોકોથી શણગારેલી ફૂટપાથ અને બંને તરફ ભગવાન કૃષ્ણની છબીઓ છે. તેમાં ફૂટપાથના ઉપરના ભાગો પર સોલર પેનલ્સ પણ લગાવવામાં આવી છે, જે એક મેગાવોટ વીજળી ઉત્પન્ન કરે છે. આ પુલથી પરિવહનમાં સરળતા રહેશે અને દ્વારકા અને બેટ-દ્વારકા વચ્ચે મુસાફરી કરતા ભક્તોના સમયમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો થશે. પુલના નિર્માણ પહેલા યાત્રાળુઓને બેટ દ્વારકા પહોંચવા માટે બોટ પરિવહન પર આધાર રાખવો પડતો હતો. આ આઇકોનિક બ્રિજ દેવભૂમિ દ્વારકાનું મુખ્ય પ્રવાસી આકર્ષણ પણ બની રહેશે.

પ્રધાનમંત્રીએ વાડીનારમાં પાઇપલાઇન પ્રોજેક્ટ સમર્પિત કર્યો હતો, જેમાં હાલની ઓફશોર લાઇનનું રિપ્લેસમેન્ટ સામેલ હતું, જેમાં હાલની પાઇપલાઇન એન્ડ મેનીફોલ્ડ (પીએલઇએમ)ને પડતી મૂકવામાં આવી હતી અને સંપૂર્ણ સિસ્ટમ (પાઇપલાઇન્સ, પીએલઇએમ અને ઇન્ટરકનેક્ટિંગ લૂપ લાઇન)ને નજીકના નવા સ્થળે સ્થળાંતરિત કરવામાં આવી હતી. પ્રધાનમંત્રીએ રાજકોટ-ઓખા, રાજકોટ-જેતલસર-સોમનાથ અને જેતલસર-વાંસજાળીયા રેલ વિદ્યુતીકરણ પરિયોજના પણ દેશને સમર્પિત કરી હતી.

પ્રધાનમંત્રીએ રાષ્ટ્રીય રાજમાર્ગ– 927ડીના ધોરાજી-જામકંડોરણા-કાલાવડ સેક્શનને પહોળું કરવા, જામનગર ખાતે પ્રાદેશિક વિજ્ઞાન કેન્દ્ર; સિક્કા થર્મલ પાવર સ્ટેશન, જામનગરમાં ફ્લુ ગેસ ડિસલ્ફ્યુરાઇઝેશન (એફજીડી) સિસ્ટમ ઇન્સ્ટોલેશન વગેરે માટે શિલારોપણ કર્યું હતું.

AP/GP/JD