কেন্দ্ৰীয় মীন পালন, পশুপালন আৰু দুগ্ধজাত সামগ্ৰী দপ্তৰৰ মন্ত্ৰী শ্ৰী পৰশোত্তম ৰূপলাই আজি গুৱাহাটীত ৰাষ্ট্ৰীয় দুগ্ধ দিৱসৰ অনুষ্ঠানত উপস্থিত থাকি  পশু সংহত নমুনা জৰীপৰ (মাৰ্চ ২০২২-ফেব্ৰুৱাৰী ২০২৩)  আধাৰত প্ৰস্তুত কৰা পশুপালন পৰিসংখ্যা ২০২৩ (গাখীৰ, কণী, মাংস আৰু ঊণ উৎপাদন ২০২২-২৩) মুকলি কৰে।

মন্ত্ৰীগৰাকীয়ে মুকলি কৰা  পশুপালন পৰিসংখ্যাৰ মুখ্য বিশেষত্ববোৰ হৈছে:

গাখীৰ, কণী, মাংস আৰু ঊণৰ উৎপাদন ২০২২-২৩

কেন্দ্ৰীয় মন্ত্ৰী  শ্ৰী পৰশোত্তম ৰূপালাই প্ৰকাশ কৰা অনুসৰি দেশত গাখীৰ, কণী, মাংস আৰু ঊণৰ উৎপাদন বাৰ্ষিক ভাৱে সংহত নমুনা জৰীপ (আইএছএছ)ৰ ফলাফলৰ ওপৰত আধাৰ  কৰি নিৰ্ধাৰণ  কৰা হৈছে।  যিয়ে তিনিটা ঋতুত অৰ্থাৎ গ্ৰীষ্মকাল (মাৰ্চ-জুন), বৰ্ষাকাল (জুলাই-অক্টোবৰ) আৰু শীতকাল (নৱেম্বৰ-ফেব্ৰুৱাৰী)ক সামৰি লৈছে। ২০২২-২৩  বৰ্ষৰ বাবে গাখীৰ, কণী, মাংস আৰু ঊণৰ পৰিসংখ্যাসমূহ নিৰ্ধাৰণ কৰা   হৈছে ।  এই জৰীপৰ ফলাফলবোৰ তলত দিয়া ধৰণৰ:

গাখীৰ উৎপাদন:

কেন্দ্ৰীয় মন্ত্ৰী শ্ৰী ৰূপালাই জনায় যে ২০২২-২৩ বৰ্ষত দেশত মুঠ গাখীৰৰ উৎপাদন ২৩০.৫৮ নিযুত টন বুলি নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছে, যি যোৱা ৫ বছৰতকৈ ২২.৮১% বৃদ্ধি পাইছে। এই উৎপাদন  ২০১৮-১৯ বৰ্ষত ১৮৭.৭৫ নিযুত টন আছিল। লগতে, ২০২১-২২ বৰ্ষৰ আকলনতকৈ ২০২২-২৩ বৰ্ষত উৎপাদন ৩.৮৩% বৃদ্ধি হৈছে। অতীতত, ২০১৮-১৯ বৰ্ষত এই ক্ষেত্ৰত বাৰ্ষিক বিকাশৰ হাৰ আছিল ৬.৪৭%; ২০১৯-২০ বৰ্ষত ৫.৬৯%; ২০২০-২১ বৰ্ষত ৫.৮১% আৰু ২০২১-২২ বৰ্ষত  ৫.৭৭%।

মন্ত্ৰীগৰাকীয়ে কয় যে ২০২২-২৩ বৰ্ষত সৰ্বাধিক গাখীৰ উৎপাদনকাৰী ৰাজ্য হৈছে উত্তৰ প্ৰদেশ।  ৰাজ্য খনৰ  মুঠ গাখীৰ উৎপাদনৰ ১৫.৭২% অংশ আছিল আৰু তাৰ পিছতে আছে ৰাজস্থান (১৪.৪৪%), মধ্য প্ৰদেশ (৮.৭৩%), গুজৰাট (৭.৪৯%), আৰু অন্ধ্ৰ প্ৰদেশ (৬.৭০%)। বাৰ্ষিক বিকাশৰ হাৰৰ (এজিআৰ) ক্ষেত্ৰত কৰ্ণাটকৰ দ্বাৰা নথিভুক্ত সৰ্বাধিক এজিআৰ (৮.৭৬%) ।  তাৰ পিছত আছে পশ্চিম বংগ (৮.৬৫%) আৰু উত্তৰ প্ৰদেশ (৬.৯৯%)।

কণী উৎপাদন:

শ্ৰী পৰশোত্তম ৰূপালাই কয়  যে দেশত মুঠ কণী উৎপাদন ১৩৮.৩৮ বিলিয়নটা  বুলি নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছে। ২০২২-২৩ বৰ্ষত ২০১৮-১৯ বৰ্ষত উৎপাদিত ১০৩.৮০ বিলিয়ন কণীৰ  তুলনাত যোৱা 5 বছৰত ৩৩.৩১% কণীৰ উৎপাদন  বৃদ্ধি হৈছে। লগতে, ২০২১-২২ বৰ্ষতকৈ ২০২২-২৩ বৰ্ষত উৎপাদন বাৰ্ষিক হাৰ ৬.৭৭% বৃদ্ধি হৈছে। পূৰ্বে  ২০১৮-১৯ বৰ্ষত কণী উৎপাদনৰ বাৰ্ষিক বিকাশৰ হাৰ আছিল ৯.০২%; ২০১৯-২০ বৰ্ষত ১০.১৯%; ২০২০-২১ বৰ্ষত ৬.৭০% আৰু ২০২১-২২ বৰ্ষত ৬.১৯%।

