કર્ણાટકના મુખ્યમંત્રી શ્રી બસવરાજ બોમ્માઈજી, મારા કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળના સાથી શ્રી હરદીપ પુરીજી, રામેશ્વર તેલીજી, અન્ય મંત્રીઓ, મહાનુભાવો, મહિલાઓ અને સજ્જનો.

આ સમયે આપણે બધાની નજર તુર્કીમાં આવેલા વિનાશક ભૂકંપ પર ટકેલી છે. ઘણા દુઃખદ મૃત્યુ અને વ્યાપક નુકસાનના અહેવાલો છે. તુર્કીની આસપાસના દેશોમાં પણ નુકસાન થવાની આશંકા છે. ભારતના 140 કરોડ લોકોની સંવેદના તમામ ભૂકંપ પીડિતો સાથે છે. ભારત ભૂકંપ પીડિતોને શક્ય તમામ મદદ કરવા તૈયાર છે.

સાથીઓ,

બેંગલોર ટેકનોલોજી, પ્રતિભા અને નવીનતાની ઉર્જાથી ભરેલું શહેર છે. મારી જેમ તમે પણ અહીં યુવા શક્તિનો અનુભવ કરશો. ભારતના G-20 પ્રેસિડેન્સી કેલેન્ડરની આ પ્રથમ મોટી ઉર્જા ઇવેન્ટ છે. ભારત ઉર્જા સપ્તાહ માટે ભારત અને વિદેશથી આવેલા તમામ લોકોને હું આવકારું છું અને અભિનંદન આપું છું.

સાથીઓ,

21મી સદીના વિશ્વનું ભવિષ્ય નક્કી કરવામાં ઉર્જા ક્ષેત્રની મોટી ભૂમિકા છે. આજે ભારત ઊર્જા સંક્રમણમાં, ઊર્જાના નવા સંસાધનો વિકસાવવામાં વિશ્વના સૌથી મજબૂત અવાજોમાંનું એક છે. ભારતમાં ઉર્જા ક્ષેત્ર માટે અભૂતપૂર્વ શક્યતાઓ ઉભરી રહી છે, જે વિકસિત બનવા માટે મક્કમ છે.

તમે જાણો છો કે તાજેતરમાં જ IMFએ 2023 માટે ગ્રોથ પ્રોજેક્શન બહાર પાડ્યા છે. એવું કહેવામાં આવ્યું છે કે ભારત સૌથી ઝડપથી વૃદ્ધિ પામતું મુખ્ય અર્થતંત્ર બનવા જઈ રહ્યું છે. મહામારી અને યુદ્ધની અસરો છતાં 2022માં ભારત વૈશ્વિક ઉજ્જવળ સ્થળ રહ્યું છે. બાહ્ય સંજોગો ગમે તે હોય, ભારતે આંતરિક સ્થિતિસ્થાપકતાના કારણે દરેક પડકારને પાર કર્યો. આની પાછળ અનેક પરિબળો કામ કરે છે. પ્રથમ, સ્થિર નિર્ણાયક સરકાર, બીજું, સતત સુધારા અને ત્રીજું, પાયાના સ્તરે સામાજિક-આર્થિક સશક્તિકરણ.

પાછલા વર્ષોમાં, લોકો મોટા પાયે બેંક ખાતા સાથે જોડાયેલા હતા, તેમને મફત આરોગ્ય સારવારની સુવિધા મળી હતી. સુરક્ષિત સ્વચ્છતા, વીજળી જોડાણ, આવાસ, નળનું પાણી અને અન્ય સામાજિક માળખાકીય સુવિધાઓ કરોડો લોકો સુધી પહોંચી છે.

છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં ભારતની મોટી વસતિના જીવનમાં આ પરિવર્તન આવ્યું છે, તે ઘણા વિકસિત દેશોની વસતિ કરતા વધુ છે. તેનાથી કરોડો ગરીબ લોકોને ગરીબીમાંથી બહાર કાઢવામાં મદદ મળી છે. આજે કરોડો લોકો ગરીબીમાંથી બહાર આવીને મધ્યમ વર્ગના સ્તરે પહોંચી રહ્યા છે. આજે ભારતમાં કરોડો લોકોના જીવનની ગુણવત્તામાં બદલાવ આવ્યો છે.

