"ભારતનું જી-20 પ્રેસિડેન્સી વસુધૈવ કુટુમ્બકમ – દુનિયા એક પરિવાર છે, આની ફિલસૂફીની આસપાસ ફરે છે. વૈશ્વિક આરોગ્યના ક્ષેત્ર કરતાં આ વધુ મહત્વનું ક્યાંય નથી કારણ કે રોગચાળાએ આપણને શીખવ્યું છે કે 'જ્યાં સુધી દરેક વ્યક્તિ સુરક્ષિત ન હોય ત્યાં સુધી કોઈ પણ સુરક્ષિત નથી'." કેન્દ્રીય આરોગ્ય અને પરિવાર કલ્યાણ રાજ્યમંત્રી ડો.ભારતી પ્રવિણ પવારે આવતીકાલથી શરૂ થઈ રહેલી જી-20 આરોગ્ય મંત્રીઓની બેઠક અગાઉ આજે અહીં જી-20 ડેપ્યુટીઝની બેઠકને સંબોધન કરતાં આ માહિતી આપી હતી. આ પ્રસંગે નીતિ આયોગના સભ્ય (આરોગ્ય) ડૉ. વી કે પૌલ પણ ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

સંઘ મંત્રીશ્રીએ ભારતના જી-20 પ્રેસિડેન્સીના આરોગ્ય કાર્યકારી જૂથોમાં થઈ રહેલા મહત્ત્વપૂર્ણ ચર્ચાવિચારણા પર ભાર મૂક્યો હતો. નોંધનીય છે કે શરૂઆતથી જ દરેક જી20 હેલ્થ વર્કિંગ ગ્રૂપમાં હેલ્થ ઇમરજન્સી પ્રિવેન્શન પ્રીપેર્ડનેસ એન્ડ રિસ્પોન્સ (એચઇપીપીઆર)ને સંબોધિત કરવાની પ્રથમ પ્રાથમિકતા મુખ્ય બાબત રહી છે, તેમણે જણાવ્યું હતું કે "ભારતીય જી20 પ્રેસિડેન્સીએ વન હેલ્થ, એએમઆર (એન્ટિ-માઇક્રોબાયલ રેઝિસ્ટન્સ) અને ક્લાઇમેટ ચેન્જના ગંભીર જોખમો પર વિશેષ ધ્યાન કેન્દ્રીત કર્યું છે."

"વાજબી તબીબી પ્રતિકારક પગલાંની સમાન સુલભતા સુનિશ્ચિત કરવાની જરૂરિયાતને પહોંચી વળવાની બીજી પ્રાથમિકતા વૈશ્વિક એમસીએમ (મેડિકલ કાઉન્ટરમેઝર) સંકલન પ્લેટફોર્મ સ્થાપિત કરવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂકે છે, જે સમગ્ર વિશ્વમાં સંશોધન અને વિકાસ અને ઉત્પાદન નેટવર્કની સ્થાપનાની કલ્પના કરે છે. આનાથી ગુણવત્તાયુક્ત અને સસ્તી રસીઓ, થેરાપ્યુટિક્સ અને ડાયગ્નોસ્ટિક્સ (વીટીડી) ની સુલભતા શક્ય બનશે, ખાસ કરીને વિશ્વભરના સૌથી સંવેદનશીલ લોકો માટે, ખાસ કરીને ગ્લોબલ સાઉથમાં."

ડિજિટલ સ્વાસ્થ્ય નવીનતાઓ અને સમાધાનોનાં વિકાસ અને ઉપયોગ પર, જે ભારતની જી20 અધ્યક્ષતામાં ત્રીજી સ્વાસ્થ્ય પ્રાથમિકતા છે, ડો.પવાર તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે , "ગ્લોબલ ઇનિશિયેટિવ ફોર ડિજિટલ હેલ્થ (જીઆઇડીએચ)ની કલ્પના કરવામાં આવી છે, જે સિલોઝને તોડે છે અને એ સુનિશ્ચિત કરે છે કે વર્તમાન અને ચાલુ ડિજિટલ સ્વાસ્થ્ય પ્રયાસોને એક છત્ર હેઠળ સુલભ બનાવી શકાય." "તે એક મહત્વાકાંક્ષી લક્ષ્ય છે અને તમારા સમર્થન અને તમારા માર્ગદર્શન સાથે, જીઆઇડીએચ ઉચ્ચ-સ્તરીય આંતરરાષ્ટ્રીય સહકારનું અગ્રણી ઉદાહરણ બનવાની સંભાવના ધરાવે છે જે વિશ્વને સીધો ફાયદો કરે છે,"એમ તેમણે જણાવ્યું હતું.

