ટ્રાઇબલ કોઓપરેટિવ માર્કેટિંગ ડેવલપમેન્ટ ફેડરેશન ઓફ ઇન્ડિયા લિમિટેડ (ટ્રાઇફેડ), આદિજાતિ બાબતોનાં મંત્રાલય દ્વારા 'ટ્રાઇબ્સ ઇન્ડિયા' પેવેલિયનમાં પરંપરાગત આદિવાસી કળા, કલાકૃતિઓ, પેઇન્ટિંગ્સ, માટીકામ, ટેક્સટાઇલ્સ, ઓર્ગેનિક નેચરલ પ્રોડક્ટ્સ અને અન્ય ઘણાં ઉત્પાદનોની વિશાળ શ્રેણીનું પ્રદર્શન કરવામાં આવ્યું છે. આ પ્રદર્શનનું આયોજન ક્રાફ્ટ્સ બજાર (હોલ 3) ખાતે 9 અને ૧૦ સપ્ટેમ્બર 2023 તારીખે ભારત મંડપમ, નવી દિલ્હી ખાતે જી-20 લીડર્સ સમિટના ભાગરૂપે કરવામાં આવ્યું છે.

પિથોરા કલાના જાણીતા કલાકાર પદમી શ્રી એવોર્ડથી સન્માનિત શ્રી પરેશ રાઠવા ઉપસ્થિત રહેશે અને ગુજરાત અને મધ્ય પ્રદેશની રાઠવા, ભીલાલા, નાયક અને ભીલ જનજાતિના પૂજનીય અને કર્મકાંડવાદી કલાનું જીવંત નિદર્શન કરશે. સદીઓ જૂની કળા પ્રત્યેના આ જુસ્સાદાર અભિગમથી આપણી સાંસ્કૃતિક સમૃદ્ધિને પુનર્જીવિત કરવામાં આવી છે, પરંતુ વિશ્વભરમાં ઉત્સુકતા પણ પેદા થઈ છે.

મધ્યપ્રદેશની ગોંડ પેઇન્ટિંગ અને ઓડિશાના કારીગરો દ્વારા સૌરા પેઇન્ટિંગ આંખને મનમોહક છે. લેહ-લદ્દાખ અને હિમાચલ પ્રદેશની ઊંચાઈએથી આવેલા અંગોરા અને પશ્મિના શાલ ઉપરાંત બોધ અને ભૂટિયા આદિવાસીઓ દ્વારા વણાયેલી 'ચૂકી ન શકાય' તેવી છે. નાગાલેન્ડના કોન્યાક આદિવાસીઓ દ્વારા રંગબેરંગી ઝવેરાત આંખને પ્રસન્ન કરે છે.

મધ્ય પ્રદેશની મહેશ્વરી સિલ્કની સાડીઓની સમૃદ્ધિ ધાર્મિક કાર્યો અને શુભ પ્રસંગો દરમિયાન પહેરવામાં આવે છે. તેને એરી અથવા "મિલેનિયમ સિલ્ક"માં ઉમેરો, જે આસામની બોડો જાતિ દ્વારા ખૂબ જ નાજુક રીતે બનાવવામાં આવ્યું છે, જે સમૃદ્ધિને સંપૂર્ણપણે એક નવું પરિમાણ આપે છે.

પીગળેલી ધાતુઓ, મણકા, રંગબેરંગી કાચના ટુકડા, લાકડાના દડાઓમાંથી કોતરવામાં આવેલી ધોકરાની જ્વેલરી તેને વંશીયતા, વિચિત્રતા અને સમૃદ્ધિ આપે છે. આ પરંપરાગત ઝવેરાત કુદરતી થીમ આધારિત અને નૈતિક રીતે સુસંસ્કૃત છે. પશ્ચિમ બંગાળ, ઓડિશા, છતીસગઢ અને મધ્યપ્રદેશના આદિવાસી કારીગરો આ આંતરિક કળાના શિલ્પી છે.

ધાતુ અંબાબારી હસ્તકલામાં રાજસ્થાનના મીના આદિવાસી કારીગરોમાંથી કૃપા અને સુંદરતા ખૂબ જ નાજુક રીતે કોતરવામાં આવી છે. આ ઉત્પાદનોને ઇનેમલિંગનો ઉપયોગ કરીને તૈયાર કરવામાં આવે છે જે રંગવાની કળા છે અથવા સપાટી પર ફૂલો, પક્ષીઓ વગેરેની નાજુક ડિઝાઇનને જોડીને ધાતુની સપાટીને સુશોભિત કરે છે. આ તે ઘરોને એક અનન્ય પરંપરાગત કૃપા અને શાંતિ આપે છે જ્યાં આવી હસ્તકલા પ્રદર્શિત થાય છે.

આંધ્રપ્રદેશ, ગુજરાત, તમિલનાડુ, છતીસગઢ અને મહારાષ્ટ્ર સહિત ભારતના વિવિધ રાજ્યોમાંથી અરાકુ વેલી કોફી, મધ, કાજુ, ચોખા, મસાલા જેવા કુદરતી ઉત્પાદનો પ્રદર્શનમાં છે, જે ટ્રાઇફેડ દ્વારા પ્રમોટ કરવામાં આવેલા ઘણા ઉત્પાદનોમાંના કેટલાક છે.

આ તમામ અન્ય ઘણા ઉત્પાદનોની સાથે ટ્રાઇબ્સ ઇન્ડિયા પેવેલિયનમાં પ્રદર્શિત કરવામાં આવી રહી છે, જેમાં વિવિધતામાં એકતા, સાંસ્કૃતિક અને પરંપરાગત કોલાજ, રાષ્ટ્રના વારસાની સમૃદ્ધિ, આ તમામને એક જ છત હેઠળ દર્શાવવામાં આવ્યા છે.

આ પ્રદર્શનના કેટલાક સ્નેપશોટ નીચે મુજબ છેઃ

CB/GP/JD