মোৰ প্ৰিয় দেশবাসী,

নমস্কাৰ,

মন কী বাতলৈ আদৰণি জনাইছো৷ আমি আমি এই ২৬ নৱেম্বৰৰ দিনটোৰ কথা পাহৰিব নোৱাৰো৷ কিন্তু ভাৰতৰ দৃঢ়তাই আমাক এই কষ্ট অতিক্ৰম কৰাত সহায় কৰিলে; এতিয়া আমি সম্পূৰ্ণ উৎসাহেৰে সন্ত্ৰাসবাদৰ অন্ত পেলাইছো। মুম্বাই আক্ৰমণত প্ৰাণ হেৰুওৱা সকলোকে শ্ৰদ্ধাঞ্জলি জনাইছো। আজি দেশে সেই বীৰসকলক স্মৰণ কৰিছে যিসকলে আক্ৰমণৰ সময়ত সৰ্বস্ব ত্যাগ কৰিছিল।মোৰ পৰিয়ালৰ সদস্যসকল, এই ২৬ নৱেম্বৰৰ দিনটো আৰু এটা কাৰণত অত্যন্ত তাৎপৰ্যপূৰ্ণ। ১৯৪৯ চনৰ আজিৰ দিনটোতে সংবিধান সভাই ভাৰতৰ সংবিধান গৃহীত কৰিছিল। মোৰ মনত আছে, ২০১৫ চনত যেতিয়া আমি বাবাচাহেব আম্বেদকাৰৰ ১২৫সংখ্যক জন্ম বাৰ্ষিকী উদযাপন কৰিছিলো, তেতিয়া ২৬ নৱেম্বৰ দিনটোক সংবিধান দিৱস হিচাপে পালন কৰাৰ এটা চিন্তাই মনত দোলা দিছিল। আৰু তেতিয়াৰ পৰা প্ৰতি বছৰে আমি এই দিনটো সংবিধান দিৱস হিচাপে পালন কৰি আহিছো। সংবিধান দিৱস উপলক্ষে সকলো দেশবাসীলৈ শুভেচ্ছা জ্ঞাপন কৰিছোঁ। আৰু একেলগে আমি নিশ্চিতভাৱে নাগৰিকৰ কৰ্তব্যৰ অগ্ৰাধিকাৰ অনুসৰি এখন উন্নত ভাৰতৰ সংকল্পৰ উপনীত হ’ম।

বন্ধুসকল, আমি সকলোৱে জানো যে সংবিধান প্ৰস্তুত কৰিবলৈ ২ বছৰ ১১ মাহ ১৮ দিন সময় লাগিছিল। সংবিধান সভাৰ আটাইতকৈ বয়সীয়াল সদস্য আছিল শ্ৰী সচিদানন্দ সিনহাজী। ৬০খনতকৈও অধিক দেশৰ সংবিধান অতি সুক্ষ্মভাৱে অধ্যয়ন কৰাৰ পিছত দীৰ্ঘদিনীয়া বিবেচনাৰ অন্তত আমাৰ সংবিধানৰ খচৰাটো প্ৰস্তুত কৰা হৈছিল। খচৰাখন প্ৰস্তুত কৰাৰ পিছত চূড়ান্ত গাঁথনি প্ৰস্তুত দিয়াৰ আগতে ২০০০ৰো অধিক সংশোধনী ইয়াত পুনৰ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছিল। ১৯৫০ চনত সংবিধান বলবৎ হোৱাৰ পাছতো আজিলৈকে সংবিধানত মুঠ ১০৬টা সংশোধনী সম্পন্ন হৈছে। দেশৰ সময়, পৰিস্থিতি আৰু প্ৰয়োজনীয়তাৰ লগত সংগতি ৰাখি বিভিন্ন চৰকাৰে বিভিন্ন সময়ত সংশোধনী কৰা হৈছে। কিন্তু এইটো দুৰ্ভাগ্যজনক কথা যে সংবিধানৰ প্ৰথম সংশোধনীটো বাক স্বাধীনতা আৰু মত প্ৰকাশৰ স্বাধীনতা বাতিল কৰাৰ সৈতে জড়িত আছিল। যিহেতু ৪৪তম সংশোধনীৰ জৰিয়তে জৰুৰীকালীন সময়ত কৰা ভুলসমূহ সঠিকভাৱে শুধৰোৱা হৈছিল।

বন্ধুসকল, আন এক প্ৰেৰণাদায়ক কথা যে মনোনীত সংবিধান সভাৰ একেখিনি সদস্যৰ ভিতৰত ১৫গৰাকী মহিলা আছিল। তেনে এগৰাকী সদস্য আছিল হংস মেহতা জী, যিয়ে নাৰীৰ অধিকাৰ আৰু ন্যায়ৰ স্বাৰ্থত মাত মাতিছিল। সেই সময়ছোৱাত ভাৰত এনে এখন দেশ আছিল যাৰ সংবিধানে মহিলাৰ ভোটাধিকাৰ সাব্যস্ত কৰিছিল। দেশ নিৰ্মাণ প্ৰক্ৰিয়াত সকলোৰে সহায় লৈহে সামূহিক বিকাশ সম্ভৱ। সংবিধান প্ৰণয়নকাৰীসকলৰ দূৰদৰ্শীতাক আনুগত্য প্ৰকাশ কৰি ভাৰতৰ সংসদে এতিয়া নাৰী শক্তি বন্দন আইনখন গৃহীত কৰাটো মোৰ বাবে অতি সন্তুষ্টিৰ বিষয়৷ নাৰী শক্তি বন্দন অধিনিয়ম গণতন্ত্ৰৰ সংকল্পৰ শক্তি নিদৰ্শন। ইয়াৰ দ্বাৰা উন্নত ভাৰতৰ আমাৰ সংকল্প সম্পন্ন কৰাৰ গতিত এক উদ্গনি দিব৷