ભારતીય જી-20ના પ્રમુખપદ દરમિયાન તમામ પ્રકારની સખત મહેનત અને અવિશ્વસનીય પ્રયાસોને સુનિશ્ચિત કરવાનું નિર્ણાયક કાર્ય આજે પરિપૂર્ણ થવાનું છે તેની નોંધ લઈને ડૉ. પવારે પ્રતિનિધિઓને તેમની ચર્ચા અંગે પ્રોત્સાહિત કર્યા હતા. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, "તમે આજે જે જાહેરાતને અંતિમ સ્વરૂપ આપશો તે ઊંડી અને માહિતગાર ચર્ચાની પરાકાષ્ઠા હશે, જે કાર્યકારી જૂથની 3 બેઠકો અને અસંખ્ય દ્વિપક્ષીય અને બહુપક્ષીય બેઠકોમાં થઈ છે."

કેન્દ્રીય મંત્રીએ વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, "આરોગ્ય સંભાળની સુલભતામાં અસમાનતાને દૂર કરવી એ આ જી -20 પ્રમુખપદ હેઠળના અમારા તમામ પ્રયત્નોના મૂળમાં છે. આ ત્રણ પ્રાથમિકતાઓ અને તેની સંબંધિત ડિલિવરી વૈશ્વિક હેલ્થકેર સેવાઓને વધારે સુલભ અને વાજબી બનાવવાની સંભવિતતા ધરાવે છે, ખાસ કરીને નબળાં વાતાવરણમાં રહેતાં લોકો અને ઓછી અને મધ્યમ આવક ધરાવતા દેશોમાં રહેતાં લોકો માટે."

કેન્દ્રીય આરોગ્ય સચિવ શ્રી સુધાંશ પંતે જણાવ્યું હતું કે કોવિડ-19 રોગચાળાને પરિણામે રોગચાળાને વધુ વકરતો અટકાવવાની અને ભવિષ્યના રોગચાળા માટે આયોજન કરવાની અનિવાર્ય જરૂરિયાતને પહોંચી વળવા માટે એડ-હોક વૈશ્વિક તંત્રનો ઝડપી વિકાસ થયો હતો. જો કે આને કારણે પ્રયત્નો અને વિભાજનનું નોંધપાત્ર ડુપ્લિકેશન થયું. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, "એટલે, શરૂઆતથી જ ભારતના જી20 પ્રમુખપદે એચઇપીપીઆર સ્પેસમાં પ્રયાસોના સમન્વયની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો, જે એક કન્વર્ઝ્ડ અને ચપળ ગ્લોબલ હેલ્થ આર્કિટેક્ચર તૈયાર કરવામાં સહાય કરવાની મુખ્ય પ્રાથમિકતા છે."

કેન્દ્રીય આરોગ્ય સચિવે જણાવ્યું હતું કે ભારતના જી20 હેલ્થ વર્કિંગ ગ્રુપ્સ અને તેની સાથે આયોજિત 14 કો-બ્રાન્ડેડ ઇવેન્ટ્સમાં વિશ્વમાં આરોગ્યને લગતી મહત્ત્વની ચિંતાઓને આવરી લેવામાં આવી હતી. તેમણે એ બાબતની પણ નોંધ લીધી હતી કે, છેલ્લાં ત્રણ સ્વાસ્થ્ય કાર્યકારી જૂથોમાં થયેલી ચર્ચાઓએ આપણને એક કેન્દ્રવર્તી વૈશ્વિક સ્વાસ્થ્ય માળખું તૈયાર કરવાના આપણાં પારસ્પરિક લક્ષ્યાંકની નજીક લઈ ગયા છીએ.

ઇન્ડોનેશિયા અને બ્રાઝિલના ટ્રોઇકાના સભ્યોએ આજે વિશ્વમાં મુખ્ય આરોગ્ય પડકારોને પ્રાધાન્ય આપવા બદલ ભારતીય રાષ્ટ્રપતિની પ્રશંસા કરી હતી. તેમણે બહુ-ક્ષેત્રીય અભિગમ અપનાવવા અને બહેતર સ્વાસ્થ્ય વ્યવસ્થામાં રોકાણ કરવા જોડાણની ભલામણ કરી હતી. તેમણે વચગાળાની મેડિકલ કાઉન્ટરમેઝર મિકેનિઝમમાં નિર્ણય લેવાની અસરકારક વ્યવસ્થા માટેની જરૂરિયાત પર પણ ભાર મૂક્યો હતો, જેમાં એલએમઆઇસી (લોઅર અને મિડલ ઇન્કમ કન્ટ્રીઝ)નું અસરકારક પ્રતિનિધિત્વ સામેલ છે.

ડો. રાજીવ બહલ, સચિવ, આરોગ્ય સંશોધન વિભાગના સચિવ અને ડીજી આઈસીએમઆર; આ બેઠકમાં ભારતના જી20 પ્રેસિડેન્સી સુસ શેરપા અને વિદેશ મંત્રાલયના અધિક સચિવ શ્રી અભય ઠાકુર અને ભારતના જી20 પ્રેસિડેન્સી હેલ્થ ટ્રેક ફોકલ પોઇન્ટ અને સ્વાસ્થ્ય અને પરિવાર કલ્યાણ મંત્રાલયના અધિક સચિવ શ્રી લવ અગ્રવાલ પણ ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

CB/GP/NP

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com