చంద్రయాన్-3 వ్యోమనౌక ఎల్ వీ ఎం-3లో 14 జూలై 2023న 14:35 గంటలకు షార్‌లోని సతీష్ ధావన్ అంతరిక్ష కేంద్రం నుండి విజయవంతంగా ప్రయోగించబడింది. ఈ వ్యోమనౌక ప్రస్తుతం చంద్రుని కక్ష్యను చేరుకునే లక్ష్యంతో కక్ష్య విన్యాసాల శ్రేణిలో ఉంది. ఇది భూమి దశ మరియు చంద్ర దశ అనే రెండు దశలను కలిగి ఉంది. ఈ వ్యోమనౌక ప్రస్తుతం భూమి దశ లో ఉంది.

చంద్రయాన్-3 భాగాలు నావిగేషన్ సెన్సార్లు, ప్రొపల్షన్ సిస్టమ్‌లు, మార్గదర్శకత్వం మరియు నియంత్రణ వంటి సురక్షితమైన మరియు మృదువైన ల్యాండింగ్‌ను నిర్ధారించడానికి ఉద్దేశించిన వివిధ ఎలక్ట్రానిక్ మరియు మెకానికల్ సబ్‌సిస్టమ్‌లను కలిగి ఉంటాయి. అదనంగా, రోవర్, రెండు వైపుల కమ్యూనికేషన్ సంబంధిత యాంటెనాలు మరియు ఇతర ఆన్‌బోర్డ్ ఎలక్ట్రానిక్స్ విడుదల కోసం యంత్రాంగం ఉన్నాయి.

చంద్రయాన్-3 బరువు దాదాపు 3896 కిలోలు మరియు ల్యాండర్ మరియు రోవర్ యొక్క మిషన్ జీవితం సుమారుగా ఒక చంద్ర దినం, ఇది 14 భూమి రోజులకు సమానం. ల్యాండర్ కోసం ప్లాన్ చేసిన ల్యాండింగ్ సైట్ ~ 690ఎస్ దక్షిణ ధృవం.

చంద్రయాన్-3 లక్ష్యాలు:

సురక్షితమైన మరియు మృదువైన ల్యాండింగ్

రోవర్ చంద్రుని ఉపరితలంపై తిరుగటం 

క్షేత్ర స్థాయి సైంటిఫిక్ ప్రయోగాలు

చంద్రయాన్-3  ధర రూ. 250 కోట్లు (లాంచ్ వెహికల్ ఖర్చు మినహా)

చంద్రయాన్-3 చంద్రుని కక్ష్యను చేరుకోవడానికి ప్రయోగ తేదీ 14 జూలై 2023  నుండి దాదాపు 33 రోజులు పడుతుంది.

చంద్రుని ఉపరితలంపై విజయవంతమైన మృదువైన ల్యాండింగ్ అటువంటి ముఖ్యమైన సాంకేతిక సామర్థ్యాన్ని సాధించిన ప్రపంచంలోని నాల్గవ దేశంగా భారతదేశాన్ని చేస్తుంది. విజయవంతమైన మృదువైన ల్యాండింగ్ భవిష్యత్తులో ల్యాండింగ్ మిషన్‌లు మరియు గ్రహాల అన్వేషణలో ఇతర సాంకేతిక పురోగతిలో ముందంజలో ఉండేందుకు ఉద్దేశించబడింది.

చంద్రయాన్-2 మృదువైన ల్యాండింగ్ ను బహుళ దశల్లో నిర్వహించాలని ప్రణాళిక చేశారు. ల్యాండర్ మాడ్యూల్ యొక్క పనితీరులో కొన్ని ఊహించని వైవిధ్యాలు చివరికి టచ్‌డౌన్‌లో అధిక వేగాలకు దారితీశాయి, ఇది ల్యాండర్ పాదాల రూపకల్పన సామర్థ్యానికి మించినది, ఫలితంగా గట్టి ల్యాండింగ్ జరిగింది.

చంద్రయాన్-3 మరింత విస్తృతి తో నిర్వహించడానికి ల్యాండర్‌లో మెరుగుదలలు, సెన్సార్‌లు, సాఫ్ట్‌వేర్ మరియు ప్రొపల్షన్ సిస్టమ్‌లలో మెరుగుదలలు, సమగ్ర అనుకరణలతో పాటు పూర్తి స్థాయి ప్రత్యామ్నాయాలు మరియు ల్యాండర్‌లో అధిక స్థాయి గట్టిదనం ఉండేలా అదనపు పరీక్షలను నిర్వహించడం ద్వారా మరింత పటిష్టంగా మారింది.

చంద్రయాన్-2తో పోల్చితే చంద్రయాన్-3 మృదువైన మరియు సురక్షితమైన ల్యాండింగ్‌ను సాధించడానికి విస్తృత శ్రేణి విస్తృతిని స్వయంప్రతిపత్తితో నిర్వహించగల సామర్థ్యాలతో రూపొందించబడింది.

ఈ సమాచారాన్ని కేంద్ర సహాయ మంత్రి (స్వతంత్ర బాధ్యత) సైన్స్ & టెక్నాలజీ; పీఎంవో, సిబ్బంది, ప్రజా ఫిర్యాదులు, పెన్షన్లు, అణుశక్తి మరియు అంతరిక్ష శాఖ సహాయ మంత్రి డాక్టర్ జితేంద్ర సింగ్ ఈరోజు రాజ్యసభలో లిఖితపూర్వక సమాధానం ఇచ్చారు.

****