মোৰ পৰিয়ালৰ সদস্যসকল, যেতিয়া সামগ্ৰিকভাৱে জনসাধাৰণে দেশ নিৰ্মাণৰ দায়িত্ব লয়, তেতিয়া পৃথিৱীৰ কোনো শক্তিয়ে সেই দেশখনক আগবাঢ়ি যোৱাত বাধা দিব নোৱাৰে। আজি ভাৰতত স্পষ্টকৈ দেখা গৈছে যে দেশৰ ১৪০ কোটি জনসাধাৰণৰ নেতৃত্বত বহু পৰিৱৰ্তন হৈছে। ইয়াৰ প্ৰত্যক্ষ উদাহৰণ আমি এই উৎসৱৰ বতৰত দেখিবলৈ পাইছো। যোৱা মাহত ‘মন কী বাত’ত মই ‘ভোকেল ফৰ লোকেল’ অৰ্থাৎ স্থানীয় সামগ্ৰী কিনাৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিছিলোঁ। দেশত দীপাৱলী, ভাই দোজ আৰু ষট পূজাৰ সময়ত বিগত কেইদিনমানৰ ভিতৰতে ৪ লাখ কোটি টকাতকৈ অধিক মূল্যৰ ব্যৱসায় হৈছে। আৰু এই সময়ছোৱাত মেড ইন ইণ্ডিয়াত সামগ্ৰী ক্ৰয় কৰাৰ ক্ষেত্ৰত ৰাইজৰ মাজত ব্যাপক উৎসাহ পৰিলক্ষিত হৈছে৷ এতিয়া আমাৰ ল’ৰা-ছোৱালীয়েও দোকানত কিবা কিনি থাকোঁতে মেড ইন ইণ্ডিয়াৰ নাম লিখা আছে নে নাই পৰীক্ষা কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছে। কেৱল সেয়াই নহয়, আজিকালি মানুহে অনলাইনত সামগ্ৰী ক্ৰয় কৰাৰ সময়ত সামগ্ৰী উৎপাদনকাৰী দেশখন পৰীক্ষা কৰিবলৈ নাপাহৰিব।

বন্ধুসকল, যেনেকৈ ‘স্বচ্ছ ভাৰত অভিযান’ৰ সফলতাই ইয়াৰ প্ৰেৰণা হৈ পৰিছে; ‘ভোকেল ফৰ লোকেল’ৰ সফলতাই ‘উন্নত ভাৰত-সমৃদ্ধিশালী ভাৰত’ৰ দুৱাৰ মুকলি কৰিছে। ‘ভোকেল ফৰ লোকেল’ৰ এই অভিযানে সমগ্ৰ দেশৰ অৰ্থনীতি শক্তিশালী কৰে। ভোকেল ফৰ লোকেল অভিযানে নিয়োগৰ নিশ্চয়তা, এয়া উন্নয়নৰ নিশ্চয়তা; এইটোৱেই দেশৰ সুষম উন্নয়নৰ নিশ্চয়তা প্ৰদান কৰে। ইয়াৰ দ্বাৰা চহৰ আৰু গ্ৰাম্য উভয় লোককে সমান সুযোগ লাভ কৰে। ইয়াৰ ফলত স্থানীয় সামগ্ৰীসমূহত মূল্য সংযোজনৰ পথো মুকলি হয় আৰু যদি কেতিয়াবা, বিশ্ব অৰ্থনীতিত উত্থান-পতন ঘটে, তেন্তে ভোকেল ফৰ লোকেলৰ মন্ত্ৰই আমাৰ অৰ্থনীতিকো সুৰক্ষা প্ৰদান কৰে।

বন্ধুসকল, ভাৰতীয় সামগ্ৰীৰ প্ৰতি এই আৱেগ কেৱল উৎসৱত সীমাবদ্ধ থাকিব নালাগে। বিয়াৰ বতৰো এতিয়া আৰম্ভ হৈছে। একাংশ বাণিজ্যিক সংস্থাই অনুমান কৰিছে যে এই বিয়াৰ বতৰত প্ৰায় ৫ লাখ কোটি টকাৰ ব্যৱসায় হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে৷ বিয়াৰ বজাৰ কৰাৰ সময়ত আপোনালোক সকলোৱে কেৱল ভাৰতত নিৰ্মিত সামগ্ৰীক গুৰুত্ব দিব লাগে। আৰু হয়, যিহেতু বিয়াৰ বিষয়টো আহিছে, এটা কথাই মোক বহুদিনৰ পৰা আমনি কৰি আহিছে আৰু যদি মই মোৰ পৰিয়ালৰ সদস্যসকলৰ আগত মোৰ হৃদয়ৰ বিষটো খুলি নকওঁ, তেন্তে মই আৰু কাৰ লগত সেই কথা শ্বেয়াৰ কৰিম? এটা কথা চিন্তা কৰকচোন... আজিকালি একাংশ পৰিয়ালে বিদেশলৈ গৈ বিয়া অনুষ্ঠিত কৰাৰ নতুন পৰিৱেশ সৃষ্টি কৰিছে। এইবোৰ জানো সঁচাই প্ৰয়োজন? যদি আমি ভাৰতৰ মাটিত, ভাৰতৰ জনসাধাৰণৰ মাজত বিবাহৰ উৎসৱ উদযাপন কৰো, তেন্তে দেশৰ ধন দেশত থাকিব। দেশৰ জনসাধাৰণে আপোনালোকৰ বিয়াত কোনোবা নহয়, কোনোবাই সেৱা আগবঢ়োৱাৰ সুযোগ পাব... দুখীয়া মানুহেও সেই অনুষ্ঠানৰ কথা নিজৰ সন্তানক ক’ব। ‘ভোকেল ফৰ লোকেল’ৰ এই মিছনৰ বিষয়ে আপোনালোকে এক্সট্ৰাপলেট কৰিব পাৰিবনে? আমি নিজৰ দেশতে এনে বিবাহ অনুষ্ঠান কিয়  আয়োজন নকৰোঁ? সম্ভৱ যে আপোনালোকে বিচৰা ধৰণৰ ব্যৱস্থা আজি নাথাকিবও পাৰে, কিন্তু আমি যদি এনে অনুষ্ঠান আয়োজন কৰো তেন্তে ব্যৱস্থাও গঢ় লৈ উঠিব। এইটো এটা খুব ডাঙৰ পৰিয়ালৰ লগত জড়িত বিষয়। আশাকৰোঁ মোৰ এই মৰ্মবেদনা নিশ্চয় সেই ডাঙৰ পৰিয়ালবোৰে উপলব্ধি কৰিব।