આજે દરેક ગામડા સુધી ઈન્ટરનેટ લઈ જવા માટે 6 લાખ કિલોમીટરથી વધુ ઓપ્ટિકલ ફાઈબર નાખવામાં આવી રહ્યું છે. છેલ્લા 9 વર્ષમાં દેશમાં બ્રોડબેન્ડ યુઝર્સની સંખ્યામાં 13 ગણો વધારો થયો છે. છેલ્લા 9 વર્ષમાં ઈન્ટરનેટ કનેક્શન ત્રણ ગણાથી વધુ વધી ગયા છે. આજે શહેરી વપરાશકારો કરતાં ગ્રામીણ ઈન્ટરનેટ વપરાશકર્તાઓની સંખ્યા ઝડપથી વધી રહી છે.

આ સિવાય ભારત બીજા નંબરનો સૌથી મોટો મોબાઈલ ફોન મેન્યુફેક્ચરિંગ દેશ બની ગયો છે. તેના કારણે ભારતમાં વિશ્વનો સૌથી મોટો મહત્વાકાંક્ષી વર્ગ ઉભો થયો છે. ભારતના લોકો ઈચ્છે છે કે તેમને વધુ સારી પ્રોડક્ટ્સ, સારી સેવાઓ અને બહેતર ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર મળવું જોઈએ.

ભારતના લોકોની આકાંક્ષાઓને પરિપૂર્ણ કરવા માટે ઊર્જા એક મોટું પરિબળ છે. ઉદ્યોગોથી લઈને ઓફિસો સુધી, કારખાનાઓથી લઈને ઘરો સુધી, ભારતમાં ઊર્જાની જરૂરિયાત, ઊર્જાની માંગ દિવસેને દિવસે વધી રહી છે. ભારતમાં જે ઝડપી વિકાસ થઈ રહ્યો છે તેને જોતા એવું માનવામાં આવે છે કે આવનારા વર્ષોમાં ભારતમાં ઘણા નવા શહેરો બનવા જઈ રહ્યા છે. ઈન્ટરનેશનલ એનર્જી એસોસિએશને પણ કહ્યું છે કે આ દાયકામાં ભારતની ઉર્જાની માંગ વિશ્વમાં સૌથી વધુ રહેશે. અને અહીં, તમારા બધા રોકાણકારો માટે, ઉર્જા ક્ષેત્રના હિતધારકો માટે, ભારત નવી તકો લઈને આવ્યું છે.

આજે વૈશ્વિક તેલ માંગમાં ભારતનો હિસ્સો લગભગ 5% છે પરંતુ તે 11% સુધી પહોંચવાની અપેક્ષા છે. ભારતની ગેસની માંગ 500 ટકા વધવાની ધારણા છે. અમારું વિસ્તરતું ઉર્જા ક્ષેત્ર ભારતમાં રોકાણ અને સહયોગ માટે નવી તકોનું સર્જન કરી રહ્યું છે.

મિત્રો,

ઉર્જા ક્ષેત્રને લગતી ભારતની વ્યૂહરચનાનાં ચાર મુખ્ય વર્ટીકલ છે. પ્રથમ- સ્થાનિક સંશોધન અને ઉત્પાદનમાં વધારો, બીજું- પુરવઠાનું વૈવિધ્યકરણ, ત્રીજું- જૈવિક ઇંધણ, ઇથેનોલ, સંકુચિત બાયોગેસ અને સૌર જેવા વૈકલ્પિક ઉર્જા સ્ત્રોતોનું વિસ્તરણ અને ચોથું- ઇલેક્ટ્રિક વાહન અને હાઇડ્રોજન દ્વારા ડીકાર્બોનાઇઝેશન. ભારત આ ચારેય દિશામાં ઝડપથી કામ કરી રહ્યું છે. હું તમારી સાથે તેના કેટલાક પાસાઓ પર વધુ વિગતવાર વાત કરવા માંગુ છું.

