Ka tnat kyntiew ia ka thain shatei lammihngi

Prime Minister’s Development Initiative for North Eastern Region (PM-DevINE)- Ka jingpyllait ia ki kyndon treikam ba thymmai

Posted On: 21 AUG 2023 9:02PM by PIB Shillong

Ka skhim PM-DevINE kaba bei tyngka pura da ka sorkar, kaba la pynbna ha ka mang tyngka jong u snem 2022-23, ka kyrshan ia ki jingdon jingem jong ka thain shatei lammihngi bad ki projek ba iadei bad ka PM GatiShakti, kaba plie ki lad kamai kajih ia ki samla bad ki longkmie da kaba weng ia ki jaka ba suda ba don ha ki kam. Ka Kynhun Myntri jong ka Sorkar Pdeng ka la mynjur ia kane ka skhim ha ka 12.10.2022. Ki kyndon treikam ba thymmai kilong kiba donkam namar ka jingpynkylla ha ki skhim jong ka MDoNER bad ka jingbud ia ki jingbthah jong ka Tnat Expenditure. Nyngkong la pyllait ia ki kyndon ha ka 29.08.2022.

Kane ka skhim ka la treikam naduh ka 12.10.2022, kine ki kyndon treikam ki pyniaid ia baroh ki projek ba iadei bad ka PM-DevINE. Ki sienjam hapoh ki kyndon treikam barim (29.08.2022) ki hap hapoh ki kyndon treikam ba thymmai naduh ka 12.10.2022, bad ka jingpynbeit ia kino kino ki kam ka shong ha ka jingioh jingmynjur na ka bor ba dei peit.

Hapoh ka ‘PM-DevINE’, yn kynthup ia baroh phra tylli ki jylla ka thain shatei lammihngi, kynthup ka Arunachal Pradesh, Assam, Manipur, Meghalaya, Mizoram, Nagaland, Sikkim, bad Tripura. Kane ka skhim kan iarap  ia ki sienjam jong ka Sorkar India bad Sorkar Jylla, da kaba kiar ka jingtrei arsien ia kajuh ka kam da kaba kyrshan ia ki projek ki bym pat pyntreikam ha kiwei kiwei ki jaka. Ka MDoNER kan peit ia ka jingjied ia ka projek, ai jingmynjur, bad ka jingiakren bad ki sorkar jylla, NEC bad ki Tnat Sorkar Pdeng ba dei khmih, da ka jingpyntreikam lyngba ka NEC lane ki Tnat Sorkar pdeng/ ki agency.  Ki kyndon ki pyni ia ki rukom treikam, kynthup ka jingithuh ia ka projek, ka jingjied, ka jingpynkhreh ia ka DPR, ka jingpyllait pisa, ka jingpeitngor bad ka jingpyndep. Ka bor ba dei peit na u ‘Competent Authority’ jong ka skhim udei u Myntri, MDoNER, lait noh haba iadei bad kito kiba la batai da kumwei pat.

Ki jingthmu jong ka “PM-DevINE” ka iadei bad ka thong jong ka Tnat DoNER ban pynsted ia ka roi ka par kaba lah ban iaineh ha ka thain shatei lammihngi ban pynthikna ka jingkyntiew ia ki rukom im jong ki briew jong ka. Kine ki thong ki kynthup ka jingkiew kaba sted lyngba ki jingdon jingem bad ki projek ba iadei bad ka imlang sahlang, ka jingkyntiew ia ka kamai kajih jong ki samla bad ki longkmie, bad ka jingweng ia ki jaka ba suda ba iadei bad ka roi ka par ha ki kam bapher bapher.

Yn sdang ia ka Empowered Inter-Ministerial Committee (EIMC) ban khlieh da u Secretary jong ka Tnat Development of North Eastern Region. Kane ka Committee kan kynthup ia ki dkhot na ki Tnat ba dei khmih, ka North Eastern Council, bad kiwei kiwei ki kynhun.

Ka Empowered Inter-Ministerial Committee (EIMC) ka don ki bor bapher bapher hapoh ka bynta jong ka PM-DevINE:

Kaba nyngkong, ka peit bniah ia ki jingtyrwa jong ka projek katkum ka jingbha, ka jinglah pyntreikam bad ka jingbha ia ka imlang sahlang, da kaba iatreilang bad ki dkhot na ki Tnat Sorkar Pdeng bad ki Sorkar Jylla. Hadien kane kan ai jingmut ka jingjied ia ka projek napdeng kine ki jingtyrwa.

