પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ આજે 17મી લોકસભાની છેલ્લી બેઠકને સંબોધન કર્યું હતું.

ગૃહને સંબોધતા પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું કે આજનો પ્રસંગ ભારતની લોકશાહી માટે મહત્વપૂર્ણ છે. પ્રધાનમંત્રી મોદીએ મહત્વપૂર્ણ નિર્ણયો લેવા અને દેશને દિશા આપવા માટે 17મી લોકસભાના તમામ સભ્યોના પ્રયાસોની પ્રશંસા કરી હતી. તેમણે કહ્યું હતું કે, આજે રાષ્ટ્રની વૈચારિક સફર અને તેની સુધારણા માટેનો સમય સમર્પિત કરવાનો વિશેષ પ્રસંગ છે. "રિફોર્મ, પર્ફોર્મ એન્ડ ટ્રાન્સફોર્મ" એ છેલ્લાં 5 વર્ષથી મંત્ર રહ્યો છે", તેમણે એમ કહેતા નોંધ્યું હતું કે, આજે આખો દેશ તેનો અનુભવ કરી શકે છે. પ્રધાનમંત્રીએ વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો હતો કે ભારતની જનતા 17મી લોકસભાને તેના પ્રયાસો માટે આશીર્વાદ આપવાનું ચાલુ રાખશે. ગૃહના તમામ સભ્યોનાં યોગદાન પર ભાર મૂકતા શ્રી મોદીએ તેમના પ્રત્યે, ખાસ કરીને ગૃહના સ્પીકર પ્રત્યે કૃતજ્ઞતા વ્યક્ત કરી હતી. પ્રધાનમંત્રીએ સ્પીકરનો આભાર માન્યો હતો અને ગૃહનાં સતત હસતા, સંતુલિત અને નિષ્પક્ષ સંચાલન માટે તેમની પ્રશંસા કરી હતી.

પ્રધાનમંત્રીએ કોરોના મહામારીના સમયગાળા દરમિયાન માનવતા પર આવી પડેલી સદીની સૌથી મોટી આફતનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે સંસદમાં વ્યવસ્થા કરવામાં આવી હતી અને રાષ્ટ્રનું કામ ગૃહમાં અટકવા દેવામાં આવ્યું ન હતું. તેમણે સંસદ નિધિ છોડવા બદલ અને મહામારી દરમિયાન સભ્યો દ્વારા તેમના પગારમાં 30 ટકા કાપ મૂકવા બદલ પણ સભ્યોનો આભાર માન્યો હતો. તેમણે સભ્યો માટે સબસિડીવાળી કૅન્ટીન સુવિધાઓ દૂર કરવા બદલ પણ સ્પીકરનો આભાર માન્યો હતો, જે લોકોની પ્રતિકૂળ ટિપ્પણીઓનું કારણ હતી.

પ્રધાનમંત્રીએ નવાં સંસદ ભવનની રચના વિશે તમામ સભ્યોને એક જ પૃષ્ઠ પર લાવવા માટે અધ્યક્ષની પ્રશંસા કરી હતી, જેનાં કારણે તેનું નિર્માણ થયું હતું અને વર્તમાન સત્ર અહીં યોજાઈ રહ્યું છે.

નવાં સંસદ ભવનમાં સ્થાપિત સેંગોલ વિશે બોલતા પ્રધાનમંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે તે ભારતના વારસાનાં પુનઃસ્થાપન અને આઝાદીની પ્રથમ ક્ષણની યાદનું પ્રતીક છે. તેમણે સેંગોલને વાર્ષિક સમારંભનો એક ભાગ બનાવવાના સ્પીકરના નિર્ણયની પણ પ્રશંસા કરી હતી અને કહ્યું હતું કે તે ભવિષ્યની પેઢીઓને તે ક્ષણ સાથે જોડશે જ્યારે ભારતે સ્વતંત્રતા પ્રાપ્ત કરી હતી અને પ્રેરણા સ્ત્રોત તરીકે રહેશે.

પ્રધાનમંત્રીએ જી-20 શિખર સંમેલનની અધ્યક્ષતાથી વૈશ્વિક માન્યતા મળી છે અને જેના માટે દરેક રાજ્યએ તેની રાષ્ટ્રીય ક્ષમતાઓનું પ્રદર્શન કર્યું છે તેની નોંધ લીધી હતી. એ જ રીતે, પી-20 શિખર સંમેલને લોકશાહીની જનની તરીકે ભારતની ઓળખ મજબૂત કરી.