સાથીઓ,

તમે જાણો છો કે ભારત વિશ્વમાં ચોથા નંબરની સૌથી મોટી રિફાઇનિંગ ક્ષમતા ધરાવતો દેશ છે. ભારતની વર્તમાન ક્ષમતા લગભગ 250 MMTPA છે, જેને વધારીને 450 MMTPA કરવા પર ઝડપથી કામ કરવામાં આવી રહ્યું છે. અમે અમારા રિફાઇનિંગ ઉદ્યોગને સતત સ્વદેશી, આધુનિક અને અપગ્રેડ કરી રહ્યા છીએ. અમે અમારી પેટ્રોકેમિકલ ઉત્પાદન ક્ષમતા વધારવાની દિશામાં પણ ખૂબ જ ઝડપથી કામ કરી રહ્યા છીએ. તમે બધા ભારતની સમૃદ્ધ ટેક્નોલોજી સંભવિત અને વધતી જતી સ્ટાર્ટઅપ ઇકોસિસ્ટમનો ઉપયોગ કરીને તમારા ઉર્જા લેન્ડસ્કેપને વિસ્તૃત કરી શકો છો.

સાથીઓ,

અમે 2030 સુધીમાં અમારા ઊર્જા મિશ્રણમાં કુદરતી ગેસનો વપરાશ વધારવા માટે મિશન મોડ પર પણ કામ કરી રહ્યા છીએ. તેને 6 ટકાથી વધારીને 15 ટકા કરવાનો લક્ષ્યાંક નક્કી કરવામાં આવ્યો છે. વન નેશન વન ગ્રીડનું અમારું વિઝન આ માટે તમામ જરૂરી ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પૂરું પાડશે.

LNG ટર્મિનલ રિ-ગેસિફિકેશન ક્ષમતા વધારવાનો અમારો પ્રયાસ છે. 2014માં અમારી ક્ષમતા 21 MMTPA હતી, જે 2022માં લગભગ બમણી થઈ ગઈ છે. તેને વધુ વધારવા માટે કામ ચાલી રહ્યું છે. ભારતમાં CGDની સંખ્યામાં પણ 2014ની સરખામણીએ 9 ગણો વધારો થયો છે. 2014માં અમારી પાસે લગભગ 900 CNG સ્ટેશન હતા. હવે તેમની સંખ્યા પણ વધીને 5 હજાર સુધી પહોંચી ગઈ છે.

અમે ગેસ પાઇપલાઇન નેટવર્કની લંબાઈ વધારવાની દિશામાં પણ ઝડપથી કામ કરી રહ્યા છીએ. 2014માં, આપણા દેશમાં ગેસ પાઇપલાઇનની લંબાઈ લગભગ 14 હજાર કિલોમીટર હતી. હવે તે વધીને 22 હજાર કિલોમીટરથી વધુ થઈ ગયું છે. આગામી 4-5 વર્ષમાં ભારતમાં ગેસ પાઇપલાઇનનું નેટવર્ક 35 હજાર કિલોમીટર સુધી પહોંચી જશે. આનો અર્થ એ થયો કે ભારતના કુદરતી ગેસ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરમાં તમારા માટે રોકાણની વિશાળ તકો ઊભી થઈ રહી છે.

