କେନ୍ଦ୍ର ବାଣିଜ୍ୟ ଏବଂ ଉଦ୍ୟୋଗ, ଖାଉଟି ବ୍ୟାପାର, ଖାଦ୍ୟ ଏବଂ ଜନସାଧାରଣ ବଣ୍ଟନ ଏବଂ ବୟନଶିଳ୍ପ ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ପୀୟୁଷ ଗୋୟଲ ଆଜି ବୈଦେଶିକ ବାଣିଜ୍ୟ ନୀତି 2023 ଶୁଭାରମ୍ଭ କରି କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହା ଗତିଶୀଳ ଏବଂ ସମୟର ପରବର୍ତ୍ତୀ ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ଏହାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ରଖାଯାଇଛି। ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ଏହି ନୀତି ଦୀର୍ଘ ଦିନ ଧରି ଆଲୋଚନା ହୋଇଆସୁଛି ଏବଂ ଏକାଧିକ ହିତାଧିକାରୀଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ପରେ ଏହା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଛି। ସେବା ଏବଂ ବାଣିଜ୍ୟ ରପ୍ତାନି ସମେତ ଭାରତର ସାମଗ୍ରିକ ରପ୍ତାନି 750 ବିଲିୟନ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାର ଅତିକ୍ରମ କରି ସାରିଛି ଏବଂ ଚଳିତ ବର୍ଷ ଏହା 760 ବିଲିୟନ ଡ଼ଲାର ଅତିକ୍ରମ କରିବ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି।

06 ଅଗଷ୍ଟ 2021 ରେ ରପ୍ତାନିକାରୀଙ୍କ ସହ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ହୋଇଥିବା ପାରସ୍ପରିକ ଆଲୋଚନା ସମ୍ପର୍କରେ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରି ମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି ଏବଂ ରପ୍ତାନି ବୃଦ୍ଧି କରିବାକୁ ତଥା ବିଶ୍ବ ମୂଲ୍ୟ ଶୃଙ୍ଖଳାରେ ଅଧିକ ଗଭୀର ଭାବରେ ଜଡିତ ହେବାକୁ ସେମାନଙ୍କୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିଛନ୍ତି। ସେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଦୂରଦୃଷ୍ଟି ଏବଂ ମାର୍ଗଦର୍ଶନକୁ ପ୍ରଶଂସା କରିଥିଲେ ଯିଏ ବିଶ୍ବାସ କରୁଥିଲେ ଯେ ଭାରତୀୟ ଅର୍ଥନୀତି ଏବଂ ଉତ୍ପାଦନ ଏବଂ ସେବା କ୍ଷେତ୍ରର ଆଧାରକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ଦେଶର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ସମ୍ଭାବନା ବହୁତ ଅଧିକ ରହିଛି। ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ଲକ୍ଷ୍ୟ ନୀତିର ଏକ ମୌଳିକ ବିଷୟ ଅଟେ।

ମନ୍ତ୍ରୀ ଦର୍ଶାଇଛନ୍ତି ଯେ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ଏହି ଆହ୍ବାନପୂର୍ଣ୍ଣ ସମୟରେ 760 ବିଲିୟନ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାର ଅତିକ୍ରମ କରିବାର ସାମଗ୍ରିକ ରପ୍ତାନିରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ସଫଳତା ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଉତ୍ସାହ ଏବଂ ଉଦ୍ୟମର ଫଳାଫଳ ଅଟେ। ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସହ କଥାବାର୍ତ୍ତା ପରେ 2021 ମସିହାରେ ରୋଡମ୍ୟାପରେ ଧାର୍ଯ୍ୟ ଲକ୍ଷ୍ୟ ସହିତ ଏହି ସଫଳତା ସମନ୍ବୟରେ ରହିଛି।  

ରପ୍ତାନି ପାଇଁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ସୁଯୋଗକୁ ଫଳପ୍ରଦ ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯିବା ଆବଶ୍ୟକ ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ। ସେ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି ଯେ, ଭାରତର ଜି -20 ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଆଗାମୀ 5 ମାସ ମଧ୍ୟରେ ଉଭୟ ସେକ୍ଟର ୱାରି ଏବଂ ବିଶ୍ବରେ ଅନ୍ୟ ଦେଶ ମାନଙ୍କ ସହିତ ବିଶ୍ୱରେ ଏକ ବ୍ୟାପକ କେନ୍ଦ୍ରବିନ୍ଦୁ ହେବାକୁ ଯାଉଛି। 

