కేంద్ర సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ శాఖ సహాయ మంత్రి (స్వతంత్ర హోదా) పీఎంవో, పర్సనల్, పబ్లిక్ గ్రీవెన్స్, పెన్షన్స్, అటామిక్ ఎనర్జీ, స్పేస్ శాఖ సహాయ మంత్రి డాక్టర్ జితేంద్ర సింగ్ టీమ్ ఇస్రో (ఇండియన్ స్పేస్ రీసెర్చ్ ఆర్గనైజేషన్)కు 'అవుట్ స్టాండింగ్ అచీవ్ మెంట్' కేటగిరీలో 2023 సంవత్సరానికి 'ఇండియన్ ఆఫ్ ది ఇయర్ అవార్డు'ను ప్రదానం చేశారు.

ఒక జాతీయ టీవీ ఛానల్ ఏర్పాటు చేసిన ఈ అవార్డును ఇస్రో చైర్మన్ ఎస్ సోమనాథ్, చంద్రయాన్ 3 ప్రాజెక్టు డైరెక్టర్ డాక్టర్ పి.వీరముత్తువేల్ ఢిల్లీలో జరిగిన కార్యక్రమంలో కేంద్ర మంత్రి నుంచి అందుకున్నారు.

అంతరిక్ష పరిశోధనల హద్దులు దాటడంలో ఇస్రో చేసిన విశేష కృషిని గుర్తించి ఈ అవార్డును అందజేశారు.

‘సవాళ్లను ఎదుర్కోవడంలో భారత అంతరిక్ష సంస్థ అసమాన పరాక్రమాన్ని, స్థితిస్థాపకతను ప్రదర్శించిన కాలంగా 2023 నిస్సందేహంగా చరిత్ర పుస్తకాల్లో నిలిచిపోతుంది. 2023లో ఇస్రో సాధించిన విజయాలకు పరాకాష్ట చంద్రుడి దక్షిణ ధ్రువ ప్రాంతంలో చంద్రయాన్-3ని విజయవంతంగా సాఫ్ట్ ల్యాండింగ్ చేయడం‘ అని ప్రశంసా పత్రం పేర్కొంది.

చంద్రయాన్-3 స్వదేశీ ప్రయోగమే కాకుండా అత్యంత ఖర్చుతో కూడుకున్నదని, దీని బడ్జెట్ సుమారు రూ.600 కోట్లు అని జితేంద్ర సింగ్ తన ప్రసంగంలో పేర్కొన్నారు. దేశంలో ప్రతిభావంతులకు ఎప్పుడూ కొదవ లేకపోయినా దానిని వినియోగించ లేని పరిస్థితిని అధిగమించే వాతావరణం ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ నాయకత్వంలో ఏర్పడిందన్నారు. “స్పేస్ టెక్నాలజీ అన్ లాక్ తో చంద్రయాన్-3, ఆదిత్య వంటి మెగా స్పేస్ ఈవెంట్ల ప్రయోగాన్ని దేశంలోని సామాన్య ప్రజలు వీక్షించ గలిగారు. 10,000 మందికి పైగా ప్రేక్షకులు, 1,000 మందికి పైగా మీడియా ప్రతినిధులు, పెద్ద సంఖ్యలో సాధారణ ప్రజలు ఆదిత్య ప్రయోగాన్ని చూడటానికి వచ్చారు. చంద్రయాన్ -3 చంద్రుడిపై దిగే సమయంలో అంతే సంఖ్యలో ఉన్నారు‘ అని ఆయన చెప్పారు.

చంద్రుడి దక్షిణ ధృవ ప్రాంతంలో చంద్రయాన్ -3 చారిత్రాత్మక ల్యాండింగ్ చేసినప్పుడు తొలిసారిగా దేశం మొత్తం నిమగ్నమైందని డాక్టర్ జితేంద్ర సింగ్ తెలిపారు.

ఒకరకంగా చెప్పాలంటే, ఈ అంతరిక్ష యాత్రలను సొంతం చేసుకోవడం దేశానికి సొంతమనే భావనను కలిగించిందని ఆయన అన్నారు.

నాలుగైదేళ్ల క్రితం అంతరిక్ష రంగంలో ఒకే ఒక్క స్టార్టప్ ఉండేదని, ఈ రంగం ప్రారంభమైన తర్వాత నేడు 190 ప్రైవేట్ స్పేస్ స్టార్టప్ లు ఉన్నాయని, వాటిలో మునుపటి స్టార్టప్ లు కూడా ఔత్సాహిక పారిశ్రామికవేత్తలుగా మారాయని జితేంద్ర సింగ్ అన్నారు. ప్రస్తుత ఆర్థిక సంవత్సరంలో 2023 ఏప్రిల్ నుంచి డిసెంబర్ వరకు ప్రైవేట్ స్పేస్ స్టార్టప్స్ రూ.1,000 కోట్లకు పైగా పెట్టుబడులు పెట్టాయని చెప్పారు. .

‘కాబట్టి, ఆర్థిక వనరులతో పాటు నాలెడ్జ్ వనరులు రెండింటినీ భారీగా సమీకరించడం జరుగుతోంది. అదే ఇప్పుడు భారత్ ను ఫ్రంట్ లైన్ దేశంగా నిలబెట్టింది... ఇస్రో విజయానికి త్రయంగా నేను చెప్పే  ఈ మూడు వరుస విజయగాథలు ఏదో ఒక రకంగా వాటి కవే మొదటివని నేను భావిస్తున్నాను‘ అన్నారు.

అమృత్ కాల్ గురించి, ఆ పీఠానికి భారత్ అధిరోహణ గురించి ప్రధాని మోదీ మాట్లాడు తున్న వేళ, ఆ అధిరోహణ ఇప్పటికే అంతరిక్ష సాంకేతిక పరిజ్ఞానం ద్వారా ప్రారంభమైందని డాక్టర్ జితేంద్ర సింగ్ అన్నారు.

భారత మాజీ సొలిసిటర్ జనరల్ హరీష్ సాల్వే, స్క్రీన్ రైటర్, గేయ రచయిత జావేద్ అక్తర్, సుప్రీంకోర్టు విశ్రాంత న్యాయమూర్తి జస్టిస్ ఇందు మల్హోత్రా, మాజీ ఇండియన్ అధ్లెట్, భారత అథ్లెటిక్స్ సమాఖ్య మాజీ ఉపాధ్యక్షురాలు అంజూ బాబీ జార్జి, ఆర్పీ సంజీవ్ గోయెంకా గ్రూప్ చైర్ పర్సన్ సంజీవ్ గోయెంకా, పర్యావరణ కార్యకర్త, న్యాయవాది అఫ్రోజ్ షా తదితరులు ఐఓటీవై అవార్డుల జ్యూరీ ప్యానెల్లో ఉన్నారు.

***