ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ୭ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୦୨୩ରେ ଜାକର୍ତ୍ତାଠାରେ ୨୦ତମ ଆସିଆନ-ଭାରତ ଶିଖର ସମ୍ମିଳନୀ ଏବଂ ୧୮ତମ ପୂର୍ବ ଏସିଆ ସମ୍ମିଳନୀ (ଇଏଏସ୍ )ରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ।

ଆସିଆନ୍-ଭାରତ ଶିଖର ସମ୍ମିଳନୀରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଆସିଆନ୍-ଭାରତ ବ୍ୟାପକ ରଣନୈତିକ ଭାଗିଦାରୀକୁ ଆହୁରି ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ଏବଂ ଏହାର ଭବିଷ୍ୟତ କାର୍ଯ୍ୟପନ୍ଥା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ଉପରେ ଆସିଆନ୍ ସହଯୋଗୀମାନଙ୍କ ସହ ବ୍ୟାପକ ଆଲୋଚନା କରିଥିଲେ । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଭାରତ-ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରରେ ଆସିଆନ୍ ର କେନ୍ଦ୍ରୀୟତାକୁ ପୁନର୍ବାର ଦୋହରାଇଥିଲେ ଏବଂ ଭାରତର ଇଣ୍ଡୋ-ପାସିଫିକ୍‍ ଓସିନସ ଇନିସିଏଟିଭ୍ (ଆଇପିଓଆଇ) ଏବଂ ଇଣ୍ଡୋ-ପାସିଫିକ୍‍ ଓସିନସ ଆସିଆନର ଆଉଟଲୁକ୍ (ଏଓଆଇପି) ମଧ୍ୟରେ ସମନ୍ୱୟ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ । ଆସିଆନ-ଭାରତ ଏଫଟିଏ (ଏଆଇଟିଆଇଜିଏ)ର ସମୀକ୍ଷା କୁ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଶେଷ କରିବା ଉପରେ ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ।

ଯୋଗାଯୋଗ, ଡିଜିଟାଲ ପରିବର୍ତ୍ତନ, ବାଣିଜ୍ୟ ଏବଂ ଅର୍ଥନୈତିକ ସମ୍ପର୍କ, ସମସାମୟିକ ଆହ୍ୱାନର ମୁକାବିଲା, ଲୋକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କ ଏବଂ ରଣନୈତିକ ସମ୍ପର୍କକୁ ଗଭୀର କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଭାରତ-ଆସିଆନ ସହଯୋଗକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ୧୨ ସୂତ୍ରୀ ପ୍ରସ୍ତାବ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ।

• ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ଏସିଆ-ଭାରତ-ପଶ୍ଚିମ ଏସିଆ-ୟୁରୋପକୁ ସଂଯୋଗ କରୁଥିବା ବହୁମୁଖୀ ଯୋଗାଯୋଗ ଏବଂ ଅର୍ଥନୈତିକ କରିଡର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ।

• ଆସିଆନ୍ ସହଯୋଗୀଙ୍କ ସହ ଭାରତର ଡିଜିଟାଲ୍ ସାର୍ବଜନୀନ ଭିତ୍ତିଭୂମିକୁ ଅଂଶୀଦାର କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦିଆଯାଇଛି ।

• ଡିଜିଟାଲ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ସଂଯୋଗ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସହଯୋଗ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇ ଡିଜିଟାଲ ଭବିଷ୍ୟତ ପାଇଁ ଆସିଆନ-ଇଣ୍ଡିଆ ପାଣ୍ଠି ଘୋଷଣା ।

• ଆସିଆନ୍ ଏବଂ ପୂର୍ବ ଏସିଆର ଅର୍ଥନୈତିକ ଏବଂ ଗବେଷଣା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ (ଇଆରଆଇଏ)କୁ ଆମର ସମ୍ପର୍କ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଜ୍ଞାନ ଅଂଶୀଦାର ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ସହାୟତାର ନବୀକରଣ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି ।

• ବହୁପାକ୍ଷିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦକ୍ଷିଣ ବିଶ୍ବ ସମୁଖୀନ ହେଉଥିବା ପ୍ରସଙ୍ଗଗୁଡ଼ିକୁ ସାମୂହିକ ଭାବେ ଉଠାଇବାକୁ ଆହ୍ୱାନ ।

• ଭାରତରେ ଡବ୍ଲ୍ୟୁଏଚଓ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯାଉଥିବା ଗ୍ଲୋବାଲ ସେଣ୍ଟର ଫର ଟ୍ରାଡିସିନାଲ ମେଡିସିନରେ ଯୋଗ ଦେବା ପାଇଁ ଆସିଆନ ଦେଶମାନଙ୍କୁ ଆମନ୍ତ୍ରଣ ।