ଏହି ନୀତିର ପ୍ରକାଶନ ଅବସରରେ କେନ୍ଦ୍ର ବାଣିଜ୍ୟ ଓ ଶିଳ୍ପ ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀମତୀ ଅନୁପ୍ରିଆ ପଟେଲ, ବାଣିଜ୍ୟ ସଚିବ, ଶ୍ରୀ ସୁନୀଲ ବର୍ଥୱାଲ ଏବଂ ସଦସ୍ୟ କଷ୍ଟମ୍ସ, କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ପରୋକ୍ଷ କର ଏବଂ ସୀମା ଶୁଳ୍କ ବୋର୍ଡ଼ର ଶ୍ରୀ ରାଜୀବ ତାଲୱାର ଉପସ୍ଥିତ ରହିଥିଲେ। ବୈଦେଶିକ ବାଣିଜ୍ୟର ଡାଇରେକ୍ଟର ଜେନେରାଲ୍ ଶ୍ରୀ ସନ୍ତୋଷ କୁମାର ଷଡ଼ଙ୍ଗୀ ଏହି ନୀତି ଉପରେ ବିସ୍ତୃତ ଉପସ୍ଥାପନା କରିଛନ୍ତି।

ନୀତିର ମୁଖ୍ୟ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଏହି 4 ଟି ସ୍ତମ୍ଭ ଉପରେ ଆଧାରିତ: (i) ରେମିଶନ୍ ପାଇଁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ, (ii) ସହଯୋଗ ମାଧ୍ୟମରେ ରପ୍ତାନି ପ୍ରୋତ୍ସାହନ - ରପ୍ତାନିକାରୀ, ରାଜ୍ୟ, ଜିଲ୍ଲା, ଭାରତୀୟ ମିଶନ, (iii) ବ୍ୟବସାୟ କରିବାର ସହଜତା, ଟ୍ରାନ୍‌ଜାକ୍‌ସନ ମୂଲ୍ୟ ହ୍ରାସ ଏବଂ ଇ-ପଦକ୍ଷେପ ଏବଂ (iv) ଉଦୀୟମାନ କ୍ଷେତ୍ର - ରପ୍ତାନି ହବ୍ ଭାବରେ ଇ-ବାଣିଜ୍ୟ ବିକାଶକାରୀ ଜିଲ୍ଲା ଏବଂ ଏସସିଓଏମଇଟି ନୀତିକୁ ଶୃଙ୍ଖଳିତ କରିବା। 

ବୈଦେଶିକ ବାଣିଜ୍ୟ ନୀତି (2023) ହେଉଛି ଏକ ନୀତିଗତ କାଗଜାତ ଯାହା ରପ୍ତାନିକୁ ସୁଗମ କରୁଥିବା ସମୟ-ପରୀକ୍ଷିତ ଯୋଜନାଗୁଡିକର ନିରନ୍ତରତା ଉପରେ ଆଧାରିତ ଏବଂ ଏକ ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟ ଯାହା ବାଣିଜ୍ୟର ଆବଶ୍ୟକତା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ। ଏହା ରପ୍ତାନିକାରୀମାନଙ୍କ ସହିତ ‘ବିଶ୍ୱାସ’ ଏବଂ ‘ସହଭାଗୀତା’ ନୀତି ଉପରେ ଆଧାରିତ। ଏଫଟିପି 2015-20 ରେ, ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ପ୍ରକାଶନରେ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇଥିଲା ଯାହାକି ଉଦୀୟମାନ ପରିସ୍ଥିତିକୁ ଗତିଶୀଳ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରୁଥିବା ଏକ ନୂତନ ଏଫଟିପି ଘୋଷଣା ନକରି ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ କରାଯାଇଥିଲା, ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ, ଏଫଟିପି ର ସଂଶୋଧନ ଯେତେବେଳେ ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ ସେତେବେଳେ କରାଯିବ ଏବଂ ଏଥିରେ ବାଣିଜ୍ୟ ଏବଂ ଶିଳ୍ପରୁ ମତାମତକୁ ସାମିଲ୍ କରାଯିବ। ସମୟ ସମୟରେ ପ୍ରକ୍ରିୟାଗୁଡ଼ିକୁ ଶୃଙ୍ଖଳିତ କରିବା ଏବଂ ଏଫଟିପି ଅପଡେଟ୍ କରିବା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ନିରନ୍ତର କାର୍ଯ୍ୟ ଜାରି ରହିବ। 

ରପ୍ତାନିକାରୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ବ୍ୟବସାୟ କରିବା ସହଜ କରିବାକୁ ଏଫଟିପି 2023 ପ୍ରକ୍ରିୟା ପୁନ - ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ ଏବଂ ସ୍ୱୟଂଚାଳିତ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଗୁରୁତ୍ବ ପ୍ରଦାନ କରିବ। ଏହା ମଧ୍ୟ ଏସସିଓଏମଇଟି ଅଧୀନରେ ହାଇ ଏଣ୍ଡ୍ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ଆଇଟମ୍ର ଡୁଆଲ୍ ବ୍ୟବହାର, ଇ-ବାଣିଜ୍ୟ ରପ୍ତାନିକୁ ସୁଗମ କରିବା, ରପ୍ତାନି ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ପାଇଁ ରାଜ୍ୟ ଏବଂ ଜିଲ୍ଲା ସହିତ ସହଯୋଗ କରିବା ଭଳି ଉଦୀୟମାନ କ୍ଷେତ୍ର ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଇଥାଏ |

ରପ୍ତାନିକାରୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ପୁରୁଣା ବିଚାରାଧୀନ ପ୍ରାଧିକରଣକୁ ବନ୍ଦ କରିବା ଏବଂ ନୂତନ ଭାବରେ ଆରମ୍ଭ କରିବା ପାଇଁ ନୂତନ ଏଫଟିପି ଓ୍ନାନ ଟାଇମ୍ କ୍ଷମା ଯୋଜନା ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ କରୁଛି ।

ଏଫଟିପି 2023 “ଟାଉନ୍ ଅଫ୍ ଏକ୍ସପୋର୍ଟ ଏକ୍ସିଲେନ୍ସ ସ୍କିମ୍” ଏବଂ “ଷ୍ଟାଟସ୍ ହୋଲ୍ଡର୍ ସ୍କିମ୍” ମାଧ୍ୟମରେ ରପ୍ତାନିକାରୀମାନଙ୍କୁ ନୂତନ ସହରଗୁଡିକର ସ୍ୱୀକୃତି ପାଇଁ ଉତ୍ସାହିତ କରେ। ଲୋକପ୍ରିୟ ଆଡଭାନ୍ସ ପ୍ରାଧିକରଣ ଏବଂ ଇପିସିଜି ଯୋଜନାଗୁଡ଼ିକୁ ଶୃଙ୍ଖଳିତ କରି ଏବଂ ଭାରତରୁ ବାଣିଜ୍ୟକୁ ସକ୍ଷମ କରି ଏଫଟିପି 2023 ରପ୍ତାନିକୁ ସୁଗମ କରୁଛି ।

ପୁନ - ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ ଏବଂ ସ୍ୱୟଂଚାଳିତ ପ୍ରକ୍ରିୟା

ନୂତନ ଏଫଟିପି ରେ ବିଭିନ୍ନ ଅନୁମୋଦନ ପାଇଁ ବିପଦ ପରିଚାଳନା ପ୍ରଣାଳୀ ସହିତ ସ୍ୱୟଂଚାଳିତ ଆଇଟି ସିଷ୍ଟମ ମାଧ୍ୟମରେ ରପ୍ତାନିକାରୀମାନଙ୍କ ଉପରେ ଅଧିକ ବିଶ୍ୱାସ ରଖାଯାଉଛି। ନୀତି ରପ୍ତାନି ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଏବଂ ବିକାଶ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇଥାଏ, ଏକ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ବ୍ୟବସ୍ଥାଠାରୁ ଦୂରେଇ ଯାଇ ଏକ ଶାସନକୁ ଯାଉଛି ଯାହା ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ଇଣ୍ଟରଫେସ୍ ଏବଂ ସହଯୋଗର ନୀତି ଉପରେ ଆଧାର କରି ସୁବିଧାଜନକ ଅଟେ। ଏଫଟିପି 2015-20 ଅନ୍ତର୍ଗତ, ରପ୍ତାନିକାରୀମାନଙ୍କୁ ସୁଗମ କରିବା ପାଇଁ ମହତ୍ତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ପୁନ - ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ ଏବଂ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ସାମର୍ଥ୍ୟ ସହିତ ସେଗୁଡିକ ଜାରି ରହିବ। ଏଫଟିପି 2023 ଏକ କାଗଜହୀନ, ଅନଲାଇନ୍ ପରିବେଶରେ କାର୍ଯ୍ୟାନ୍ୱୟନ ପ୍ରଣାଳୀକୁ ସୁଗମ କରିଥାଏ, ଯାହା ପୂର୍ବରୁ 'ବ୍ୟବସାୟ କରିବାର ସହଜତା' ପଦକ୍ଷେପ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ। ଫି ସଂରଚନା ଏବଂ ଆଇଟି ଆଧାରିତ ସ୍କିମ୍‌ରେ ହ୍ରାସ ଏମଏସଏମଇ ଏବଂ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ପାଇଁ ରପ୍ତାନି ସୁବିଧା ପାଇବାକୁ ସହଜ କରିବ |