মোৰ পৰিয়ালৰ সদস্যসকল, এই উৎসৱৰ বতৰত আৰু এটা ডাঙৰ ট্ৰেণ্ড দেখা গৈছে। দীপাৱলী উপলক্ষে নগদ ধন পৰিশোধৰ জৰিয়তে কিছু সামগ্ৰী ক্ৰয় কৰাৰ ধাৰা ক্ৰমান্বয়ে হ্ৰাস পাইছে এইবাৰ একেৰাহে দ্বিতীয় বছৰ। অৰ্থাৎ এতিয়া মানুহে অধিক হাৰত ডিজিটেল পেমেণ্ট কৰিছে। এই কথাও অতি উৎসাহজনক। আপোনালোকে আৰু এটা কাম কৰিব পাৰে। নিজেই সিদ্ধান্ত লওক যে এমাহৰ বাবে আপোনালোকে কেৱল ইউপিআই বা যিকোনো ডিজিটেল মাধ্যমৰ জৰিয়তেহে ধন পৰিশোধ কৰিব আৰু নগদ ধনৰ জৰিয়তে নহয়। ভাৰতত ডিজিটেল বিপ্লৱৰ সফলতাই এইটো একেবাৰে সম্ভৱপৰ কৰি তুলিছে। আৰু এমাহ শেষ হ'লে আপোনালোকৰ অভিজ্ঞতা আৰু ফটো মোৰ লগত শ্বেয়াৰ কৰক। মই ইয়াৰ বাবে আগতীয়াকৈ শুভকামনা জনাইছো।

মোৰ পৰিয়ালৰ সদস্য, আমাৰ তৰুণ বন্ধুসকলে দেশখনক আন এক উল্লেখযোগ্য খবৰ দিছে, যিয়ে আমাৰ সকলোকে গৌৰৱান্বিত কৰিছে। ‘বুদ্ধিমত্তা, ধাৰণা আৰু উদ্ভাৱন’ আজি ভাৰতীয় যুৱক-যুৱতীসকলৰ প্ৰতীক। প্ৰযুক্তিৰ সংমিশ্ৰণৰ জৰিয়তে তেওঁলোকৰ বৌদ্ধিক সম্পত্তিৰ নিৰন্তৰ উত্থান-এইটো সঁচাকৈয়ে দেশৰ সামৰ্থ্য বৃদ্ধিৰ ক্ষেত্ৰত অগ্ৰগতিৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ দিশ। আপোনালোকে জানি আনন্দিত হ’ব যে ২০২২ চনত ভাৰতীয়ৰ পেটেণ্ট আবেদন ৩১ শতাংশতকৈ অধিক বৃদ্ধি পাইছে।বিশ্ব বৌদ্ধিক সম্পত্তি সংস্থাই এক অতি আকৰ্ষণীয় প্ৰতিবেদন প্ৰকাশ কৰিছে। এই প্ৰতিবেদনে দেখুৱাইছে যে পেটেণ্ট দাখিলৰ ক্ষেত্ৰত অগ্ৰণী শীৰ্ষ ১০খন দেশতো ইয়াৰ আগতে কেতিয়াও হোৱা নাই। এই আচৰিত কৃতিত্বৰ বাবে মোৰ যুৱ সহকৰ্মীসকলক অভিনন্দন জনাইছো। মই মোৰ যুৱ বন্ধুসকলক আশ্বস্ত কৰিব বিচাৰিছো যে দেশখন প্ৰতিটো খোজতে আপোনালোকৰ লগত আছে। চৰকাৰে কৰা প্ৰশাসনিক আৰু আইনী সংস্কাৰৰ পিছত আজি আমাৰ যুৱক-যুৱতীসকলে নৱীকৃত শক্তিৰে বৃহৎ পৰিসৰত উদ্ভাৱনত নিয়োজিত হৈছে। যদি ১০ বছৰৰ আগৰ পৰিসংখ্যাৰ সৈতে তুলনা কৰা হয়, আজি আমাৰ পেটেণ্টে ১০ গুণ বেছি অনুমোদন লাভ কৰিছে। আমি সকলোৱে জানো যে পেটেণ্টে কেৱল দেশৰ বৌদ্ধিক সম্পত্তি বৃদ্ধি কৰাই নহয়; তেওঁলোকে নতুন সুযোগৰ দুৱাৰো মুকলি কৰে। কেৱল ইমানেই নহয়, ই আমাৰ ষ্টাৰ্ট-আপসমূহৰ শক্তি আৰু সম্ভাৱনাও বৃদ্ধি কৰে। আজি আমাৰ স্কুলীয়া ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ মাজতো উদ্ভাৱনৰ মনোভাৱ প্ৰচাৰ কৰা হৈছে। অটল টিংকাৰিং লেব, অটল ইনোভেচন মিছন, কলেজত ইনকিউবেচন চেণ্টাৰ, ষ্টাৰ্ট-আপ ইণ্ডিয়া অভিযান, এনে অদম্য প্ৰচেষ্টাৰ ফল দেশবাসীৰ সন্মুখত। এয়াও, ভাৰতৰ যুৱ শক্তিৰ প্ৰত্যক্ষ উদাহৰণ; ভাৰতৰ উদ্ভাৱনী শক্তি। এই উদ্যমেৰে আগবাঢ়ি গৈ আমি উন্নত ভাৰতৰ দৃষ্টিভংগী লাভ কৰিম আৰু সেইবাবেই মই বাৰে বাৰে কওঁ, ‘জয় জোৱান-জয় কিষাণ’, ‘জয় জ্ঞান-জয় অনুসন্ধান’।

