વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઇઝેશન (ડબ્લ્યુએચઓ) એ પ્રથમ ડબ્લ્યુએચઓ ટ્રેડિશનલ મેડિસિન ગ્લોબલ સમિટ 2023ના નિષ્કર્ષ દસ્તાવેજ "ગુજરાત ઘોષણા" ના રૂપમાં બહાર પાડ્યા છે. આ જાહેરનામામાં સ્વદેશી જ્ઞાન, જૈવવિવિધતા અને પરંપરાગત, પૂરક અને સંકલિત ચિકિત્સા પ્રત્યે વૈશ્વિક પ્રતિબદ્ધતાની પુનઃપુષ્ટિ કરવામાં આવી હતી. ડબ્લ્યુએચઓએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે આરોગ્ય અને સુખાકારી માટે વધુ સાકલ્યવાદી, સંદર્ભ-વિશિષ્ટ, જટિલ અને વ્યક્તિગત અભિગમોને વધુ સારી રીતે સમજવા, મૂલ્યાંકન કરવા અને જ્યાં યોગ્ય હોય ત્યાં તમામ માટે લાગુ કરવા માટે સખત વૈજ્ઞાનિક પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરવાની જરૂર છે.

તેમાં એ બાબતનો પુનરોચ્ચાર કરવામાં આવ્યો છે કે, ગુજરાતનાં જામનગરમાં ડબલ્યુએચઓ ગ્લોબલ ટ્રેડિશનલ મેડિસિન સેન્ટરનાં યજમાન તરીકે ભારત સભ્ય દેશો અને હિતધારકોને ટેકો આપવા માટે ડબલ્યુએચઓ (WHO)ની ક્ષમતાઓ વધારવામાં મહત્ત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે, જેથી સભ્ય દેશો અને હિતધારકોને ટેકો આપી શકાય, જેથી સમિટ એક્શન એજન્ડા અને અન્ય પ્રસ્તુત પ્રાથમિકતાઓને આગળ વધારી શકાય.

ગુજરાતના ગાંધીનગર ખાતે યોજાયેલી બે દિવસીય ડબલ્યુએચઓ ટ્રેડિશનલ મેડિસિન ગ્લોબલ સમિટ 2023ના એક્શન પોઇન્ટ સમિટમાં રજૂ કરવામાં આવેલા પુરાવા, ચર્ચા અને નિષ્કર્ષો પર આધારિત છે. સ્વાસ્થ્ય અને લોકોની સુખાકારી, સંશોધન અને પુરાવા, સાર્વત્રિક સ્વાસ્થ્ય કવચ, પ્રાથમિક આરોગ્ય સંભાળ અને આરોગ્ય વ્યવસ્થાઓ, ડેટા અને નિયમિત માહિતી વ્યવસ્થાઓ, ડિજિટલ હેલ્થ ફ્રન્ટિયર્સ, જૈવવિવિધતા અને ટકાઉપણું, માનવ અધિકારો, સમાનતા અને નૈતિકતા જેવા વિવિધ વિષયો પર વિચાર-વિમર્શ કરવામાં આવ્યો હતો.

કેન્દ્રીય આયુષ મંત્રી શ્રી સર્વાનંદ સોનોવાલે કહ્યું હતું કે, "ગુજરાતનું ડેકલેરેશન આપણા પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીની પરંપરાગત ચિકિત્સા પદ્ધતિના આપણા પ્રાચીન જ્ઞાનને પ્રોત્સાહન આપવાની કટિબદ્ધતાનો પુરાવો છે. સહયોગી પ્રયાસો અને સાતત્યપૂર્ણ પદ્ધતિઓ મારફતે આપણે આવનારી પેઢીઓ માટે એક તંદુરસ્ત ભવિષ્યની ખાતરી આપી શકીએ તેમ છીએ."

ડબ્લ્યુએચઓની પરંપરાગત મેડિસિન ગ્લોબલ સમિટ દરમિયાન વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઇઝેશનના ડાયરેક્ટર જનરલ ડો.ટેડ્રોસ અધાનોમ ઘેબ્રેયેસસે જણાવ્યું હતું કે "ગુજરાત ડેક્લેરેશન" વિજ્ઞાનના ચશ્મા દ્વારા પરંપરાગત દવાઓની સંભવિતતાનો ઉપયોગ કરવા માટે ઉત્પ્રેરક તરીકે કામ કરશે અને રાષ્ટ્રીય આરોગ્ય પ્રણાલીઓમાં પરંપરાગત દવાઓના સંકલન પર ધ્યાન કેન્દ્રીત કરશે અને પરંપરાગત દવાઓની શક્તિને અનલોક કરવામાં મદદ કરશે.