ରପ୍ତାନି ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ ଡ୍ୟୁଟି ଛାଡ ଯୋଜନା ବର୍ତ୍ତମାନ ମାନୁଆଲ୍ ଇଣ୍ଟରଫେସର ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ଦୂର କରି ଏକ ନିୟମ ଆଧାରିତ ଆଇଟି ସିଷ୍ଟମ ପରିବେଶରେ ଆଞ୍ଚଳିକ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ମାଧ୍ୟମରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେବ | ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ 23-24 ସମୟରେ, ଆଡଭାନ୍ସ ଏବଂ ଇପିସିଜି ସ୍କିମ୍ ଅନ୍ତର୍ଗତ ସମସ୍ତ ପ୍ରକ୍ରିୟା, ଜାରି, ପୁନଃ ବୈଧତା, ଏବଂ ଇଓ ବିସ୍ତାର ସହିତ ଏକ ପର୍ଯ୍ୟାୟ କଭର୍ କରାଯିବ | ବିପଦ ପରିଚାଳନା ଢାଞ୍ଚାରେ ଚିହ୍ନଟ ହୋଇଥିବା ମାମଲାଗୁଡିକ ମାନୁଆଲୀ ଯାଞ୍ଚ କରାଯିବ, ଯେତେବେଳେ ଅଧିକାଂଶ ଆବେଦନକାରୀ ପ୍ରାରମ୍ଭରେ 'ସ୍ୱୟଂଚାଳିତ' ମାର୍ଗରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହେବେ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି।

ରପ୍ତାନି ଉତ୍କର୍ଷତାର ଟାଉନ୍ 

ଚାରିଟି ନୂତନ ସହର ଯଥା ଫରିଦାବାଦ, ମିର୍ଜାପୁର, ମୋରାଦାବାଦ, ଏବଂ ବାରାଣାସୀ, ବିଦ୍ୟମାନ 39 ଟି ସହର ସହିତ ଟାଉନ୍ ଅଫ୍ ଏକ୍ସପୋର୍ଟ ଏକ୍ସଲେନ୍ସ (ଟିଇଇ) ଭାବରେ ମନୋନୀତ ହୋଇଛି । ଏମଏଆଇ ସ୍କିମ୍ ଅଧୀନରେ ରପ୍ତାନି ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ପାଣ୍ଠିକୁ ଟିଇଇ ଗୁଡିକ ପ୍ରାଥମିକତା ପାଇବେ ଏବଂ ଇପିସିଜି ସ୍କିମ୍ ଅଧୀନରେ ରପ୍ତାନି ପୂରଣ ପାଇଁ ସାଧାରଣ ସେବା ପ୍ରଦାନକାରୀ (ସିଏସପି) ସୁବିଧା ପାଇପାରିବେ। ଏହି ଯୋଗ ହସ୍ତତନ୍ତ, ହସ୍ତତନ୍ତ ଏବଂ କାର୍ପେଟର ରପ୍ତାନିକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି |

ରପ୍ତାନିକାରୀଙ୍କ ସ୍ୱୀକୃତି

ରପ୍ତାନି କାର୍ଯ୍ୟଦକ୍ଷତା ଉପରେ ଆଧାର କରି 'ସ୍ଥିତି' ସହିତ ସ୍ୱୀକୃତିପ୍ରାପ୍ତ ରପ୍ତାନିକାରୀ ସଂସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକ ବର୍ତ୍ତମାନ ସର୍ବୋତ୍ତମ ଉଦ୍ୟମ ଭିତ୍ତିରେ ଦକ୍ଷତା ବିକାଶ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଅଂଶୀଦାର ହେବେ। 'ପ୍ରତ୍ୟେକେ ଗୋଟିଏ ଶିକ୍ଷା ଦିଅନ୍ତି' ଭଳି, 2-ତାରକା ଏବଂ ତଦୁର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ସ୍ଥିତିଧାରୀମାନେ ଆଗ୍ରହୀ ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷଙ୍କୁ ଏକ ମଡେଲ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ଉପରେ ଆଧାର କରି ବାଣିଜ୍ୟ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ତାଲିମ ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ଉତ୍ସାହିତ ହେବେ | ଏହା 2030 ପୂର୍ବରୁ 5 ଟ୍ରିଲିୟନ ଡଲାରର ଅର୍ଥନୀତିକୁ ସେବା କରିବାରେ ସକ୍ଷମ ଏକ ଦକ୍ଷ ମାନବ ଶକ୍ତି ପୁଲ ନିର୍ମାଣ କରିବାରେ ଭାରତକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ। ରପ୍ତାନି ବଜାରରେ ଅଧିକ ବ୍ରାଣ୍ଡିଂ ସୁଯୋଗ ପାଇବାକୁ ଅଧିକ ରପ୍ତାନି କରୁଥିବା ସଂସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକୁ ସକ୍ଷମ କରିବା ପାଇଁ ସ୍ଥିତି ସ୍ୱୀକୃତି ନିୟମକୁ ପୁନଃ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରାଯାଇଛି।