মোৰ প্ৰিয় দেশবাসী, আপোনালোকৰ হয়তো মনত আছে যে কিছুদিনৰ আগতে ‘মন কী বাত’ত মই ভাৰতত আয়োজন কৰা বৃহৎ সংখ্যক মেলাৰ বিষয়ে আলোচনা কৰিছিলোঁ। তেতিয়াহে মনলৈ আহিল প্ৰতিযোগিতাৰ ধাৰণা য’ত মানুহে মেলাৰ সৈতে জড়িত ফটো শ্বেয়াৰ কৰিব। একেটা সন্দৰ্ভত সাংস্কৃতিক মন্ত্ৰালয়ে আয়োজন কৰিছিল মেলা মমেণ্ট প্ৰতিযোগিতা। আপোনালোকে জানি আনন্দিত হ'ব যে ইয়াত হাজাৰ হাজাৰ লোকে অংশগ্ৰহণ কৰিছিল আৰু বহুতে পুৰস্কাৰো লাভ কৰিছিল। কলকাতাৰ বাসিন্দা ৰাজেশ দৰ্জীয়ে চড়কমেলাত বেলুন আৰু খেলনা বিক্ৰেতাৰ আচৰিত ফটোৰ বাবে এই বঁটা লাভ কৰে। এই মেলাখন বংগৰ গ্ৰামাঞ্চলত অতি জনপ্ৰিয়। বাৰাণসীত হোলী প্ৰদৰ্শনৰ বাবে অনুপম সিং জীয়ে লাভ কৰে মেলা প’ৰ্ট্ৰেইটছ বঁটা। অৰুণ কুমাৰ নলিমেলাজীক ‘কুলাছাই দশেৰা’ৰ সৈতে জড়িত এক আকৰ্ষণীয় দিশ প্ৰদৰ্শনৰ বাবে বঁটা প্ৰদান কৰা হয়। একেদৰে মহাৰাষ্ট্ৰৰ এজন ভদ্ৰলোক শ্ৰীমান ৰাহুল জীয়ে প্ৰেৰণ কৰা আটাইতকৈ জনপ্ৰিয় ফটোখনত পান্ধৰপুৰৰ ভক্তি প্ৰদৰ্শন কৰা এখন ফটো সন্নিবিষ্ট কৰা হৈছিল। এই প্ৰতিযোগিতাত মেলাৰ সময়ত স্থানীয় খাদ্যৰ বহু ছবি দেখা গৈছিল। ইয়াত পুৰুলীয়া নিবাসী আলোকঅবিনাশ জীৰ ছবিখনে বঁটা লাভ কৰে। এখন মেলাৰ সময়ত তেওঁ বংগৰ গ্ৰামাঞ্চলৰ খাদ্য সামগ্ৰী প্ৰদৰ্শন কৰিছিল। ভগোৰীয়া উৎসৱৰ সময়ত মহিলাসকলে কুলফী উপভোগ কৰি থকা প্ৰণৱ বসাকজীৰ এখন ছবিও বঁটা প্ৰদান কৰা হয়। ৰুমেলাজীয়ে ছত্তীশগড়ৰ জগদলপুৰৰ এখন গাঁৱৰ মেলাত ভুজিয়াৰ সোৱাদ লোৱা মহিলাৰ ফটো এখন পঠিয়াইছিল - সেইখনো বঁটা দিয়া হৈছিল।

বন্ধুসকল, ‘মন কী বাত’ৰ জৰিয়তে আজি প্ৰতিখন গাওঁ, প্ৰতিখন বিদ্যালয়, প্ৰতিখন পঞ্চায়তত এনেধৰণৰ প্ৰতিযোগিতা নিয়মীয়াকৈ আয়োজন কৰিবলৈ অনুৰোধ জনালোঁ। আজিকালি ছ’চিয়েল মিডিয়াৰ শক্তি অপৰিসীম, প্ৰযুক্তি আৰু ম’বাইলে ঘৰে ঘৰে গৈছে। আপোনালোকৰ স্থানীয় উৎসৱ হওক বা সামগ্ৰী হওক, ইয়াৰ জৰিয়তেও আপোনালোকে সেইবোৰক বিশ্বব্যাপী কৰি তুলিব পাৰে।

বন্ধুসকল, প্ৰতিখন গাঁৱত অনুষ্ঠিত হোৱা মেলাবোৰৰ দৰেই ইয়াৰ বিভিন্ন নৃত্যৰো নিজস্ব ঐতিহ্যৰ অধিকাৰী। ঝাৰখণ্ড, ওড়িশা আৰু বংগ আদি জনজাতীয় অঞ্চলত অতি বিখ্যাত নৃত্যক ‘ছাউ’ বুলি কোৱা হয়। ‘এক ভাৰত শ্ৰেষ্ঠ ভাৰত’ৰ মনোভাৱেৰে শ্ৰীনগৰত ১৫ নৱেম্বৰৰ পৰা ১৭ নৱেম্বৰলৈ ‘ছাউ’ উৎসৱৰ আয়োজন কৰা হয়। এই অনুষ্ঠানত সকলোৱে ‘ছাউ’ নৃত্য উপভোগ কৰিলে। শ্ৰীনগৰৰ যুৱক-যুৱতীসকলক ‘ছাউ’ নৃত্যৰ প্ৰশিক্ষণ প্ৰদানৰ বাবেও এখন কৰ্মশালাৰ আয়োজন কৰা হয়। একেদৰে কিছু সপ্তাহ পূৰ্বে কথুৱা জিলাত ‘বসোহলীউৎসৱ’ৰ আয়োজন কৰা হৈছিল। এই ঠাইখন জম্মুৰ পৰা ১৫০ কিলোমিটাৰ দূৰত। এই উৎসৱত স্থানীয় কলা, লোকনৃত্য আৰু পৰম্পৰাগত ৰামলীলাৰ আয়োজন কৰা হৈছিল।

