દેશના સ્ટાર્ટઅપ્સ, ઉદ્યોગસાહસિકો, રોકાણકારો, નીતિ ઘડવૈયાઓ અને અન્ય હિતધારકોને એકસાથે લાવવાના ઉદ્દેશ સાથે, વાણિજ્ય અને ઉદ્યોગ મંત્રાલયના ઉદ્યોગ અને આંતરિક વેપાર વિભાગ (ડીપીઆઈઆઈટી) દ્વારા 10 જાન્યુઆરી, 2024 થી 18 જાન્યુઆરી 2024 સુધી ભારતીય સ્ટાર્ટઅપ ઇકોસિસ્ટમ અને રાષ્ટ્રીય સ્ટાર્ટઅપ દિવસ (16 મી જાન્યુઆરી 2024) ની ઉજવણી કરવા માટે સ્ટાર્ટઅપ ઇન્ડિયા ઇનોવેશન વીક 2024નું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે.

ઇનોવેશન વીક 2024 દરમિયાન ડીપીઆઇઆઇટીના સચિવ શ્રી રાજેશ કુમાર સિંહ 11 જાન્યુઆરી, 2024ના રોજ ગુજરાતમાં ગાંધીનગરમાં યોજાયેલી દસમી વાઇબ્રન્ટ ગુજરાત ગ્લોબલ સમિટમાં સ્ટાર્ટઅપ સેમિનારઃ 'સ્ટાર્ટઅપ્સ અનલોકિંગ ઇન્ફિનિટી પોટેન્શિયલ'માં ઉદઘાટન સંબોધન કરશે, જેનો ઉદ્દેશ બિઝનેસ નેટવર્કિંગ, નોલેજ શેરિંગ અને સર્વસમાવેશક સામાજિક-આર્થિક વિકાસ માટે વૈશ્વિક ફોરમ પ્રદાન કરવાનો છે.

16 મી જાન્યુઆરી, 2024ના રોજ, રાષ્ટ્રીય સ્ટાર્ટઅપ દિવસની ઉજવણીના ભાગરૂપે, ડીપીઆઈઆઈટી રાષ્ટ્રીય સ્ટાર્ટઅપ એવોર્ડ્સ 2023 માટે પરિણામ ઘોષણા અને સન્માન સમારંભનું આયોજન કરે છે અને રાજ્યોના સ્ટાર્ટઅપ રેન્કિંગ ફ્રેમવર્કની ચોથી આવૃત્તિનું આયોજન કરે છે, જે સ્ટાર્ટઅપ ઇન્ડિયા હેઠળની બે મુખ્ય પહેલ છે. ભારતીય ઉદ્યોગસાહસિકો દ્વારા જિલ્લાઓમાં વિકસિત કરવામાં આવતી નવીનતાઓની ઉજવણી માટે ઇન્ક્યુબેટર્સ દ્વારા દેશભરમાં શારીરિક કાર્યક્રમોનું પણ આયોજન કરવામાં આવી રહ્યું છે. આ ઇવેન્ટ્સમાં સ્ટાર્ટઅપ્સ માટે સમર્પિત વર્કશોપ, મેન્ટરશિપ સેશન્સ, સ્ટેકહોલ્ડર રાઉન્ડ ટેબલ, પેનલ ડિસ્કશન વગેરેનો સમાવેશ થાય છે.

આઠ વર્ચ્યુઅલ આસ્ક મી એનિથિંગ (એએમએ) લાઇવ સેશન્સ 10 થી 17 જાન્યુઆરી 2024 દરમિયાન ઇન્ક્યુબેટર્સ અને એક્સિલરેટર, રોકાણકારો, મેન્ટર્સ, યુનિકોર્ન, કોર્પોરેટ્સ, સ્ટાર્ટઅપ્સ, શિક્ષણવિદો અને સરકાર સહિતના સ્ટાર્ટઅપ ઇકોસિસ્ટમ સક્ષમકર્તાઓ સાથે ઇકોસિસ્ટમની ક્ષમતાનું નિર્માણ કરવાનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે.

તદુપરાંત, 'કેવી રીતે સ્ટાર્ટ અપ' પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરતા 5 સમર્પિત માર્ગદર્શક સત્રોનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે, જે વ્યવસાયિક માળખાને સમજવા, કોઈ એકમને સમાવિષ્ટ કરવાની પ્રક્રિયાઓ અને વ્યવસાયિક યોજનાના નિર્માણ જેવા વિષયો પર મહત્વાકાંક્ષી ઉદ્યોગસાહસિકો અને વિદ્યાર્થી ઉદ્યોગસાહસિકોની ક્ષમતા નિર્માણ પર કેન્દ્રિત છે.

પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ 16 જાન્યુઆરી, 2016ના રોજ દેશની સ્ટાર્ટઅપ ઇકોસિસ્ટમમાં નવીનતાને પ્રોત્સાહન આપવા, સ્ટાર્ટઅપ્સને પ્રોત્સાહન આપવા અને રોકાણને પ્રોત્સાહન આપવા માટે એક મજબૂત ઇકોસિસ્ટમ ઊભી કરવા માટે સ્ટાર્ટઅપ ઇન્ડિયા પહેલ શરૂ કરી હતી. રાષ્ટ્રનિર્માણ, સામાજિક આર્થિક વિકાસ અને આત્મનિર્ભરતામાં યોગદાન આપનારા સ્ટાર્ટ અપને માન્યતા આપવા પર ભાર મૂકીને અને પ્રોત્સાહન આપતા પ્રધાનમંત્રીએ વર્ષ 2022માં 16મી જાન્યુઆરીને રાષ્ટ્રીય સ્ટાર્ટઅપ દિવસ જાહેર કર્યો હતો. 16મી જાન્યુઆરી, 2024ના રોજ સ્ટાર્ટઅપ ઇન્ડિયાના લોકાર્પણના 8 અદ્ભુત વર્ષો પૂર્ણ થયા છે. વર્ષ 2016માં આશરે 400 સ્ટાર્ટઅપ્સથી લઈને આજે 1,17,000થી વધારે માન્યતા પ્રાપ્ત સ્ટાર્ટઅપ્સ સુધી ભારતીય સ્ટાર્ટઅપ ઇકોસિસ્ટમ વર્ષોથી તાકાતથી તાકાત સુધી વધી છે. સ્ટાર્ટઅપ ઇન્ડિયા પહેલ વિકસિત ભારત @2047ના વિઝનને સાકાર કરવામાં પણ મહત્ત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી રહી છે, જે પ્રધાનમંત્રીએ વર્ષ 2047 સુધીમાં ભારતને એક વિકસિત રાષ્ટ્ર બનાવવાની અપીલ કરી હતી, જે આઝાદીનાં 100માં વર્ષમાં પૂર્ણ થશે.

નેશનલ સ્ટાર્ટ અપ એવોર્ડ્સ ઉત્કૃષ્ટ સ્ટાર્ટ અપ અને ઇકોસિસ્ટમ સક્ષમકર્તાઓને ઓળખવા અને પુરસ્કાર આપવા માટેની એક પહેલ છે, જે નવીન ઉત્પાદનો અથવા ઉકેલો અને સ્કેલેબલ એન્ટરપ્રાઇઝિસનું નિર્માણ કરે છે, જેમાં રોજગારીનું સર્જન અથવા સંપત્તિ નિર્માણની ઊંચી સંભવિતતા છે, જે માપી શકાય તેવી સામાજિક અસર દર્શાવે છે.

રાજ્યોનું સ્ટાર્ટઅપ રેન્કિંગ એ સમયાંતરે ક્ષમતા નિર્માણની કવાયત છે, જે ડીપીઆઈઆઈટી દ્વારા વિકસાવવામાં આવી છે અને બહાર પાડવામાં આવી છે, જે રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોનું સ્ટાર્ટઅપ્સના વિકાસ માટે અનુકૂળ ઇકોસિસ્ટમનું નિર્માણ કરવાના તેમના પ્રયાસો પર મૂલ્યાંકન કરે છે. રેન્કિંગ કવાયતના મુખ્ય ઉદ્દેશો છે - રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને સારી પદ્ધતિઓ ઓળખવા, શીખવા અને બદલવા માટે સુવિધા આપવી, સ્ટાર્ટઅપ ઇકોસિસ્ટમને પ્રોત્સાહન આપવા અને રાજ્યો વચ્ચે સ્પર્ધાત્મકતાને પ્રોત્સાહન આપવા માટે રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો દ્વારા નીતિગત હસ્તક્ષેપ પર પ્રકાશ પાડવો.

31 ઓક્ટોબર, 2023ના રોજ પ્રધાનમંત્રી દ્વારા શરૂ કરવામાં આવેલી મેરા યુવા ભારત (એમવાય ભારત) પહેલને પ્રોત્સાહન આપવા માટે ડીપીઆઈઆઈટી યુવા બાબતોના વિભાગ સાથે પણ સહયોગ કરી રહી છે. એમવાય ભારત સરકારનાં તમામ ક્ષેત્રોમાં યુવા વિકાસ અને યુવાનોનાં નેતૃત્વમાં વિકાસ માટે મહત્ત્વપૂર્ણ, ટેકનોલોજી-સંચાલિત સુવિધાકર્તા છે. ઇનોવેશન વીક દરમિયાન, દેશના યુવાનોમાં ઉદ્યોગસાહસિકતાને પ્રોત્સાહન આપવા માટે ખાસ કરીને મારા ભારત માટે વિવિધ આઉટરીચ પ્રવૃત્તિઓ હાથ ધરવામાં આવશે.

YP/GP