Kaba ar, ka peit bniah ia ki jingtyrwa ba khatduh jong ka projek ba iohpdiang na ki State Level Empowered Committee (SLEC), kynthup ka jingai jingmut na ki Tnat Sorkar Pdeng ba dei khmih. Ka phah ia ki jingai jingmut kiba biang ban ioh jingmynjur na ka bor ba dei khmih.

Shuh shuh, ka EIMC ka tyrwa ki rukom peitngor ba biang, ba kynthup ki jingleit jurip ia ki projek lyngba ki agency third party. Ka peit ia ka jingiaid shaphrang ka projek lyngba ka NEC/SLEC/ki kynhun sorkar pdeng, ban pynthikna ka jingdon ka jingkitkhlieh.

Ka Committee ka wanrah ruh ia ki rukom treikam bad pynneh ia ki projek PM-DevINE, da ka jingthmu ban pynthikna ka jingiaineh jong ki.

Kaba khatduh, ka EIMC ka pynbeit ia kino kino ki jingeh ba phah da ka NEC lane SLEC ba iadei bad ki jingeh ha ka jingpyntreikam ia ka projek lane ki jingpynshai ia ki kyndon. Ka tyrwa ia ki jingai jingmut, ka batai ia ki jingpynkylla barit baria ia ki skhim ban lait na ki jingeh.

Ka EIMC kan iakynduh lang man ka por haba donkam, hynrei kan don ka jingiakynduh lang kumba shisien ha ki lai bnai. Ka EIMC ka lah ban iakynduh markhmat, lyngba ka bor internet lane ha ka rukom hybrid, ha New Delhi lane ha kano kano ka jaka ha ka thain shatei lammihngi.

Ka State Level Empowered Committee (SLEC)

Ki Sorkar Jylla kin sdang ia ka State Level Empowered Committee (SLEC) ban khlieh da u Chief Secretary, bad Secretary jong ka Planning kum u Convenor. Yn kynthup ia ki Finance Secretary bad ki Secretary ba dei khmih na ki Tnat Sorkar Jylla, kumjuh ruh ki riewshemphang ha ka kam teknikal. Ka NEC kan don ka bynta lyngba ka Planning jong ka. Yn mihkhmat ia ka Tnat DoNER da u Senior Economic Adviser/Economic Adviser/Joint Secretary ba dei khmih ia ka PM-DevINE, ryngkat bad u Financial Adviser lane u dkhot jong ki. Lah ban khot ruh ia ki dkhot na ki kynhun ba pawkhmat sha ki jingialang jong ka SLEC

Ki jingtreikam jong ka SLEC kilong kiba bun bynta, kynthup ka jingpeit bniah bad ka jingphaikhmat kyrpang sha ki jingtyrwa ia ka projek na ka bynta ka PM-DevINE, ka jingpynthikna ka jingiadei bad ki kyndon, ka jingai jingmynjur ia ki DPR/ ki jingpeit bniah ia ka teknoloji- ka ioh ka kot, ka jingpeit bniah ia ka jingpyntreikam ia ka projek, ka jingpyniar ia ki rukom pyniaid ia ka projek, ka jingsdang ia ka jingtreikam kaba biang bad ka jingpynbiang ia ki jingdonkam, ka jingweng ia ki jingeh ba iadei bad ka jingpyntreikam, bad ka jingtyrwa ban pynkylla lada donkam.

Yn pynlong ia ki jingialang SLEC haba donkam, kumba shisien man ki lai bnai, bad lah ban pynlong markhmat, lyngba ka bor internet lane ki rukom hybrid.

Ka jingmynjur ia ka jinglut jingsep jong ka skhim PM-DevINE na ka bynta ka por ba la buh ka long katkum ki jingai jingmut na ka EFC bad ka jingmynjur jong ka Kynhun Myntri jong ka Sorkar Pdeng. Ka samoi 2022-23 haduh 2025-26 ka don ia ka jingmang pisa ba la mynjur kaba T. 6,600 klur, ryngkat bad ka jingmang pisa ba nyngkong kaba T. 1,500 klur na ka bynta u snem mang tyngka 2022-23. Ka jingthmu kalong ban pynsted ka jingpyndep ia ka projek hashuwa u snem 2025-26 ban pynduna jinglut palat ia kane ka samoi, ban sdang kloi ia ki jingpyllait pisa.

