ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ
మొత్తం ఆరోగ్య వ్యయంలో ప్రభుత్వ ఆరోగ్య వ్యయం వాటా 2014 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 28.6 శాతం నుంచి 2019 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 40.6 శాతానికి పెరిగింది
సామాజిక సేవలపై మొత్తం వ్యయంలో ఆరోగ్యంపై ఖర్చు వాటా పెరుగుదల, 2019 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 21% నుండి 2023 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 26 శాతానికి పెరిగింది
ఆరోగ్య రంగంపై కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల బడ్జెట్ వ్యయం 2021 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 1.6 శాతం నుంచి 2023 ఆర్థిక సంవత్సరంలో జీడీపీలో 2.1 శాతానికి, 2022 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 2.2 శాతానికి చేరింది.
2014 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 6% నుండి 2019 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 9.6%కి పెరిగిన ఆరోగ్యంపై సామాజిక భద్రతా వ్యయం
Posted On:
31 JAN 2023 1:23PM by PIB Hyderabad
ఆరోగ్య వ్యయంపై ప్రభుత్వం ఇచ్చిన ప్రాముఖ్యతను మరియు పౌరులకు నాణ్యమైన ఆరోగ్య సౌకర్యాలను అందించేలా చూడటంలో, మొత్తం ఆరోగ్య వ్యయంలో ప్రభుత్వ ఆరోగ్య వ్యయం వాటా 2014 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 28.6 శాతం నుండి 2019 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 40.6 శాతానికి పెరిగింది. మెరుగైన వసతులు కలిగిన పాఠశాలలు, చౌకైన ఆరోగ్య సంరక్షణ, వివిధ సుస్థిర అభివృద్ధి లక్ష్యాలను సాధించే దిశగా భారతదేశం అమృత్ కాల్ లోకి ప్రవేశిస్తోందని, దాని ఫలితాలను ఈ రోజు కేంద్ర ఆర్థిక, కార్పొరేట్ వ్యవహారాల మంత్రి శ్రీమతి నిర్మలా సీతారామన్ పార్లమెంటులో ప్రవేశపెట్టిన 2022-23 ఆర్థిక సర్వేలో ఈ ముఖ్యమైన గణాంకాలు హైలైట్ చేయబడ్డాయి. మొత్తం ఆరోగ్య వ్యయంలో 2014 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 64.2 శాతం నుంచి 2019 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 48.2 శాతానికి తగ్గిందని డాక్యుమెంట్ నివేదించింది.
2019 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 21 శాతంగా ఉన్న సామాజిక సేవల వ్యయంలో ఆరోగ్యంపై ఖర్చు వాటా 2023 ఆర్థిక సంవత్సరంలో (బీఈ) 26 శాతానికి పెరిగిందని సర్వే పేర్కొంది. సార్వత్రిక ఆరోగ్య కవరేజీని నిర్ధారించడంలో ప్రజారోగ్యం మరియు సామాజిక భద్రత యొక్క పెరుగుతున్న ప్రాముఖ్యతను ఇది నొక్కి చెబుతుంది.
ఇది జాతీయ ఆరోగ్య విధానం, 2017 కు అనుగుణంగా ఉంది, ఇది "అన్ని అభివృద్ధి విధానాలలో నివారణ మరియు ప్రోత్సాహక ఆరోగ్య దృక్పథం ద్వారా అన్ని వయస్సుల వారందరికీ సాధ్యమైనంత అత్యున్నత స్థాయి ఆరోగ్యం మరియు శ్రేయస్సును సాధించడం మరియు ఫలితంగా ఎవరూ ఆర్థిక ఇబ్బందులను ఎదుర్కోకుండా మంచి నాణ్యమైన ఆరోగ్య సేవలను సార్వత్రికంగా పొందడం. ప్రాప్యతను పెంచడం, నాణ్యతను మెరుగుపరచడం మరియు ఆరోగ్య సంరక్షణ పంపిణీ ఖర్చును తగ్గించడం ద్వారా ఇది సాధించబడుతుంది. తదనుగుణంగా 2025 నాటికి ప్రభుత్వ ఆరోగ్య వ్యయాన్ని ప్రస్తుతమున్న 1.2 శాతం నుంచి 2.5 శాతానికి పెంచాలని సిఫార్సు చేసింది. అలాగే, పదిహేనవ ఆర్థిక సంఘం తన నివేదికలో, 2025 నాటికి జిడిపిలో 2.5 శాతానికి చేరుకోవడానికి కేంద్ర, రాష్ట్రాల ప్రజారోగ్య వ్యయాన్ని ప్రగతిశీల పద్ధతిలో పెంచాలని సిఫార్సు చేసింది (ఎఫ్ఎఫ్సి నివేదిక, పేరా 9.41, 3). ఈ లక్ష్యానికి అనుగుణంగా, ఆరోగ్య రంగంపై కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల బడ్జెట్ వ్యయం 2021 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 1.6 శాతం నుంచి 2023 ఆర్థిక సంవత్సరంలో (బిఇ) జిడిపిలో 2.1 శాతానికి, 2022 ఆర్థిక సంవత్సరం (ఆర్ఇ) లో 2.2 శాతానికి చేరుకుంది.