বন্ধুসকল, ভাৰতীয় সংস্কৃতিৰ সৌন্দৰ্য্য ছৌদি আৰৱতো অনুভৱ কৰা হৈছিল। চলিত মাহত ছৌদি আৰৱত ‘সংস্কৃত উৎসৱ’ নামৰ এক অনুষ্ঠান অনুষ্ঠিত হয়। এইটো নিজৰ বাবেই অনন্য আছিল, যিহেতু সমগ্ৰ অনুষ্ঠানটো সংস্কৃত ভাষাত আছিল। সংলাপ, সংগীত, নৃত্য, সকলো সংস্কৃতত, য’ত স্থানীয় ৰাইজৰ অংশগ্ৰহণো দেখা গ’ল।

মোৰ পৰিয়ালৰ সদস্য, ‘স্বচ্ছ ভাৰত’ এতিয়া সমগ্ৰ দেশৰ প্ৰিয় বিষয় হৈ পৰিছে। ই অৱশ্যেই মোৰ প্ৰিয় বিষয়ও আৰু ইয়াৰ সৈতে জড়িত যিকোনো খবৰ পোৱাৰ লগে লগে মোৰ মনটো ইয়াৰ ফালে ঢাল খায় আৰু ইয়াৰ উল্লেখ নিশ্চিতভাৱে 'মন কী বাত'ত পোৱাটো স্বাভাৱিক। স্বচ্ছ ভাৰত অভিযানে স্বচ্ছতা আৰু জনসাধাৰণৰ স্বচ্ছতাতাৰ সন্দৰ্ভত মানুহৰ মানসিকতা সলনি কৰিছে। আজি এই পদক্ষেপ জাতীয় মনোভাৱৰ প্ৰতীক হৈ পৰিছে, যিয়ে কোটি কোটি দেশবাসীৰ জীৱন উন্নত কৰিছে। এই অভিযানে বিভিন্ন শ্ৰেণীৰ লোকসকলক বিশেষকৈ যুৱক-যুৱতীসকলকো সামূহিক অংশগ্ৰহণৰ বাবে অনুপ্ৰাণিত কৰিছে। তেনে এক প্ৰশংসনীয় প্ৰচেষ্টা ছুৰাটত পৰ্যবেক্ষণ কৰা হৈছে। তাতে ‘প্ৰজেক্ট ছুৰাট’ আৰম্ভ কৰিছে যুৱক-যুৱতীৰ এটা দলে। ইয়াৰ লক্ষ্য হৈছে ছুৰাটক এখন আদৰ্শ চহৰ হিচাপে গঢ়ি তোলা যিখন স্বচ্ছতা আৰু বহনক্ষম উন্নয়নৰ এক উৎকৃষ্ট উদাহৰণ হৈ পৰে। ‘স্বচ্ছ দেওবাৰ’ হিচাপে আৰম্ভ হোৱা এই প্ৰচেষ্টাৰ অধীনত ছুৰাটে আগতে যুৱক-যুৱতীসকলে ৰাজহুৱা স্থান আৰু ডুমাছ বীচ্ছ পৰিষ্কাৰ কৰিছিল। পিছলৈ এই লোকসকলেও টাপিৰিভাৰৰ পাৰ চাফা কৰাৰ কামত সম্পূৰ্ণ হৃদয়েৰে জড়িত হৈ পৰে। আৰু আপোনালোকে জানি সুখী হ’ব যে অতি কম সময়ৰ ভিতৰতে ইয়াৰ সৈতে জড়িত লোকৰ সংখ্যা ৫০ হাজাৰৰো অধিক হৈছে। ৰাইজৰ পৰা পোৱা সমৰ্থনৰ লগে লগে দলটোৰ আত্মবিশ্বাস বাঢ়ি আহিল, তাৰ পিছত তেওঁলোকেও জাবৰ সংগ্ৰহৰ কামত নামিল। আপোনালোকে জানি আচৰিত হ’ব যে এই দলটোৱে লাখ লাখ কিলো জাবৰ পৰিষ্কাৰ কৰিছে। তৃণমূল পৰ্যায়ত কৰা এনে প্ৰচেষ্টাই বৃহৎ পৰিৱৰ্তন আনিব পাৰে।

বন্ধুসকল, গুজৰাটৰ পৰাই আন এক তথ্য আহিছে। কেইসপ্তাহমানৰ আগতে আম্বাজীত 'ভদৰৱীপুনম মেলা'ৰ আয়োজন কৰা হৈছিল।৫০ লাখৰো অধিক লোক এই মেলালৈ আহিছিল। প্ৰতি বছৰে এই মেলা অনুষ্ঠিত হয়। ইয়াৰ আটাইতকৈ উল্লেখযোগ্য দিশটো হ’ল যে মেলালৈ অহা লোকসকলে গব্বৰ পাহাৰৰ এক বৃহৎ অংশত স্বচ্ছতাৰ অভিযান চলাইছিল। মন্দিৰৰ আশে-পাশে থকা সমগ্ৰ অঞ্চলটো পৰিষ্কাৰ কৰি ৰখাৰ এই অভিযান অতি প্ৰেৰণাদায়ক।