ଜିଲ୍ଲାମାନଙ୍କରୁ ରପ୍ତାନିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା 

ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ସହ ସହଭାଗିତା ଗଢ଼ିବା ଏବଂ ଜିଲ୍ଲା ସ୍ତରରେ ରପ୍ତାନିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଏବଂ ତୃଣମୂଳ ସ୍ତରର ବାଣିଜ୍ୟ ଇକୋସିଷ୍ଟମର ବିକାଶକୁ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରିବା ପାଇଁ ଏଫଟିପି ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି। ରପ୍ତାନି ଯୋଗ୍ୟ ଉତ୍ପାଦ ଏବଂ ସେବା ଚିହ୍ନଟ କରିବା ଏବଂ ଜିଲ୍ଲା ସ୍ତରରେ ଚିନ୍ତାଧାରା ସମାଧାନ ପାଇଁ ପ୍ରୟାସ ଏକ ଅନୁଷ୍ଠାନିକ ଯନ୍ତ୍ର କୌଶଳ ହେବ - ଯଥାକ୍ରମେ ରାଜ୍ୟ ତଥା ଜିଲ୍ଲା ସ୍ତରରେ ରାଜ୍ୟ ରପ୍ତାନି ପ୍ରୋତ୍ସାହନ କମିଟି ଏବଂ ଜିଲ୍ଲା ରପ୍ତାନି ପ୍ରୋତ୍ସାହନ କମିଟି। ପ୍ରତ୍ୟେକଙ୍କ ପାଇଁ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ରପ୍ତାନି କାର୍ଯ୍ୟ ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେବ | ଚିହ୍ନିତ ଉତ୍ପାଦ ଏବଂ ସେବା ରପ୍ତାନିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ଜିଲ୍ଲା ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ରଣନୀତି ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛି |

ଏସସିଓଏମଇଟି ନୀତିକୁ ଶୃଙ୍ଖଳିତ କରିବା 

ରପ୍ତାନି ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଶାସନ ଦେଶଗୁଡ଼ିକ ସହିତ ଏହାର ଏକୀକରଣ ମଜବୁତ ହେଉଥିବାରୁ ଭାରତ “ରପ୍ତାନି ନିୟନ୍ତ୍ରଣ” ବ୍ୟବସ୍ଥା ଉପରେ ଅଧିକ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଉଛି। ହିତାଧିକାରୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏସସିଓଏମଇଟି (ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥ, ଅର୍ଗାନିଜିମ୍, ସାମଗ୍ରୀ, ଯନ୍ତ୍ରପାତି ଏବଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା) ବିଷୟରେ ଏକ ବ୍ୟାପକ ପ୍ରସାର ଏବଂ ବୁଝାମଣା ଅଛି ଏବଂ ଭାରତ ଦ୍ବାରା ହୋଇଥିବା ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଚୁକ୍ତିନାମା ଏବଂ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ପାଇଁ ନୀତି ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଅଧିକ ଦୃଢ଼ କରାଯାଉଛି। ଭାରତରୁ ଏସସିଓଏମଇଟି ଅଧୀନରେ ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ବସ୍ତୁ / ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ରପ୍ତାନିକୁ ସୁଗମ କରୁଥିବାବେଳେ ଭାରତ ରପ୍ତାନିକାରୀଙ୍କୁ ଦୈତ-ବ୍ୟବହାର ହାଇ ଏଣ୍ଡ ସାମଗ୍ରୀ ଏବଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଉପଲବ୍ଧ କରାଇବ।