సాధారణ ప్రభుత్వం (ఉమ్మడి కేంద్ర, రాష్ట్రాలు) ద్వారా సామాజిక సేవల వ్యయంలో ధోరణులు
|
వస్తువులు
|
2015-16
|
2016-17
|
2017-18
|
2018-19
|
2019-20
|
2020-21
|
2021-22 RE
|
2022-23 BE
|
|
మొత్తం వ్యయం
|
3760611
|
4265969
|
4515946
|
5040747
|
5410887
|
6353359
|
7453320
|
8008684
|
|
సామాజిక వ్యయం
సేవలు
|
915500
|
1040620
|
1139524
|
1278124
|
1364906
|
1479389
|
1944013
|
2132059
|
|
వీటిలో:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
చదువు
|
391881
|
434974
|
483481
|
526481
|
579575
|
575834
|
681396
|
757138
|
|
ఆరోగ్యం
|
175272
|
213119
|
243388
|
265813
|
272648
|
317687
|
516427
|
548855
|
|
ఇతరులు
|
348348
|
392527
|
412655
|
485829
|
512683
|
585868
|
746191
|
826065
|
|
జిడిపి శాతం ప్రకారం
|
|
|
|
|
|
|
|
|
సామాజిక వ్యయం
సేవలు
|
6.6
|
6.8
|
6.7
|
6.8
|
6.8
|
7.5
|
8.2
|
8.3
|
|
వీటిలో:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
చదువు
|
2.8
|
2.8
|
2.8
|
2.8
|
2.9
|
2.9
|
2.9
|
2.9
|
|
ఆరోగ్యం
|
1.3
|
1.4
|
1.4
|
1.4
|
1.4
|
1.6
|
2.2
|
2.1
|
|
ఇతరులు
|
2.5
|
2.6
|
2.4
|
2.6
|
2.6
|
3.0
|
3.2
|
3.2
|
|
మొత్తం వ్యయంలో శాతంగా
|
|
|
|
|
|
|
|
|
సామాజిక వ్యయం
సేవలు
|
24.3
|
24.4
|
25.2
|
25.4
|
25.2
|
23.3
|
26.1
|
26.6
|
|
వీటిలో:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
చదువు
|
10.4
|
10.2
|
10.7
|
10.4
|
10.7
|
9.1
|
9.1
|
9.5
|
|
ఆరోగ్యం
|
4.7
|
5.0
|
5.4
|
5.3
|
5.0
|
5.0
|
6.9
|
6.9
|
|
ఇతరులు
|
9.3
|
9.2
|
9.1
|
9.6
|
9.5
|
9.2
|
10.0
|
10.3
|
|
సామాజిక సేవల శాతం ప్రకారం
|
|
|
|
|
|
|
|
|
చదువు
|
42.8
|
41.8
|
42.4
|
41.2
|
42.5
|
38.9
|
35.1
|
35.5
|
|
ఆరోగ్యం
|
19.1
|
20.5
|
21.4
|
20.8
|
20.0
|
21.5
|
26.6
|
25.7
|
|
ఇతరులు
|
38.0
|
37.7
|
36.2
|
38.0
|
37.6
|
39.6
|
38.4
|
38.7
|
ప్రస్తుత మార్కెట్ ధరల ప్రకారం GDPకి నిష్పత్తులు 2011-12 ఆధారంగా 2021-22 వరకు ఉంటాయి.
కేంద్ర బడ్జెట్ 2022-23 ప్రకారం 2022-23 GDP.
మూలాలు: కేంద్ర మరియు రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల బడ్జెట్ పత్రాలు.
మొత్తం జీడీపీలో ప్రభుత్వ ఆరోగ్య వ్యయం (జీహెచ్ఈ) వాటా 2014 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 1.2 శాతం నుంచి 2019 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 1.3 శాతానికి పెరిగిందని జాతీయ ఆరోగ్య ఖాతా (ఎన్హెచ్ఏ) అంచనాలు చెబుతున్నాయి. అదనంగా, టోటల్ హెల్త్ ఎక్స్పెండిచర్ (టిహెచ్ఇ) లో జిహెచ్ఇ వాటా కూడా కాలక్రమేణా పెరిగింది, ఇది 2019 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 40.6 శాతంగా ఉంది, ఇది 2014 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 28.6 శాతం కంటే గణనీయంగా పెరిగింది.
