భారతదేశంలో బలమైన నాణ్యమైన పర్యావరణ వ్యవస్థ(ఎకోసిస్టమ్)ను అభివృద్ధి చేయడానికి భారత ప్రభుత్వం మిషన్ మోడ్‌లో పని చేస్తోంది.  ఆర్థిక వ్యవస్థను వృద్ధి మరియు అభివృద్ధిలో ఉన్నత స్థాయికి తీసుకువెళ్లడానికి ఉన్నతమైన మరియు భద్రతకు అనుగుణంగా ఉండే ఉత్పత్తులకు హాల్ మార్క్ ను జోడిస్తోంది.

ఈ ప్రయత్నంలో భాగంగా, ఎలక్ట్రికల్ విడిపరికరాలు, లేబొరేటరీ గ్లాస్‌వేర్, హింగ్స్, కాపర్ ప్రొడక్ట్స్ మరియు డోర్ ఫిట్టింగ్‌ల వంటి వినియోగదారుల భద్రతపై ప్రభావం చూపే కీలక ఉత్పత్తుల కోసం పరిశ్రమ మరియు అంతర్గత వాణిజ్యం ప్రచార విభాగం(డీపీఐఐటీ) ద్వారా క్వాలిటీ కంట్రోల్ ఆర్డర్‌లు  వేగంగా ప్రవేశపెడుతున్నారు. ఈ క్వాలిటీ కంట్రోల్ ఆర్డర్లు భారతీయ వినియోగదారునికి అందుబాటులో ఉండే వస్తువుల శ్రేణిలో రాజీ పడకుండా, ‘మేడ్ ఇన్ ఇండియా’ ఉత్పత్తుల నాణ్యతా ప్రమాణాలను బలోపేతం చేయడానికి సరైన ప్రమాణాలను కలిగి ఉన్నాయి. సబ్‌స్టాండర్డ్ ఉత్పత్తుల సర్క్యులేషన్‌ను నియంత్రించే ఈ దృష్టికేంద్రిత విధానం, అత్యుత్తమ నాణ్యత కలిగిన ఉత్పత్తులకు పర్యాయపదంగా భారతదేశాన్ని ఉత్పాదక పవర్‌హౌస్‌గా నిలదొక్కుకునేలా చేయడానికి కీలకమైన చర్యగా ఉంటుంది.

అత్యుత్తమ నాణ్యత మరియు భద్రతకు అనుగుణంగా ఉండే ఉత్పత్తులను అందించడంలో భారతదేశాన్ని గ్లోబల్ లీడర్‌గా నిలబెట్టాలనే ఉద్దేశ్యంతో  అత్యుత్తమ నాణ్యతను అందించే అంతర్జాతీయంగా గుర్తింపు పొందిన బ్రాండ్‌లతో 'మేడ్ ఇన్ ఇండియా' బ్రాండ్ ప్రతిధ్వనిస్తుందని నిర్ధారించడానికి అనేక సంస్కరణలు చేపట్టబడ్డాయి.  "ప్రపంచంలో ఏదైనా టేబుల్‌పై "మేడ్ ఇన్ ఇండియా" ఉత్పత్తి ఉంటే, దాని కంటే మెరుగైనది ఏదీ లేదని ప్రపంచం విశ్వసించాలి. .. ఇది అంతిమంగా ఉంటుంది. అది మన ఉత్పత్తి అయినా, మన సేవలు అయినా, మన మాటలైనా, మన సంస్థలు అయినా లేదా మన నిర్ణయాత్మక ప్రక్రియలైనా సరే, ప్రతిదీ అత్యున్నతమైనదై ఉండాలి. అప్పుడే మనం శ్రేష్ఠత యొక్క సారాన్ని ముందుకు తీసుకెళ్లగలమ’’నే ఈ సంస్కరణ కేంద్రీకృత విధానం వెనుక ఉన్న మార్గనిర్దేశక శక్తి ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ గారి దృక్పథమే.