Ha kaba iadei bad ka jingjied ia ka projek, ki jylla ka thain shatei lammihngi kidei ban sdang ia ki rukom treikam Gati Shakti kum ka Kynhun ki Secretary ba la pynkup bor, Network Planning Group, bad Technical Support Unit, ryngkat bad ka jingithuh ia ka State Logistics Policy bad ka jingpynthymmai ia ki bynta jong ka Gati Shakti National Master Plan, kynthup ki revenue map. Ki jylla ki bym don ia kine ki kyndon kin nym ioh ia ki sanction ba thymmai na ka bynta ka projek PM-DevINE naduh u 2023-23 ter ter. Ka jingjied ia ka Projek kan long katkum ka jingiadei bad ki kyndon treikam jong ka skhim bad ka jinglong jong ka projek, ban pynthikna ka jinglah pyntreikam bad ka jingbha ia ka imlang sahlang bad ka ioh ka kot. Katba ym shym la buh ia ka jingmang pisa, hynrei ki sienjam kin pynthikna ba baroh ki Jylla ka thain shatei lammihngi ki ioh jingmyntoi na ka skhim.

Ka Mang Tyngka 2022-23 ka wanrah hynniew tylli ki projek PM- DevINE (Annexure A). Ki tnat Sorkar jylla lane Sorkar Pdeng kidei ban wanrah shuh shuh ki jingtyrwa na ka bynta ki projek ba iadei bad ki thong jong ka skhim, da kaba kiar ia ka Negative List. Ki kam ba la phaikhmat kyrpang kilong ki jingdon jingem ha ka ioh ka kot bad ka imlang sahlang, ki kam kamai kajih, bad ka jingpyndap ia ki jingduna (2.1.1). Ki jingtyrwa ki lah ban long na ki jylla ka thain shatei lammihngi da ka jingai jingmut ka SLEC, lane ki Tnat Sorkar Pdeng lyngba ki jingai jingmut bapher bapher jong ki, da ka jingphaikhmat kyrpang sha ki projek jong ki jylla (2.1.2). Ka jingsaindur bad ka jingjied kadei ban iadei bad ki Master Plan jong ka GatiShakti katkum ki Jylla, da kaba iasohlang bad ka rukom treikam GatiShakti jong ka ri.

Hapoh ka PM-DEVINE, ki don katto katne ki jait projek ki bym long pyntreikam kiba kynthup kito kiba ai jingmyntoi shi slem ia ki riew shimet lane ki bynta jong ka "Direct Benefit Transfer". Shuh shuh, ki projek ba ladep bei tyngka lane ba la saindur da ki Tnat sorkar pdeng ba dei khmih (ban lait na ka jingpyntreikam arsien ia kajuh), ka jingshim jaka, bad ki jinglut na ka bynta ki nongtrei ym shym la kynthup. Ka skhim ka kyntait ia ki projek na ka bynta ki jingdonkam jong ki administrative building jong ki ophis sorkar/ ki agency lane ki jingdonkam ha ki jaka treikam. Ki kam ba ladep kynthup da kiwei kiwei ki skhim jong ka MDoNER ki dei ki bym ioh bynta. Shuh shuh, kino kino ki projek kiba la buh ha ka Negative List da ka tnat DoNER kin ym hap hapoh ka PM-DEVINE.

Ka skhim PM-DEVINE ka batai ia ka jingheh ka projek bad ki jingkyrshan. Ki projek kidei ban long naduh kaba duna eh T. 20 klur haduh kaba bun tam T. 500 klur ka jinglut, da kaba pyndonkam ia ka Schedule of Rates (SOR) ba thymmai jong ka tnat sorkar pdeng/ sorkar jylla ba dei khmih na ka bynta ka jingantad ia ka jinglut. Lada jia ba ym don ki SOR, lah ban pynkhreh ia ka jingmang pisa da ki tnat ba dei khmih da kaba bud ia ki ain bad ki rukom treikam ba la don lypa jong ka Tnat Sorkar India, ban bud pat da ka jingpynshisha da ki kynhun kiba don burom lane ka NEC.

Kumba 1% jong ka jingmang pisa ba la mynjur lah ban mang na ka bynta ki "administrative expenses," kynthup ka jingpeit ia ki bynta bapher bapher jong ka projek, ka jingseng ia ka Project Management Unit, ka jingpyntbit ia ki briew bad kiwei kiwei. Ka jinglut jingsep jong ka projek kadei ban don ka bynta GST, da kaba kdew shai ia ka CGST bad ka SGST ha ka por ba phah ia ka DPR jong ka projek na ka bynta ka sanction.

