કેન્દ્રીય નાગરિક ઉડ્ડયન અને સ્ટીલ મંત્રી શ્રી જ્યોતિરાદિત્ય એમ. સિંધિયાએ ગઈ કાલે રાજ્યસભામાં એક તારાંકિત પ્રશ્નના પૂરક પ્રશ્નના જવાબમાં જણાવ્યું હતું કે નાગરિક ઉડ્ડયન નિયમો (સીએઆર) મુજબ, પ્રસ્થાનના 1-2 કલાકના સમય પહેલાં ફ્લાઇટ રદ થવાના કિસ્સામાં એરલાઇન્સે તાત્કાલિક બીજી કનેક્ટિંગ ફ્લાઇટમાં વ્યવસ્થા કરવાની જરૂર છે. જો 5થી 6 કલાકથી વધુ વિલંબ થાય તો એરલાઇન્સની જવાબદારી છે કે તે હોટલમાં રોકાવાની વ્યવસ્થા કરે, મુસાફરોને રિફંડ આપે અને તેમને આગામી ઉપલબ્ધ ફ્લાઇટ પૂરી પાડે. તેમણે કહ્યું કે સીએઆરમાં આ નિયમો દર્શાવવામાં આવ્યા છે, અને જો કોઈ ઉલ્લંઘન નાગરિક ઉડ્ડયન મંત્રાલયના ધ્યાનમાં લાવવામાં આવે છે, તો તે મુજબ ડિફોલ્ટર સામે તાત્કાલિક કાર્યવાહી કરવામાં આવે છે.

મંત્રીએ શિયાળાના મહિનાઓ દરમિયાન ધુમ્મસની સમસ્યાને પહોંચી વળવા માટે લેવામાં આવતા પગલાઓની પણ વિસ્તૃત માહિતી આપી હતી, જેના કારણે ધુમ્મસને કારણે રદ કરવામાં આવેલા અને ફ્લાઇટ્સ મોડી પડવામાં ભારે ઘટાડો થયો છે.

ગઈ કાલે એક અતારાંકિત પ્રશ્નમાં નાગરિક ઉડ્ડયન મંત્રાલયના રાજ્યકક્ષાના પ્રધાન જનરલ (ડો.) વી.કે.સિંઘ (નિવૃત્ત)એ માહિતી આપી હતી કે ડિરેક્ટોરેટ જનરલ ઓફ સિવિલ એવિએશન (ડીજીસીએ) ધુમ્મસ સંબંધિત કામગીરી માટે તેમની સજ્જતા સુનિશ્ચિત કરવા માટે ધુમ્મસનો સમયગાળો શરૂ થાય તે પહેલાં દર વર્ષે હિતધારકો સાથે જોડાય છે. ધુમ્મસનો સમયગાળો શરૂ થાય તે પહેલાં નીચેની કાર્યવાહી કરવામાં આવે છેઃ

i) ધુમ્મસની ઋતુમાં અવિરત એર નેવિગેશન સર્વિસીસ (એએનએસ) સુનિશ્ચિત કરવા માટે કેટ II/III આઇએલએસ સુવિધાઓનું વિશેષ ઓડિટ

ii) એરોડ્રોમ્સ ખાતે મહત્ત્વપૂર્ણ/સંવેદનશીલ વિસ્તારોને યોગ્ય રીતે સુરક્ષિત કરવામાં આવે તે સુનિશ્ચિત કરવા માટે નિરીક્ષણો

iii) એરલાઇન્સને તેમની ફ્લાઇટના સમયપત્રકમાં ફેરફાર લાવવા નિર્દેશ જેથી સીએટી II / III નોન-કમ્પ્લાયન્ટ એરક્રાફ્ટને ધુમ્મસ દરમિયાન ઓપરેટ ન થાય અને

iv) એરલાઇન્સને સીએટી II/III લાયકાત ધરાવતા ક્રૂનું જ શેડ્યૂલિંગ સુનિશ્ચિત કરવા દિશાનિર્દેશો.

ધુમ્મસના સમયગાળાની શરૂઆત માટે તૈયારી કરવા માટે, છેલ્લા બે વર્ષમાં નિરીક્ષણ અને વિશેષ ઓડિટની સંખ્યામાં વધારો કરવામાં આવ્યો છે, જેથી એરપોર્ટ્સ અને એર નેવિગેશન સેવાઓના ક્ષેત્રમાં વિવિધ સુવિધાઓમાં વધારો થઈ શકે. પરિણામે, ફ્લાઇટ્સમાં લગભગ 20 ટકાનો વધારો થયો હોવા છતાં, ફ્લાઇટ રદ કરવામાં આવી હતી જે 2021-2022 દરમિયાન કુલ ફ્લાઇટ મૂવમેન્ટના 0.09 ટકા હતી, જે 2022-2023 માં ફ્લાઇટની કુલ હિલચાલના 0.05 ટકા સુધી ઘટી ગઈ છે.

ધુમ્મસની સ્થિતિ માટેની સજ્જતામાં વધુ સુધારો કરવાની સરકારની યોજના છેઃ

(1) વિવિધ સુવિધાઓ જેવી કે એરોડ્રોમ, એર નેવિગેશન સેવાઓ, હવામાન વિષયક ઉપકરણો વગેરે પર નિયમિત દેખરેખ રાખવી, જેથી લાગુ પડતા નિયમોનું પાલન સુનિશ્ચિત કરી શકાય.

(2) અવિરત એર નેવિગેશનલ સેવાઓ, એરોડ્રોમ લાઇટિંગ્સ અને અન્ય સંબંધિત સુવિધાઓ સુનિશ્ચિત કરવા માટે ધુમ્મસ અસરગ્રસ્ત એરપોર્ટ્સનું ઓડિટ કરવું અને ધુમ્મસની શરૂઆત થાય તે પહેલાં મહત્વપૂર્ણ અને સંવેદનશીલ વિસ્તારોને યોગ્ય રીતે સુરક્ષિત કરવામાં આવે તે સુનિશ્ચિત કરવું.

(3) ધુમ્મસની શરૂઆત પહેલા એરલાઇન્સને દિશા નિર્દેશ આપવો જેથી નીચેની બાબતો સુનિશ્ચિત કરી શકાય.

1. ધુમ્મસના સમયગાળા દરમિયાન કેટ II/III નોન-કમ્પ્લાયન્ટ એરક્રાફ્ટને ઓપરેટ કરતા દૂર કરવા માટે ફ્લાઇટના શિડ્યુલમાં ફેરફાર લાવવો

ii. ધુમ્મસથી અસરગ્રસ્ત એરપોર્ટ્સ માટે માત્ર સીએટી II/III લાયકાત ધરાવતા ક્રૂનું શેડ્યૂલિંગ સુનિશ્ચિત કરવું

iii. વિલંબ દરમિયાન મુસાફરોનું સંચાલન સુનિશ્ચિત કરવા માટે નિર્ધારિત માપદંડો મુજબ છે

iv. ડાયવર્ઝન એરપોર્ટ્સ પર એરક્રાફ્ટ મેન્ટેનન્સ એન્જિનિયર (એએમઈ)ની સ્થિતિ સુનિશ્ચિત કરવી.

(4) ધુમ્મસનો સમયગાળો શરૂ થાય તે પહેલાં સરકાર દ્વારા સમગ્ર સજ્જતા અભિયાનનું બારીકાઈથી નિરીક્ષણ કરવામાં આવે છે અને તેની સમીક્ષા કરવામાં આવે છે.

CB/GP/JD