2022-23 देखि 2025-26 सम्मको अवधिको लागि रु. 8139.50 करोड़को अनुमोदित परिव्ययको साथ उत्तर पूर्व विशेष पूर्वाधार विकास योजना (एनईएसआईडीएस) को निरन्तरतालाई पनि मन्त्रिपरिषद्ले दुई घटक क्रमैले एनईएसआईडीएस-सड़क र एनईएसआईडीएस- सड़क पूर्वाधारबाहेक अन्य (ओटीआरआई) अनुमोदन गरेको थियो।

यो योजना 100% केन्द्रीय कोषको साथ एक केन्द्रीय क्षेत्र योजना हो। पूर्ववर्ती उत्तर पूर्व सड़क क्षेत्र विकास योजना (एनईआरएसडीएस) लाई एनईएसआईडीएस-सड़क घटक आदिमा विलय गर्नेदेखि लिएर सरकारका निर्णयहरूको कारण 15 औँ वित्त आयोगको शेष अवधिको अवधि पुनर्गठित एनईएसआईडीएसलाई प्रशासित तथा कार्यान्वित गर्नका लागि नयाँ दिशानिर्देश तयार गर्न आवश्यक भयो। तदनुसार, एनईएसआईडीएसका दुवै अङ्गहरूको व्यवस्थापन र कार्यान्वयनका लागि नयाँ तर्जुमा गरिएको छुट्टाछुट्टै दिशानिर्देश अब सरोकारवालाहरूसँग व्यापक परामर्श र आन्तरिक रूपमा विस्तृत छलफल गरी जारी गरिएको छ। एनईएसआईडीएसको उद्देश्य उत्तर पूर्वी राज्यहरूमा जडान सहित पहिचान गरिएका क्षेत्रहरूमा पूर्वाधार विकासलाई समर्थन गर्नु हो।

केन्द्रीय मन्त्रीपरिषद्ले 2022-23 देखि 2025-26 सम्मको अवधिको लागि रु. 3202.7 करोडको कुल परिव्ययको साथ ‘एनईसी योजनाहरू’ को निरन्तरतालाई पनि अनुमोदन गरेको थियो। ‘एनईसीका योजनाहरू’ का लागि पनि विस्तृत छलफल र परामर्शपछि नयाँ निर्देशिका जारी गरिएको छ।

डोनर मन्त्रालयका उपरोक्त योजनाहरूको उद्देश्यहरू एकातिर विभिन्न केन्द्रीय मन्त्रालय र विभागहरूको प्रयासलाई पूरक बनाउनु हो भने अर्कोतिर, विकास / कल्याणकारी गतिविधिहरूको लागि पूर्वोत्तर राज्यहरूको आवश्यकता पूरा गर्नु हो। डोनर मन्त्रालयका योजनाहरूले आठ पूर्वोत्तर राज्यहरूलाई उनीहरूले महसुस गरेको आवश्यकता अनुसार खाडल भर्न सहयोग प्रदान गर्न मद्दत गर्दछ, उदाहरणका लागि, परियोजनाहरू लिएर जस्तै, कनेक्टिविटी र सामाजिक क्षेत्र घाटा कम गर्न पूर्वाधारको विकास गर्न र यस क्षेत्रमा जीविकोपार्जन र रोजगारीका अवसरहरू वृद्धि गर्न काम गर्दछ।

मन्त्रालयको ठोस प्रयास र पूर्वोत्तर राज्यहरूको हार्दिक सहयोगको साथमा भर्खरै जारी गरिएका विस्तृत योजनाका दिशानिर्देशहरूले पारदर्शी र द्रूत रूपमा अपेक्षित उद्देश्यहरू प्राप्त गर्न सहज बनाउनेछ।

*****