પ્રધાનમંત્રીએ ભાષણ અને નિબંધ સ્પર્ધાઓનું આયોજન કરીને ધાર્મિક વર્ષગાંઠની પુષ્પાંજલિનાં રાષ્ટ્રવ્યાપી કાર્યક્રમોમાં વિસ્તરણ તરફ પણ ધ્યાન દોર્યું હતું. દરેક રાજ્યમાંથી ટોચના 2 દાવેદારો દિલ્હી આવે છે અને પ્રતિષ્ઠિત વ્યક્તિ વિશે વાત કરે છે. પ્રધાનમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, આનાથી લાખો વિદ્યાર્થીઓ દેશની સંસદીય પરંપરા સાથે જોડાયેલા છે. પ્રધાનમંત્રીએ સામાન્ય નાગરિકો માટે સંસદ પુસ્તકાલય ખોલવાના મહત્વપૂર્ણ નિર્ણયનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો હતો.

પ્રધાનમંત્રી મોદીએ પેપરલેસ સંસદની વિભાવના અને સ્પીકર દ્વારા રજૂ કરવામાં આવેલી ડિજિટલ ટેકનોલોજીનાં અમલીકરણનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો અને આ પહેલ માટે તેમનો આભાર માન્યો હતો.

પ્રધાનમંત્રીએ 17મી લોકસભાની ઉત્પાદકતાને લગભગ 97 ટકા સુધી લઈ જવા માટે સભ્યોના સંયુક્ત પ્રયાસ અને સ્પીકરની કુશળતા અને સભ્યોની જાગૃતિને શ્રેય આપ્યો હતો. આ નોંધપાત્ર સંખ્યા હોવા છતાં, પ્રધાનમંત્રીએ સભ્યોને 18મી લોકસભાની શરૂઆતમાં આ સંકલ્પને અમલમાં મૂકવા અને ઉત્પાદકતા 100 ટકા સુધી વધારવા વિનંતી કરી હતી. તેમણે ગૃહને માહિતી આપી હતી કે, જ્યારે ગૃહની અધ્યક્ષતા મધ્યરાત્રિ સુધી ચાલી રહી હતી અને તમામ સભ્યોને તેમનાં મનની વાત કહેવાની છૂટ આપવામાં આવી હતી, ત્યારે 7 સત્રો 100 ટકાથી વધારે ફળદાયી રહ્યાં હતાં. પ્રધાનમંત્રીએ માહિતી આપી હતી કે, 17મી લોકસભાનાં પ્રથમ સત્રમાં 30 ખરડા પસાર થયાં હતાં, જે એક વિક્રમ છે.

આઝાદીના અમૃત મહોત્સવ દરમિયાન સંસદ સભ્ય બનવાની ખુશીની નોંધ લેતા પ્રધાનમંત્રીએ આ મહોત્સવને પોત-પોતાના મતવિસ્તારોમાં જન આંદોલન બનાવવા બદલ સભ્યોની પ્રશંસા કરી હતી. એ જ રીતે બંધારણનું 75મું વર્ષ પણ દરેકને પ્રેરિત કરતું હતું.

પ્રધાનમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, 21મી સદીના ભારતનો મજબૂત પાયો આ સમયગાળાના પરિવર્તનકારી સુધારાઓમાં જોઈ શકાય છે. "અમે ખૂબ જ સંતોષ સાથે કહી શકીએ કે ઘણી વસ્તુઓ કે જેના માટે પેઢીઓ રાહ જોતી હતી તે 17મી લોકસભામાં પૂર્ણ થઈ હતી", એમ પ્રધાનમંત્રીએ જણાવ્યું હતું. તેમણે કહ્યું કે કલમ 370 નાબૂદ થવાથી બંધારણની સંપૂર્ણ ભવ્યતા પ્રગટ થઈ છે. તેમણે કહ્યું હતું કે, આનાથી બંધારણના ઘડવૈયાઓ ખુશ થયા હશે. “આજે સામાજિક ન્યાય પ્રત્યેની અમારી પ્રતિબદ્ધતા જમ્મુ-કાશ્મીરના લોકો સુધી પહોંચી રહી છે”, એમ પીએમ મોદીએ ઉમેર્યું.

આતંકવાદના અભિશાપને યાદ કરતાં પ્રધાનમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, ગૃહ દ્વારા ઘડવામાં આવેલા કડક કાયદાઓએ આતંકવાદ સામેની લડાઈને મજબૂત બનાવી છે. તેમણે કહ્યું હતું કે, આનાથી આતંકવાદ સામે લડી રહેલા લોકોનો આત્મવિશ્વાસ વધ્યો છે અને આતંકવાદનો સંપૂર્ણ સફાયો ચોક્કસપણે થશે.