સાથીઓ,

આજે ભારતનું ભાર સ્થાનિક સંશોધન અને ઉત્પાદનને પ્રોત્સાહન આપવા પર છે. E&P સેક્ટરે પણ તે ક્ષેત્રોમાં રસ દાખવ્યો છે જે અગમ્ય ગણાતા હતા. તમારી આ લાગણીઓને સમજીને અમે 'નો-ગો' વિસ્તારો ઘટાડી દીધા છે. જેના કારણે 10 લાખ ચોરસ કિલોમીટર વિસ્તાર નો-ગોના નિયંત્રણોમાંથી મુક્ત થયો છે. જો આંકડાઓ પર નજર કરીએ તો નો-ગો વિસ્તારોમાં પણ આ ઘટાડો 98 ટકાથી વધુ છે. હું તમામ રોકાણકારોને વિનંતી કરીશ કે, આ તકોનો ઉપયોગ કરો, અશ્મિભૂત ઇંધણની શોધમાં તમારી હાજરી વધારશો.

મિત્રો,

અમે બાયો એનર્જીના ક્ષેત્રમાં પણ ઝડપથી આગળ વધી રહ્યા છીએ. ગયા વર્ષે ઓગસ્ટમાં, અમે એશિયાની પ્રથમ 2G ઇથેનોલ બાયો-રિફાઇનરીની સ્થાપના કરી હતી. અમારી તૈયારી આવા 12 કોમર્શિયલ 2G ઇથેનોલ પ્લાન્ટ બનાવવાની છે. સસ્ટેનેબલ એવિએશન ફ્યુઅલ અને રિન્યુએબલ ડીઝલની કોમર્શિયલ ઉપયોગિતા તરફ પણ અમારા પ્રયાસો ચાલુ છે.

આ વર્ષના બજેટમાં, અમે ગોબર-ધન યોજના હેઠળ 500 નવા 'વેસ્ટ ટુ વેલ્થ' પ્લાન્ટ બનાવવાની જાહેરાત કરી છે. આમાં 200 સંકુચિત બાયોગેસ પ્લાન્ટ અને 300 સમુદાય અથવા ક્લસ્ટર આધારિત પ્લાન્ટનો સમાવેશ થાય છે. આમાં પણ તમારા બધા માટે હજારો કરોડ રૂપિયાના રોકાણના રસ્તાઓ બનવાના છે.

સાથીઓ,

અન્ય ક્ષેત્ર જેમાં ભારત વિશ્વમાં લીડ લઈ રહ્યું છે તે ગ્રીન હાઈડ્રોજન છે. નેશનલ ગ્રીન હાઇડ્રોજન મિશન 21મી સદીના ભારતને નવી દિશા આપશે. આ દાયકાના અંત સુધીમાં, અમે 5 MMTPA ગ્રીન હાઇડ્રોજનનું ઉત્પાદન કરવાનું લક્ષ્ય રાખ્યું છે. તેમાં પણ 8 લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધુના રોકાણની શક્યતાઓ છે. ભારત ગ્રે-હાઈડ્રોજનને બદલીને આગામી 5 વર્ષમાં ગ્રીન હાઈડ્રોજનનો હિસ્સો 25% સુધી વધારશે. તમારા માટે પણ આ એક મોટી તક હશે.

મિત્રો,

બીજો મહત્વનો વિષય ઇવીની બેટરીની કિંમત છે. આજે, ઇલેક્ટ્રિક વાહનમાં બેટરીની કિંમત 40 થી 50 ટકા સુધીની છે. તેથી, આ દિશામાં, અમે 50 ગીગા વોટ કલાકના અદ્યતન રસાયણશાસ્ત્ર કોષો બનાવવા માટે 18 હજાર કરોડ રૂપિયાથી વધુની PLI યોજના શરૂ કરી છે. દેશમાં બેટરી ઉત્પાદન સુવિધાઓ સ્થાપિત કરવાની આ સારી તક છે.