ଇ-ବାଣିଜ୍ୟ ରପ୍ତାନିକୁ ସୁଗମ କରିବା

ଇ-ବାଣିଜ୍ୟ ରପ୍ତାନି ହେଉଛି ଏକ ପ୍ରତିଜ୍ଞାକାରୀ ବର୍ଗ ଯାହା ପାରମ୍ପରିକ ଅଫଲାଇନ୍ ବାଣିଜ୍ୟରୁ ଭିନ୍ନ ନୀତି ହସ୍ତକ୍ଷେପ ଆବଶ୍ୟକ କରେ | ବିଭିନ୍ନ ଆକଳନ ଅନୁଯାୟୀ 2030 ସୁଦ୍ଧା 200 ରୁ 300 ବିଲିୟନ ଡ଼ଲାର ମଧ୍ୟରେ ଇ-ବାଣିଜ୍ୟ ରପ୍ତାନି ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି। ଏଫଟିପି 2023 ଇ-କମର୍ସ ହବ୍ ଏବଂ ପେମେଣ୍ଟ ପୁନଃ ସମନ୍ୱୟ, ବୁକ କିପିଂ, ରିଟର୍ଣ୍ଣ ନୀତି ଏବଂ ରପ୍ତାନି ଅଧିକାର ଭଳି ଇ-କମର୍ସ ହବ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପାଇଁ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଏବଂ ରୋଡମ୍ୟାପକୁ ଦର୍ଶାଇଥାଏ । ଏକ ପ୍ରାରମ୍ଭ ପଏଣ୍ଟ ଭାବରେ, ଏଫଟିପି 2023 ରେ ଇ-କମର୍ସ ରପ୍ତାନି ଉପରେ କନସାଇନମେଣ୍ଟ ୱାରି କ୍ୟାପ୍ ଟ. 5 ଲକ୍ଷରୁ ଟ. 10 ଲକ୍ଷକୁ ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇଛି | ରପ୍ତାନିକାରୀଙ୍କ ମତାମତ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରି ଏହି କ୍ୟାପ୍ ଅଧିକ ସଂଶୋଧିତ ହେବ କିମ୍ବା ଶେଷରେ ଅପସାରିତ ହେବ। ଆଇସଗେଟ୍ ସହିତ କୋରିୟର ଏବଂ ଡାକ ରପ୍ତାନି ରପ୍ତାନିକାରୀମାନଙ୍କୁ ଏଫଟିପି ଅଧୀନରେ ଲାଭ ଦାବି କରିବାକୁ ସକ୍ଷମ କରିବ। ରପ୍ତାନି / ଆମଦାନୀ ଇକୋସିଷ୍ଟମକୁ ନେଇ ବିସ୍ତୃତ ଇ-ବାଣିଜ୍ୟ ନୀତି ଇ-ବାଣିଜ୍ୟ ରପ୍ତାନି ତଥା ଆନ୍ତଃ ମନ୍ତ୍ରୀସ୍ତରୀୟ ବିଚାରବିମର୍ଶ ଉପରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା କମିଟିର ସୁପାରିଶକୁ ଆଧାର କରି ଖୁବ ଶୀଘ୍ର ବିସ୍ତୃତ କରାଯିବ। କାରିଗରମାନଙ୍କ ଦକ୍ଷତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ବ୍ୟାପକ ପ୍ରସାରଣ ଏବଂ ତାଲିମ କାର୍ଯ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରାଯିବ। ବୁଣାକାର, ବସ୍ତ୍ର ଉତ୍ପାଦନକାରୀ, ରତ୍ନ ଏବଂ ଅଳଙ୍କାର ଡିଜାଇନର୍ ସେମାନଙ୍କୁ ଇ-କମର୍ସ ପ୍ଲାଟଫର୍ମରେ ବୋର୍ଡ କରିବା ସହିତ ରପ୍ତାନିକୁ ଅଧିକ ସୁଗମ କରିବା।

କ୍ୟାପିଟାଲ୍ ସାମଗ୍ରୀର ରପ୍ତାନି ପ୍ରୋତ୍ସାହନ (ଇପିସିଜି) ଯୋଜନା ଅନ୍ତର୍ଗତ ସୁବିଧା 

ରପ୍ତାନି ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ ଶୂନ କଷ୍ଟମ୍ସ ଡ୍ୟୁଟିରେ ପୁଞ୍ଜି ସାମଗ୍ରୀ ଆମଦାନୀ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେଉଥିବା ଇପିସିଜି ଯୋଜନାକୁ ଆହୁରି ଯୁକ୍ତିଯୁକ୍ତ କରାଯାଉଛି। ଯୋଡାଯାଉଥିବା କିଛି ମୁଖ୍ୟ ପରିବର୍ତ୍ତନଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି:

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମେଗା ଇଣ୍ଟିଗ୍ରେଟେଡ୍ ଟେକ୍ସଟାଇଲ୍ ରିଜିୟନ ଏବଂ ଆପାରେଲ୍‌ ପାର୍କ (ପିଏମ୍ ମିତ୍ର) ସ୍କିମ୍ ରପ୍ତାନି ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ପୁଞ୍ଜି ଦ୍ରବ୍ୟ ସ୍କିମ୍ (ଇପିସିଜି) ର ସିଏସପି (ସାଧାରଣ ସେବା ପ୍ରଦାନକାରୀ) ସ୍କିମ୍ ଅଧୀନରେ ଲାଭ ଦାବି କରିବାକୁ ଅତିରିକ୍ତ ସ୍କିମ୍ ଭାବରେ ଯୋଗ କରାଯାଇଛି |

ହାରାହାରି ରପ୍ତାନି ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣରୁ ଡାଏରୀ କ୍ଷେତ୍ର ଛାଡ କରାଯିବ - ଟେକ୍ନୋଲୋଜିର ନବୀକରଣ ପାଇଁ ଦୁଗ୍ଧ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ସମର୍ଥନ କରିବା |