বন্ধুসকল, মই সদায় কওঁ যে স্বচ্ছতা এদিন বা এসপ্তাহৰ অভিযান নহয় বৰঞ্চ ই আজীৱন কাৰ্যকৰী হোৱাৰ এক প্ৰচেষ্টা। আমি আমাৰ চৌপাশৰ এনে লোককো দেখিবলৈ পাওঁ যিয়ে নিজৰ সমগ্ৰ জীৱন স্বচ্ছতাৰ সৈতে জড়িত বিষয়ত উৎসৰ্গা কৰিছে। তামিলনাডুৰ কইম্বাটুৰত বাস কৰা লগানাথনজীৰ অতুলনীয়। শৈশৱত তেওঁ প্ৰায়ে দুখীয়া ল’ৰা-ছোৱালীৰ ফটা কাপোৰ দেখি অশান্তি পাইছিল। ইয়াৰ পিছতে তেওঁ এনে শিশুক সহায় কৰাৰ প্ৰতিজ্ঞা লৈ নিজৰ উপাৰ্জনৰ এটা অংশ তেওঁলোকক দান কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে। টকাৰ নাটনি হ’লে লগানাথনজীয়ে আনকি শৌচাগাৰ চাফা কৰিছিল যাতে আৰ্তজনৰ ল’ৰা-ছোৱালীক সহায় কৰিব পৰা যায়। যোৱা ২৫ বছৰ ধৰি সম্পূৰ্ণ নিষ্ঠাৰে এই কামত নিয়োজিত হৈ এতিয়ালৈকে ১৫০০ৰো অধিক শিশুক সহায় কৰিছে। এনে প্ৰচেষ্টাক মই পুনৰবাৰ প্ৰশংসা কৰিছো। দেশজুৰি চলি থকা এনে বহু প্ৰচেষ্টাই আমাক অনুপ্ৰাণিত কৰাই নহয়, নতুন কিবা এটা কৰাৰ ইচ্ছাও জগাই তোলে।

মোৰ পৰিয়ালৰ সদস্যসকল, একবিংশ শতিকাৰ অন্যতম ডাঙৰ প্ৰত্যাহ্বান হৈছে ‘জল সুৰক্ষা’। পানী সংৰক্ষণ কৰাটো জীৱন ৰক্ষা কৰাতকৈ কম নহয়। এই সামূহিকতাৰ মনোভাৱেৰে আমি যেতিয়া যিকোনো কাম সম্পাদন কৰোঁ তেতিয়াও আমি সফলতা লাভ কৰো। ইয়াৰ উদাহৰণ দেশৰ প্ৰতিখন জিলাতে নিৰ্মাণ হৈ থকা ‘অমৃত সৰোৱৰ’। ‘অমৃত মহোৎসৱ’ৰ সময়ত ভাৰতে যি ৬৫ হাজাৰৰো অধিক ‘অমৃত সৰোৱৰ’ গঢ়ি তুলিছে, সেইটোৱে ভৱিষ্যৎ প্ৰজন্মক উপকৃত কৰিব। এতিয়া ‘অমৃত সৰোৱৰ’ য’তেই নিৰ্মাণ কৰা হৈছে তাতেই যাতে নিয়মিতভাৱে চোৱা-চিতা কৰা উচিত যাতে পানী সংৰক্ষণৰ মূল উৎস হৈয়েই থাকে, সেয়া আমাৰ দায়িত্ব।

বন্ধুসকল, পানী সংৰক্ষণৰ এনে আলোচনাৰ মাজতে; গুজৰাটৰ আমৰেলীত অনুষ্ঠিত হোৱা ‘জল উৎসৱ’ৰ কথাও জানিব পাৰিলোঁ৷ গুজৰাটত বাৰ্ষিকভাৱে বৈ যোৱা নদীৰো অভাৱ, সেয়েহে মানুহে বৰষুণৰ পানীৰ ওপৰত বেছিকৈ নিৰ্ভৰ কৰিবলগীয়া হয়। যোৱা ২০-২৫ বছৰৰ ভিতৰত চৰকাৰ আৰু সামাজিক সংগঠনৰ প্ৰচেষ্টাৰ পিছত তাত থকা পৰিস্থিতি নিশ্চিতভাৱে সলনি হৈছে। আৰু সেয়েহে তাত ‘জল উৎসৱ’ৰ ডাঙৰ ভূমিকা আছে। আমৰেলীত অনুষ্ঠিত ‘জল উৎসৱ’ৰ সময়ত ‘জল সংৰক্ষণ’ আৰু হ্ৰদ সংৰক্ষণৰ সন্দৰ্ভত ৰাইজৰ মাজত সজাগতা বৃদ্ধিৰ প্ৰচেষ্টা চলিছিল। তাত জল ক্ৰীড়াকো প্ৰচাৰ কৰা হৈছিল আৰু জল সুৰক্ষাৰ বিশেষজ্ঞৰ সৈতে মগজুৰ ধুমুহাও কৰা হৈছিল। কাৰ্যসূচীত অংশগ্ৰহণ কৰা লোকসকলে ত্ৰিনিবণীয়া পানীৰ ফোৱাৰাটো অতিশয় ভাল পাইছিল। এই জল উৎসৱৰ আয়োজন কৰিছিল ছুৰাটৰ হীৰা ব্যৱসায়ত নাম উজলাই তোলা সাৱজী ভাই ঢোলকীয়াৰ ফাউণ্ডেচনে। ইয়াৰ লগত জড়িত সকলোকে অভিনন্দন জনাইছো আৰু পানী সংৰক্ষণৰ বাবেও একেধৰণৰ কাম কৰাৰ বাবে শুভকামনা জনাইছো।