મિત્રો,

અમે એક સપ્તાહ પહેલા આવેલા બજેટમાં ભારતમાં રોકાણની આ શક્યતાઓને વધુ મજબૂત બનાવી છે. રિન્યુએબલ એનર્જી, ઉર્જા કાર્યક્ષમતા, ટકાઉ પરિવહન અને ગ્રીન ટેક્નોલોજીને બજેટમાં વધુ પ્રોત્સાહન આપવામાં આવ્યું છે. આમાં, પ્રાધાન્યતા મૂડી રોકાણો માટે રૂ. 35,000 કરોડ રાખવામાં આવ્યા છે, જેથી ઉર્જા સંક્રમણ અને ચોખ્ખા શૂન્ય ઉદ્દેશ્યો મજબૂત બને. અમે બજેટમાં મૂડી ખર્ચ માટે 10 લાખ કરોડ રૂપિયાની જોગવાઈ પણ કરી છે. આનાથી ગ્રીન હાઈડ્રોજનથી લઈને સૌર અને રસ્તાઓ સુધીના તમામ પ્રકારના ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરને પણ વેગ મળશે.

સાથીઓ,

2014 થી, સમગ્ર વિશ્વ ભારતની પ્રતિબદ્ધતા અને ગ્રીન એનર્જી અંગે ભારતના પ્રયાસો પર નજર રાખી રહ્યું છે. છેલ્લા 9 વર્ષોમાં, ભારતમાં નવીનીકરણીય ઉર્જા ક્ષમતા લગભગ 70 GW થી વધીને લગભગ 170 GW થઈ ગઈ છે. આમાં પણ સોલાર પાવરની ક્ષમતા 20 ગણીથી વધુ વધી છે. આજે ભારત પવન ઉર્જા ક્ષમતાના સંદર્ભમાં વિશ્વમાં ચોથા ક્રમે છે.

અમે આ દાયકાના અંત સુધીમાં 50% બિન-અશ્મિભૂત ઇંધણ ક્ષમતા ધરાવવાનું લક્ષ્ય રાખીએ છીએ. અમે બાયોફ્યુઅલ પર, ઇથેનોલ મિશ્રણ પર ખૂબ જ ઝડપથી કામ કરી રહ્યા છીએ. છેલ્લા 9 વર્ષમાં અમે પેટ્રોલમાં ઇથેનોલનું મિશ્રણ 1.5 ટકાથી વધારીને 10 ટકા કર્યું છે. હવે અમે 20 ટકા ઇથેનોલ મિશ્રણના લક્ષ્ય તરફ આગળ વધી રહ્યા છીએ.

આજે અહીં E-20 રોલઆઉટ કરવામાં આવી રહ્યું છે. પ્રથમ તબક્કામાં દેશના 15 શહેરોને આવરી લેવામાં આવશે અને ત્યારબાદ આગામી 2 વર્ષમાં સમગ્ર દેશમાં તેનો વિસ્તાર કરવામાં આવશે. તેનો અર્થ એ કે E-20 તમારા માટે દેશભરમાં એક વિશાળ માર્કેટ બનવા જઈ રહ્યું છે.

સાથીઓ,

ઊર્જા સંક્રમણને લઈને ભારતમાં આજે જે જન આંદોલન ચાલી રહ્યું છે તે અભ્યાસનો વિષય છે. આ બે રીતે થઈ રહ્યું છે: પ્રથમ, ઊર્જાના નવીનીકરણીય સ્ત્રોતોને ઝડપી અપનાવવા અને બીજું, ઊર્જા સંરક્ષણની અસરકારક પદ્ધતિઓ અપનાવવી. ભારતના નાગરિકો આજે ઊર્જાના પુનઃપ્રાપ્ય સ્ત્રોતોને ઝડપથી અપનાવી રહ્યા છે. સૌર ઉર્જાથી ચાલતા ઘરો, સૌર ઉર્જાથી ચાલતા ગામડાઓ, સોલાર ઉર્જાથી ચાલતા એરપોર્ટ, સોલાર પંપથી થતી ખેતી આવા અનેક ઉદાહરણો છે.