సాంకేతికత అందుబాటులోకి రావడంతో వినియోగదారులు.. వస్తువు పనితీరు, పారామితులు, మన్నిక మరియు వస్తువుల డిపెండెన్సీ వంటి భద్రతా ప్రమాణాలకు సంబంధించిన అంశాల గురించి మరింత ప్రత్యేకత చూపుతున్నారు. కొనుగోలు చేయడానికి ముందు ఉత్పత్తి నాణ్యత సమీక్షలను తనిఖీ చేయడం సాధారణ పద్ధతిగా మారింది. ఉత్పాదక వ్యూహం పరంగా ఉత్పత్తి నాణ్యత, ధర మరియు ఆవిష్కరణల మధ్య సమతుల్యతను కొనసాగించడం తప్పనిసరైంది.

వినియోగదారుల ఉత్పత్తి భద్రతను పెంపొందించడానికి బలమైన నాణ్యతా ప్రమాణాలను అమలు చేయడానికి, ప్రపంచ వాణిజ్య సంస్థ (వరల్డ్ ట్రేడ్ ఆర్గనైజేషన్) యొక్క వాణిజ్యానికి సాంకేతిక అవరోధాల (టీబీటీ) ఒప్పందంలోని నిబంధనలకు అనుగుణంగా నాణ్యత నియంత్రణ ఆర్డర్‌ల అమలుపై ఈ విధానం దృష్టి కేంద్రీకరించింది.  దేశాలు తమ ఎగుమతుల నాణ్యతను కాపాడుకోవడానికి, మానవులు, జంతువులు లేదా మొక్కల జీవితాలను రక్షించడానికి మరియు పర్యావరణాన్ని రక్షించడానికి అవసరమైన నాణ్యత నియంత్రణ చర్యలను అమలు చేయాలని ఒప్పందం గుర్తిస్తుంది.

నాణ్యత నియంత్రణ ఆర్డర్లను అమలు చేయడం వల్ల వినియోగదారు ఉత్పత్తి భద్రతను మెరుగుపరచడానికి, భారత మార్కెట్లో నాణ్యత లేని ఉత్పత్తుల చెలామణిని నిరోధించడానికి, పెట్టుబడులను ఆకర్షించడానికి మరియు ప్రాణనష్టం లేదా ఏదైనా ప్రమాదాలను నివారించడానికి బలమైన నాణ్యతా ప్రమాణాలను అమలు చేస్తూ ప్రపంచ ఉత్పాదక మార్కెట్‌లో భారతదేశం ఎక్కువ వాటాను పొందడంలో సహాయపడుతుంది. నాణ్యత నియంత్రణ ఆర్డర్ల విధింపు అనేది హేతుబద్ధీకరించబడిన ఖర్చుల ద్వారా తయారీదారులు మరియు వినియోగదారులకు ప్రయోజనకరంగా ఉండే ప్రారంభ దశలో ఏ రకమైన ఉత్పత్తి లోపం మరియు లోపాలను గుర్తించడంలో సహాయపడుతుంది.

నేషనల్ స్టాండర్డ్ బాడీ ఆఫ్ ఇండియాగా పనిచేస్తున్న బ్యూరో ఆఫ్ ఇండియన్ స్టాండర్డ్స్ (బీఐఎస్) ఇంటర్నేషనల్ ఆర్గనైజేషన్ ఫర్ స్టాండర్డైజేషన్ (ఐఎస్ఓ)/ఇంటర్నేషనల్ ఎలక్ట్రోటెక్నికల్ కమిషన్ (ఐఈసీ) ద్వారా నిర్దేశించబడిన సంబంధిత అంతర్జాతీయ ప్రమాణాలతో చాలా వరకు సమన్వయం చేయబడింది. ఇది సురక్షితమైన, నమ్మదగిన మరియు నాణ్యమైన వస్తువులను అందించే అంతర్లీన లక్ష్యంతో వస్తువుల యొక్క ప్రమాణీకరణ, మార్కింగ్ మరియు నాణ్యత ధృవీకరణ మరియు అనుగుణ్యత అంచనాలో పాల్గొంటుంది.