ગુજરાતના ડેકલેરેશનમાં સાર્વત્રિક સ્વાસ્થ્ય કવચ (યુએચસી) અને તમામ સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત સ્થાયી વિકાસ લક્ષ્યાંકો (એસડીજી)ના ધ્યેયને ટેકો આપવા માટે પુરાવા-આધારિત ટીસીઆઈએમ (પરંપરાગત પ્રશંસાત્મક સંકલિત ચિકિત્સા) હસ્તક્ષેપો અને અભિગમોને વધુ અમલમાં મૂકવાના પ્રયાસોને વધારવાની વાત કરવામાં આવી છે. તેમાં ડબ્લ્યુએચઓ જીસીટીએમ મારફતે વૈશ્વિક શિખર સંમેલનમાં પ્રદર્શિત બહુ-પ્રાદેશિક, બહુશાખાકીય અને બહુ-હિતધારક સહયોગની ભૂમિકા જણાવવામાં આવી છે, જે વૈશ્વિક સ્વાસ્થ્યમાં ટીસીઆઈએમના પુરાવા આધારિત લાભોને મહત્તમ બનાવવા માટે ડબ્લ્યુએચઓની મુખ્ય કચેરીઓના કાર્ય સાથે સુસંગત અને પૂરક છે.

સર્વોચ્ચ ગુણવત્તાયુક્ત સંશોધન પર આધારિત રાષ્ટ્રીય આરોગ્ય નીતિઓ અને વ્યવસ્થાઓમાં પુરાવા-આધારિત સંકલનને ટેકો આપો. વૈજ્ઞાનિક રીતે સાબિત થયેલા ટીસીઆઇએમ (TCIM) ઉત્પાદનો અને પ્રણાલિઓના ઉત્પાદન, નિયમન અને ઔપચારિક ઉપયોગને વેગ આપો. સ્ટાન્ડર્ડાઇઝ્ડ ટીસીઆઇએમ દસ્તાવેજીકરણને પ્રોત્સાહન આપતી આગોતરી નીતિઓ, જેમાં ડબલ્યુએચઓ ઇન્ટરનેશનલ ક્લાસિફિકેશન ઓફ ડિસીઝ (આઇસીડી-11)ના વિસ્તૃત અને ઝડપી ઉપયોગનો સમાવેશ થાય છે, જેથી નિયમિત સ્વાસ્થ્ય માહિતી વ્યવસ્થાની અંદર પ્રમાણિત રીતે ટીસીઆઇએમ પર પુરાવા અને ડેટા એકત્રિત કરવા માટે સક્ષમ બનાવી શકાય. ટીસીઆઇએમ સંદર્ભ ક્લિનિકલ કેન્દ્રોનું વૈશ્વિક નેટવર્ક સ્થાપિત કરવું, જે નિયમિતપણે ડબ્લ્યુએચઓ આઇસીડી-11ના અમલીકરણના કોડિંગને આધારે પ્રમાણિત ડેટા એકત્રીકરણ અને નિરીક્ષણ હાથ ધરી શકે છે.

આ સમિટની વિશેષતા એ હતી કે, લોકોના સ્વાસ્થ્ય અને સુખાકારી માટે ટીસીઆઈએમ પર ડિજિટલ સ્વાસ્થ્ય સંસાધનોને આગળ વધારવા માટે ડિજિટલ હેલ્થ ટેકનોલોજી અને ખાસ કરીને આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ (એઆઈ)ના યોગ્ય વિકાસ અને એપ્લિકેશનને કેવી રીતે સક્ષમ બનાવી શકાય.

તેમાં ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે કે જૈવવિવિધતાની સુરક્ષા, પુનઃસ્થાપન અને ટકાઉ રીતે વ્યવસ્થાપન કરવા તથા જૈવવિવિધતા સંસાધનો, સંબંધિત આનુવંશિક સામગ્રી અને સ્વદેશી જ્ઞાનના ઉપયોગથી ઉદ્ભવતા લાભોની વાજબી અને સમાન વહેંચણીને સુનિશ્ચિત કરવા માટે તમામ સ્તરે પગલાં લેવાં જોઈએ. સ્વદેશી લોકોના અધિકારો પર સંયુક્ત રાષ્ટ્રના જાહેરનામામાં પ્રદાન કર્યા મુજબ, સ્વદેશી લોકોના અધિકારોને સંપૂર્ણપણે માન્યતા, આદર અને રક્ષણ આપવું. ટી.સી.આઈ.એમ. સંશોધન અને વ્યવહારમાં નૈતિક પદ્ધતિઓ અને પ્રક્રિયાઓને શામેલ કરો.

વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઇઝેશન (ડબ્લ્યુએચઓ) દ્વારા પરંપરાગત ચિકિત્સા પર પ્રથમ વૈશ્વિક સમિટનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું અને આયુષ મંત્રાલય દ્વારા સહ-યજમાન, 17 થી 18 ઓગસ્ટ, 2023 દરમિયાન, ગાંધીનગર, ગુજરાત ખાતે યોજવામાં આવી હતી.

CB/GP/NP

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com