છેલ્લા 9 વર્ષમાં ભારતે 19 કરોડથી વધુ પરિવારોને સ્વચ્છ રસોઈ ઈંધણ સાથે જોડ્યા છે. આજે લોન્ચ કરવામાં આવેલ સોલાર કૂકટોપ ભારતમાં ગ્રીન અને ક્લીન કુકિંગને એક નવું પરિમાણ આપવા જઈ રહ્યું છે. એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે કે આગામી 2-3 વર્ષમાં 3 કરોડથી વધુ ઘરોમાં સોલાર કૂકટોપની પહોંચ હશે. આ સાથે, એક રીતે, ભારત રસોડામાં ક્રાંતિ લાવવાનું કામ કરશે. ભારતમાં 25 કરોડથી વધુ પરિવારો છે. તમે કલ્પના કરી શકો છો કે માત્ર એક સોલર કૂકટોપ રોકાણ સાથે તમારા માટે કેટલી શક્યતાઓ છે.

સાથીઓ,

ભારતના નાગરિકો ઝડપથી ઊર્જા સંરક્ષણની અસરકારક પદ્ધતિઓ તરફ વળી રહ્યા છે. હવે મોટાભાગના ઘરોમાં સ્ટ્રીટલાઇટમાં એલઇડી બલ્બનો ઉપયોગ થાય છે. ભારતના ઘરોમાં સ્માર્ટ મીટર લગાવવામાં આવી રહ્યા છે. સીએનજી અને એલએનજીને મોટા પાયે અપનાવવામાં આવી રહ્યું છે. ઈલેક્ટ્રિક વાહનોની વધતી જતી લોકપ્રિયતા આ દિશામાં મોટા ફેરફારનો સંકેત આપી રહી છે.

સાથીઓ,

હરિયાળી વૃદ્ધિ તરફ, ઊર્જા સંક્રમણ તરફ ભારતના આ મોટા પ્રયાસો પણ આપણા મૂલ્યોને પ્રતિબિંબિત કરે છે. પરિપત્ર અર્થતંત્ર, એક રીતે, દરેક ભારતીયની જીવનશૈલીનો એક ભાગ છે. રિડ્યુસ, રિયુઝ અને રિસાયકલનો મંત્ર આપણા મૂલ્યોમાં સમાયેલો છે. આજે, આપણે અહીં તેનું ઉદાહરણ જોવા મળ્યું. તમે પ્લાસ્ટિકની વેસ્ટ બોટલોને રિસાયકલ કરીને બનાવેલ યુનિફોર્મ જોયા હશે, ફેશનની દુનિયા માટે, સુંદરતાની દુનિયા માટે તેની કોઈ કમી નથી. દર વર્ષે આવી 100 મિલિયન બોટલને રિસાયકલ કરવાનો લક્ષ્યાંક પર્યાવરણની સુરક્ષામાં ઘણો આગળ વધશે.

આ મિશન LIFE એટલે કે પર્યાવરણ માટે જીવનશૈલીને પણ તાકાત આપશે, જેની આજે વિશ્વમાં ખૂબ જ જરૂર છે. આ મૂલ્યોને અનુસરીને, ભારતે 2070 સુધીમાં નેટ ઝીરોનું લક્ષ્ય નક્કી કર્યું છે. ઈન્ટરનેશનલ સોલર એલાયન્સ જેવા પ્રયાસો દ્વારા ભારત વિશ્વમાં આ સદ્ભાવનાને મજબૂત કરવા માંગે છે.

સાથીઓ,

હું તમને ફરીવાર ભારતના ઉર્જા ક્ષેત્ર સાથે સંબંધિત દરેક શક્યતાઓને ચોક્કસપણે શોધવા, તેમાં સામેલ થવા માટે આહ્વાન કરીશ. આજે ભારત તમારા રોકાણ માટે વિશ્વમાં સૌથી યોગ્ય સ્થળ છે. આ શબ્દો સાથે, આજે તમે ઊર્જા સંક્રમણ સપ્તાહમાં ભાગ લેવા માટે આટલી મોટી સંખ્યામાં અહીં આવ્યા છો. હું તમને શુભેચ્છા પાઠવું છું, તમારું સ્વાગત કરું છું અને મારા સંબોધનને વિરામ આપું છું. આપ સૌને ખૂબ ખૂબ શુભેચ્છાઓ.

આભાર.

YP/GP/JD