ఏదైనా ఉత్పత్తి లేదా ప్రక్రియ కోసం బ్యూరో ఆఫ్ ఇండియన్ స్టాండర్డ్స్ (బీఐఎస్) జారీ చేసిన ప్రమాణాలు స్వచ్ఛంద సమ్మతి కోసం అయితే, ప్రాథమికంగా స్కీమ్-I మరియు నిర్బంధ రిజిస్ట్రేషన్ ఆర్డర్ (సీఆర్ఓ) కింద స్కీమ్-II క్వాలిటీ కంట్రోల్ ఆర్డర్  ద్వారా సాంకేతిక నిబంధనల (టీఆర్) జారీ ద్వారా కేంద్ర ప్రభుత్వం నోటిఫై చేయబడినవి.


భద్రతా అంశాన్ని పెంపొందించడం యొక్క ప్రాముఖ్యతను దృష్టిలో ఉంచుకుని, మంచి నాణ్యమైన ఉత్పత్తులను అందించడానికి మరియు భారతీయ ఉత్పత్తుల ఎగుమతులను ప్రోత్సహించడానికి పరిశ్రమ మరియు అంతర్గత వాణిజ్య ప్రచారశాఖ(డీపీఐఐటీ)  తన పరిధిలోని ఉత్పత్తుల కోసం ఒక బలమైన నాణ్యత పర్యావరణ వ్యవస్థను అభివృద్ధి చేయడంపై దృష్టి సారించింది. ఇది దాదాపు 300 ఉత్పత్తి ప్రమాణాలను కవర్ చేసే 60 కంటే ఎక్కువ కొత్త క్వాలిటీ కంట్రోల్ ఆర్డర్ల జారీకి దారితీసింది, ఇవి వినియోగదారులకు విశ్వసనీయమైన ఉత్పత్తులు అందుబాటులో ఉంచబడుతున్నాయని నిర్ధారించడమే కాకుండా తయారీ నాణ్యతా ప్రమాణాలను మెరుగుపరిచాయి, తద్వారా 'మేడ్ ఇన్ ఇండియా’ బ్రాండ్ మరియు విలువను మెరుగుపరిచాయి.

వివిధ ఉత్పత్తి వర్గాలకు క్వాలిటీ కంట్రోల్ ఆర్డర్ల అమలును పరిచయం చేస్తున్నప్పుడు ఉత్పత్తులపై ఎక్కువ దృష్టి సారిస్తుంది.  ప్రమాణాల ఉల్లంఘన గృహాలలో విస్తృతంగా ఉన్నందున తీవ్రమైన హాని మరియు గాయాలు కలిగించడం ద్వారా వినియోగదారుల భద్రతకు ముప్పు కలిగిస్తుంది. అందువల్ల క్వాలిటీ కంట్రోల్ ఆర్డర్లు ఇటీవల 'స్టీల్ వైర్లు/ స్ట్రాండ్స్, నైలాన్ వైర్ రోప్స్ మరియు వైర్ మెష్', 'హింజెస్', 'సేఫ్స్, సేఫ్ డిపాజిట్స్ లాకర్ క్యాబినెట్‌లు మరియు కీ లాక్‌లు', 'లేబొరేటరీ గ్లాస్‌వేర్' మరియు 'ఎలక్ట్రికల్ యాక్సెసరీస్' కోసం నోటిఫై చేయబడ్డాయి. పైన పేర్కొన్న అన్ని ఉత్పత్తులు రోజువారీ కార్యకలాపాలలో గొప్ప వినియోగం మరియు అనువర్తనాన్ని కలిగి ఉంటాయి, కనిపించని సంఘటనలను నివారించడానికి వాటికి బాగా నిర్వచించబడిన ప్రమాణాలను కలిగి ఉండటం యొక్క క్లిష్టతను ఇది  నొక్కి చెబుతుంది.