মোৰ পৰিয়ালৰ সদস্যসকল, আজিকালি দক্ষতা বিকাশৰ গুৰুত্ব সমগ্ৰ বিশ্বতে গ্ৰহণযোগ্যতা বিচাৰি পাইছে। আমি যেতিয়া কাৰোবাক এক দক্ষতাৰ প্ৰশিক্ষণ দিওঁ, তেতিয়া আমি মানুহজনক কেৱল সেই দক্ষতা নিশকাও; আমি আয়ৰ উৎসও প্ৰদান কৰোঁ। আৰু যেতিয়া গম পালোঁ যে এটা সংস্থাই যোৱা চাৰিটা দশক ধৰি দক্ষতা বিকাশৰ কামত নিয়োজিত হৈ আছে, তেতিয়া মোৰ মনটো আৰু ভাল লাগিল। এই প্ৰতিষ্ঠানটো অন্ধ্ৰ প্ৰদেশৰ শ্ৰীকাকুলামত আৰু ইয়াৰ নাম ‘বেলজীপুৰম যুৱ ক্লাব’। দক্ষতা বিকাশৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰি ‘বেলজীপুৰম যুৱ ক্লাব’ই প্ৰায় ৭০০০ মহিলাক সবলীকৰণ কৰিছে। আজিৰ এই মহিলাসকলৰ অধিকাংশই নিজাববীয়াকৈ কোনোবা নহয় কোনোবা কাম কৰি আছে। এই সংস্থাটোৱে শিশু শ্ৰমত আবদ্ধ হৈ থকা শিশুসকলকো কিবা নহয় কিবা দক্ষতা শিকাই সেই দুষ্ট চক্ৰৰ পৰা ওলাই আহিবলৈ সহায় কৰিছে। ‘বেলজীপুৰম যুৱ ক্লাব’ৰ দলটোৱে কৃষক উৎপাদক সংস্থা অৰ্থাৎ FPO ৰ সৈতে জড়িত কৃষকসকলকো নতুন দক্ষতা শিকাইছিল, যিয়ে বৃহৎ সংখ্যক কৃষকক সবল কৰি তুলিছে। এই যুৱ ক্লাবটোৱেও প্ৰতিখন গাঁৱতে স্বচ্ছতাৰ সন্দৰ্ভত সজাগতা বিয়পাইছে।ইয়াৰ উপৰিও বহু শৌচাগাৰ নিৰ্মাণত সহায় কৰিছে। দক্ষতা বিকাশৰ বাবে এই সংস্থাটোৰ সৈতে জড়িত সকলো লোককে অভিনন্দন আৰু শলাগ লৈছো। আজি দেশৰ প্ৰতিখন গাঁৱতে দক্ষতা বিকাশৰ বাবে এনে সামূহিক প্ৰচেষ্টাৰ প্ৰয়োজন।

বন্ধুসকল, যেতিয়া কোনো লক্ষ্যৰ দিশত সামূহিক প্ৰচেষ্টা হয়, তেতিয়া সফলতাৰ স্তৰো অধিক ওপৰলৈ উঠি যায়। লাডাখৰ এক প্ৰেৰণাদায়ক উদাহৰণ আপোনালোক সকলোৰে লগত শ্বেয়াৰ কৰিব বিচাৰিছো। আপোনালোকে নিশ্চয় পশ্মিনা চাদৰৰ কথা শুনিছে। লাডাখী পশ্মিনাৰ বিষয়েও কিছুদিনৰ পৰা বহু চৰ্চিত হৈ আছে। ‘লাডাখৰ তাঁতশাল’ নামেৰে লাডাখী পশ্মিনাই সমগ্ৰ বিশ্বৰ বজাৰত উপস্থিত হৈছে। আপোনালোকে জানি আচৰিত হ’ব যে ১৫ খন গাঁৱৰ ৪৫০তকৈ অধিক মহিলা এইবোৰ বোৱাৰ কামত জড়িত হৈ আছে। আগতে তেওঁলোকে নিজৰ সামগ্ৰী কেৱল তালৈ অহা পৰ্যটককহে বিক্ৰী কৰিছিল। কিন্তু এতিয়া ডিজিটেল ইণ্ডিয়াৰ এই যুগত তেওঁলোকৰ দ্বাৰা নিৰ্মিত সামগ্ৰীয়ে দেশৰ লগতে বিশ্বৰ বিভিন্ন বজাৰত প্ৰৱেশ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছে। অৰ্থাৎ আমাৰ স্থানীয় এতিয়া বিশ্বজুৰি উপলব্ধ হৈ পৰিছে আৰু তাৰ বাবেই এই মহিলাসকলৰ উপাৰ্জনও বৃদ্ধি পাইছে।

বন্ধুসকল, নাৰী শক্তিৰ এনে সফলতা দেশৰ চুক-কোণত উপস্থিত। এনে উদাহৰণ যিমান পাৰি চৰ্চালৈ অনাৰ প্ৰয়োজন। আৰু এই কথা ক’বলৈ ‘মন কী বাত’তকৈ ভাল কি হ’ব পাৰে? গতিকে আপোনালোকেও এনে উদাহৰণ মোৰ লগত যিমান পাৰে শ্বেয়াৰ কৰক। মইও আপোনালোকৰ ওচৰলৈ সেইবোৰ আনিবলৈ যৎপৰোনাস্তি চেষ্টা কৰিম।

