ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ଆଜି (୧୧.୦୩.୨୦୨୩) ପିଏମ ବିଶ୍ୱକର୍ମା କୌଶଳ ସମ୍ମାନ ଉପରେ ଏକ ବଜେଟ ପର ୱେବିନାରରେ ନିଜର ବକ୍ତବ୍ୟ ରଖିଥିଲେ । କେନ୍ଦ୍ର ବଜେଟ ୨୦୨୩ରେ ଘୋଷିତ ବିଭିନ୍ନ ପଦକ୍ଷେଗୁଡ଼ିକ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରିବା ଆଗରୁ ସେ ସମ୍ପର୍କରେ ଜନସାଧାରଣ ମତାମତ ଓ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେବା ପାଇଁ ସରକାର ଆୟୋଜନ କରିଥିବା ବଜେଟ ପରେ ୧୨ଟି ୱେବିନାର ମଧ୍ୟ ଏଇଟା ହେଉଛି ସିରିଜର ଶେଷ ୱେବିନାର ।

ସମବେତ ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀମାନଙ୍କୁ ଉଦବୋଧନ ଦେଇ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଗତ ତିନି ବର୍ଷ ପରି ବଜେଟ ପର କଥୋପକଥନର ପରମ୍ପରା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି ବୋଲି କହିଥିଲେ । ସମସ୍ତ ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀ ସଫଳତାର ସହ ଏଥିରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିବାରୁ ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ଖୁସି ବ୍ୟକ୍ତ କରିଥିଲେ । ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀମାନେ ବଜେଟ ପ୍ରସ୍ତୁତି ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କରିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ବଜେଟରେ କରାଯାଇଥିବା ବ୍ୟବସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକୁ କିପରି ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରାଯିବ ତା’ ଉପରେ ଆଲୋଚନା କେନ୍ଦ୍ରିତ କରୁଛନ୍ତି ବୋଲି ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ କହିଥବଲେ । ବଜେଟ ପର ୱେବିନାର ଗୁଡ଼ିକର ଏକ ନୂତନ ଅଧ୍ୟାୟ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଛି । କାରଣ ସାଂସଦମାନେ ଯେତେବେଳେ ଏଥିନେଇ ଗୃହ ମଧ୍ୟରେ ଆଲୋଚନା କରିଥାନ୍ତି, ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀମାନେ ସଂସଦ ବାହାରେ ସେମାନଙ୍କ ମୂଲ୍ୟବାନ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଛନ୍ତି ।

ଆଜିର ୱେବିନାର କୋଟି କୋଟି ଭାରତୀୟଙ୍କ କୌଶଳ ଓ ବିଶେଷଜ୍ଞତା ପ୍ରତି ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ବୋଲି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ । କୌଶଳ ଓ କୋଟି କୋଟି ଯୁବକ ଯୁବତୀମାନଙ୍କ ନିମନ୍ତେ କୌଶଳ ଭାରତ ଅଭିଯାନ ଓ କୌଶଳ ରୋଜଗାର କେନ୍ଦ୍ର ଜରିଆରେ ନିଯୁକ୍ତି ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟିକୁ ନେଇ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଏଥିପାଇଁ ଏକ ଲକ୍ଷ୍ୟଭିତ୍ତିକ ଓ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଆଭିମୁକ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରିବା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଆରୋପ କରିଥିଲେ । ପିଏମ ବିଶ୍ୱକର୍ମା କୌଶଳ ସମ୍ମାନ ଯୋଜନା ଓ ପିଏମ ବିଶ୍ୱକର୍ମା ଏହି ଭାବନାର ଅଂଶବିଶେଷ ବୋଲି ସେ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ । ଏହି ଯୋଜନାର ଆବଶ୍ୟକତା ଓ ବିଶ୍ୱକର୍ମା ନାମକରଣର ଯୁକ୍ତିଯୁକ୍ତ ଆଧାରକୁ ନେଇ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଭଗବାନ ବିଶ୍ୱକର୍ମାଙ୍କ ଭାରତୀୟ ସମୃଦ୍ଧ ପରମ୍ପରାରେ ଉଚ୍ଚାସନ ଓ ଯେଉଁମାନେ ହାତ ଓ ହତିଆର ଧରି କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ସମ୍ମାନ ବୋଲି କହିଥିଲେ ।

କେତେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ କାରିଗରମାନେ ସମ୍ମାନ ପାଇଥିବା ବେଳେ ବଢ଼େଇ, କମାର, ସ୍ଥପତି, ରାଜମିସ୍ତ୍ରୀ ଓ ଆହୁରି ଅନେକ କାରିଗରୀ ସମୟର ପରିବର୍ତ୍ତନ ସହ ନିଜକୁ ସମାଜ ସହ ଖାପ ଖୁଆଇବା ସତ୍ତ୍ୱେ ବି ଅଣଦେଖା ରହିଯାଇଛନ୍ତି। “ଛୋଟ ଛୋଟ କାରିଗରମାନେ ସ୍ଥାନୀୟ ହସ୍ତଶିଳ୍ପରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାନ୍ତି । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ବିଶ୍ୱକର୍ମା ଯୋଜନା ସେମାନଙ୍କୁ ସଶକ୍ତ କରିବା ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଇଥାଏ” ବୋଲି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ । ସେ କହିଥିଲେ ଯେ କୁଶଳୀ କାରିଗରମାନେ ନିଜସ୍ୱ ଶୈଳୀରେ ପ୍ରାଚୀନ ଭାରତରେ ସେମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରସ୍ତୁତ ସାମଗ୍ରୀ ରପ୍ତାନୀରେ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଥିଲେ । ବହୁ ବର୍ଷର ଦାସତ୍ୱ ଯୋଗୁ ଏହି ବିରାଟ କୁଶଳୀ କାରବାର ଉପକ୍ଷେିତ ହେବା ସହ ସେମାନଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟ ଦକ୍ଷତାଯୁକ୍ତ ବିବେଚନା କରାନଯିବା ନେଇ ସେ ଏହାର ସମାଲୋଚନା କରିଥିଲେ । ଏପରିକି ସ୍ୱାଧୀନତା ପରେ ମଧ୍ୟ ତକ୍ରାଳୀନ ସରକାରମାନେ ସେମାନଙ୍କ ବିକାଶ ଦିଗରେ ଧ୍ୟାନ ନ ଦେବା ଫଳରେ ସେମାନଙ୍କ ପାରମ୍ପିରକ କଳା କୌଶଳ ମଧ୍ୟ ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ ହେବା ସହ ସେମାନେ ଜୀବନ ଜୀବିକା ନିମନ୍ତେ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପନ୍ଥା ଆଦରି ନେଲେ । ଏହି କର୍ମଜୀବୀ ଶ୍ରେଣୀୟ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ସେମାନଙ୍କ ପାରମ୍ପରିକ କଳା କୌଶଳ ପଦ୍ଧତି ଶହ ଶହ ବର୍ଷ ପରେ ମଧ୍ୟ ଉଜ୍ଜୀବିତ ରଖି ଅସାଧାରଣ ଓ ଅନନ୍ୟ ଶୈଳୀ ଦ୍ୱାରା ପରିଚିତ ଲାଭ କରୁଛନ୍ତି । “କୁଶଳୀ କାରିଗରମାନେ ଆତ୍ମନିର୍ଭର ଭାରତର ପ୍ରକୃତ ଆତ୍ମାର ପ୍ରତୀକ ଓ ଆମ ସରକାର ଏଭଳି ବ୍ୟକ୍ତି ବିଶେଷଙ୍କୁ ନବ ଭାରତର ବିଶ୍ୱକର୍ମା ବିବେଚନା କରେ ।” ଗ୍ରାମ ଓ ସହରରେ ଯେଉଁମାନେ ନିଜ ହାତରେ କାମ କରେ ଜୀବନ ଜୀବିକା ନିର୍ବାହ କରୁଛନ୍ତି, ବିଶେଷ କରି ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ପିଏମ ବିଶ୍ୱକର୍ମା କୁଶଳ ସମ୍ମାନ ଯୋଜନା ପାଇଁ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଇଥିବା ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ କହିଥିଲେ ।

ମଣିଷର ସାମାଜିକ ପ୍ରକୃତି ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ସାମାଜିକ ଜୀବନର ପ୍ରବାହ ସମାଜର ଅସ୍ତିତ୍ୱ ଓ ସ୍ଥାୟୀତ୍ୱ ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ବୋଲି କହିଥିଲେ । ପ୍ରଯୁକ୍ତିଗତ ବିଦ୍ୟାର ବର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଣୁ ପ୍ରଭାବ ସତ୍ତ୍ୱେ ଏହାର ଯଥାର୍ଥତା ରହିଛି । ପିଏମ ବିଶ୍ୱକର୍ମା ଯୋଜନା ଏଭଳି ବିକ୍ଷିପ୍ତ ହୋଇ ରହିଥିବା କାରିଗରମାନଙ୍କ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଇଥାଏ ।

ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଗ୍ରାମ ସ୍ୱରାଜ ପରିକଳ୍ପନା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଆରୋପ କରି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଗ୍ରାମ୍ୟ ଜୀବନରେ କୃଷି ସହ ଏହି ସବୁ ପେଶାଦାର କର୍ମଜୀବୀଙ୍କ ଭୂମିକା ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଧ୍ୟାନ ଆକର୍ଷିତ କରିଥିଲେ । “ଭାରତୀୟ ବିକାଶ ଯାତ୍ରାରେ ଗ୍ରାମର ପ୍ରତ୍ୟକ ଶ୍ରେଣୀକୁ ସଶକ୍ତ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ” ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ । ସେହିପରି ସୁବିଧା ରାସ୍ତାକଡ଼ ଦୋକାନୀମାନଙ୍କ ପିଏମ ସ୍ୱନିଧି ଯୋଜନା ଜରିଆରେ ଦିଆଯାଇଥିବା ବେଳେ, ପିଏମ ବିଶ୍ୱକର୍ମା ଯୋଜନା କାରିଗରମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସୁବିଧା ଯୋଗାଇବ ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ ।

ବିଶ୍ୱକର୍ମା ଯୋଜନାର ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁସାରେ କୌଶଳ ଭିତ୍ତିଭୂମି ପଦ୍ଧତିର ପୁନର୍ବିନ୍ୟାସ ଉପରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଗୁରୁତ୍ୱ ଆରୋପ କରିଥିଲେ । ସରକାର କୌଣସି ବ୍ୟାଙ୍କ ଗ୍ୟାରେଣ୍ଟି ନଥାଇ କୋଟି କୋଟି ଟଙ୍କା ମୁଦ୍ରା ଯୋଜନାରେ ଋଣ ପ୍ରଦାନ କରୁଥିବାର ସେ ଉଦାହରଣ ଦେଇଥିଲେ । ଏହି ଯୋଜନା ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ ଆମର ବିଶ୍ୱକର୍ମା ମାନଙ୍କୁ ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ସୁବିଧା ଦେବ ଓ ବିଶ୍ୱକର୍ମା ସାଥୀମାନଙ୍କ ନିମନ୍ତେ ଡିଜିଟାଲ ସାକ୍ଷରତା ଅଭିଯାନର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଥିବା ସେ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ ।

ହାତ ତିଆରି ସାମଗ୍ରୀର ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ଆକର୍ଷଣ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଥିବାରୁ ପ୍ରତ୍ୟକ ବିଶ୍ୱକର୍ମାଙ୍କୁ ସରକାର ସାମଗ୍ରିକ ଭାବେ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ସମର୍ଥନ ପ୍ରଦାନ କରିବେ । ଏହା ଫଳରେ ସହଜ ଋଣ, କୌଶଳ ବିକାଶ, ବୈଷୟିକ ସମର୍ଥନ, ଡିଜିଟାଲ ସଶକ୍ତୀକରଣ, ବ୍ରାଣ୍ଡର ଉପଯୋଗ, ବଜାର ଓ କଞ୍ଚା ମାଲ ଉପଲବ୍ଧତା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିହେବ । “ସମୃଦ୍ଧି ପରମ୍ପରାକୁ ସଂରକ୍ଷଣ କରି ପାରମ୍ପରିକ କାରବାର ଓ ଶିଳ୍ପୀମାନଙ୍କ ବିକାଶ ଏହି ଯୋଜନାର ଲକ୍ଷ୍ୟ” ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ ।

“ଆଜିର ବିଶ୍ୱକର୍ମା ଆସନ୍ତାକାଲିର ଉଦ୍ୟୋଗପତି ହେବା ହେଉଛି ଆମର ଲକ୍ଷ୍ୟ । ସେଥିପାଇଁ ସେମାନଙ୍କ ବ୍ୟବସାୟ ମଡେଲରେ ସ୍ଥାୟୀତ୍ୱ ଓ ନିରନ୍ତରତା ଆବଶ୍ୟକ” ବୋଲି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ । ଗ୍ରାହକମାନଙ୍କ ଆବଶ୍ୟକତାର ମଧ୍ୟ ଯତ୍ନ ନିଆଯାଉଛି ଓ ସରକାର ସ୍ଥାନୀୟ ବଜାର ସହ ବୈଶ୍ୱିକ ବଜାର ଉପରେ ମଧ୍ୟ ନଜର ରଖିଛନ୍ତି ବୋଲି ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇ କହିଥିଲେ । ବିଶ୍ୱକର୍ମା ସହକର୍ମୀମାନଙ୍କ ସହ ତାଳ ଦେଇ ଚାଲି ଏ ଦିଗରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରି ଆଗେଇବା ଦରକାର । ସମସ୍ତ ଅଂଶୀଦାର ବିଶ୍ୱକର୍ମମାନଙ୍କ ସହ ସହଯୋଗୀ ହୋଇ ଆଗେଇବାକୁ ସେ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ ।