ସବୁ ପ୍ରକାରର ବ୍ୟାଟେରୀ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ଯାନ (ବିଇଭି), ଭର୍ଟିକାଲ୍ ଫାର୍ମିଂ ଉପକରଣ, ବର୍ଜ୍ୟଜଳ ବିଶୋଧନ ଏବଂ ପୁନଃ ବ୍ୟବହାର, ବର୍ଷା ଜଳ ଅମଳ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଏବଂ ବର୍ଷା ଜଳ ଫିଲ୍ଟର, ଏବଂ ଗ୍ରୀନ୍ ହାଇଡ୍ରୋଜେନ୍ ଗ୍ରୀନ୍ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ଉତ୍ପାଦରେ ସାମିଲ୍ କରାଯାଇଛି। ବର୍ତ୍ତମାନ ଇପିସିଜି ଯୋଜନା ଅଧୀନରେ ରପ୍ତାନି ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଆବଶ୍ୟକତା ପାଇଁ ଯୋଗ୍ୟ ହେବ |

ଆଡଭାନ୍ସ ପ୍ରାଧିକରଣ ଯୋଜନା ଅଧୀନରେ ସୁବିଧା 

ଡିଟିଏ ୟୁନିଟ୍ ଦ୍ବାରା ଆକ୍ସେସ୍ ହୋଇଥିବା ପ୍ରାଧିକରଣ ସ୍କିମ୍ ରପ୍ତାନି ସାମଗ୍ରୀ ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ କଞ୍ଚାମାଲର ଶୁଳ୍କମୁକ୍ତ ଆମଦାନୀ ଯୋଗାଇଥାଏ ଏବଂ ଇଓୟୁ ଏବଂ ଏସଇଜେଡ୍‌ ସ୍କିମ୍ ସହିତ ସମାନ ସ୍ଥାନରେ ରଖାଯାଇଥାଏ | ତଥାପି, ଉଭୟ ଘରୋଇ ତଥା ରପ୍ତାନି ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ଡିଟିଏ ୟୁନିଟ୍ ର ନମନୀୟତା ଅଛି | ଶିଳ୍ପ ଏବଂ ରପ୍ତାନି ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ପରିଷଦ ସହିତ ପାରସ୍ପରିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଉପରେ ଆଧାର କରି, ବର୍ତ୍ତମାନର ଏଫଟିପି ରେ କିଛି ସୁବିଧା ଯୋଗ କରାଯାଇଛି |

ରପ୍ତାନି ଅର୍ଡରଗୁଡିକର ତୁରନ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟକାରିତାକୁ ସୁଗମ କରିବା ପାଇଁ ସ୍ବ ଘୋଷଣାର ଆଧାରରେ ଏଚବିପିର ର ପାରା 4.07 ଅନୁଯାୟୀ ଆପରେଲ୍‌ ଏବଂ ପୋଷାକ କ୍ଷେତ୍ର ରପ୍ତାନି ପାଇଁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଆଡଭାନ୍ସ ପ୍ରାଧିକରଣ ସ୍କିମ୍ ବିସ୍ତାର କରାଯାଇଛି - ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମୟସୀମା ମଧ୍ୟରେ ନିୟମ ସ୍ଥିର ହେବ।

ଇନପୁଟ୍-ଆଉଟପୁଟ୍ ନର୍ମର ଫିକ୍ସିଂ ପାଇଁ ସେଲ୍ଫ-ରାଟିଫିକେସନ୍ ସ୍କିମ୍ ର ଲାଭ ବର୍ତ୍ତମାନ ପ୍ରାଧିକୃତ ଅର୍ଥନୈତିକ ଅପରେଟର୍ସ ବ୍ୟତୀତ 2 ତାରକା ଏବଂ ତାଠାରୁ ଅଧିକ ଷ୍ଟାଟସ୍ ହୋଲ୍ଡର୍ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇଛି |

ମର୍ଚ୍ଚାଣ୍ଟିଂ ଟ୍ରେଡ୍‌

ଭାରତକୁ ଏକ ମର୍ଚ୍ଚାଣ୍ଟିଂ ଟ୍ରେଡ୍ ହବ୍ ରେ ପରିଣତ କରିବାକୁ, ଏଫଟିପି 2023 ବ୍ୟବସ୍ଥା ପ୍ରଣୟନ କରିଛି | ରପ୍ତାନି ନୀତି ଅନୁଯାୟୀ ପ୍ରତିବନ୍ଧିତ ଏବଂ ନିଷିଦ୍ଧ ବସ୍ତୁର ବାଣିଜ୍ୟ ବ୍ୟବସାୟ ବର୍ତ୍ତମାନ ସମ୍ଭବ ହେବ। ବାଣିଜ୍ୟରେ ଏକ ଭାରତୀୟ ମଧ୍ୟସ୍ଥି ସହିତ ଜଡିତ ଭାରତୀୟ ବନ୍ଦରକୁ ସ୍ପର୍ଶ ନକରି ଗୋଟିଏ ବିଦେଶୀ ଦେଶରୁ ଅନ୍ୟ ବିଦେଶୀ ଦେଶକୁ ସାମଗ୍ରୀ ପଠାଇବା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ | ଏହା ଆରବିଆଇ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀ ସହିତ ପାଳନ ହେବ, ଏବଂ ସିଆଇଟିଇଏସ୍ ଏବଂ ଏସସିଓଏମଇଟି ତାଲିକାରେ ବର୍ଗୀକୃତ ସାମଗ୍ରୀ / ବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକ ପାଇଁ ପ୍ରଯୁଜ୍ୟ ହେବ ନାହିଁ | ସମୟକ୍ରମେ, ଏହା ଭାରତୀୟ ଉଦ୍ୟୋଗୀମାନଙ୍କୁ କିଛି ସ୍ଥାନ ଜିଆଇଏଫଟି ସହର ଇତ୍ୟାଦି ପ୍ରମୁଖ ବାଣିଜ୍ୟ ହବରେ ପରିଣତ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେବ, ଯେପରି ଦୁବାଇ, ସିଙ୍ଗାପୁର ଏବଂ ହଂକଂ ଭଳି ସ୍ଥାନରେ ଦେଖାଯାଏ |