মোৰ পৰিয়ালৰ সদস্যসকল, ‘মন কী বাত’ত আমি এনে সামূহিক প্ৰচেষ্টাৰ বিষয়ে আলোচনা কৰি আহিছো যিয়ে সমাজত বৃহৎ পৰিৱৰ্তন আনিছে। ‘মন কী বাত’ৰ আন এক কৃতিত্ব হ’ল ই ৰেডিঅ’ক প্ৰতি ঘৰে ঘৰে অধিক জনপ্ৰিয় কৰি তুলিছে। মাইগভত উত্তৰ প্ৰদেশৰ আমৰোহৰ ৰাম সিং বৌধজীৰ পৰা এখন চিঠি পাইছো। ৰাম সিং জীয়ে যোৱা কেইবাটাও দশক ধৰি ৰেডিঅ’ চেট সংগ্ৰহৰ কামত নিয়োজিত হৈ আছে। তেওঁ কয় যে ‘মন কী বাত’ৰ পিছত তেওঁৰ ৰেডিঅ’ মিউজিয়ামৰ প্ৰতি মানুহৰ কৌতুহল আৰু বাঢ়িছে। একেদৰে ‘মন কি বাত’ৰ পৰা অনুপ্ৰাণিত হৈ আহমদাবাদৰ সমীপৰ তীৰ্থধম প্ৰেৰনা তীৰ্থই এক আকৰ্ষণীয় প্ৰদৰ্শনীৰ আয়োজন কৰিছে। ইয়াত ভাৰত আৰু বিদেশৰ ১০০ৰো অধিক প্ৰাচীন ৰেডিঅ’ প্ৰদৰ্শিত হৈছে। ইয়াত এতিয়ালৈকে কৰা ‘মন কী বাত’ৰ সকলো খণ্ড শুনিছে৷ আৰু বহু উদাহৰণ আছে, য’ত দেখা গৈছে যে মানুহে কেনেকৈ ‘মন কী বাত’ৰ পৰা অনুপ্ৰাণিত হৈ নিজাকৈ উদ্যোগ আৰম্ভ কৰিছিল। তেনে এক উদাহৰণ হ’ল কৰ্ণাটকৰ চামৰাজনগৰৰ বর্ষাজী, যিগৰাকীয়ে ‘মন কী বাত’ৰ পৰা অনুপ্ৰাণিত হৈ নিজৰ ভৰিৰ ওপৰত থিয় দিছিল৷ এই অনুষ্ঠানৰ এটা খণ্ডৰ দ্বাৰা অনুপ্ৰাণিত হৈ তেওঁ কলৰ পৰা জৈৱিক সাৰ তৈয়াৰ কৰাৰ কাম আৰম্ভ কৰে। প্ৰকৃতিৰ প্ৰতি অতি আকৰ্ষিত বৰ্ষাজীৰ এই পদক্ষেপে আন মানুহৰ বাবেও কৰ্মসংস্থাপনৰ সুবিধা কঢ়িয়াই আনিছে।

মোৰ পৰিয়ালৰ সদস্যসকল, কাইলৈ ২৭ নৱেম্বৰত কাৰ্তিক পূৰ্ণিমাৰ উৎসৱ। এই দিনটোত ‘দেৱ দীপাৱলী’ও পালন কৰা হয়। আৰু কাশীৰ 'দেৱ দীপাৱলী'ৰ সাক্ষী হ'বলৈ মোৰ সদায় মন যায়। এইবাৰ কাশীলৈ যাব নোৱাৰিম যদিও নিশ্চিতভাৱে ‘মন কী বাত’ৰ জৰিয়তে বেনাৰসবাসীলৈ শুভেচ্ছা প্ৰেৰণ কৰিছো। এইবাৰো কাশীৰ ঘাটত লাখ লাখ লেম্প জ্বলোৱা হ’ব; এটা ভব্য আৰতি হ’ব; লেজাৰ শ্ব' হ'ব, ভাৰত আৰু বিদেশৰ লাখ লাখ লোকে 'দেৱ দীপাৱলী' উপভোগ কৰিব।

বন্ধুসকল, কাইলৈ পূৰ্ণিমাৰ দিনা গুৰু নানক দেৱজীৰ প্ৰকাশ পৰ্বও উদযাপন কৰা হ’ব। কেৱল ভাৰতৰ বাবেই নহয় সমগ্ৰ বিশ্বৰ বাবে গুৰু নানক জীৰ বহুমূলীয়া বাৰ্তা আজিও প্ৰেৰণাদায়ক আৰু প্ৰাসংগিক। তেওঁলোকে আমাক সহজ, সুষম আৰু আনৰ প্ৰতি নিষ্ঠাবান হ’বলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰে। আমাৰ শিখ ভাই-ভনীসকলে সমগ্ৰ বিশ্বতে গুৰু নানক দেৱজীৰ সেৱাৰ মনোভাৱ আৰু সেৱাৰ কাৰ্য্যৰ শিক্ষা অনুসৰণ কৰা দেখা যায়। মন কী বাতৰ সকলো শ্ৰোতালৈ, গুৰু নানক দেৱজীৰ প্ৰকাশ পৰ্ব উপলক্ষে মোৰ অশেষ শুভেচ্ছা জ্ঞাপন কৰিছোঁ।

মোৰ পৰিয়ালৰ সদস্যসকল, ইমানখিনি সময় মই ‘মন কী বাত’ৰ সৈতে জড়িত হৈ আছো৷ লাহে লাহে ২০২৩ চনটো শেষৰ ফালে আগবাঢ়িছে। আৰু প্ৰতিবাৰৰ দৰে আপোনালোকে আৰু মইও ভাবি আছো যে চাওক এই বছৰটো ইমান সোনকালে পাৰ হৈ গ’ল। কিন্তু এইটোও সত্য যে এই বছৰটো ভাৰতৰ বাবে অপৰিসীম সাফল্যৰ বছৰ আৰু ভাৰতৰ কৃতিত্ব প্ৰতিজন ভাৰতীয়ৰ কৃতিত্ব। মই আনন্দিত যে ‘মন কী বাত’ ভাৰতীয়ৰ এনে কৃতিত্বক উজ্জ্বল কৰি তোলাৰ এক শক্তিশালী মাধ্যমত পৰিণত হৈছে। অহা বছৰ আমি আমাৰ দেশবাসীৰ বহু সফলতাৰ বিষয়ে আপোনালোকৰ লগত পুনৰ কথা পাতিম। আজিলৈ মই আপোনালোকৰ পৰা বিদায় লৈছো।

আপোনালোক সকলোকে অশেষ ধন্যবাদ৷

নমস্কাৰ।

***

DS/VK/DB