କାରିଗର ଓ ଶିଳ୍ପୀମାନଙ୍କ ସ୍ଥିତି ସୁଦୃଢ଼ ହେଲେ ସେମାନେ ଆମ ପଦ୍ଧତିର ଅଂଶବିଶେଷ ବିବେଚିତ ହେଲେ ସେମାନେ ଆମ ଏମଏସଏମଇ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଯୋଗାଣକାରୀ ଓ ଉତ୍ପାଦନକାରୀ ମଧ୍ୟ ହୋଇପାରିବେ । ଯନ୍ତ୍ରାଂଶ ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ଜ୍ଞାନ ସାହାଯ୍ୟରେ ସେମାନେ ଆମ ଅର୍ଥ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଅଂଶ ହେବା ସହ ସେମାନଙ୍କୁ ସାଥିରେ ନେଇ ଆମ ଶିଳ୍ପାନୁଷ୍ଠାନଗୁଡ଼ିକ ଉତ୍ପାଦନ ମଧ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି କରିବା ସହ ସେମାନଙ୍କୁ ଗୁଣାତ୍ମକ ତାଳିମ ଓ କୌଶଳ ଶିକ୍ଷା ଦେଇପାରିବେ ବୋଲି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ । ସରକାରଙ୍କ ସହ ଉତ୍ତମ ସମନ୍ୱୟ ରକ୍ଷା କଲେ ବ୍ୟାଙ୍କ ଗୁଡ଼ିକ ବିଭିନ୍ନ ପକଳ୍ପଗୁଡ଼ିକ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରିପାରିବେ । “ପ୍ରତ୍ୟକ ନିବେଶକଙ୍କ ନିମନ୍ତେ ଅନୁକୂଳ ବାତାବରଣ ସୃଷ୍ଟି ସହ ବାଣିଜି୍ୟକ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରତିଯୋଗିତା ଭିତ୍ତିକ ମୂଲ୍ୟରେ ଗୁଣାତ୍ମକକ ସାମଗ୍ରୀ ମଧ୍ୟ ପାଇବେ । ବ୍ୟାଙ୍କ ଅର୍ଥ ମଧ୍ୟ ଆସ୍ଥାଭାଜନ ହେଉଥିବା ଯୋଜନାଗୁଡ଼ିକରେ ନିବେଶ ହେବ । ଏଥିରେ ସରକାରୀ ଯୋଜନାଗୁଡ଼ିକର ସୁଦୂରପ୍ରସାରୀ ପ୍ରଭାବ ପଡ଼ିବ । ଇ-କମର୍ସ ମଡେଲ ଦ୍ୱାରା ଷ୍ଟାର୍ଟଅପମାନେ ମଧ୍ୟ ହସ୍ତକଳା ସାମଗ୍ରୀର ବିରାଟ ବଜାର ପାଇବେ । ପିଏମ ବିଶ୍ୱକର୍ମା ଜରିଆରେ ଘରୋଇ କ୍ଷେତ୍ର ସହ ସହଯୋଗ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ” ବୋଲି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ବିଶ୍ୱାସ ପ୍ରକଟ କରିଥିଲେ । ଏହା ଫଳରେ ଘରୋଇ କ୍ଷେତ୍ରର ନବୋନ୍ମେଷ ଶକ୍ତି ଓ ବ୍ୟାବସାୟିକ ମେଧା ମଧ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ ।

ଏକ ମଜବୁତ ବ୍ଲୁ ପ୍ରିଣ୍ଟ ପ୍ରସ୍ତୁତ ପାଇଁ ସମସ୍ତ ଅଂଶୀଦାରମାନଙ୍କୁ ନିବେଦନ କରିଥିଲେ । ସରକାର ଦେଶର ଦୁର୍ଗମ ଅଞ୍ଚଳରେ ପହଂଚିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛନ୍ତି ଓ ସେମାନେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ସରକାରୀ ଯୋଜନାର ସୁଫଳ ପାଉଛନ୍ତି ବୋଲି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୋର ଦେଇ କହିଥିଲେ । ଅଧିକାଂଶ କାରିଗର ଦଳିତ, ଆଦିବାସୀ, ଅନଗ୍ରସର ସମାଜ ଓ ମହିଳା ହୋଇଥିବାରୁ ସେମାନଙ୍କୁ ସୁବିଧା ସୁଯୋଗ ଦେବା ପାଇଁ ଏକ ବାସ୍ତବ ରଣନୀତିର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି । “ଆମକୁ ଏଥିପାଇଁ ଏକ ସମୟଭିତ୍ତିକ ଯୋଜନାବଦ୍ଧ ଅଭିଯାନ ଢାଞ୍ଚାରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ” ବୋଲି କହି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ତାଙ୍କର ବକ୍ତବ୍ୟ ଶେଷ କରିଥିଲେ ।

SM/MB