"જય જવાન, જય કિસાન, જય વિજ્ઞાન, જય અનુસંધાન - સંશોધન અને નવીનતા એક મજબૂત સ્વાસ્થ્ય સંશોધન ઇકોસિસ્ટમ ઊભી કરશે અને આપણી વૈશ્વિક સ્પર્ધાત્મકતાને વેગ આપવા માટે બે એન્જિન હશે. ‘જય અનુસંધાન’ ભારતને આત્મનિર્ભર બનાવવાના પ્રયાસનો આ એક ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ સિદ્ધાંત છે." કેન્દ્રીય આરોગ્ય અને પરિવાર કલ્યાણ મંત્રી ડો.મનસુખ માંડવિયાએ આજે અહીં ઇન્ડિયન કાઉન્સિલ ઓફ મેડિકલ રિસર્ચ - નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ મેલેરિયા રિસર્ચ (આઇસીએમઆર-એનઆઇએમઆર)માં પાંચ નવી સુવિધાઓનું ઉદ્ઘાટન કરતાં આ વાત કરી હતી. આ સુવિધાઓમાં એક ટેસ્ટ રિસર્ચ લેબોરેટરી, એક ઇનોવેશન કોમ્પ્લેક્સ, કોન્ફરન્સ હોલ કોમ્પ્લેક્સ અને 300 બેઠકોવાળા ઓડિટોરિયમનો સમાવેશ થતો હતો. તેમની સાથે પ્રોફેસર એસ. પી. સિંહ બઘેલ અને ડૉ. ભારતી પ્રવિણ પવાર, કેન્દ્રીય સ્વાસ્થ્ય અને પરિવાર કલ્યાણ રાજ્ય મંત્રીઓ પણ જોડાયા હતા.

ઉદ્ઘાટન દરમિયાન ડો.માંડવિયાએ જણાવ્યું હતું કે, "આ ઉદઘાટન આરોગ્યના દરેક ક્ષેત્રમાં સંશોધન અને નવીનતા પર સરકારના ધ્યાનનું સૂચક છે." "છેલ્લા ચાર દાયકામાં, આ કેન્દ્રોએ ઉભરતા અને ફરીથી ઉભરતા વાયરલ ચેપ, ઝાડા વિકાર, એચ.આય.વી /એઇડ્સ, ક્ષય રોગ, હાયપરટેન્શન, ડાયાબિટીસ, એએમઆર સર્વેલન્સ, ઝૂનોટિક રોગો અને અન્ય આરોગ્ય સમસ્યાઓ સહિત ઘણા ક્ષેત્રોમાં મહત્વપૂર્ણ સંશોધન હાથ ધર્યું છે. આ માત્ર ઇમારતો જ નથી, પરંતુ સ્વાસ્થ્યનાં મંદિરો છે, જેની દેશને આજે જરૂર છે, જેથી દેશને તેની સ્વાસ્થ્ય પ્રણાલીને આત્મનિર્ભર બનાવી શકાય."

કેન્દ્રીય આરોગ્ય પ્રધાને જણાવ્યું હતું કે "સરકાર ભારતના આરોગ્ય ક્ષેત્રને સંપૂર્ણપણે વિકસિત કરવા અને તેને આત્મનિર્ભર બનાવવા માટે કામ કરી રહી છે." "જય અનુસંધાન"ના મહત્વ પર પ્રકાશ પાડવો, તેમણે જણાવ્યું હતું કે "કોવિડના સમય દરમિયાન, ભારતને રસી લેવામાં મહિનાઓ લાગી ગયા હોત. પરંતુ અમે માત્ર દેશમાં જ રસી વિકસાવી નથી, પરંતુ અમે વિશ્વને સસ્તા ભાવે શ્રેષ્ઠ ગુણવત્તાની રસી પ્રદાન કરી છે. એ જ રીતે, હાઇડ્રોક્સી-યુરિયા જેવા દુર્લભ રોગો માટે 14-15 દવાઓ છે, જેની કિંમત અગાઉ હજારો રૂપિયા હતી. આજે, આ દવાઓ ભારતમાં બનાવવામાં આવે છે અને તેની કિંમત અગાઉની માત્રાના માત્ર થોડાક જ છે."

આરોગ્ય ક્ષેત્રે ડો.માંડવિયાએ જણાવ્યું હતું કે, આરોગ્ય એ ખૂબ જ ગતિશીલ ક્ષેત્ર છે જ્યાં દરરોજ નવા સંશોધન, વિકાસ અને નવીનતા થાય છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે "દેશની સેવામાં આજે આપણે જે સુવિધાઓનું ઉદઘાટન કરી રહ્યા છીએ તે દર્શાવે છે કે ભારત વિશ્વ સાથે તાલ મિલાવવા તૈયાર છે. આઈસીએમઆર જેવી સંસ્થાઓ આજે વધુને વધુ મજબૂત બની રહી છે અને સમગ્ર વિશ્વમાં તેમના કામના દમ પર એક અલગ સ્થાન પ્રાપ્ત કરી રહી છે."