క్వాలిటీ కంట్రోల్ ఆర్డర్ల అమలు అనేది క్వాలిటీ కంట్రోల్ ఆర్డర్లు జారీ చేయగల ఉత్పత్తుల గుర్తింపు కోసం సంబంధిత వాటాదారులతో
పరిశ్రమ మరియు అంతర్గత వాణిజ్య ప్రచారశాఖ(డీపీఐఐటీ) యొక్క నిరంతర సంబంధాన్ని కలిగి ఉండే ఒక విస్తృతమైన చర్య. గుర్తింపు తర్వాత, భారతీయ ప్రమాణాలు, తగిన అనుగుణ్యత అంచనా పథకం, బీఐఎస్ పరీక్ష ల్యాబ్‌ల లభ్యత లేదా బీఐఎస్ గుర్తింపు పొందిన టెస్ట్ ల్యాబ్‌లు మరియు ఉత్పత్తి మాన్యువల్‌తో సహా వివిధ అంశాలపై బీఐఎస్  సంప్రదించబడుతుంది. దీని తర్వాత డ్రాఫ్ట్ క్వాలిటీ కంట్రోల్ ఆర్డర్ల తయారీ జరుగుతుంది, దానిపై పరిశ్రమ మరియు సంబంధిత వాటాదారులతో సంప్రదింపులు జరుగుతాయి.

పరిశ్రమ నుండి వచ్చిన వ్యాఖ్యలను చేర్చిన తర్వాత, డ్రాఫ్ట్ క్వాలిటీ కంట్రోల్ ఆర్డర్లను కేంద్ర వాణిజ్యం మరియు పరిశ్రమల మంత్రి ఆమోదించాలి. ఆ తర్వాత శాసన వ్యవహారాల శాఖ ద్వారా చట్టపరమైన పరిశీలన జరుగుతుంది. తదనంతరం, క్వాలిటీ కంట్రోల్ ఆర్డర్లు ప్రపంచ వాణిస్య సంస్థ(డబ్ల్యూటీవో) సభ్య దేశాల నుండి వ్యాఖ్యలను ఆహ్వానిస్తూ 60 రోజుల పాటు ప్రపంచ వాణిజ్య సంస్థ వెబ్‌సైట్‌లో అప్‌లోడ్ చేయబడతాయి. సభ్య దేశాల నుండి ఈ వ్యాఖ్యలు పరిశీలించబడతాయి మరియు సమీక్షించబడతాయి, ఆ తర్వాత క్వాలిటీ కంట్రోల్ ఆర్డర్లకు తెలియజేయడానికి సంబంధిత కేంద్ర ప్రభుత్వ అధికారం నుండి తుది ఆమోదం పొందబడుతుంది. సూక్ష్మ మరియు చిన్న పరిశ్రమల కోసం క్వాలిటీ కంట్రోల్ ఆర్డర్లను సజావుగా అమలు చేయడానికి అనేక కార్వే అవుట్‌లు మరియు సమయపాలనల సడలింపు పరంగా మినహాయింపులు కల్పించబడ్డాయి.

క్వాలిటీ కంట్రోల్ ఆర్డర్లు బీఐఎస్ ద్వారా లైసెన్స్ మంజూరు మరియు/లేదా సర్టిఫికేట్ ఆఫ్ కన్ఫర్మిటీ ద్వారా అమలు చేయబడతాయి. క్వాలిటీ కంట్రోల్ ఆర్డర్ల  యొక్క నోటిఫికేషన్‌తో, నాన్- బీఐఎస్ సర్టిఫైడ్ ఉత్పత్తుల తయారీ, నిల్వ మరియు అమ్మకం నిషేధించబడ్డాయి. బీఐఎస్ చట్టం యొక్క నిబంధనను ఉల్లంఘిస్తే, మొదటి నేరానికి 2 సంవత్సరాల వరకు జైలు శిక్ష లేదా కనీసం రూ. 2 లక్షల జరిమానాతో పాటు రెండవ  తదుపరి నేరాలకు కనీసం రూ. 5 లక్షల వరకు  జరిమానా విధించవచ్చు.