మొత్తం మీద 2019 ఆర్థిక సంవత్సరంలో భారత్ మొత్తం ఆరోగ్య వ్యయం రూ.5,96,440 కోట్లు (జీడీపీలో 3.2 శాతం, తలసరి రూ.4,470) ఉంటుందని అంచనా. ప్రస్తుత ఆరోగ్య వ్యయం రూ.5,40,246 కోట్లు (జీడీపీలో 90.6 శాతం), మూలధన వ్యయాలు రూ.56,194 కోట్లు (జీడీపీలో 9.4 శాతం). ప్రభుత్వ ఆరోగ్య వ్యయంలో (జిహెచ్ఇ) కేంద్ర ప్రభుత్వ వాటా 34.3 శాతం, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల వాటా 65.7 శాతం.
జాతీయ ఆరోగ్య విధానం 2017 యొక్క విధాన సిఫార్సులలో ఒకటైన అందరికీ ఆరోగ్య సంరక్షణ సేవలను అందించడంపై దృష్టి పెట్టడానికి, ప్రభుత్వం ప్రాథమిక ఆరోగ్య సంరక్షణ వ్యయంపై దృష్టి సారించింది, ఇది 2014 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 51.1 శాతం నుండి 2019 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 55.2 శాతానికి పెరిగింది. ఇది క్షేత్రస్థాయిలో నాణ్యమైన సేవలను నిర్ధారించడమే కాకుండా ద్వితీయ లేదా తృతీయ ఆరోగ్య సేవలు అవసరమయ్యే అనారోగ్యాల అవకాశాలను కూడా తగ్గిస్తుంది. 2014 ఆర్థిక సంవత్సరం నుంచి 2019 ఆర్థిక సంవత్సరం మధ్య కాలంలో జీహెచ్ ఈలో ప్రైమరీ, సెకండరీ కేర్ వాటా 74.4 శాతం నుంచి 85.7 శాతానికి పెరిగింది. మరోవైపు, ప్రైవేట్ ఆరోగ్య వ్యయంలో ప్రాథమిక, ద్వితీయ సంరక్షణ వాటా ఇదే కాలంలో 82.0 శాతం నుంచి 70.2 శాతానికి తగ్గింది.
సామాజిక ఆరోగ్య బీమా కార్యక్రమం, ప్రభుత్వ నిధులతో కూడిన ఆరోగ్య బీమా పథకాలు మరియు ప్రభుత్వ ఉద్యోగులకు చేసిన మెడికల్ రీయింబర్స్మెంట్లతో సహా ఆరోగ్యంపై సామాజిక భద్రతా వ్యయం 2014 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 6 శాతం నుండి 2019 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 9.6 శాతానికి పెరిగింది. ఇది గణనీయమైన పెరుగుదల అని ఆర్థిక సర్వే పేర్కొంది, ఇది పౌరులకు వారి ఇంటి వద్దే ఆరోగ్య సంరక్షణ పరంగా మరింత సన్నద్ధంగా మరియు మెరుగ్గా అందించబడుతుందని చూపిస్తుంది. ఇలాంటి అనేక చర్యల కారణంగా 2014 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 64.2 శాతంగా ఉన్న ఔట్ ఆఫ్ పాకెట్ ఎక్స్పెండిచర్ (ఓఓపీఈ) 2019 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 48.2 శాతానికి గణనీయంగా తగ్గింది.
మొత్తం ఆరోగ్య వ్యయం (THE)లో ప్రభుత్వ ఆరోగ్య వ్యయం (GHE) మరియు వాస్తవ వ్యయం (OOPE)
మొత్తం ఆరోగ్య వ్యయం (THE)లో సామాజిక భద్రత వ్యయం మరియు ప్రైవేట్ ఆరోగ్య బీమా వ్యయం
మూలం: నేషనల్ హెల్త్ అకౌంట్స్, MoHFW
2018-19 సంవత్సరానికి రాష్ట్రాల వారీగా మొత్తం ఆరోగ్య వ్యయంలో వాస్తవ వ్యయంలో శాతం
(గమనిక: జమ్మూ మరియు కాశ్మీర్ లడఖ్‌తో సహా పూర్వపు J&Kకి ప్రాతినిధ్యం వహిస్తుంది
మూలం: జాతీయ ఆరోగ్య ఖాతాలు 2018-19, MoHFW)
మొత్తం ఆరోగ్య వ్యయంలో ప్రభుత్వ ఆరోగ్య వ్యయం - 2018-19కి రాష్ట్రాల వారీగా
(గమనిక: జమ్మూ మరియు కాశ్మీర్ లడఖ్‌తో సహా పూర్వపు J&Kకి ప్రాతినిధ్యం వహిస్తుంది
మూలం: జాతీయ ఆరోగ్య ఖాతాలు 2018-19, MoHFW)
*****
(Release ID: 1895078)
Visitor Counter : 543