ડો.માંડવિયાએ જણાવ્યું હતું કે આરોગ્ય અને વૈજ્ઞાનિક પુરાવા-આધારિત સારવારના ક્ષેત્રમાં ભારતને મોખરે લઈ જવાનો કેન્દ્ર સરકારનો ઉદ્દેશ છે અને કોવિડ જેવા રોગોના ઉભરતા પ્રકારો સામે લડવા માટે ઉચ્ચ ગુણવત્તાની પ્રયોગશાળાઓની જરૂરિયાતની નોંધ લીધી હતી. તેમણે સ્વાસ્થ્યનાં ક્ષેત્રમાં નવી ટેકનોલોજી વિકસાવી રહેલાં વૈજ્ઞાનિકો, નવપ્રવર્તકો અને દેશનાં અન્ય લોકોને નવા વિચારો, નવા વિચારો, નવા સંશોધનો અને નવી ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરીને નવા ભારતનું સ્વપ્ન સાકાર કરવા અપીલ કરી હતી.

કેન્દ્રીય સ્વાસ્થ્ય મંત્રીએ આઇસીએમઆરની સદીઓથી ચાલી આવતી સફર અને ભારતનાં ચિકિત્સા સંશોધનનાં પરિદ્રશ્યને આકાર આપવામાં તેની ભૂમિકા પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો. તેમણે માહિતી આપી હતી કે, "આઇસીએમઆરના સાથસહકારથી ભારતે 110થી વધારે દેશોને કોવિડ-19 રસીઓ, ડાયગ્નોસ્ટિક કિટ્સ અને પર્સનલ પ્રોટેક્ટિવ ઇક્વિપમેન્ટ્સ (પીપીઇ) પ્રદાન કર્યા હતા, જે વૈશ્વિક સ્વાસ્થ્ય અને એકતા પ્રત્યે રાષ્ટ્રની કટિબદ્ધતાને પ્રતિબિંબિત કરે છે."

ડૉ. માંડવિયાએ મેલેરિયાને નિયંત્રણમાં લેવા માટે ભારતનાં સંશોધનમાં પથપ્રદર્શક બનવા બદલ આઇસીએમઆર-એનઆઇએમઆરની પ્રશંસા પણ કરી હતી. તેમણે કહ્યું કે "સંસ્થાના માળખાને મજબૂત બનાવવું એ 2030 સુધીમાં દેશમાં મેલેરિયા નાબૂદી તરફ આગળ વધવાની દિશામાં એક પગલું છે.". તેમણે માત્ર મેલેરિયાને નાબૂદ કરવા માટે જ નહીં, પરંતુ ડેન્ગ્યુ, જાપાનીઝ એન્સેફાલિટિસ, ચિકનગુનિયા, ફિલેરિયાસિસ જેવા અન્ય વેક્ટર-જન્ય રોગો પર પણ સામૂહિક પ્રયાસો કરવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો.

કેન્દ્રીય સ્વાસ્થ્ય મંત્રીએ હેલ્થકેરમાં ડિજિટલ હેલ્થ અને આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ જેવી ટેકનોલોજીનાં સમન્વય પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું હતું. તેમણે રસી અને દવાની ડિલિવરી માટે ડ્રોનના નવીન ઉપયોગના મહત્વ પર ભાર મૂક્યો હતો અને ડ્રોન મારફતે અંગોના સ્થાનાંતરણના સંશોધન પર ભાર મૂક્યો હતો, જે આરોગ્ય સંભાળની સુલભતા અને કાર્યક્ષમતામાં મોટી છલાંગને સૂચિત કરશે.

ડૉ. માંડવિયાએ પોતાનાં સમાપન વક્તવ્યમાં 'વન હેલ્થ' અભિગમનાં મહત્ત્વ પર ભાર મૂક્યો હતો અને ભવિષ્યમાં સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત પડકારોનું સમાધાન કરવા માટે માનવ, પશુ અને પર્યાવરણીય સ્વાસ્થ્યનાં જોડાણને માન્યતા આપી હતી.

ડૉ. રાજીવ બહલ, સચિવ, આરોગ્ય સંશોધન વિભાગના સચિવ અને આઈસીએમઆરના ડીજી; આ પ્રસંગે આઈસીએમઆર-એનઆઈએમઆરના ડિરેક્ટર ડો.અનુપ અનવીકર અને કેન્દ્રીય આરોગ્ય મંત્રાલયના વરિષ્ઠ અધિકારીઓ પણ ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

YP/GP/JD