"దేశంలో 1.6 లక్షలకు పైగా ప్రధాన మంత్రి కిసాన్ సమృద్ధి కేంద్రాలు (పిఎంకెఎస్‌కె) పని చేస్తున్నాయి. ఒక్కో బ్లాక్‌లో ఒకటి కంటే ఎక్కువ కేంద్రాలు ఉన్నాయి. పిఎంకెఎస్‌కె వెనుక లక్ష్యం ఏమిటంటే రైతులు వ్యవసాయం మరియు వ్యవసాయ పద్ధతుల గురించి వారి పరిజ్ఞానాన్ని పెంపొందించడానికి నాణ్యమైన హామీ ఉన్న ఉత్పత్తులకు ప్రాప్యత కలిగి ఉండేలా 2 లక్షల కంటే ఎక్కువ కేంద్రాల యొక్క "వన్-స్టాప్ షాప్" నెట్‌వర్క్‌ను సృష్టించడం. దేశవ్యాప్తంగా ఉన్న 500 ప్రధాన మంత్రి కిసాన్ సమృద్ధి కేంద్రం (పిఎంకెఎస్‌కె)లో 7 రాష్ట్రాల నుండి 1000 మంది రైతులతో వర్చువల్‌గా సంభాషించిన సందర్భంగా డాక్టర్ మన్సుఖ్ మాండవియా ఈ విషయాన్ని తెలిపారు. ఆంధ్ర ప్రదేశ్, బీహార్, గుజరాత్, మధ్యప్రదేశ్, కర్ణాటక, రాజస్థాన్ మరియు ఉత్తరాఖండ్ రాష్ట్రాలకు చెందిన రైతులు ఇందులో పాల్గొన్నారు. వర్చువల్ ఇంటరాక్షన్ సెషన్‌లో శ్రీ భగవంత్ ఖుబా ఎంఒఎస్‌(సి&ఎఫ్‌) కూడా ఉన్నారు.

వ్యవసాయానికి సంబంధించిన ఔట్‌రీచ్ కార్యకలాపాలకు, వ్యవసాయ రంగంలో కొత్త మరియు అభివృద్ధి చెందుతున్న విజ్ఞానంపై అవగాహన పెంపొందించడం, రైతు సంఘంతో సంవాదం, వ్యవసాయ విశ్వవిద్యాలయాల ద్వారా విస్తరణ కార్యకలాపాలకు పిఎంకెఎస్‌కెలను త్వరలో కేంద్ర కేంద్రంగా తీర్చిదిద్దుతామని డాక్టర్ మాండవ్య తెలిపారు. "ఇది కేవలం ఎరువులు, పరికరాలు మొదలైన వాటి విక్రయ కేంద్రం కాదు. ఇది రైతు సంక్షేమం కోసం ఏర్పాటు చేసిన సంస్థ" అని ఆయన పేర్కొన్నారు. పిఎంకెఎస్‌కె త్వరలో ఒక ఇన్‌స్టిట్యూషన్‌గా మారుతుందని, వ్యవసాయం మరియు వ్యవసాయ సంబంధిత కార్యకలాపాలన్నింటికీ కేవలం వన్-స్టాప్ సెంటర్ మాత్రమే కాదని ఆయన అన్నారు.

నానో యూరియా, నానో డిఎపి వాడాలని, రసాయనిక ఎరువులకు బదులు ప్రత్యామ్నాయ మరియు సేంద్రీయ ఎరువులను క్రమంగా వాడాలని కేంద్ర మంత్రి రైతులను ప్రోత్సహించారు. "రాబోయే రబీ సీజన్‌లో రసాయనిక ఎరువుల వాడకాన్ని 20% తగ్గించి, ప్రత్యామ్నాయ/సేంద్రీయ ఎరువుల ద్వారా ప్రత్యామ్నాయం చేద్దాం" అని ఆయన పేర్కొన్నారు. రసాయనాలు, ఎరువులు, పురుగుమందులు మొదలైన వాటి వాడకం వల్ల ప్రత్యక్షంగా లేదా పరోక్షంగా మానవ ఆరోగ్యం మరియు శ్రేయస్సుపై ప్రతికూల ప్రభావాన్ని అధ్యయనాలు స్పష్టంగా చూపించాయని ఆయన పేర్కొన్నారు. ఈ సందర్భంలో, డాక్టర్ మాండవ్య మళ్లీ పిఎం-ప్రణామ్ (పునరుద్ధరణ, అవగాహన, పోషణ కోసం పిఎం కార్యక్రమం) హైలైట్ చేశారు. మరియు అమెలియోరేషన్ ఆఫ్ మదర్ ఎర్త్ పథకం ఇటీవల ప్రారంభించబడింది. ప్రత్యామ్నాయ ఎరువులను అనుసరించేలా రాష్ట్రాలను ప్రోత్సహించడం ద్వారా రసాయన ఎరువుల వాడకాన్ని తగ్గించడం ఈ పథకం లక్ష్యం.