Ki jinglut jingsep Operations and Maintenance (O&M) na ka bynta ki saw snem ba sdang hadien ba la pyndep ia ka projek kadei ban don bynta bad ka jinglut jingsep jong ka projek. Ki rukom treikam ba la tyrwa na ka bynta ka jingiarap O&M palat saw snem dei ban kdew ha ka DPR bad pynpaw ha ki jingialang jong ka EIMC. Lait noh haba la pynshai, ki jinglut jingsep O&M palat ia ki saw snem ba nyngkong jong ka jingpyndep ia ka projek dei ban bahkhlieh da ki sorkar jylla.

Ka jingjied ia ka projek da ka MDoNER

Haba la iohpdiang ia ki jingtyrwa na ka bynta ka projek lane ki jingtyrwa, ka MDoNER kan phah ia kine sha ki Tnat sorkar pdeng ba dei khmih, ka NITI Aayog, bad ka IFD MDoNER (katba treikam) na ka bynta ki jingai jingmut, ban pdiang hapoh ki 2 taiew. Na ka bynta ki projek ha ki kam kum ka bording bad ka um, lah ban pan jingmut na ki bor ba dei khmih. La antad ba ki jingai jingmut ba nyngkong kalong ban weng ia ki bynta ba kongsan, kynthup ka lad ban bei tyngka hapoh ki skhim ba la don lypa, ki lad ba iadei bad ka teknoloji, ki kyndon ba iadei bad ka jinglut jingsep, ki lad iatreilang ban shna ia ka DPR, bad ka jingai jingmut ia ka projek ban kynthup ha ka PM-DevINE.

Ki lad peit bniah

Ka jingpyntreikam ia ka PM-DEVINE kan long katkum ka jingpeit bniah ka Tnat Kam Pla Tyngka jong ka sorkar pdeng bad ki jingbatai hapdeng kine ki jingpeit bniah. Ki kam ban peit bniah na ka bynta ka projek ba la sanction ka hap ha ka sorkar jylla, da ka jingpyniaid ki ophisar ba la jied jong ka Agency ba pyntreikam, ka State Planning Department bad ka SLEC. Ka jingthmu kalong ban pyndep ia ki projek hapoh ka por ba la buh, ka jinglut jingsep bad ka jingbha ka rukom treikam.

Ki lad treikam ba khlain jong ka sorkar jylla ban peit bniah ia ka projek kilong kiba donkam. Ki khlieh duh jong ka Tnat kin long kum ki Nodal Officer, ha kaba u Secretary (Planning) un long u Chief Nodal Officer na ka bynta ki kam ba kyrkieh. Ki jingialang jong ka SLEC ki dei ban kynthup ka jingpeit bniah ia ki projek ba ladep sanction hashuwa, bad ki Agency kiba pyntreikam ki ai ia ki kaiphod jong ka jingiaid shakhmat ka kam man ka lai bnai hapoh ki lai taiew jong man kaba kut ka quarter. Dei ban leit jurip man ka por, khamtam ia ki projek kiba palat T. 100 klur ki dei ban long ha ki por ba la buh, da kaba pynthikna ba ka jingiaid shaphrang ka kam kalong 25%, 50%, 75% bad 100%.

Ki Field Technical Support Unit (FTSU) kin ai ia ka kaiphod man ka bnai halor ka jingiaid shaphrang ka kam sha ka NEC bad ka MDoNER haduh ka jingpyntreikam ia ki, bad kine ki kaiphod dei ban soi da ka Project Implementing Agency na ka bynta ka jingiaid ryntih. Ka NEC kan peit bniah ia ki projek lyngba ki kam jong ka, ha kaba ia ki jingshem yn ai sha ka SLEC bad EIMC shuwa ban long ki jingialang ban peit ia ki kam. Ka MDoNER ka lah ban pynlong ki jingjurip katkum ka nongmuna. La pynshlur ka jingpdiang ia ka Information Technology and Space Technology (geo-tagging, NeSDR) da ki Agency ba pyntreikam, ban plie lad plie lynti da ki rynsan teknoloji bad ka jingialam lynti ka NEC. Lah ban pyndonkam ia kiwei kiwei ki nongpeit bniah khamtam ia ki projek kiba tam ia ka T. 100 klur katkum ka jingai jingmut da ka EIMC.

***



(Release ID: 1951092) Visitor Counter : 124