• ମିଶନ ଲାଇଫ୍ ଉପରେ ମିଳିତ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ଆହ୍ୱାନ ।

• ଜନ-ଔଷଧି କେନ୍ଦ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ ଲୋକଙ୍କୁ ସୁଲଭ ଏବଂ ଗୁଣାତ୍ମକ ଔଷଧ ଯୋଗାଇବାରେ ଭାରତର ଅଭିଜ୍ଞତା ବାଣ୍ଟିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦିଆଯାଇଛି ।

• ଆତଙ୍କବାଦ, ଆତଙ୍କବାଦକୁ ଅର୍ଥ ଯୋଗାଣ ଏବଂ ସାଇବର ଅପପ୍ରଚାର ବିରୋଧରେ ସାମୂହିକ ଲଢ଼େଇ ପାଇଁ ଆହ୍ୱାନ ।

• ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ମୁକାବିଲା ଭିତ୍ତିଭୂମି ପାଇଁ ମେଣ୍ଟରେ ସାମିଲ ହେବାକୁ ଆସିଆନ୍ ଦେଶଗୁଡ଼ିକୁ ଆମନ୍ତ୍ରଣ ।

• ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ପରିଚାଳନାରେ ସହଯୋଗ ପାଇଁ ଆହ୍ୱାନ ।

• ସାମୁଦ୍ରିକ ନିରାପତ୍ତା, ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ କ୍ଷେତ୍ର ସଚେତନତା ଉପରେ ସହଯୋଗ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଆହ୍ୱାନ ।

ଦୁଇଟି ମିଳିତ ବିବୃତ୍ତି ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥିଲା, ଗୋଟିଏ ସାମୁଦ୍ରିକ ସହଯୋଗ ଏବଂ ଅନ୍ୟଟି ଖାଦ୍ୟ ନିରାପତ୍ତା ଉପରେ ।

ଭାରତ ଏବଂ ଆସିଆନ୍ ନେତାଙ୍କ ବ୍ୟତୀତ ତିମୋର-ଲେଷ୍ଟେ ଏହି ଶିଖର ସମ୍ମିଳନୀରେ ପରିଦର୍ଶକ ଭାବେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ।

୧୮ତମ ପୂର୍ବ ଏସିଆ ଶିଖର ସମ୍ମିଳନୀରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଇଏଏସ୍ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ଦୋହରାଇଥିଲେ ଏବଂ ଏହାକୁ ଆହୁରି ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ପାଇଁ ଆମର ସମର୍ଥନ ଦୋହରାଇଥିଲେ । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଆସିଆନ୍ କେନ୍ଦ୍ରୀୟତା ପାଇଁ ଭାରତର ସମର୍ଥନ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏକ ମୁକ୍ତ, ଖୋଲା ଏବଂ ନିୟମ ଭିତ୍ତିକ ଭାରତ-ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରୀୟ ଅଞ୍ଚଳ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବାକୁ ଆହ୍ୱାନ ଦେଇଥିଲେ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଭାରତ ଓ ଆସିଆନ ମଧ୍ୟରେ ଭାରତ-ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗର ପାଇଁ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣର ସମନ୍ୱୟ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଆସିଆନ କ୍ୱାଡର ଦୃଷ୍ଟିକୋଣର କେନ୍ଦ୍ରବିନ୍ଦୁ ବୋଲି ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ ।

ଆତଙ୍କବାଦ, ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଏବଂ ଖାଦ୍ୟ ଓ ଔଷଧ ସମେତ ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ସାମଗ୍ରୀ ଏବଂ ଶକ୍ତି ନିରାପତ୍ତା ପାଇଁ ଯୋଗାଣ ଶୃଙ୍ଖଳା ଭଳି ବୈଶ୍ୱିକ ଆହ୍ୱାନର ମୁକାବିଲା ପାଇଁ ଏକ ସହଯୋଗୀ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଆହ୍ୱାନ ଦେଇଥିଲେ । ସେ ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଭାରତର ପଦକ୍ଷେପ ଏବଂ ଆଇଏସଏ, ସିଡିଆରଆଇ, ଲାଇଫ୍‍ ଏବଂ ଓଏସଓଡବ୍ଲୁଓଜି ଭଳି ଆମର ପଦକ୍ଷେପ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ ।

ନେତାମାନେ ବିଭିନ୍ନ ଆଞ୍ଚଳିକ ଏବଂ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ମତ ବିନିମୟ କରିଥିଲେ।

HS