భారతదేశంలో బలమైన నాణ్యమైన పర్యావరణ వ్యవస్థను అభివృద్ధి చేయడానికి బలమైన పరిశ్రమ- ప్రభుత్వ భాగస్వామ్యం యొక్క స్ఫూర్తితో పరిశ్రమ మరియు అంతర్గత వాణిజ్య ప్రచారశాఖ(డీపీఐఐటీ) పరిశ్రమ సభ్యులు, రంగాల సంఘాలు మరియు సంబంధిత వాటాదారులతో క్రమం తప్పకుండా సంప్రదింపులు నిర్వహిస్తుంది.  జారీ చేయబడిన క్వాలిటీ కంట్రోల్ ఆర్డర్లు వారి అవసరాలు మరియు అవసరాలకు అనుగుణంగా ఉన్నాయని నిర్ధారించడానికి..  ఇంకా, నోటిఫికేషన్ తర్వాత, పాన్-ఇండియా స్థాయిలో పరిశ్రమలో అవగాహన మరియు యాజమాన్యం యొక్క భావాన్ని అభివృద్ధి చేయడానికి కొత్తగా అమలు చేయబడిన క్వాలిటీ కంట్రోల్ ఆర్డర్ల గురించి అనేక కార్యక్రమాలు చేపట్టబడ్డాయి. ఈ విస్తృతమైన సంప్రదింపులు సజావుగా అమలు చేయడానికి అధికారుల అభిప్రాయాలు, ఫీడ్‌బ్యాక్ మరియు సాంకేతిక ఇన్‌పుట్‌లను పరిగణనలోకి తీసుకుంటాయని నిర్ధారిస్తుంది.

వినియోగదారుల భద్రత మరియు శ్రేయస్సు చాలా ముఖ్యమైనది, దీని కోసం ఉత్పత్తుల కోసం క్వాలిటీ కంట్రోల్ ఆర్డర్లను పరిచయం చేయడానికి నిరంతర ప్రయత్నాలు చేయాలి. నాసిరకం ఉత్పత్తుల ఉత్పత్తి మరియు పంపిణీని నియంత్రించడంలో భద్రతా ప్రమాణాలకు కట్టుబడి ఉండటం కీలక పాత్ర పోషిస్తుంది, ఇది 'మేడ్ ఇన్ ఇండియా' ఉత్పత్తుల విలువను పెంపొందించడంలో ప్రధాన దశగా ఉంటుంది. నాణ్యత గురించి సరఫరా గొలుసు అంతటా తయారీదారులు మరియు సేవా ప్రదాతలకు అవగాహన కల్పించడం భారతదేశానికి కీలకం. ప్రమాదాలను నివారించేందుకు నాణ్యతపై పునఃరూపకల్పన ఉన్నందున, వినియోగదారుల నమ్మకాన్ని పెంపొందించడానికి క్వాలిటీ కంట్రోల్ ఆర్డర్లు ఒక సమగ్ర అంశంగా మారాయి.

అందువల్ల, స్వదేశీ బ్రాండ్‌లను ప్రమోట్ చేయడం మరియు ఏ స్వభావం యొక్క అసమర్థతను తగ్గించడంతోపాటు భారతీయ ఉత్పత్తుల విశ్వసనీయత మరియు విలువను పెంపొందించడంలో క్వాలిటీ కంట్రోల్ఆర్డర్లు కీలక పాత్ర పోషిస్తాయి. గ్లోబల్ స్టాండర్డ్స్‌తో సమానంగా అందించే 'జీరో డిఫెక్ట్' మరియు ప్రతికూల పర్యావరణ చిక్కులు లేదా సుస్థిరతపై రాజీ పడకుండా ఉండేలా చూసే 'జీరో ఎఫెక్ట్' మధ్య బ్యాలెన్స్ చేయడం నిజంగా అత్యవసరం.

ప్రధానమంత్రి నొక్కిచెప్పినట్లుగా, 'జీరో ఎఫెక్ట్, జీరో డిఫెక్ట్' అనే సిద్ధాంతంతో పని చేయడానికి ఇది సరైన తరుణం అని మరియు ప్రతి ఇంటిలో 'వోకల్ ఫర్ లోకల్' ప్రతిధ్వనించడంతో, మా ఉత్పత్తులు ప్రపంచ ప్రమాణాలకు అనుగుణంగా ఉండేలా చూసుకోవాల్సిన సమయం ఇది. భద్రత పరంగా. క్వాలిటీ కంట్రోల్ ఆర్డర్లపై చొరవ భారతదేశంలో అత్యుత్తమ నాణ్యతతో కూడిన ప్రపంచ-స్థాయి ఉత్పత్తులను అభివృద్ధి చేయడంలో సహాయపడుతుంది, తద్వారా 'ఆత్మనిర్భర్ భారత్'ను రూపొందించాలనే ప్రధానమంత్రి ఆశయాన్ని నెరవేరుస్తుంది.

***