ଆମନେଷ୍ଟି ସ୍କିମ୍ 

ଶେଷରେ, ରପ୍ତାନିକାରୀମାନେ ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଥିବା ସମସ୍ୟାକୁ ଦୂର କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ସରକାର ମକଦ୍ଦମାକୁ ହ୍ରାସ କରିବା ଏବଂ ବିଶ୍ୱାସ-ଆଧାରିତ ସମ୍ପର୍କ ସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ ଦୃଢ଼ ଭାବରେ ପ୍ରତିବଦ୍ଧ। ଟିକସ ବିବାଦର ସମାଧାନ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଥିବା “ବିବାଦ ସେ ବିଶ୍ବାସ” ପଦକ୍ଷେପ ଅନୁଯାୟୀ, ରପ୍ତାନି ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଡିଫଲ୍ଟ ଠିକଣା ପାଇଁ ଏଫଟିପି 2023 ଅଧୀନରେ ସରକାର ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଆମନେଷ୍ଟି ଯୋଜନା ପ୍ରଣୟନ କରୁଛନ୍ତି। ଏହି ଯୋଜନା ରପ୍ତାନିକାରୀମାନଙ୍କୁ ରିଲିଫ୍ ଯୋଗାଇବା ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ, ଯେଉଁମାନେ ଇପିସିଜି ଏବଂ ଆଡଭାନ୍ସ ପ୍ରାଧିକରଣ ଅଧୀନରେ ସେମାନଙ୍କର ଦାୟିତ୍ୱ ପୂରଣ କରିବାରେ ଅସମର୍ଥ, ଏବଂ ବିଚାରାଧୀନ ମାମଲା ସହିତ ଜଡ଼ିତ ଉଚ୍ଚ ଡ୍ୟୁଟି ଏବଂ ସୁଧ ମୂଲ୍ୟ ଦ୍ୱାରା ଭାରପ୍ରାପ୍ତ | ରପ୍ତାନି ଓବଲିଗେସନ (ଇଓ) ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଥିବା ପ୍ରାଧିକରଣର ସମସ୍ତ କଷ୍ଟମ୍ସ ଶୁଳ୍କ ଦେୟ ଉପରେ ନିୟମିତ କରାଯାଇପାରିବ ଯାହା ପୂରଣ ହୋଇନଥିବା ରପ୍ତାନି ଦାୟୀତ୍ବ ଅନୁପାତରେ ଛାଡ କରାଯାଇଥିଲା। ଦେୟ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଉଥିବା ସୁଧ ଏହି ସ୍କିମ୍ ଅନ୍ତର୍ଗତ ଏହି ଛାଡ ଶୁଳ୍କର 100% ରେ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଇଛି । ଅବଶ୍ୟ, ଅତିରିକ୍ତ କଷ୍ଟମ୍ସ ଡ୍ୟୁଟି ଏବଂ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଅତିରିକ୍ତ କଷ୍ଟମ୍ସ ଡ୍ୟୁଟି ଉପରେ କୌଣସି ସୁଧ ପ୍ରଦାନ କରାଯିବ ନାହିଁ ଏବଂ ଏହା ରପ୍ତାନିକାରୀଙ୍କୁ ସୁବିଧା ପ୍ରଦାନ କରିବା ସହିତ ସୁଧ ଭାର ବହୁ ମାତ୍ରାରେ ହ୍ରାସ ପାଇବ। ଆଶା କରାଯାଉଛି ଯେ ଏହି ଆମନେଷ୍ଟି ଏହି ରପ୍ତାନିକାରୀମାନଙ୍କୁ ଏକ ନୂତନ ଆରମ୍ଭ ର ସୁଯୋଗ ପ୍ରଦାନ ଏବଂ ଏହାକୁ ଅନୁପାଳନ କରିବାର ସୁଯୋଗ ଦେବ। 

BS