"આપણે ગર્વથી કહી શકીએ કે આ દેશ 75 વર્ષ સુધી દંડ સંહિતા હેઠળ જીવ્યો હશે પરંતુ હવે આપણે ન્યાય સંહિતા હેઠળ જીવીએ છીએ", પ્રધાનમંત્રીએ નવી કાયદાકીય સંહિતાઓ અપનાવવાનો ઉલ્લેખ કરતા કહ્યું.

પ્રધાનમંત્રીએ નવી સંસદની ઈમારતમાં નારી શક્તિ વંદન અધિનિયમ પસાર કરવા માટે કાર્યવાહી શરૂ કરવા બદલ પણ સ્પીકરનો આભાર માન્યો હતો. પ્રથમ સત્ર બાકીનાં સત્રો કરતાં ટૂંકું હોવા છતાં, પ્રધાનમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, નારી શક્તિ વંદન અધિનિયમ પસાર થવાનું પરિણામ છે કે આવનારા સમયમાં ગૃહ મહિલા સભ્યોથી ભરાઈ જશે. તેમણે 17મી લોકસભામાં મહિલાઓના અધિકારો સુનિશ્ચિત કરવા માટે ત્રણ તલાકને નાબૂદ કરવા વિશે પણ વાત કરી હતી.

રાષ્ટ્ર માટે આગામી 25 વર્ષનાં મહત્વ પર પ્રકાશ પાડતા પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું કે દેશે તેનાં સપનાને સાકાર કરવાનો સંકલ્પ લીધો છે. મહાત્મા ગાંધી અને સ્વદેશી આંદોલન દ્વારા 1930માં શરૂ કરવામાં આવેલા મીઠાના સત્યાગ્રહ વિશે બોલતા પ્રધાનમંત્રીએ ધ્યાન દોર્યું હતું કે, તેની શરૂઆતના સમયે આ ઘટનાઓ નજીવી રહી હશે, પરંતુ તેણે 1947માં ભારતની આઝાદી તરફ દોરી જતા આગામી 25 વર્ષ માટેનો પાયો નાંખ્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે આવી જ લાગણી દેશની અંદર અનુભવી શકાય છે જ્યાં દરેક વ્યક્તિએ 2047 સુધીમાં ભારતને વિકસિત રાષ્ટ્ર બનાવવાનો સંકલ્પ લીધો છે.

યુવાનો માટે પહેલ અને કાયદાઓ તરફ ધ્યાન દોરતા પ્રધાનમંત્રીએ પેપર લીકની સમસ્યા સામે મજબૂત કાયદાની નોંધ લીધી હતી. પ્રધાનમંત્રીએ સંશોધનનાં મહત્વ પર ભાર મૂક્યો હતો અને રાષ્ટ્રીય સંશોધન ફાઉન્ડેશન અધિનિયમનાં દૂરગામી મહત્વને સ્વીકાર્યું હતું. તેમણે વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો હતો કે, આ કાયદો ભારતને સંશોધન અને નવીનીકરણનું વૈશ્વિક કેન્દ્ર બનાવવામાં મદદ કરશે.

21મી સદીમાં વિશ્વની મૂળભૂત જરૂરિયાતો બદલાઈ છે તેની નોંધ લેતા પ્રધાનમંત્રીએ ડેટાનાં મૂલ્યનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે ડિજિટલ પર્સનલ ડેટા પ્રોટેક્શન એક્ટ પસાર થવાથી વર્તમાન પેઢીના ડેટાની સુરક્ષા થઈ છે અને વિશ્વભરમાંથી રસ પણ જગાવ્યો છે. ભારતમાં તેનાં મહત્વ પર ભાર મૂકતા, પ્રધાનમંત્રીએ દેશની વિવિધતા અને દેશની અંદર તેણે પેદા કરેલા વૈવિધ્યસભર ડેટા પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો.

સુરક્ષાનાં નવાં પરિમાણોનો ઉલ્લેખ કરતા પ્રધાનમંત્રીએ દરિયાઈ, અવકાશ અને સાયબર સુરક્ષાનાં મહત્વ વિશે વાત કરી હતી. પ્રધાનમંત્રીએ ઉમેર્યું હતું કે, "આપણે આ ક્ષેત્રોમાં સકારાત્મક ક્ષમતાઓનું સર્જન કરવું પડશે અને નકારાત્મક શક્તિઓનો સામનો કરવા માટે સાધનોનો વિકાસ કરવો પડશે", તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, અવકાશ સુધારાઓ લાંબા ગાળાની અસરો સાથે ભવિષ્યલક્ષી છે.