రైతులకు అవసరమైన యూరియా మరియు ఎరువులను వ్యవసాయేతర వినియోగానికి పరిశ్రమలకు మళ్లించడం మానుకోవాలని డాక్టర్ మాండవ్య  హెచ్చరించారు. "రైతుల కోసం ఉద్దేశించిన యూరియాను పారిశ్రామిక అవసరాలకు  మళ్లించడాన్ని సహించేది లేదు. ఈ కార్యకలాపాలకు బాధ్యులైన వారిపై కఠిన చర్యలు తీసుకుంటున్నామని ఆయన స్పష్టం చేశారు.

ఈ ఏడాది అక్టోబరులో "కృషి సమృద్ధి మహోత్సవ్"ను మిషన్ మోడ్ విధానంలో బహుళ-పార్శ్వ మరియు బహుళ మంత్రిత్వ శాఖల విస్తరణ కోసం నిర్వహించనున్నట్లు డాక్టర్ మాండవ్య తెలిపారు. కేంద్ర వ్యవసాయం, రసాయన & ఎరువులు, గ్రామీణాభివృద్ధి తదితర మంత్రిత్వ శాఖల ద్వారా దేశవ్యాప్తంగా వివిధ కార్యక్రమాలు నిర్వహించబడతాయని తెలిపారు.

ప్రధాన మంత్రి కిసాన్ సమృద్ధి కేంద్రాల ద్వారా అందిస్తున్న సేవలను వినియోగించుకున్న వారి అనుభవాలను మంత్రితో మాట్లాడిన రైతులు పంచుకున్నారు. గుజరాత్‌కు చెందిన పంకజ్ భాయ్ మాట్లాడుతూ "ఇంతకుముందు మాకు అందుబాటులో లేని విత్తనాలు, ఎరువులు మరియు ఔషధం వంటి ఇన్‌పుట్‌లను ఒకే చోట అందుబాటులో ఉంచేందుకు పిఎంకెఎస్‌కె మాకు నిజంగా ప్రయోజనం చేకూర్చింది. ఇంతకుముందు, మేము వివిధ దుకాణాల నుండి ఈ సేవలు మరియు సౌకర్యాలను పొందాలంటే చాలా దూరం ప్రయాణించాల్సి వచ్చేది. ఇఫ్కో కొత్త సాంకేతికతలను ఎలా ఉపయోగించాలో ప్రదర్శనలను కూడా నిర్వహిస్తుంది మరియు మా పొలాల్లో పురుగుమందులను పిచికారీ చేయడంలో మాకు సహాయం చేస్తుంది." అని తెలిపారు. వ్యవసాయం కోసం తన వృత్తిని విడిచిపెట్టిన కర్ణాటకకు చెందిన రేడియాలజిస్ట్ డాక్టర్ రంగనాథ్ మాట్లాడుతూ పిఎంకెఎస్‌కెలు నేల మరియు నీటి కోసం పరీక్షా సౌకర్యాలను అందించడంలో సహాయపడతాయి మరియు రైతులను ఆ సౌకర్య కేంద్రాలకు కనెక్ట్ చేయడంలో సహాయపడతాయి. ఇది మంచి వ్యవసాయ పద్ధతుల గురించి రైతులకు అవగాహన కల్పించడంలో కూడా సహాయపడుతుందని అని చెప్పారు.

బీహార్‌కు చెందిన శ్రీ శ్రవణ్ కుమార్ మాట్లాడుతూ "పిఎంకెఎస్‌కె బ్లాక్/జిల్లా స్థాయి అవుట్‌లెట్‌లలో రిటైలర్ల క్రమబద్ధమైన సామర్థ్యాన్ని పెంపొందిస్తుంది. ఇది సమీప ప్రాంతాల రైతులు పరస్పరం పరస్పరం వ్యవహరించడానికి మరియు వారి అనుభవాలను పంచుకోవడానికి ఒక సంఘంగా కూడా పనిచేస్తుందని తెలిపారు.

ఈ సమావేశానికి ఎరువుల శాఖ సెక్రటరీ శ్రీ రజత్ కుమార్ మిశ్రా, సి అండ్ ఎఫ్‌ అదనపు కార్యదర్శి శ్రీమతి ఎ నీరజ  మరియు రసాయనాలు మరియు ఎరువుల మంత్రిత్వ శాఖ సీనియర్ అధికారులు కూడా హాజరయ్యారు.
 

***