শ্ৰী ৰূপালাই কয়  যে মুঠ কণী উৎপাদনত মুখ্য অৱদান অন্ধ্ৰ প্ৰদেশৰ পৰা আহিছে , যাৰ মুঠ কণী উৎপাদনৰ ২০.১৩% অংশ আছে । তাৰ পিছতে আছে তামিলনাডু (১৫.৫৮%), তেলেংগানা (১২.৭৭%), পশ্চিম বংগ (৯.৯৪%) আৰু কৰ্ণাটক (৬.৫১%)। বাৰ্ষিক বিকাশৰ হাৰ (এজিআৰ)ৰ ক্ষেত্ৰত সৰ্বাধিক বিকাশৰ হাৰ পশ্চিম বংগৰ (২০.১০%) বুলি থাৱৰ কৰা হৈছে। তাৰ পিছতে আছে ছিকিম (১৮.৯৩%) আৰু উত্তৰ প্ৰদেশ (১২.৮০%)।

মাংস উৎপাদন:

কেন্দ্ৰীয় মন্ত্ৰীগৰাকীয়ে  কয় যে ২০২২-২৩ বৰ্ষত দেশত মুঠ মাংসৰ উৎপাদন ৯.৭৭ নিযুত টন বুলি নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছে, ২০১৮-১৯ বৰ্ষত ৮.১১ নিযুত টনৰ আকলনৰ তুলনাত যোৱা ৫ বছৰত ২০.৩৯% মাংসৰ উৎপাদন বৃদ্ধি হৈছে। লগতে, ২০২২-২৩ বৰ্ষত ২০১৮-১৯ বৰ্ষত বিকাশৰ হাৰ ৫.৯৯% হোৱাৰ  তুলনাত ২০২২-২৩ বৰ্ষত ৫.১৩% বৃদ্ধি হৈছে; ২০১৯-২০ বৰ্ষত সেয়া আছিল  ৫.৯৮% ; ২০২০-২১ বৰ্ষত ২.৩০% আৰু ২০২১-২২  বৰ্ষত  ৫.৬২% আছিল।

তেওঁ লগতে কয় যে মুঠ মাংস উৎপাদনত মুখ্য অৱদান উত্তৰ প্ৰদেশৰ পৰা 12.20% অংশৰ সৈতে আহে আৰু তাৰ পিছত আছে পশ্চিম বংগ (11.93%), মহাৰাষ্ট্ৰ (11.50%), অন্ধ্ৰ প্ৰদেশ (11.20%) আৰু তেলেংগানা (11.06%)। বাৰ্ষিক বিকাশৰ হাৰৰ ক্ষেত্ৰত, ছিকিমত সৰ্বাধিক বাৰ্ষিক বৃদ্ধিৰ হাৰ (এজিআৰ) নথিভুক্ত কৰা হৈছে (63.08%) তাৰ পিছত আছে মেঘালয় (38.34%) আৰু গোৱা (22.98%)।

ঊণ উৎপাদন:

শ্ৰী ৰূপালাই কয়  যে ২০২২-২৩ বৰ্ষত দেশত মুঠ ঊণ উৎপাদন ৩৩.৬১ নিযুত কিলোগ্ৰাম বুলি নিৰ্ধাৰণ  কৰা হৈছে, ২০১৮-১৯ বৰ্ষত ৪০.৪২ নিযুত কিলোগ্ৰামৰ  তুলনাত যোৱা ৫ বছৰত ঊণ উৎপাদনত ১৬.৮৪% ঋণাত্মক বৃদ্ধি হৈছে। অৱশ্যে, ২০২১-২২ বৰ্ষতকৈ ২০২২-২৩ বৰ্ষত উৎপাদন ২.১২% বৃদ্ধি হৈছে। পূৰ্বে  ২০১৮-১৯ বৰ্ষত বিকাশৰ হাৰ আছিল -২.৫১%; ২০১৯-২০ বৰ্ষত -৯.০৫%, ২০২০-২১ ত -০.৪৬% আৰু ২০২১-২২ চনত -১০.৮৭% আছিল।

তেওঁ কয় যে মুঠ ঊণ উৎপাদনত মুখ্য অৱদান ৰাজস্থানৰ পৰা আহিছিল আৰু সেয়া আছিল  ৪৭.৯৮% ।  তাৰ পিছতে আছে জম্মু আৰু কাশ্মীৰ (২২.৫৫%), গুজৰাট (৬.০১%), মহাৰাষ্ট্ৰ (৪.৭৩%) আৰু হিমাচল প্ৰদেশ (৪.২৭%)। বাৰ্ষিক বিকাশৰ হাৰৰ ক্ষেত্ৰত, অৰুণাচল প্ৰদেশে  (৩৫.৭৫%)  সৰ্বাধিক বাৰ্ষিক বিকাশৰ হাৰ অৰ্জন কৰিছে আৰু অৰুণাচলৰ পিছতে আছে ৰাজস্থান (৬.০৬%) আৰু ঝাৰখণ্ড (২.৩৬%)।

*****

SK/SS/SM/DM