17મી લોકસભા દ્વારા હાથ ધરવામાં આવેલા આર્થિક સુધારાઓનો ઉલ્લેખ કરતા પ્રધાનમંત્રીએ માહિતી આપી હતી કે, સામાન્ય નાગરિકોનું જીવન વધારે સરળ બનાવવા માટે હજારો અનુપાલન દૂર કરવામાં આવ્યાં હતાં. 'મિનિમમ ગવર્મેન્ટ અને મેક્સિમમ ગવર્નન્સ' માં વિશ્વાસનો પુનરોચ્ચાર કરતા પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું કે નાગરિકોનાં જીવનમાં લઘુતમ સરકારી હસ્તક્ષેપ સુનિશ્ચિત કરીને કોઈપણ લોકશાહીની ક્ષમતાઓને મહત્તમ કરી શકાય છે.

પ્રધાનમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, 60થી વધુ અપ્રચલિત કાયદાઓ દૂર કરવામાં આવ્યા હતા. તેમણે કહ્યું હતું કે, ઈઝ ઑફ ડુઈંગ બિઝનેસમાં સુધારો કરવા માટે આની જરૂર હતી. પીએમ મોદીએ નાગરિકો પર વિશ્વાસ કરવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે માહિતી આપી હતી કે, જન વિશ્વાસ કાયદાએ 180 પ્રવૃત્તિઓને અપરાધમુક્ત કરી હતી. મધ્યસ્થતા કાયદાએ બિનજરૂરી મુકદ્દમા સંબંધિત મુદ્દાઓને તોડવામાં મદદ કરી છે.

ટ્રાન્સજેન્ડર સમુદાયની દુર્દશાનો ઉલ્લેખ કરતા પ્રધાનમંત્રીએ આ સમુદાય માટે કાયદો લાવવા બદલ સભ્યોની પ્રશંસા કરી હતી. તેમણે કહ્યું હતું કે, નબળા વર્ગો માટે સંવેદનશીલ જોગવાઈઓ વૈશ્વિક પ્રશંસાનો વિષય છે. તેમણે કહ્યું હતું કે, ટ્રાન્સજેન્ડર લોકો ઓળખ મેળવી રહ્યા છે અને સરકારી યોજનાઓનો લાભ લઈને ઉદ્યોગસાહસિકો બની રહ્યા છે. પદ્મ પુરસ્કાર વિજેતાઓની યાદીમાં પણ ટ્રાન્સજેન્ડરનો સમાવેશ થાય છે.

પ્રધાનમંત્રીએ લગભગ 2 વર્ષ સુધી ગૃહની કાર્યવાહીને અસર કરનારી કોવિડ મહામારીને કારણે જીવ ગુમાવનારા સભ્યો માટે ઊંડા દુઃખની લાગણી વ્યક્ત કરી હતી.

"ભારતની લોકશાહીની સફર શાશ્વત છે અને રાષ્ટ્રનો હેતુ સમગ્ર માનવતાની સેવા કરવાનો છે", પીએમ મોદીએ ટિપ્પણી કરી અને વિશ્વ ભારતની જીવનશૈલી સ્વીકારી રહ્યાનો ઉલ્લેખ કર્યો અને સભ્યોને આ પરંપરાને આગળ વધારવા વિનંતી કરી.

આગામી ચૂંટણીઓનો ઉલ્લેખ કરતા પ્રધાનમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, ચૂંટણીઓ લોકશાહીનું સ્વાભાવિક અને આવશ્યક પરિમાણ છે. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, "મને વિશ્વાસ છે કે ચૂંટણીઓ આપણી લોકશાહીની ભવ્યતા અનુસાર થશે".

પ્રધાનમંત્રીએ 17મી લોકસભાની કામગીરીમાં ગૃહના તમામ સભ્યોનો તેમનાં યોગદાન બદલ આભાર માન્યો હતો. રામ મંદિરના અભિષેક સમારોહ અંગે આજે પસાર થયેલા ઠરાવનો ઉલ્લેખ કરતા પ્રધાનમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, તે દેશની આવનારી પેઢીઓને તેના વારસા પર ગર્વ કરવા માટે બંધારણીય સત્તાઓ આપશે. તેમણે કહ્યું કે આ ઠરાવમાં 'સબકા સાથ, સબકા વિકાસ’ના મંત્રની સાથે 'સંવેદના’, 'સંકલ્પ "અને' સહાનુભૂતિ’નો સમાવેશ થાય છે.

સંબોધનના સમાપનમાં પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, સંસદ તેના સભ્યોને ભવિષ્યની પેઢીઓ માટે વારસો છોડી જવા માટે સતત પ્રેરિત કરતી રહેશે તથા પોતાનાં તમામ સભ્યોના સહિયારા પ્રયાસ સાથે ભવિષ્યની પેઢીઓનાં સ્વપ્નો અને આકાંક્ષાઓ પૂર્ણ કરવા માટે કામ કરતી રહેશે.

AP/GP/JD